Πολύ κοντά σε έναν άθλο θα βρεθεί το 2024 το υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών. Με βάση όσα δήλωσε χθες (στον ΣΚΑΪ) ο Κωστής Χατζηδάκης, το πρωτογενές πλεόνασμα θα βρεθεί πάνω από τον στόχο του 2,1% του ΑΕΠ, ενώ θα πλησιάσει κοντά στο μηδέν το συνολικό έλλειμμα του προϋπολογισμού. Ο άθλος, που ίσως τον πετύχει η κυβέρνηση το 2025, θα είναι να επιτευχθεί πλεόνασμα στη συνολική διαχείριση, όχι μόνο πρωτογενές. Ιστορικά, η Ελλάδα έχει μακρά παράδοση ελλειμμάτων στον προϋπολογισμό, η οποία έσπασε μόνο σε μία περίοδο: 2016-2019, όταν καταγράφηκαν πλεονάσματα στη συνολική διαχείριση από 0,2% έως 0,9% του ΑΕΠ. Αυτή, όμως, ήταν μια εξαίρεση που κανένας στην Ελλάδα δεν θα θυμάται με καλό τρόπο. Πρόκειται για την περίοδο «ηρωικής διακυβέρνησης» του ΣΥΡΙΖΑ, όπου, μετά την ταπεινωτική ήττα στη διαπραγμάτευση με τους Ευρωπαίους και την υπογραφή του τρίτου μνημονίου η τότε κυβέρνηση Τσίπρα εφάρμοζε το δικό της μνημόνιο με ζήλο, επιβάλλοντας βαρύτατους φόρου επί δικαίους και αδίκους. Θα είναι, λοιπόν, άθλος με θετικό αποτέλεσμα για την κοινωνία και την οικονομία, αν φθάσουμε το 2025 σε πλεόνασμα του προϋπολογισμού έχοντας την οικονομία σε ανάπτυξη και με τη φορολογία να μειώνεται.
Μείωση κερδών για την Aegean
Δεν ήταν ευχάριστο ανάγνωσμα η χθεσινή ανακοίνωση αποτελεσμάτων της Aegean, ιδιαίτερα στην τελική γραμμή, όπου καταγράφεται στο 9μηνο μείωση των καθαρών κερδών κατά 23%, στα 132 εκατ. ευρώ. Η μείωση των κερδών σε ποσοστό που ξεπέρασε το 20% με ενσωμάτωση και του καλύτερου τριμήνου για τον αερομεταφορέα φαίνεται πως οδηγεί σε πτώση για το 2024 που θα ξεπεράσει αρκετά το μονοψήφιο ποσοστό που προέβλεπαν ως τώρα οι αναλυτές. Γιατί, όμως, σε μια ακόμη καλή χρονιά για τον τουρισμό ο εθνικός αερομεταφορέας βλέπει τα κέρδη του να «προσγειώνονται». Υπήρξαν και άλλες πηγές πίεσης, όμως το πρόβλημα με τους κινητήρες Pratt & Whitney σε δέκα νέα αεροσκάφη Airbus της εταιρείας αποδεικνύεται ότι κοστίζει αρκετά. Όπως σημειώνει η Aegean, «η ανάγκη πρόωρων ελέγχων στους κινητήρες GTF της Pratt & Whitney που καθήλωσε έως και 10 νέα αεροσκάφη (ήτοι το 17% των Jets), περιόρισε τη δυνατότητα ανάπτυξης αλλά και την ωφέλεια κόστους (καύσιμα/συντήρηση/αριθμός θέσεων ανά πτήση) από τη χρήση τους». Μια ελπίδα για το μέλλον μπορεί να είναι η αποζημίωση που έχει συμφωνήσει η Aegean να πάρει από την αμερικανική κατασκευάστρια κινητήρων. Ο Ευτύχης Βασιλάκης έχει ανακοινώσει ότι συμφωνήθηκε η αποζημίωση και θα είναι σημαντική, όμως δεν θα καλύψει τις συνολικές απώλειες που θα έχει η Aegean από την καθήλωση των υπερσύγχρονων αεροσκαφών. Το δε ποσό της αποζημίωσης κρατιέται επτασφράγιστο μυστικό. Μια σημαντική σημείωση που κάνουν όσοι παρακολουθούν τα θέματα των αερομεταφορών είναι ότι η Aegean στάθηκε πολύ άτυχη στην επιλογή κινητήρα. Τα Airbus A320neo διατίθενται και με τον κινητήρα της CFM, που δεν έχει εμφανίσει τα προβλήματα του κινητήρα Pratt & Whitney.
Μεγάλο δάνειο στη Lamda Development
Η συμφωνία με τις τράπεζες για τη χρηματοδότηση των δύο νέων εμπορικών κέντρων της Lamda Development στο Ελληνικό αναμένεται να οριστικοποιηθεί στο τέλος του έτους. Αυτό ειπώθηκε κατά τη διάρκεια της ενημέρωσης των αναλυτών από τη διοίκηση με αφορμή τα αποτελέσματα 9μηνου. Συνολικά, η επένδυση για το Ellinikon Mall και το Riviera Galleria Mall θα ανέλθει στα 800 εκατ. ευρώ. Οι εκταμιεύσεις για την κατασκευή θα αρχίσουν από το 2025. Προς το παρόν, τα χωματουργικά και άλλες εργασίες καλύπτονται από ίδια κεφάλαια. Επίσης, η διοίκηση έκανε γνωστό ότι εντός του 2025 θα πουληθούν οικόπεδα 40.000 τ. μέτρων, ενώ για τα πέντε οικόπεδα που έχουν ήδη πουληθεί εκτίμησε -χωρίς να γνωρίζει τα σχέδια των ιδιοκτητών- ότι θα μπορούν συνολικά να χτιστούν 80.000 τ.μ. ανωδομής. Από τα λειτουργούντα malls -τα οποία πάνε πολύ καλά- γίνεται μετακίνηση κεφαλαίων για τις νέες αναπτύξεις.
Έπιασαν τόπο οι εξαγορές της ΔΕΗ
Πέρασε στα ψιλά, αλλά ο στόχος για 2,9GW εγκατεστημένη ισχύ από ΑΠΕ στο τέλος του 2024 από τη ΔΕΗ όχι μόνο θα επιτευχθεί αλλά θα ξεπεραστεί: Στο τέλος του έτους, η εγκατεστημένη ισχύς θα ανέρχεται στα 3GW. Εδώ φαίνεται πως οι εξαγορές έπιασαν τόπο. Από την άλλη πλευρά, ο στόχος για επενδύσεις 3,4 δισ. στο τέλος του 2024 δεν θα επιτευχθεί και θα είναι κατά 500 εκατ. ευρώ λιγότερες, προφανώς λόγω καθυστερήσεων σε κάποια έργα.
Τζόγος 42 εκατ. την ημέρα
Περίπου 42 εκατ. την ημέρα έπαιξαν οι Έλληνες στον νόμιμο τζόγο τους πρώτους εννέα μήνες του 2024. Τα συνολικά πονταρίσματα το διάστημα Ιανουάριος- Σεπτέμβριος ανήλθαν στα 11,37 δισ. αυξημένα κατά 10,17% σε σχέση με τα 10,32 δισ την αντίστοιχη περσινή περίοδο. Πρόκειται για τα πραγματικά πονταρίσματα, καθώς δεν έχουν προσμετρηθεί οι τζίροι από την επανεπένδυση των κερδών και τα μπόνους των εταιρειών. Τα GGR (τα ακαθάριστα έσοδα των παρόχων μετά τη διανομή των κερδών των νικητών) διαμορφώθηκαν στα 2,05 δισ. έναντι 1,86 δισ. το περσινό 9μηνο σημειώνοντας άνοδο κατά 10,7%.
-- Ο τζίρος των 11,37 δισ. προήλθε από τον ΟΠΑΠ (5,8 δισ.), τα Λαχεία και το Ξυστό (216,8 εκατ.), από τον Ιππόδρομο (20 εκατ), από το διαδίκτυο (5,03 δισ) και από τα καζίνο (921 εκατ). Αντίστοιχα, το GGR των 2,05 δισ. προήλθε από τον ΟΠΑΠ (1,04 δισ.), από τα Λαχεία και το Ξυστό (79 εκατ. ), από τον Ιππόδρομο (5 εκατ.), από το διαδίκτυο (746,7 εκατ) και από τα καζίνο (185,1 εκατ). Αύξηση κατά 15,8% σημείωσαν στο 9μηνο τα έσοδα του κράτους από τα τυχερά παιχνίδια προερχόμενα από τα δικαιώματα του δημοσίου και τους φόρους στα κέρδη των νικητών. Ειδικότερα, διαμορφώθηκαν στα 727,6 εκατ. ευρώ έναντι 628,4 εκατ. ευρώ το περσινό 9μηνο.
Ο Πούτιν και η δραχμή
Χάρηκαν πολύ οι εγχώριοι οπαδοί του Β. Πούτιν από τη σύντομη αναφορά που έκανε στην Ελλάδα και τη δραχμή, και από την μεγάλη τους χαρά την τράβηξαν από τα μαλλιά για να βγάλουν το συμπέρασμα ότι ο Ρώσος πρόεδρος μας συμβουλεύει να εγκαταλείψουμε το ευρώ, το συντομότερο δυνατό. Φυσικά, ο Πούτιν έχει τις δικές του σκοπιμότητες -πάντα του αρέσει οτιδήποτε μπορεί να προκαλεί προβλήματα στη Δύση. Αλλά ακόμη κι αυτός, στην περιβόητη δήλωση που αναμεταδίδεται από κάποια ελληνικά μέσα, δεν είπε ότι η Ελλάδα πρέπει να φύγει από το ευρώ. Είπε ότι στο παρελθόν (το 2015;) η δραχμή θα ήταν μια καλή επιλογή -δεν γνωρίζουμε αν αυτή ήταν και η συμβουλή του στον Αλέξη Τσίπρα την εποχή της «ηρωικής διαπραγμάτευσης».
-- Η σχετική δήλωσή του στο Βαλντάι Κλαμπ, όπως τη βρήκαμε στο αγγλόφωνο site του Κρεμλίνου, έχει ως εξής, για όποιον ενδιαφέρεται: «Πολλές από τις σημερινές οικονομίες, για διάφορους λόγους και λόγω των δεσμεύσεών τους στο πλαίσιο οικονομικών ή στρατιωτικο-πολιτικών συμμαχιών, έχουν οικειοθελώς παραιτηθεί εν μέρει από την κυριαρχία τους. Ως αποτέλεσμα, δεν είναι σε θέση να λάβουν ανεξάρτητες αποφάσεις σε τομείς όπως η οικονομία ή η ασφάλειά τους. Δεν προτρέπω κανέναν να κάνει τίποτα· Απαντώ απλώς στην ερώτησή σας. Σε κάποιο σημείο, η κατοχή της δραχμής, ενός εθνικού νομίσματος, θα μπορούσε να ήταν μια λογική επιλογή, επειδή θα επέτρεπε κάποια ρύθμιση των κοινωνικών διαδικασιών, ακόμη και μέσω του πληθωρισμού, και θα βοηθούσε στην άμβλυνση των κοινωνικών εντάσεων, αντί να ρίχνει όλο το βάρος των οικονομικών προκλήσεων στον πληθυσμό. Ωστόσο, η Ελλάδα επέλεξε κάποτε έναν διαφορετικό δρόμο, υποτασσόμενη στη ρύθμιση μέσω ενός ενιαίου νομίσματος και των οικονομικών αποφάσεων που λαμβάνονται στις Βρυξέλλες. Δεν μας ενδιαφέρει αυτό· είναι η κυρίαρχη επιλογή του ελληνικού κράτους. Δεν μπορώ να πω ποιος είναι ο καλύτερος τρόπος να προχωρήσουμε υπό αυτές τις συνθήκες. Αλλά μερικοί από τους φίλους και συναδέλφους μου από την Ευρωπαϊκή Ένωση – ναι, έχω ακόμα μερικούς – μου έχουν πει ότι τώρα λαμβάνονται πιο δεσμευτικές αποφάσεις στις Βρυξέλλες για τα κράτη μέλη της ΕΕ από ό, τι λαμβάνονταν από το Ανώτατο Σοβιέτ της ΕΣΣΔ κατά τη διάρκεια της ύπαρξης της Σοβιετικής Ένωσης».
Η υποαπόδοση της Ευρώπης
Οι ευρωπαϊκές μετοχές συνεχίζουν να βρίσκονται πολύ πίσω από τις αμερικανικές και μάλιστα κατά το μεγαλύτερο ποσοστό εδώ και 30 χρόνια. Η τάση αυτή εκτιμάται ότι θα γίνει ακόμη πιο επιθετική μετά την εκλογή του Ντ. Τραμπ, η οποία όπως όλα δείχνουν αυξάνει τη «δίψα» για αμερικανικά assets. Βέβαια, δεν ευθύνεται μόνο ο Τραμπ για την πορεία των ευρωπαϊκών μετοχών, καθώς σημαντικό μερίδιο έχει και η χαμηλότερη ανάπτυξη που εμφανίζει η Ευρώπη σε σύγκριση με τις ΗΠΑ, ενώ οι προοπτικές για ανάκαμψή της δεν είναι και οι καλύτερες. Όσο για τη διαφορά της απόδοσης, αξίζει να σημειωθεί ότι από την αρχή του έτους έως και τις 13/11 ο S&P 500 έχει άνοδο 25%, με κατάρριψη συνεχών ρεκόρ και στο ίδιο διάστημα, ενώ ο Stoxx 600 έχει κέρδη μόλις 5%.
Με πλεόνασμα η αγορά πετρελαίου
Ευχάριστη είδηση για τους καταναλωτές, δυσάρεστη για τους παραγωγούς, η εκτίμηση της ΙΕΑ ότι το 2025 θα υπάρχει πλεόνασμα αργού πετρελαίου ενός εκατ. βαρελιών ημερησίως. Αιτία και το γεγονός ότι η κατανάλωση μαύρου χρυσού στην Κίνα συνεχώς υποχωρεί και θα αυξηθεί με πολύ πιο αργό ρυθμό απ’ ό,τι αναμενόταν το 2025. Μάλιστα η Διεθνής Υπηρεσία Ενέργειας εκτιμά ότι η κατανάλωση της Κίνας πιθανώς να έχει φθάσει στο ανώτερο σημείο της και ως εκ τούτου δεν έχει περιθώρια να στηρίξει τυχόν αυξημένη παραγωγή. Όσο για την παραγωγή αυτή εκτιμάται ότι θα αυξηθεί από τις περισσότερες χώρες που βρίσκονται εκτός ΟΠΕΚ+, με πρώτη εξ αυτών τις ΗΠΑ.
Αποποίηση Ευθύνης: Το περιεχόμενο και οι πληροφορίες της στήλης παρέχονται αποκλειστικά και μόνο για ενημερωτικούς σκοπούς και σε καμία περίπτωση δεν μπορούν να εκληφθούν ως συμβουλή, πρόταση, προσφορά για αγορά ή πώληση κινητών αξιών, ούτε ως προτροπή για την πραγματοποίηση οποιασδήποτε μορφής επένδυσης. Δεν υφίσταται ουδεμία ευθύνη της ιστοσελίδας για τυχόν επενδυτικές και λοιπές αποφάσεις που θα ληφθούν με βάση τις πληροφορίες αυτές.