H εταιρεία ανάπτυξης ακινήτων Dimand έκλεισε δέκα μήνες ως εισηγμένη εταιρεία -εισήχθη στο ΧΑ πέρσι στις 6 Ιουλίου- αλλά η μέχρι τώρα πορεία της μετοχής δεν είναι ικανοποιητική. Η αρχική αποτίμηση ήταν 280 εκατ. ευρώ με την τιμή της δημόσιας εγγραφής στα 15 ευρώ, την οποία όμως η εταιρεία δεν κατάφερε να διατηρήσει και σήμερα βρίσκεται στα 11,6 ευρώ με κεφαλαιοποίηση 217 εκατ. ευρώ.
Στη χθεσινή πρεμιέρα της εταιρείας στην Ένωση Θεσμικών Επενδυτών, ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της Dimand κ. Δημήτρης Ανδριόπουλος έδωσε ένα στίγμα για το πως αντιλαμβάνεται η εταιρεία τη σχέση της με το ΧΑ: «Δεν πρέπει να μας κρίνετε με ορίζοντα εξαμήνου ή 12μηνου, όπως άλλες εισηγμένες εταιρείες. Ο κύκλος της δικής μας δουλειάς απαιτεί τουλάχιστον 3-5 χρόνια για να αποδώσει. Έχουμε υπομονετικούς μετόχους που θα μας κρίνουν το 2026, σε επίπεδο τετραετίας».
Ο κ. Ανδριόπουλος, περιγράφοντας την κατάσταση στην αγορά, τόνισε: «Στην Ελλάδα, σε αντίθεση με το εξωτερικό, το πρώτο τετράμηνο του 2023 η κατασκευαστική δραστηριότητα παραμένει ισχυρή. Αυτό οφείλεται κυρίως στη μεγάλη καθίζηση των τιμών κατά τη δεκαετία της οικονομικής κρίσης, οπότε η αγορά είχε περιθώρια ανόδου. Αντιμετωπίζουμε όμως τρία σημαντικά εμπόδια. Την αύξηση του κατασκευαστικού κόστους (σωρρευτικά κινείται πάνω από 60% τα τελευταία χρόνια), την αύξηση του χρηματοοικονομικού κόστους λόγω της ανόδου των επιτοκίων, αλλά και την έλλειψη εργατικού δυναμικού».
Υπάρχουν όμως και τρεις παράγοντες που αντισταθμίζουν εν μέρει αυτή την αρνητική συγκυρία. Σύμφωνα με τον κ. Ανδριόπουλο, πρόκειται για την «αύξηση των ενοικίων που ήταν ισχυρή το 2021 και 2022 και τώρα εξισορροπεί αλλά σε υψηλά επίπεδα, την αξιοποίηση πόρων από το Ταμείο Ανάκαμψης που έχει συγκρατήσει τα επιτόκια για το καθαρό κόστος των έργων λίγο πάνω από το 3%, αλλά και το value engineeiring που μεταφράζεται σε καλύτερη έρευνα κατασκευαστών, εφαρμογών και λύσεων».
Όπως επισήμανε ο κ. Ανδριόπουλος, οι αρνητικοί παράγοντες υπερισχύουν των θετικών, αλλά εκτιμά ότι θα υπάρξει σαφής βελτίωση τα έτη 2025 - 2026.
Ο κ. Ανδριόπουλος στάθηκε και στις αλλαγές που έχει επιφέρει η τηλεργασία αλλά και στις τάσεις για χώρους γραφείων. Όπως τόνισε, «σήμερα στη Νέα Υόρκη υπάρχουν 3 εκατ. τετραγωνικά μέτρα γραφείων άδεια και υπάρχει σκέψη να γίνουν κατοικίες. Στην Ελλάδα επειδή οι χώροι γραφείων αφορούσαν παλιά κτίρια, ενεργοβόρα με υψηλό κόστος λειτουργίας, τώρα η τάση, ιδίως από πολυεθνικούς ομίλους, είναι για re-location. Ψάχνουν δηλαδή μοντέρνα, "πράσινα" κτίρια ώστε να βελτιώσουν και τα ESG κριτήριά τους». Ο κ. Ανδριόπουλος εκτίμησε «ότι η τάση αυτή θα διατηρηθεί για την επόμενη πενταετία».
Στα οικιστικά projects η Dimand δεν ήταν ενεργή έως τώρα, αλλά μετά την ανάπλαση στον Άγιο Διονύσιο στον Πειραιά που σύμφωνα με τη διοίκηση, «πήγε αρκετά καλά» αναπτύσσουν οικιστικά projects στα ακίνητα του Μινιόν, του FIX, της Softex και στο Skyline.
Ο κ. Ανδριόπουλος ανέλυσε τη στρατηγική του ομίλου για τις αναπλάσεις: «Επιδιώκουμε να είμαστε αναγεννητές των περιοχών όπου δραστηριοποιούμαστε. Κοιτάμε τον πολλαπλασιαστή στην περιοχή. Κοιτάζουμε περιοχές που δεν είναι ανεπτυγμένες, αγοράζουμε φθηνά και δίνουμε υπεραξίες στο χαρτοφυλάκιό μας. Η στρατηγική αυτή όμως αργεί να αποδώσει, θέλει τουλάχιστον μια πενταετία και απαιτεί υπομονή, τόλμη και ρίσκο».
Ο κ. Ανδριόπουλος αναφέρθηκε και στο απώτερο μέλλον της Dimand. «Αυτή την περίοδο κοιτάζουμε τη γραμμή 4 του Μετρό. Αναζητούμε επενδυτικές ευκαιρίες στους 14 σταθμούς του Μετρό για να τοποθετηθούμε τα επόμενα 10 χρόνια».
Η αξία των assets της εταιρείας στο τέλος του 2022 ήταν 182 εκατ. ευρώ, τα δάνεια 45,7 εκατ. ευρώ και η καθαρή αξία ενεργητικού ήταν 125,52 ευρώ.
Η Dimand έχει τώρα σε ανάπτυξη 10 εργοτάξια, μεταξύ των οποίων τα γραφεία της PwC στην Κηφισίας (έχει πωλήσει το ακίνητο στη Eurobank), τον Πύργο του Πειραιά, το Μινιόν, το FIX, τη Softex, την ανάπλαση της Δυτικής Εισόδου στη Θεσσαλονίκη, το ακίνητο της Βαλκάν Εξπόρτ στη Θεσσαλονίκη όπου θα γίνει logistics center, ένα οικιστικό συγκρότημα στη Φιλοθέη και το ακίνητο στις οδούς Απέλλου και Λυκούργου στο κέντρο της Αθήνας.
Οι πωλήσεις ακινήτων με υψηλές αποδόσεις
Η διοίκηση στάθηκε και στις δυο πωλήσεις που έκανε η εταιρεία επιτυγχάνοντας σημαντικές αποδόσεις. Το ένα ήταν το ξενοδοχείο Moxy στη Ομόνοια με Ιnternal rate of return (IRR) στο εξωπραγματικό 64,6% και στην πώληση των γραφείων της Kaizen με IRR 21,4%. To Moxy είχε αυτή την απόδοση επειδή τα κόστη κατασκευής όταν ανακαινιζόταν δεν είχαν εκτιναχθεί.
Σχετικά με το φιλόδοξο project Skyline για την αξιοποίηση 573 ακινήτων που κατείχε η Alpha Bank, ο κ. Ανδριόπουλος τόνισε: «Το χαρτοφυλάκιο περιλαμβάνει αυτοτελή εμπορικά ακίνητα στο κέντρο της Αθήνας, επί της οδού Φιλελλήνων (Πλατεία Συντάγματος), επί της οδού Σταδίου (Πλατεία Κοραή), στη συμβολή των οδών Σοφοκλέους και Αιόλου κ.α., καθώς και χαρτοφυλάκιο 205 κατοικιών και διαμερισμάτων. Έχει συσταθεί η εταιρεία P&E Invstments στην οποία συμμετέχουμε με 75% και με 25% η Premia AEEAΠ. Η P&E θα αποκτήσει το 65% του Skyline. H Alpha Bank θα υποστηρίξει χρηματοδοτικά το Skyline μέσω μακροπρόθεσμης χρηματοδότησης ύψους έως 240 εκατ.ευρώ. Το project εκτιμάται ότι θα φέρει απόδοση άνω του 20%».
Η διοίκηση υποστηρίζει πως η αξία των έργων που διαχειρίζεται η Dimand, μόνη της είτε σε κοινοπραξίες, στην ολοκλήρωσή τους θα ανέλθει στα 915 εκατ. ευρώ. Το 2023 και το 2024 θα γίνει exit από τα Μινιόν, τον Πύργο του Πειραιά και από το οικιστικό της Φιλοθέης.
Σε ερώτηση σχετικά με την ανοδική κίνηση του τουρισμού στην Αθήνα και τις υπάρχουσες υποδομές ο κ. Ανδριόπουλος επισήμανε ότι: «Η Αθήνα σε λίγα χρόνια θα φτάσει τα 10 εκατ. επισκέπτες. Άρα θέλουμε ενισχυμένες υποδομές. Κινούμαστε προς τη σωστή κατεύθυνση με την κατασκευή νέων ξενοδοχειακών μονάδων, τη γραμμή 4 του Μετρό και την επέκταση της Αττικής Οδού. Χρειάζεται όμως σωστός σχεδιασμός από την εκάστοτε κυβέρνηση, τους δήμους και την περιφέρεια ώστε να ληφθούν σημαντικές αποφάσεις».