Το ελληνικό και ευρωπαϊκό εμπόριο εστιάζει στη διπλή μάχη της Ευρώπης ενάντια στον αθέμιτο ανταγωνισμό, καθώς πλησιάζει η κρίσιμη συνεδρίαση του ECOFIN στις 12 Δεκεμβρίου. Εκεί αναμένονται αποφάσεις για την εφαρμογή της σημαντικής πολιτικής συμφωνίας του Νοεμβρίου.
Παράλληλα, το ενδιαφέρον στρέφεται στη δικαστική δίωξη του ψηφιακού κολοσσού Shein από το γαλλικό δημόσιο, υπόθεση που χαρακτηρίζεται «test case» για κράτη-μέλη, επιχειρήσεις, καταναλωτές και ηλεκτρονικές πλατφόρμες.
Ιδιαίτερο βάρος δίνεται στο νομικό «οπλοστάσιο» της Γαλλίας, που επιτρέπει τη διεκδίκηση μιας ιστορικής δικαστικής απόφασης: την τρίμηνη αναστολή λειτουργίας της πλατφόρμας της Shein στη χώρα. Η υπόθεση αυτή αναδεικνύει την ανάγκη για αποτελεσματικά εργαλεία αντιμετώπισης του αθέμιτου ανταγωνισμού στην ευρωπαϊκή αγορά.
Στο πλαίσιο αυτό, το ECOFIN καλείται να επιβεβαιώσει έμπρακτα τη βούληση της ΕΕ για προστασία της ενιαίας αγοράς και του υγιούς ανταγωνισμού. Έχει προηγηθεί η θετική απόφαση του Συμβουλίου για επίσπευση κατά δύο χρόνια, στο 2026 αντί του 2028, της επιβολής δασμών από το πρώτο ευρώ στα μικροδέματα αξίας έως 150 ευρώ.
Η απόφαση αυτή αποτέλεσε μια πρώτη δικαίωση των θέσεων της ΕΣΕΕ και του εμπορικού κόσμου, ωστόσο παραμένουν κρίσιμα αναπάντητα ερωτήματα που θα εξεταστούν στο επερχόμενο ECOFIN.
Μεταξύ αυτών περιλαμβάνονται ο ακριβής χρόνος εφαρμογής της κατάργησης της απαλλαγής από δασμούς στα μικροδέματα κάτω των 150 ευρώ και το αν θα υπάρξει ενιαία ημερομηνία για όλα τα κράτη-μέλη.
Επίσης, ζητήματα όπως η αρχιτεκτονική της μεταβατικής λύσης για την επιβολή δασμών “από το πρώτο ευρώ” μέχρι την ενεργοποίηση του νέου τελωνειακού πλαισίου της ΕΕ το 2028, καθώς και ο καθορισμός του διαχειριστικού τέλους στα μικροδέματα, παραμένουν ανοιχτά.
Επιπλέον, εξετάζεται πώς θα αντιμετωπιστούν οι πλατφόρμες με αποθήκες εντός της ΕΕ, ώστε να μην υπάρχουν «παραθυράκια» για παράκαμψη των νέων κανόνων, καθώς και η θέσπιση ελάχιστου επιπέδου ελέγχων και κυρώσεων για την αντιμετώπιση φαινομένων όπως η συστηματική υποτιμολόγηση και η παραπλανητική δήλωση περιεχομένου στα εισερχόμενα μικροδέματα.
Καθοριστικές εξελίξεις για το ευρωπαϊκό εμπόριο
Οι επικείμενες ανακοινώσεις του ECOFIN, αλλά και η απόφαση των γαλλικών δικαστικών αρχών, αναμένεται να αποτελέσουν σημεία καμπής για την ενιαία ευρωπαϊκή αγορά.
Η ΕΣΕΕ συμμετέχει ενεργά στον διάλογο, υποστηρίζοντας τη θέσπιση ενός ενιαίου μηχανισμού σε επίπεδο ΕΕ που θα επιτρέπει στην Κομισιόν να επιβάλλει προσωρινούς περιορισμούς ή αναστολές πρόσβασης στην αγορά για ηλεκτρονικές πλατφόρμες και εμπόρους τρίτων χωρών, σε κρίσιμες περιπτώσεις.
Μέχρι να θεσπιστεί πανευρωπαϊκός μηχανισμός, η ΕΣΕΕ θεωρεί ότι υπάρχουν και στην Ελλάδα οι προϋποθέσεις για μια πιο στοχευμένη εθνική προσέγγιση, κατά τα πρότυπα του γαλλικού δικαίου, για την προστασία των καταναλωτών και τη διασφάλιση δίκαιων όρων ανταγωνισμού.
Ο Κωστής Μουσουρούλης, Επικεφαλής Διεθνών Σχέσεων της ΕΣΕΕ και εκπρόσωπος της Συνομοσπονδίας στην ΕΟΚΕ, επισήμανε πως οι μεγάλες πλατφόρμες ηλεκτρονικού εμπορίου τρίτων χωρών αποτελούν «την άλλη όψη ενός παράλληλου, ουσιαστικά ανεξέλεγκτου εμπορίου που διαβρώνει τη μικρή επιχείρηση, τα φορολογικά έσοδα και την ασφάλεια των καταναλωτών στην Ευρώπη».
Υπογράμμισε ότι η έκρηξη μικροδεμάτων χαμηλής αξίας υπονομεύει τη βιωσιμότητα των ευρωπαϊκών επιχειρήσεων και πιέζει την απασχόληση στο λιανεμπόριο, ενώ αφήνει κενά στην ασφάλεια των προϊόντων. Τόνισε επίσης την ανάγκη για κοινό ευρωπαϊκό πλαίσιο και πλήρη ευθύνη των πλατφορμών ως εισαγωγέων.
Η Βάλια Αρανίτου, Επιστημονική Διευθύντρια του Ινστιτούτου της ΕΣΕΕ και εκπρόσωπος στην EuroCommerce, αναφέρθηκε στις πρωτοβουλίες της Γαλλίας κατά της Shein και άλλων μεγάλων μη ευρωπαϊκών πλατφορμών.
Σημείωσε ότι η Γαλλία αξιοποίησε ένα ολοκληρωμένο νομικό πλαίσιο για να αξιώσει την αναστολή λειτουργίας της Shein, ενώ επέβαλε σημαντικά πρόστιμα για παραβιάσεις της νομοθεσίας περί προσωπικών δεδομένων και παραπλανητικών εμπορικών πρακτικών.
Σύμφωνα με τα στοιχεία, οι πωλήσεις της Shein στη Γαλλία μειώθηκαν κατά 70% μετά την έντονη δημοσιότητα της υπόθεσης, με την πλατφόρμα να υποχωρεί στην 46η θέση μεταξύ των online λιανοπωλητών.
Οι γαλλικές αρχές έχουν ήδη ξεκινήσει ελέγχους και σε άλλες μεγάλες ψηφιακές πλατφόρμες τρίτων χωρών, δείχνοντας ότι η μάχη κατά του αθέμιτου ανταγωνισμού βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη.