Η έναρξη της Διάσκεψης του ΟΗΕ για το Κλίμα, COP30, στο Μπελέμ της Βραζιλίας, σηματοδοτεί μια σημαντική στιγμή για τη διεθνή συνεργασία στην αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής.
Σύμφωνα με ανακοίνωση των διοργανωτών, περίπου 50.000 συμμετέχοντες θα βρεθούν στην καρδιά του Αμαζονίου, σε μια περιοχή που αποτελεί παγκόσμιο σύμβολο για τη διατήρηση της βιοποικιλότητας και την απορρόφηση αερίων του θερμοκηπίου.
Ο πρόεδρος της Βραζιλίας, Λουίς Ινάσιο Λούλα ντα Σίλβα, επέμεινε στη διεξαγωγή της διάσκεψης στο Μπελέμ, παρά τις προκλήσεις που σχετίζονται με την υποδομή της πόλης. Όπως σημείωσε, στόχος είναι οι συμμετέχοντες να αντιληφθούν άμεσα την κατάσταση των δασών, των ποταμών και των τοπικών κοινοτήτων.
Το τροπικό δάσος του Αμαζονίου αντιμετωπίζει σοβαρά προβλήματα, όπως αποψίλωση, εξόρυξη χρυσού και ρύπανση, με ιδιαίτερες επιπτώσεις στους αυτόχθονες πληθυσμούς. Παρά τη μακρόχρονη διπλωματική προετοιμασία, η διοργάνωση αντιμετωπίζει επιμελητειακές δυσκολίες, με αρκετά περίπτερα χωρών να μην είναι έτοιμα λίγο πριν την έναρξη.
Πηγές κοντά στον ΟΗΕ εκφράζουν ανησυχία για την ετοιμότητα των υποδομών, συμπεριλαμβανομένων των τεχνικών συνδέσεων και της επάρκειας τροφίμων, ενώ παραμένει αβέβαιο αν η διεθνής κοινότητα θα καταφέρει να παρουσιάσει ενιαία απάντηση στις ολοένα και πιο ανησυχητικές προβλέψεις για το κλίμα.
Κεντρικά ερωτήματα αφορούν τη χρηματοδότηση για τις χώρες που πλήττονται από ακραία καιρικά φαινόμενα, όπως η Τζαμάικα και οι Φιλιππίνες, αλλά και τον «οδικό χάρτη» για τα ορυκτά καύσιμα που παρουσίασε ο Λούλα στη σύνοδο κορυφής των ηγετών κρατών.
Οι διαπραγματεύσεις για την ενίσχυση του κλιματικού καθεστώτος διαρκούν πάνω από τρεις δεκαετίες, με ορόσημο τη Συμφωνία του Παρισιού το 2015. Η συμφωνία αυτή έθεσε ως στόχο τον περιορισμό της αύξησης της παγκόσμιας θερμοκρασίας κάτω από τους 2°C και, ει δυνατόν, στον 1,5°C σε σχέση με τα προβιομηχανικά επίπεδα.
Ο γενικός γραμματέας του ΟΗΕ, Αντόνιο Γκουτέρες, παραδέχθηκε πρόσφατα πως η υπέρβαση του ορίου του 1,5°C είναι πλέον «αναπόφευκτη», ζητώντας να περιοριστεί όσο το δυνατόν περισσότερο η αύξηση της θερμοκρασίας.
Για να επιτευχθεί αυτό, απαιτείται σημαντική μείωση των παγκόσμιων εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, που προέρχονται κυρίως από το πετρέλαιο, το φυσικό αέριο και τον άνθρακα.
Μικρά νησιωτικά κράτη πιέζουν για να συμπεριληφθεί στην ατζέντα της COP30 το ζήτημα της αποτυχίας συγκράτησης της αύξησης της θερμοκρασίας. Όπως ανέφερε σύμβουλος της ομάδας των λιγότερο ανεπτυγμένων χωρών, «ο 1,5° Κελσίου δεν είναι ένας αριθμός ή ένας στόχος, είναι ζήτημα επιβίωσης».
Αξίζει να σημειωθεί ότι οι ΗΠΑ, η μεγαλύτερη οικονομία του κόσμου και δεύτερος μεγαλύτερος ρυπαντής, απουσιάζουν για πρώτη φορά από τη φετινή σύνοδο. Παράλληλα, ο Ντόναλντ Τραμπ σχολίασε μέσω κοινωνικών δικτύων την αποψίλωση δασών στην περιοχή της Μπελέμ, αντιδρώντας σε σχετικό ρεπορτάζ.