Κίνητρα φορολογικά και αναπτυξιακά, κονδύλια του ΕΣΠΑ, πλάνα για προσέλκυση επενδύσεων στην αγροτική παραγωγή, τη μεταποίηση, τον τουρισμό, και την πράσινη ενέργεια, περιλαμβάνει το φιλόδοξο master plan για την απολιγνιτοποίηση της Δ. Μακεδονίας, που συζητείται αύριο, Δευτέρα, στο υπουργικό συμβούλιο.
Εκεί θα παρουσιαστούν κάποιες πρώτες κατευθύνσεις του μεγαλεπήβολου σχεδίου για να σταθούν στα πόδια τους οι περιοχές της Δυτικής Μακεδονίας, της οποίας το 45% του ΑΕΠ προέρχεται από το εθνικό μας καύσιμο, που αφού στήριξε τον εξηλεκτρισμό της χώρας για πάνω από μισόν αιώνα, μπαίνει σταδιακά στο χρονοντούλαπο της ιστορίας.
Το στοίχημα είναι τεράστιο, ο κοινωνικός και πολιτικός αντίκτυπος μεγάλος, και η κυβέρνηση δεν κρύβει την ανησυχία της, όπως φάνηκε από την παρέμβαση του Κ. Μητσοτάκη στην τελευταία Σύνοδο Κορυφής, όταν επεσήμανε στους ομολόγους του, τον υψηλό βαθμό εξάρτησης της Ελλάδας από το λιγνίτη, και επομένως το γεγονός ότι η χώρα θα χρειαστεί άμεση πρόσβαση στο νέο ευρωπαϊκό Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης.
Η «γκρίζα ζώνη»
Ένα πανευρωπαικό Ταμείο που προορίζεται να χρηματοδοτήσει την απανθρακοποίηση 41 περιοχών της Ευρώπης, που φιλοδοξεί να συγκεντρώσει κοντά στα 100 δισ ευρώ, αλλά προς το παρόν δεν διαθέτει παρά ελάχιστους πόρους, με αποτέλεσμα η επόμενη ημέρα των ενεργειακών δήμων της χώρας να κινείται σε μια …«γκρίζα ζώνη».
Τα τέσσερα χρόνια μέχρι το 2023, οπότε και η ΔΕΗ σκοπεύει να έχει αποσύρει το σύνολο των λιγνιτικών της μονάδων, είναι πολύ λίγα και, όπως ανέφερε προ ημερών η νέα Επίτροπος Συνοχής & Μεταρρυθμίσεων Ελ. Φερέιρα, ούτε ο καταμερισμός των χρημάτων, ούτε και τα κριτήρια βάσει των οποίων θα δίδονται τα κονδύλια, έχουν ακόμη αποφασιστεί. Σαφής εικόνα δεν αναμένεται να υπάρξει πριν από τα μέσα Ιανουαρίου.
Το γεγονός ότι η διαπραγμάτευση για τον καταμερισμό των κονδυλίων θα είναι δύσκολη, επιβεβαίωσε με τις προ ημερών δηλώσεις του και ο Κ. Χατζηδάκης, ο οποίος μιλώντας στο Συμβούλιο Υπουργών Ενέργειας, έθεσε επιτακτικά προς τους ομολόγους του το αίτημα για περισσότερα κονδύλια προς την Ελλάδα.
Τα παραπάνω προκαλούν εύλογη ανησυχία στις λιγνιτικές περιοχές της χώρας, καθώς το σβήσιμο των λιγνιτικών φουγάρων της ΔΕΗ μέχρι το 2023 θεωρείται βέβαιο ότι θα φέρει δραστικές αλλαγές στις τοπικές κοινωνίες. Η μετάβαση στην επόμενη ημέρα, θα επηρεάσει τις ζωές περίπου 6.000 εργαζόμενων που απασχολούνται στα ορυχεία και τους σταθμούς της ΔΕΗ σε Δυτική Μακεδονία και Μεγαλόπολη, τις τοπικές οικονομίες που ζουν από αυτή την δραστηριότητα, ολόκληρες πόλεις και περιφέρειες.
Σύμφωνα με στοιχεία που είχε παρουσίασε σε πρόσφατη ημερίδα του Δήμου Εορδαίας ο Περιφερειάρχης Δ. Μακεδονίας Γ. Κασαπίδης, το κλείσιμο των μονάδων της ΔΕΗ στην περιοχή μεταφράζεται σε απώλειες 25.000 άμεσων και έμμεσων θέσεων εργασίας, ενώ θα πληγούν συνολικά 100.000 πολίτες, δηλαδή ο μισός πληθυσμός της Περιφέρειας.
Στόχος για 100 δισ. ευρώ
Το πρόβλημα είναι πανευρωπαικό. Από την Ελλάδα έως την Πολωνία, και από την Τσεχία ως την Γερμανία, αναζητούνται λύσεις - όχι πάντα με επιτυχία- για τους εργαζόμενους που μένουν ή θα μείνουν χωρίς δουλειά, καθώς δεκάδες περιοχές εξόρυξης άνθρακα πρόκειται να κλείσουν τα επόμενα χρόνια.
Έως σήμερα τα χρήματα που έχουν συγκεντρωθεί από τον ευρωπαϊκό προϋπολογισμό για τους σκοπούς του Ταμείου Δίκαιης Μετάβασης, δεν φτάνουν ούτε τα 10 δισ ευρώ. Τα κεφάλαια αυτά θα φτάσουν τα 100 δισ ευρώ, εφόσον -όπως είπε προ ημερών η κα Φερέιρα- συνυπολογιστούν τα εθνικά κονδύλια κάθε κράτους- μέλους και εκείνα που θα προέλθουν από μόχλευση μέσω της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων (ΕΤΕπ), το EU Invest και ιδιώτες επενδυτές.
Το ερώτημα ωστόσο, ακόμη και στην περίπτωση που συγκεντρωθούν αυτά τα 100 δισ ευρώ, είναι με ποια σειρά και σε ποιους θα διατεθούν. Είναι βέβαιο ότι οι πιο ισχυροί θα πάρουν και την μερίδα του λέοντος. Η ελληνική κυβέρνηση το φοβάται, εξ ου και οι δημόσιες τοποθετήσεις του πρωθυπουργού και του υπ. Περιβάλλοντος & Ενέργειας.
Τα χρήματα του Ταμείου αποτελούν «ιερό δισκοπότηρο» για την Ελλάδα και η διαπραγμάτευση που θα ακολουθήσει στις Βρυξέλλες θα είναι σκληρή, πολλώ δε μάλλον όταν οι πόροι του προϋπολογισμού θα λιγοστεύσουν μετά την αποχώρηση της Μ. Βρετανίας.
Η Γερμανία, η Πολωνία, η Αυστρία, η Τσεχία, η Ρουμανία, η Ελλάδα, δηλαδή όσες χώρες έχουν μεγάλη έκθεση σε ορυχεία λιγνίτη, περιμένουν πώς και πώς την σύνταξη του νέου προϋπολογισμού, που αναμένεται μέσα στους πρώτους μήνες του 2020, και τις αποφάσεις για τα κριτήρια χορήγησης των παραπάνω πόρων.
Είναι προφανές ότι, αν η Ελλάδα και άλλες χώρες δεν χρηματοδοτηθούν με γενναία κεφάλαια, τότε θα μείνει κενό γράμμα η «πράσινη συμφωνία» για την Ευρωπαϊκή Ένωση που έχει κάνει σημαία της η νέα πρόεδρος της Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, με στόχο τον περιορισμό των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα κατά 55%, έως το 2030.
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news 
