Στην αιχμή του ενδιαφέροντος των επενδυτών έχουν βρεθεί στις πρώτες 25 ημέρες του 2023 οι μετοχές του ευρύτερου κλάδου των κατασκευών και των υποδομών, καθώς ασχέτως με τη χθεσινή διόρθωση, καταγράφουν σημαντικές αποδόσεις τον Ιανουάριο, έχοντας ανεβάσει κατακόρυφα όγκους και τζίρους.
Ο κλάδος εύλογα έχει έρθει στο προσκήνιο καθώς είναι αυτός που θα κληθεί να «τρέξει» τα πολυάριθμα έργα που είτε έχουν ανατεθεί (Γραμμή 4 Μετρό, FlyOver Θεσσαλονίκη, επέκταση της Λ. Κύμης στην Αττική, Εγνατία Οδός, ΒΟΑΚ, Καστέλι, οδικός άξονας Πάτρα-Πύργος, Καλαμάτα - Ριζόμυλος - Πύλος – Μεθώνη, Marina Tower στο Ελληνικό και δεκάδες άλλα) είτε μένουν να ανατεθούν φέτος και τα επόμενα χρόνια, όπου θα καταγραφεί ένας οργασμός κατασκευαστικών έργων που ίσως μόνο με την περίοδο των Ολυμπιακών Αγώνων μπορεί να συγκριθεί.
Η μετοχή της Ελλάκτωρ παρά την αιχμηρή διόρθωση -6,55% χθες, κρατάει κέρδη 22,29% από την αρχή του έτους, ενώ θυμίζουμε πως και πέρυσι έκλεισε στο +34,70%, ακολουθώντας το ράλι των ενεργειακών Motor Oil και Τέρνα Ενεργειακή που κέρδισαν 59% και 50% αντίστοιχα. Η AVAX ενισχύεται σε ποσοστό 19,87% φέτος παρά το -5,10% χθες, ενώ πέρυσι υποχώρησε σε ποσοστό 25,9%. Η Intrakat κερδίζει 8,22% παρά τη χθεσινή διόρθωση σε ποσοστό 3,66%, ενώ πέρυσι έχασε 19,2%. Η ΓΕΚ Τέρνα κερδίζει 8,07% φέτος, παραμένοντας μια ανάσα από τα υψηλά 15 ετών, ενώ πέρυσι ενισχύθηκε κατά 6,1%.
Ο κλάδος πέρασε δια πυρός και σιδήρου όλη την προηγούμενη 15ετία, λόγω της καθήλωσης των δημοσίων έργων και της καταστροφής της οικοδομικής δραστηριότητας, αρκετές εταιρείες χρεοκόπησαν, άλλες συγχωνεύτηκαν ώστε να επιβιώσουν, ενώ τεράστιο βαρίδι ήταν –και είναι– ο υπέρογκος δανεισμός, απόρροια της αλόγιστης διαχείρισης που έλαβε χώρα για πολλά χρόνια στον συγκεκριμένο κλάδο, με τις ανοχές – σε πολλές περιπτώσεις – της πολιτικής ηγεσίας που λειτουργούσε συνδυαστικά με την ειδική μεταχείριση από τον τραπεζικό κλάδο.
Την τελευταία πενταετία έχουν γίνει προσπάθειες εξυγίανσης του κατασκευαστικού κλάδου, με την αλλαγή κουλτούρας από πλευράς διοικήσεων των εταιρειών που πλέον κινούνται σε διαφορετικά μονοπάτια συγκριτικά με το παρελθόν, αναλαμβάνοντας έργα που μπορούν να είναι βιώσιμα και να φέρνουν κέρδη και όχι έργα που μόνο αυξάνουν το ανεκτέλεστο, αλλά έχουν «κλειδώσει» με μη βιώσιμες εκπτώσεις.
Δεν θα ήταν υπερβολή αν σημειώναμε πως ο κλάδος βρίσκεται σε ολοσχερή μετασχηματισμό, προσαρμοζόμενος πλέον στα νέα δεδομένα. Άλλωστε, δεν είναι τυχαίο ότι δύο εκ των κορυφαίων του κλάδου, οι Ελλάκτωρ και Intrakat έχουν αλλάξει ιδιοκτησιακό καθεστώς την τελευταία διετία, ενώ μπήκαν νέα κεφάλαια στον κλάδο, ο οποίος έφερε και τέσσερις από τις 6-7 τελευταίες αυξήσεις κεφαλαίου εισηγμένων εταιρειών.
Η Ελλάκτωρ πριν ενάμιση χρόνο, το καλοκαίρι του 2021, άντλησε 120 εκατ. ευρώ, η AVAX άντλησε 20 εκατ. ευρώ στις αρχές του 2020, η Intrakat πέρυσι «σήκωσε» 50 εκατ. ευρώ. ενώ αυτή την περίοδο αντλεί άλλα 100 εκατ. ευρώ. Παράλληλα, η Ελλάκτωρ προχώρησε σε επαναγορά του ακριβού ομολόγου των 670 εκατ. ευρώ με επιτόκιο 6,375% που είχε εκδοθεί το Δεκέμβριο του 2019 επί διοίκησης Καλλιτσάντση, με τον όμιλο να περνά στην κερδοφορία πέρυσι μετά από πολλά χρόνια ζημιών. Παράλληλα, μέσω της πώλησης της Άνεμος, μειώνει κατακόρυφα το δανεισμό της. Συνάμα και η AVAX γύρισε στην κερδοφορία το 2021 ύστερα από δέκα και πλέον ζημιογόνες χρήσεις, ενώ την τελευταία διετία έχει μειώσει κατά 39% το δανεισμό της, μέσω και της πώλησης κάποιων θυγατρικών όπως η Voltera το 2022.
Το ανεκτέλεστο φέρνει προσδοκίες αλλά και κινδύνους
Το ανεκτέλεστο των τεσσάρων μεγάλων ομίλων στις κατασκευές (ΓΕΚ Τέρνα, Άκτωρ, Intrakat και AVAX) φτάνει στα 9 δισ. ευρώ, ενώ ξεπερνά τα 10,5 εκατ. ευρώ αν προστεθούν τα 1,5 δισ. των δύο εταιρειών του ομίλου Mytilineos, ΜΕΤΚΑ και Μ Παραχωρήσεις.
Ωστόσο, σε ένα περιβάλλον αυξημένων επιτοκίων, υψηλού πληθωρισμού, ακριβών καυσίμων και ανατιμήσεων στα οικοδομικά υλικά το υψηλό ανεκτέλεστο μπορεί να λειτουργήσει και ως ωρολογιακή βόμβα για τις εταιρείες. Πόσο μάλλον όταν στην πλειονότητά τους προέρχονται από ζημιογόνες χρήσεις και με αρκετές «μαύρες τρύπες» από το παρελθόν.
Σύμφωνα με στελέχη του υπουργείου Υποδομών, οι επενδύσεις σε κατασκευαστικά έργα θα φτάσουν έως το 8,1% το 2025 από 4% του ΑΕΠ το 2020. Για ένα ποσό 20 δισ. ευρώ τα επόμενα χρόνια σε έργα υποδομής, ΣΔΙΤ και παραχωρήσεις έκανε λόγω πρόσφατα και ο κ. Ευάγγελος Μυτιληναίος, παρουσιάζοντας τις δύο θυγατρικές του σε κατασκευές και παραχωρήσεις.
Το υψηλό ανεκτέλεστο σημαίνει αρκετά κεφάλαια για εγγυητικές, αυξημένες ανάγκες για κεφάλαιο κίνησης και ικανό απόθεμα διαθεσίμων για να αντιμετωπίζονται και οι καθυστερήσεις που προκαλούνται στην εκτέλεση των έργων από εξωγενείς παράγοντες.
Το μεγάλο στοίχημα για τον κλάδο είναι να υλοποιήσει τα έργα επιτυγχάνοντας ικανοποιητική κερδοφορία, κλείνοντας τον φαύλο κύκλο των προηγούμενων δεκαετιών με τα μεγάλα ανεκτέλεστα αλλά συχνά ζημιογόνες χρήσεις και ανυπαρξία μερισμάτων προς τους μετόχους.
Η πορεία των μεγάλων του κλάδου
AVAX: Σε πολλαπλές κινήσεις ρευστοποίησης περιουσιακών στοιχείων έχει προχωρήσει την τελευταία διετία η AVAX, μειώνοντας κατά 39% το δανεισμό της. Στόχος; Η καλύτερη χρηματοοικονομική απεικόνιση, το καλύτερο πρόσωπο στις τράπεζες, αλλά και η απόκτηση κάποιες ρευστότητας ώστε να διεκδικήσει με αξιώσεις τα νέα έργα που είναι πολλά.
To 2020 πώλησε τα κεντρικά του γραφεία στο Μαρούσι έναντι 34 εκατ. ευρώ. Τον Ιούνιο του 2022 πώλησε το χαρτοφυλάκιο ΑΠΕ της θυγατρικής Volterra έναντι 60 εκατ. ευρώ και πριν λίγες ημέρες ρευστοποίησε τη συμμετοχή του στην κοινοπραξία ΓΕΦΥΡΑ εισπράττοντας άλλα 60 εκατ. ευρώ. To ανεκτέλεστο του ομίλου ενισχύεται διαρκώς και πλέον διαμορφώνεται στα 2,3 δισ. ευρώ.
ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ: Διαθέτει το υψηλότερο ανεκτέλεστο τόσο στον κατασκευαστικό κλάδο, όσο και σε κάθε άλλο κλάδο στη χώρα μας, καθώς ανέρχεται στα 4,8 δισ. ευρώ, έχοντας αναλάβει μερικά από τα πιο φιλόδοξα projects στην Ελλάδα όπως είναι η επέκταση της Εγνατίας, το Καστέλι στην Κρήτη, το Marina Tower στο Ελληνικό, η μονάδα ηλεκτροπαραγωγής στην Κομοτηνή, Πάτρα-Πύργος: κατασκευή τμήματος Γαστούνη-Πύργος κ.α.
Ο όμιλος βρίσκεται σε διαπραγματεύσεις για την πώληση της «πράσινης» θυγατρικής Τέρνα Ενεργειακή, κάτι που αν επιτευχθεί, θα βελτιώσει πολύ την χρηματοοικονομική του κατάσταση, ενώ θα αποκτήσει και πρόσθετη ρευστότητα για τη διεκδίκηση νέων έργων, ή την υποστήριξη των υπαρχόντων.
Άκτωρ: Η Άκτωρ έχει υλοποιήσει μερικά από τα πλέον κομβικά, απαιτητικά και πολυσχιδή έργα στην Ελλάδα όπως Αττική Οδός, Μετρό, γέφυρες και οδικές αρτηρίες, ενώ έχει υλοποιήσει με επιτυχία και τη μεγαλύτερη (Χρυσή) γραμμή του Μετρό της Ντόχα του Κατάρ. Στο εξωτερικό όμως όπου υπήρχε και το μεγάλο άπλωμα, ήταν και η ανοικτή πληγή του ομίλου, με πολλά έργα να λιμνάζουν και άλλα να υλοποιούνται χωρίς κέρδος. Πλέον ο όμιλος έχει αποχωρήσει από τις περισσότερες ξένες αγορές που δραστηριοποιούνταν με ζημιές, έχει γίνει γενικευμένο συμμάζεμα, ενώ στο 9μηνο του 2022 ο κατασκευαστικός τομέας γύρισε θετικός μετά από πολλά χρόνια. Διαθέτει ανεκτέλεστο 2,7 δισ. ευρώ, έχοντας συνάψει πολλαπλές κοινοπραξίες, τόσο με τους προαναφερόμενους ομίλους, όσο και με άλλους από Ελλάδα ή εξωτερικό.
Ιntrakat: Αποτελεί την κατασκευαστική εταιρεία που έχει αλλάξει (έχει ανέβει) τις περισσότερες… πίστες τα τελευταία χρόνια. Από μια μικρή, με περιορισμένου βεληνεκούς δουλειές έως πριν έξι – εφτά χρόνια, σειρά ζημιογόνων χρήσεων και μικρού ανεκτέλεστου, έχει φτάσει να υλοποιεί εξαιρετικά σύνθετα και απαιτητικά έργα, «παίζοντας» στην πρώτη κατηγορία του κλάδου, διεκδικώντας πολυσύνθετα projects, ενώ το ανεκτέλεστό της πλέον ξεπερνά το 1,2 δισ. ευρώ.
Καθοριστική εξέλιξη στην πορεία της ήταν το λίαν φιλόδοξο projects της ανακαίνισης των 14 περιφερειακών αεροδρομίων, μέσω της σύμβασης με τη Fraport Greece προ πέντε ετών. Ένα σύνθετο έργο, απαιτητικό, με τεχνικές ιδιαιτερότητες που όμως «προίκισε» τον όμιλο με τεχνογνωσία που τον ακολουθεί έκτοτε.
Αυτό, δίνει ανταγωνιστικό πλεονέκτημα στην εταιρεία για κάθε παρεμφερές project που προκηρύσσεται στη χώρα και όλα όσα συνοδεύουν τέτοια νευραλγικά και κρίσιμα έργα, όπως η παραχώρηση των 22 περιφερειακών αεροδρομίων από το Υπερταμείο, διαδικασία που βρίσκεται σε εξέλιξη αυτή την περίοδο.
Σήμερα 25/1 ολοκληρώνεται η περίοδος προτίμησης για την αύξηση κεφαλαίου κατά 100 εκατ. ευρώ, ενώ οι νέες μετοχές θα εισαχθούν στις 2 Φεβρουαρίου. Το 2022 άλλαξε το ιδιοκτησιακό καθεστώς με την εξαγορά περίπου του 60% από ομάδα εφοπλιστών, οι οποίοι έχουν πολύ φιλόδοξα σχέδια. Το τρίτο τρίμηνο του 2022 η εταιρεία μετά από πολύ καιρό εμφάνισε και θετικά EBITDA.
Mytilineos: Την τελευταία πενταετία και μετά την απορρόφηση της εταιρείας Μεταλλικές Κατασκευές (ΜΕΤΚΑ) έχει μπει πολύ δυναμικά στα κατασκευαστικά έργα (και της Ελλάδας), δεδομένου ότι η ΜΕΤΚΑ ήταν εδώ και δύο δεκαετίες μέσα στους δέκα κορυφαίους παγκόσμια κατασκευαστές ενεργειακών έργων και σχετικών υποδομών. Πλέον, η ΜΕΤΚΑ Κατασκευές αποσχίζεται εκ νέου από τη μητρική σύμφωνα με την πρόσφατη απόφαση μετασχηματισμού που θα ολοκληρωθεί στα μέσα του 2023.
Η ΜΕΤΚΑ αναλαμβάνει πλέον στην Ελλάδα σημαντικά έργα υποδομών, όπως η νέα σιδηροδρομική γραμμή υψηλών ταχυτήτων του τμήματος «Κιάτο – Ροδοδάφνη Αιγίου» μήκους 71 χλμ την οποία παρέδωσε πριν από ενάμιση περίπου χρόνο, χτυπάει οδικούς άξονες, (όπως Άκτιο-Aμβρακία, παράκαμψη Χαλκίδας – Ψαχνών κ.α.), διαγωνισμούς ΣΔΙΤ κ.λπ. Όπως τόνισε πρόσφατα ο κ. Μυτιληναίος, το κατασκευαστικό ανεκτέλεστο του ομίλου πλέον ξεπερνά το 1 δισ. ευρώ.