Μία νέα πραγματικότητα στον τομέα απασχόλησης διαμορφώνεται στη μετά-Covid εποχή, με την πανδημία να δημιουργεί νέες επαγγελματικές προκλήσεις, αλλά και την ευκαιρία στους εργαζόμενους με πιστοποιημένες δεξιότητες να επαναξιολογήσουν μακροπρόθεσμα τις προτεραιότητες στην καριέρα τους.
Σε μεγάλη έρευνα που πραγματοποίησε η PeopleCert με επιστημονική επιμέλεια του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών και παρουσιάστηκε στο Delphi Economic Forum, καταγράφονται εντυπωσιακά στοιχεία για την απασχόληση στη χώρα μας. Ενώ στην αγορά εργασίας η προσφορά είναι μεγαλύτερη από τη ζήτηση, την ίδια στιγμή παρατηρείται διεθνώς ένα σημαντικό παράδοξο: εκατομμύρια εργαζόμενοι παραιτούνται από τις θέσεις τους αναζητώντας είτε καλύτερο εργασιακό περιβάλλον ή εξ αποστάσεως εργασία, είτε μεγαλύτερες αμοιβές και εξέλιξη. Αυτό το φαινόμενο, που καταγράφεται ως «The Great Resignation», πρωτοεμφανίστηκε στις ΗΠΑ τον Σεπτέμβριο του 2021 και εξαπλώθηκε μετέπειτα στην Ευρώπη.
Η νέα αυτή τάση εμφανίζεται και στην αγορά εργασίας της χώρας μας, όπως αποτυπώνεται στην έρευνα της PeopleCert και του ΟΠΑ, η οποία διεξήχθη στο διάστημα 9-23 Μαρτίου 2022 σε όλη την επικράτεια και σε δείγμα 1040 εργαζομένων.
Σύμφωνα με τα ερευνητικά δεδομένα, το 22% των ερωτώμενων σκέφτεται να αλλάξει εργασία μέσα στους επόμενους 12 μήνες, ενώ το 29% δεν το αποκλείει, απαντώντας “ίσως”, γεγονός που ενισχύει τη διαπίστωση ότι έξι στους δέκα (το 60%) εγαζομένους δεν είναι ικανοποιημένοι με την εργασία τους. Τα 2/3 του δείγματος αναφέρουν μάλιστα ότι αυτό ισχύει τα τελευταία δύο χρόνια της πανδημίας.
Γιατί θέλουν να εγκαταλείψουν τις δουλειές τους; Ποιοι λόγοι ωθούν τους εργαζομένους να αναζητήσουν νέες ευκαιρίες; Βασικά κριτήρια για την επιλογή νέας εργασίας αποτελούν η αναβάθμιση και η απόκτηση νέων δεξιοτήτων, η ισορροπία ανάμεσα στην εργασία και την προσωπική ζωή, η εργασιακή ευελιξία, το εργασιακό περιβάλλον και οι ευκαιρίες ανέλιξης.
Ως κύριοι λόγοι παραίτησης αναφέρονται αναλυτικά: οι μη-ικανοποιητικές απολαβές (49%), η μη-ικανοποιητική επαγγελματική εξέλιξη (33%), η υπερβολική κούραση (28%), η έλλειψη αναβάθμισης των γνώσεων-δεξιοτήτων (25%) και η πίεση-στρες (24%). Η αναβάθμιση των γνώσεων-δεξιοτήτων συσχετίζεται από τους ερωτώμενους με την επαγγελματική εξέλιξη και τις καλύτερες απολαβές.
Την ίδια στιγμή που το 47% δηλώνει overqualified βάσει πτυχίων, μόνο ένας στους τρεις (30%) δηλώνει πλήρως ικανοποιημένος με τις δεξιότητές του. Προκύπτει δε, ότι το 72% έχει παντελή έλλειψη επαγγελματικής πιστοποίησης των γνώσεων/δεξιοτήτων του. Και όλα αυτά, σε ένα περιβάλλον που το 58% θεωρεί ότι είναι απαραίτητη για την επαγγελματική του ανάπτυξη τόσο η αναβάθμιση των γνώσεων όσο και η πιστοποίησή τους.
Ως σημαντικές δεξιότητες οι ερωτώμενοι αναγνωρίζουν την επίλυση προβλημάτων, τη γνώση του αντικειμένου, τη χρήση νέων τεχνολογιών, το project management, τις ξένες γλώσσες, την επικοινωνία και τη δυνατότητα για δημιουργική και συνεργατική προσέγγιση της εργασίας.
Η πανδημία, σύμφωνα με την έρευνα που παρουσίασε αναλυτικά ο καθηγητής του Οικονομικού Πανεπιστημίου κ. Γ. Δουκίδης, ανέδειξε ένα πιεστικό εργασιακό περιβάλλον. Οι εργαζόμενοι αισθάνονται εντονότερα την πίεση στην εργασία τους ως απότοκο των αλλαγών στις συνθήκες, αλλά, κυρίως, λόγω της ανατροπής των κανόνων και των όρων βάσει των οποίων εργάζονται.
Το 39% επεσήμανε τη συχνή απασχόληση εκτός ωραρίου, το 78% την εργασία κάτω από πίεση χρόνου, το 47% την αδυναμία να επηρεάσει το περιεχόμενο της εργασίας του και το 32% την έλλειψη ευελιξίας στο ωράριο.
Το κυρίαρχο μοντέλο εργασίας στην εποχή μετά την πανδημία είναι υβριδικό με την τηλεργασία να παίζει σημαντικό ρόλο παραμένοντας ως εναλλακτικός τρόπος εργασίας. Πιο αναλυτικά, το 22% επιθυμεί να δουλεύει με τηλεργασία και μετά το πέρας της πανδημίας και το 24% δηλώνει “ίσως”. Στα θετικά στοιχεία της τηλεργασίας περιλαμβάνονται η εξοικονόμηση του χρόνου μετακινήσεων (90%), η μεγαλύτερη παραγωγικότητα (48%) και η θετική συμβολή στην ισορροπία μεταξύ προσωπικής και επαγγελματικής ζωής. Ωστόσο, το 58% πιστεύει ότι η τηλεργασία μειώνει τις δυνατότητες επαγγελματικής ανέλιξης.
«Τα ευρήματα της έρευνας ακτινογραφούν την παρούσα κατάσταση στην αγορά εργασίας», ανέφερε ο Ιδρυτής και Διευθύνων Σύμβουλος της εταιρείας, Βύρων Νικολαΐδης, επισημαίνοντας: «Η ηγετική θέση της PeopleCert στη διεξαγωγή εξετάσεων και την πιστοποίηση επαγγελματικών και γλωσσικών δεξιοτήτων (σε περισσότερες από 200 χώρες) μας δίνει, τη δυνατότητα να παρακολουθούμε ενεργά τις εξελίξεις και τις μεγάλες αλλαγές που συντελούνται στον τομέα της Απασχόλησης. Αυτή η «παγκόσμια ματιά» μάς παρέχει τη γνώση και την εμπειρία να κατανοούμε πλήρως τί ζητά η αγορά εργασίας. Η σημερινή πραγματικότητα επιβάλλει την αναγκαιότητα οι εργαζόμενοι να οπλίζονται με όλα εκείνα τα γνωσιακά εργαλεία που θα τους επιτρέψουν να ορίζουν το μέλλον τους. Οι εξειδικευμένες πιστοποιημένες δεξιότητες και τα e-skills είναι το παρόν, είναι το μέλλον. Είναι μια συνεχής διαδικασία που δημιουργεί ευκαιρίες, αλλά απαιτεί αναβάθμιση και πιστοποίηση των γνώσεων και των δεξιοτήτων. Αυτή είναι η λύση στο ρεύμα της «Μεγάλης Παραίτησης» που γιγαντώνεται σε όλο τον κόσμο κι έχει φθάσει και στη χώρα μας. Ο Όμιλος PeopleCert εργάζεται άοκνα προς αυτή την κατεύθυνση αποτελώντας το βασικό πυλώνα για εκείνα τα εφόδια που θα επιτρέπουν την ανέλιξη. Ο εργαζόμενος όχι μόνον χρήσιμος, αλλά πολύτιμος».
Πολύ ενδιαφέρουσες ήταν οι τοποθετήσεις της Sharan Leslie Burrow, General Secretary International Trade Union Confederation, η οποία μετέφερε στους παρευρισκόμενους τη διεθνή εικόνα και την εμπειρία της, καθώς και του προέδρου του ΟΑΕΔ, κ. Σπύρου Πρωτοψάλτη. Ο κ. Πρωτοψάλτης μίλησε για τη μεγάλη πρόκληση και ευκαιρία που έχει ο ΟΑΕΔ σχετικά με αυτή τη σύζευξη προσφοράς και ζήτησης προσόντων στην αγορά εργασίας, όπως προκύπτει από τη διαχρονικά ελλειμματική διασύνδεση των συστημάτων εκπαίδευσης και κατάρτισης με τις ανάγκες της αγορά εργασίας.