Τα εκτεταμένα προβλήματα ηλεκτροδότησης, και τα μικρά ή μεγαλύτερα μπλακ-άουτ, που αντιμετώπισε το δίκτυο ηλεκτρισμού της χώρας τις τελευταίες ημέρες, δεν προκαλούν έκπληξη στους παροικούντες την Ιερουσαλήμ.
Τοις πάσι είναι γνωστό ότι ο ΔΕΔΔΗΕ λειτουργεί με σοβαρές ελλείψεις τόσο σε τεχνικό προσωπικό, όσο και σε μια σειρά από υλικά, ακόμη και σε απαραίτητα για την ασφάλεια του συστήματος, από κολόνες, μετασχηματιστές και οχήματα έως κράνη, γάντια, στολές, παράγοντες που πολλές φορές αποτελούν αιτία θανατηφόρων ατυχημάτων.
Χρόνια τώρα, ο διαχειριστής του δικτύου διανομής, αντί για ετήσιες επενδύσεις εκσυγχρονισμού, ύψους 200 εκατ ευρώ, πραγματοποιεί έργα μόλις 130-150 εκατ. ευρώ στα δίκτυα. Κατά το διάστημα 2012-2018, οι επενδύσεις συντήρησης και ανάπτυξης του δικτύου μειώθηκαν στο μισό, και από 304 εκατ, έπεσαν στα 155 εκατ ευρώ πέρυσι. Στο ίδιο διάστημα, ο μέσος χρόνος εξυπηρέτησης για απλές νέες συνδέσεις υπερδιπλασιάστηκε. Και από 16 ανέρχεται πλέον στις 34 ημέρες, ενώ μόνο μέσα σε μια χρονιά, το 2018, η μέση διάρκεια των διακοπών ρεύματος αυξήθηκε κατά... 21%.
Εκείνο όμως που αναδεικνύει η ταλαιπωρία που υπέστη το δίκτυο της χώρας κατά τις τελευταίες ημέρες είναι ότι η καταπόνησή του επιδεινώνεται με γεωμετρική πρόοδο. Το έλλειμμα σε υλικά, σε τεχνικούς, λόγω των μαζικών συνταξιοδοτήσεων, και η ευρύτερη απουσία εκσυγχρονισμού έχουν ως αποτέλεσμα ακόμη και μικρές βλάβες, όπως σε έναν μετασχηματιστή, που κάποτε χρειάζονταν μία ώρα για να αποκατασταθούν, τώρα να θέλουν ένα... τρίωρο. Με άλλα λόγια, εκτός της συχνότητας των βλαβών, έχουν αυξηθεί πολύ και οι χρόνοι αποκατάστασης.
Και μπορεί τούτη τη φορά τα πολύωρα μπλακάουτ να δικαιολογούνται ως ένα βαθμό από την ένταση της κακοκαιρίας -3.000 βλάβες στη χαμηλή τάση κινητοποίησαν 230 συνεργεία και 30 συνεργαζόμενες εργολαβικές εταιρείες με συνολικό αριθμό 1.000 ατόμων τεχνικού προσωπικού- ωστόσο το δίκτυο ταλαιπωρεί τους πελάτες του, ακόμη και όταν οι καιρικές συνθήκες είναι πολύ πιο ήπιες.
Η σκληρή ελληνική πραγματικότητα είναι ότι σε βιομηχανικές περιοχές της Αττικής, όπως η Μάνδρα, κάθε φορά που πιάνει μια καταιγίδα, το ρεύμα πέφτει, λόγω του απαρχαιωμένου δικτύου, προκαλώντας ζημιές σε πανάκριβο εξοπλισμό. Η ίδια πραγματικότητα δείχνει ότι η Ελλάδα βρίσκεται στη 10η θέση της Ευρωπαϊκής Ένωσης με τις περισσότερες προγραμματισμένες και απρόοπτες διακοπές ρεύματος. Είναι μία από τις ελάχιστες χώρες που δεν εφαρμόζουν κίνητρα και κυρώσεις στους διαχειριστές των δικτύων, όπως ο ΔΕΔΔΗΕ, με βάση τις κατηγορίες βλαβών, τη συχνότητα και τον χρόνο αποκατάστασης.
Πίσω απ' όλα αυτά βρίσκονται οι ελλείψεις σε κολόνες, καλώδια, μετασχηματιστές, ασφάλειες, μετρητές, αλεξικέραυνα, και φυσικά στον ταλαιπωρημένο μηχανοκίνητο στόλο, καθώς τα οχήματα έχουν διανύσει 500.000 και 600.000 χιλιόμετρα και αντί για επενδύσεις, τα κενά καλύπτονται ολοένα και περισσότερο από εργολάβους. Ένας συνδυασμός μείωσης δαπανών και ελλείψεων τεχνικών και υλικών, δεν επιτρέπει την αναγκαία αντικατάσταση παλαιών υποδομών του δικτύου σε άμεσο χρόνο, ούτε μπορεί να καλύψει επαρκώς τις ανάγκες ελέγχου του δικτύου και επιθεωρήσεων.
Εάν η κατάσταση αυτή δεν αντιστραφεί, τα συμβάντα των πολύωρων διακοπών ρεύματος κάθε χειμώνα ή καλοκαίρι, ακόμη και σε συνθήκες, πολύ πιο ήπιες από αυτές των τελευταίων ημερών, θα κάνουν ολοένα και πιο συχνά την εμφάνισή τους.
Την εικόνα συμπληρώνουν οι καθυστερήσεις σε τουλάχιστον 10 από τα 13 μεγάλα στρατηγικά σχέδια που είχε εξαγγείλει ο ΔΕΔΔΗΕ, προκειμένου να σηματοδοτήσουν τον μετασχηματισμό του από τη σημερινή του μορφή σε μια σύγχρονη εταιρεία ψηφιοποιημένων λειτουργιών.
Τέτοια είναι η εγκατάσταση συστήματος γεωγραφικών πληροφοριών (GIS) που επρόκειτο να έχει παραδοθεί έως το 2019, με στόχο την ψηφιακή αποτύπωση όλων των δικτύων πάνω σε κατάλληλα γεωγραφικά υπόβαθρα, αλλά η ολοκλήρωσή του μετατέθηκε για το 3o τρίμηνο του 2022, χρονοδιάγραμμα που μένει φυσικά να αποδειχθεί κατά πόσο θα τηρηθεί. Το ίδιο ισχύει για πλειάδα άλλων σχεδίων που έχουν πάρει παράταση για το 2021, από τη δημιουργία υποδομών στα μη διασυνδεδεμένα νησιά, την αναδιοργάνωση της εφοδιαστικής αλυσίδας (προμήθειες, μηχανοργάνωση κ.λπ.), αλλά και την ανάπτυξη συστήματος ενιαίας διαχείρισης πληροφοριών.
Το πλέον χαρακτηριστικό project που κινείται εκτός κάθε χρονοδιαγράμματος αφορά στο σίριαλ των έξυπνων ρολογιών, δηλαδή την αρχική πιλοτική τοποθέτηση 200.000, την οποία και θα ακολουθούσε κάποια στιγμή η αντικατάσταση και των 7,5 εκατ. μετρητών πανελλαδικά.
Τα παραπάνω απαντούν στην ανάγκη πώλησης ποσοστού 49% του ΔΕΔΔΗΕ, διαδικασία που αναμένεται να έχει «κλειδώσει» μέχρι το καλοκαίρι. Ήδη, υπάρχουν ενδείξεις για ζωηρό ξένο ενδιαφέρον. Άλλωστε, πολλοί θα θελήσουν να αγγίξουν τον κρυμμένο «θησαυρό» των οπτικών ινών και πώς αυτές μπορούν να κουμπώσουν πάνω στα δίκτυα, παρέχοντας τη δυνατότητα στους παρόχους να προσφέρουν σύνθετα πακέτα ενέργειας και τηλεπικοινωνιών (5G).