Η ανάγκη για βιώσιμη ανάπτυξη στο οικοσύστημα Καϊάφα και τον Κυπαρισσιακό Κόλπο βρέθηκε στο επίκεντρο του διήμερου συνεδρίου με θέμα την προστασία του Κυπαρισσιακού Κόλπου που οργανώνει ο δήμος Ζαχάρως από κοινού με το Πρωτοδικείο Ηλείας και την Ένωση Ποινικολόγων. Επί τάπητος τέθηκε το ζήτημα της ισορροπίας ανάμεσα στην ανάπτυξη και την προστασία του περιβάλλοντος στη Ζαχάρω, που ακόμη έχει ανοικτές πληγές από τη μεγάλη πυρκαγιά του 2007, όπως χαρακτηριστικά είπε ο δήμαρχος Ζαχάρως, δρ. Κώστας Αλεξανδρόπουλος, καθώς μετά τη φωτιά ο πληθυσμός του δήμου μειώθηκε κατά 41,9%, ενώ στο μαρτυρικό χωριό της Μακίστου ο πληθυσμός μειώθηκε κατά 70%.
Η προστασία του περιβάλλοντος και το πλαίσιο για τη βιώσιμη ανάπτυξη της περιοχής σχηματοποιήθηκαν στο προεδρικό διάταγμα του 2018, για την προστασία του Κυπαρισσιακού Κόλπου. Ωστόσο, όπως επισήμανε ο δήμαρχος Ζαχάρως, «οι διατάξεις του διατάγματος περιλαμβάνουν μια περιοχή που φτάνει ακόμη και 3 χιλιόμετρα από το παραλιακό μέτωπο (κάτω από τον εθνικό δρόμο και προς τα παράλια του δήμου), εντός του οποίου δεν μπορεί να γίνει καμία τουριστική εγκατάσταση, δεν μπορεί να υπάρξει κανενός είδους επένδυση». Όπως τόνισε ο κ. Αλεξανδρόπουλος: «Προστατεύονται οικισμοί, χωράφια, η ζώνη προστασίας ξεκινά μέσα από τον δήμο Ζαχάρως. Αποφασίστηκαν μέτρα πριν διαπιστωθεί αν υπάρχουν είδη προς προστασία. Θα μπορούσε έστω να λειτουργήσει ανάπτυξη μέσα από τον οικοτουρισμό. Οι χάρτες και η τεχνική έκθεση δεν υπογράφηκε παραμένουν σχέδια, στον φάκελο της περιβαλλοντικής μελέτης».
Χαρακτηριστικό της στρέβλωσης που υπάρχει σήμερα, όπως ειπώθηκε, είναι ότι ακόμη και ο βιότοπος και τα ιαματικά λουτρά του Καϊάφα παραμένουν «σκουπιδότοπος», αφού τα έργα αναμόρφωσης έχουν σταματήσει τους τελευταίους μήνες. Το ερώτημα έθεσε με την εισαγωγική του τοποθέτηση ο πρόεδρος εφετών Ηλίας Γιαρένης. «Υφίσταται οδός προς την ανάπτυξη και τη βιωσιμότητα; Είναι δυνατόν να μιλάμε για βιώσιμη ανάπτυξη όταν την ίδια ώρα καταναλώνουμε φυσικούς πόρους με τρόπο μη αναστρέψιμο;», είπε και πρόσθεσε ότι σε αρκετές περιπτώσεις η αυστηρή, περιοριστική ή άστοχη νομοθέτηση, όπου αυτή υφίσταται, αποτελεί τη μία πλευρά του εκκρεμούς, στην άλλη βρίσκεται η φιλική στην επιχειρηματική δραστηριότητα νομοθέτηση. Αυτό που αναζητούμε, είπε, είναι η δίκαιη ισορροπία».
Από την πλευρά της, η Μαργαρίτα Στενιώτη, εφέτης και πρόεδρος της Ένωσης Δικαστών και Εισαγγελέων, επισήμανε ότι η βιώσιμη ανάπτυξη είναι πρόσκληση για αλληλεγγύη μεταξύ των γενεών. Κάποτε, είπε, η προστασία της φύσης αντιμετωπιζόταν ως εμπόδιο στην ανάπτυξη τώρα, η πανδημία απέδειξε το αντίθετο. «Η κλιματική κρίση και η απώλεια βιοποικιλότητας είναι πλέον οι μεγαλύτερες προκλήσεις για ειρηνικές κοινωνίες», είπε η κ. Στενιώτη και συνέχισε: «Τι γίνεται όταν συγκρούεται η προστασία της βιοποικιλότητας με την ανάπτυξη και αξιοποίηση μιας περιοχής; Το Σύνταγμα περιλαμβάνει τη βασική αρχή που είναι η αρχή της αναλογικότητας».
Στην αναζήτηση της δίκαιης ισορροπίας αναφέρθηκε και ο Παναγιώτης Δανιάς, εφέτης Διοικητικών Δικαστηρίων και πρόεδρος της Ένωσης διοικητικών Δικαστών, επισημαίνοντας παράλληλα ότι η βιώσιμη ανάπτυξη είναι χαρακτηριστικό των αναπτυγμένων χωρών. Το ζήτημα της δικαστικής προστασίας της βιοποικιλότητας ανέλυσε διεξοδικά ο αντιπρόεδρος του Αρείου Πάγου Μιλτιάδης Χατζηγεωργίου, μέσα από την υφιστάμενη νομοθεσία, ενώ ο αρεοπαγίτης Γιώργος Παπαγεωργίου, ανέπτυξε το ζήτημα της προστασίας των υδάτων μέσα από το ενωσιακό δίκαιο, αναφερόμενος σε συγκεκριμένες αποφάσεις, όπως εκείνη για την εκτροπή του Αχελώου.
Από την πλευρά του, ο πρόεδρος της Ένωσης Ποινικολόγων, δικηγόρος Γιάννης Γλύκας σημείωσε ότι πλέον «η αντιμετώπιση προσβολών του περιβάλλοντος είναι μείζον θέμα, όχι άδικα. Μόνο όταν οι συνέπειες της αλόγιστης εκμετάλλευσης του περιβάλλοντος απείλησαν τον άνθρωπο, έγινε κατανοητή η ανάγκη προστασίας και προέκυψε το παγκόσμιο οικολογικό κίνημα». «Συζητάμε σε μια περιοχή λιγότερο αναπτυγμένη όχι μόνο σε σχέση με τη χώρα, αλλά σε σχέση και με τον υπόλοιπο νομό» είπε ο βουλευτής της ΝΔ, Ανδρέας Νικολακόπουλος, σημειώνοντας παράλληλα ότι η Ζαχάρω αποτελεί παράδειγμα πώς η υπερβολική προστασία έχει καταδικάσει έναν τόπο σε μικρότερη ανάπτυξη, ενώ πρόσθεσε ότι οι καθυστερήσεις στην απονομή της δικαιοσύνης αποτελούν ανασταλτικό παράγοντα για επενδύσεις.
Ο βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ Διονύσιος Καλαματιανός σημείωσε ότι η προστασία του τόπου, που έχει ξεχωριστή ομορφιά και η οικονομική ανάπτυξη μπορούν να γίνουν συνθετικά, να προχωρήσουν τα σχέδια διαχείρισης, ώστε να υπάρξει αποτέλεσμα. Μπορεί να παραχθεί πλούτος, είπε, σημειώνοντας παράλληλα ότι το έργο ανάπλασης του Καϊάφα, είναι στον αέρα.
Ο επικεφαλής της Κοινοβουλευτικής Ομάδας του ΠΑΣΟΚ- ΚΙΝΑΛ, βουλευτής Ηλείας Μιχάλης Κατρίνης σημείωσε ότι η ανάπτυξη δεν μπορεί παρά να είναι βιώσιμη, όμως στη Ζαχάρω δεν έχει βρεθεί ο χρυσός συνδυασμός. «Ό,τι γίνεται πρέπει να έχει το μικρότερο δυνατό περιβαλλοντικό αποτύπωμα. Χρειάζεται συγκερασμός περιβαλλοντικής ευαισθησίας που είναι μονόδρομος, αλλά και ανάπτυξη της περιοχής, για να αξιοποιήσει τα συγκριτικά της πλεονεκτήματα. η περιοχή έχει δυνατότητες, μπορεί να αποτελέσει πρότυπο ανάπτυξης, δεν μας τιμά η κατάσταση στην οποία βρίσκεται», ανέφερε. Το συνέδριο ολοκληρώνεται αύριο με εισηγήσεις ανώτατων δικαστών, νομικών και ειδικών επιστημόνων.