Χαρακτήρα διπλωματικού θρίλερ προσλαμβάνει η διελκυστίνδα του Δημοσίου με την κρατική κινεζική εταιρεία State Grid για τη διοίκηση του ΑΔΜΗΕ, πίσω από την οποία κρύβεται η επιδίωξη της κινεζικής πλευράς για αυξημένο έλεγχο στο μεγάλο πρόγραμμα έργων του διαχειριστή δικτύου υψηλής τάσης.
Η αντιπαράθεση των δύο πλευρών έχει ξεφύγει πλέον από το διοικητικό πλαίσιο του ΑΔΜΗΕ, περνώντας στη σφαίρα της διπλωματίας. Μετά τις άκαρπες διαβουλεύσεις που έχουν κρατήσει αρκετά, η κυβέρνηση πολιτικοποίησε το θέμα, διαμηνύοντας προς το Πεκίνο ότι δεν προτίθεται να υπαναχωρήσει από την αρχική της πρόταση για την ανανέωση της θητείας του διευθύνοντος συμβούλου Μανούσου Μανουσάκη, παρά τις αντιδράσεις της κινεζικής πλευράς που έχουν μπλοκάρει ως τώρα τη λήψη αποφάσεων.
Ουσιαστικά, η Αθήνα, παρακάμπτοντας την πλευρά της State Grid και απευθυνόμενη απευθείας στον βασικό της μέτοχο, την κινεζική κυβέρνηση, ρίχνει το πολιτικό και διπλωματικό της βάρος υπέρ του σημερινού διευθύνοντος συμβούλου, εκπέμποντας το μήνυμα ότι, εάν δεν υποχωρήσει η κινεζική πλευρά, αυτό θα έχει ευρύτερες συνέπειες για τις σχέσεις των δύο χωρών.
Σύμφωνα με πληροφορίες, το μήνυμα της Αθήνας ανέλαβε να διαβιβάσει προς την κινεζική πλευρά ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Κώστας Σκρέκας στη συνάντηση που είχε με τον Κινέζο πρεσβευτή, Xiao Junzheng, την περασμένη εβδομάδα στο ΥΠΕΝ. Κατά τις ίδιες πληροφορίες, η συζήτηση διεξήχθη σε τυπικό, διπλωματικό μοτίβο: ο υπουργός διαβίβασε το μήνυμα της ελληνικής κυβέρνησης στον Κινέζο διπλωμάτη, ο οποίος επιφυλάχθηκε να απαντήσει αργότερα, αφού προηγηθεί διαβούλευση με το Πεκίνο.
Προς το παρόν, μετά τη συνάντηση στο υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, η κινεζική πλευρά δεν έχει κάνει την επόμενη κίνησή της στη σκακιέρα και όλα τα ενδεχόμενα παραμένουν ανοικτά για την εξέλιξη της αντιπαράθεσης. Θεωρητικά, οι Κινέζοι θα μπορούσαν να τραβήξουν την κόντρα στα άκρα, εκμεταλλευόμενοι τα ειδικά προνόμια που εξασφάλισαν εξαιτίας κακών χειρισμών της προηγούμενης κυβέρνησης στη διάρκεια της ιδιωτικοποίησης του ΑΔΜΗΕ.
Υπενθυμίζεται ότι το 2016, όταν προωθήθηκε η μερική ιδιωτικοποίηση του ΑΔΜΗΕ, υπό την πίεση και των Ευρωπαίων δανειστών στην τότε κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ, προβλέφθηκαν ειδικά δικαιώματα για τον μέτοχο μειοψηφίας και, ειδικότερα, ότι θα είχε ουσιαστικό δικαίωμα βέτο στην επιλογή του διευθύνοντος συμβούλου, παρότι θα κατείχε μόνο 24% των μετοχών.
Αυτή η πρόνοια υπήρχε επειδή αναμενόταν ότι στη διαδικασία του διαγωνισμού θα επικρατούσε κάποια από τις μεγάλες ευρωπαϊκές εταιρείες που αναμενόταν να εισέλθουν στη διεκδίκηση και είχε ασκηθεί σχετική πίεση από τις Βρυξέλλες. Τελικά, όμως, οι Κινέζοι της State Grid έκαναν την έκπληξη στον διαγωνισμό και απέσπασαν τα ειδικά προνόμια στη διοίκηση του διαχειριστή δικτύου, που σήμερα εκμεταλλεύονται για παίξουν πλέον ρόλο όχι παθητικού μετόχου μειοψηφίας, αλλά μετόχου που επηρεάζει καθοριστικά τη διοίκηση, όχι μόνο σε επίπεδο επιλογής προσώπων, αλλά και σε κρίσιμες αποφάσεις για το τεράστιο επενδυτικό πρόγραμμα του ΑΔΜΗΕ.
Αν οι Κινέζοι καταψηφίσουν τον Μανούσο Μανουσάκη, αγνοώντας τη βούληση της κυβέρνησης, τα επόμενα βήματα της διαδικασίας προβλέπουν την υποβολή πρότασης για νέους υποψηφίους από ειδικό σύμβουλο και νέα ψηφοφορία στο διοικητικό συμβούλιο, όπου και πάλι η πλευρά των μετόχων μειοψηφίας θα πρέπει να υπερψηφίσει τον υποψήφιο που θα αναλάβει καθήκοντα διευθύνοντος συμβούλου.
Η κυβέρνηση, σύμφωνα με πληροφορίες, εξετάζει ακόμη και εναλλακτικές νομικές οδούς για να διασφαλίσει την ανανέωση της θητείας Μανουσάκη, αν και αναγνωρίζεται ότι θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε μια μακράς διάρκειας αντιπαράθεση με τη State Grid, που θα δημιουργούσε σοβαρές διοικητικές αρρυθμίες στον ΑΔΜΗΕ.
Σκιαμαχία για τα μεγάλα έργα
Η κόντρα για την επιλογή διευθύνοντος συμβούλου δεν είναι παρά μία σκιαμαχία για την άσκηση επιρροής από την κινεζική πλευρά στα επόμενα έργα του Διαχειριστή. Με άλλα λόγια, όπως λένε όσοι γνωρίζουν το θέμα, η State Grid χρησιμοποιεί σαν διαπραγματευτικό χαρτί έναντι της κυβέρνησης και της διοίκησης του ΑΔΜΗΕ το βέτο που έχει για την επιλογή διευθύνοντος συμβούλου, προκειμένου να προωθήσει τις αξιώσεις της σε όλα τα επιμέρους πεδία του επενδυτικού προγράμματος, από τις τεχνικές προδιαγραφές των έργων ως την επιλογή των κατασκευαστικών σχημάτων.
Ειδικά το ζήτημα των τεχνικών προδιαγραφών και του ελέγχου της εκτέλεσης των έργων έχει ευρύτερες διαστάσεις και αγγίζει «ευαίσθητες χορδές» μεγάλων εμπλεκόμενων ευρωπαϊκών εταιρειών, οι οποίες κάνουν χρήση τεχνολογιών αιχμής και θα ήθελαν να αποφύγουν την ανάμιξη μιας κρατικής κινεζικής εταιρείας στον τεχνικό έλεγχο, ιδιαίτερα σε μια περίοδο αυξημένης εγρήγορσης των ευρωπαϊκών αρχών, κυβερνήσεων και επιχειρήσεων για τις δραστηριότητες βιομηχανικής κατασκοπίας από την πλευρά της Κίνας.
Το αυξημένο ενδιαφέρον της κινεζικής πλευράς για το τεχνικό πρόγραμμα του ΑΔΜΗΕ εκδηλώνεται σε μια περίοδο όπου ο Διαχειριστής σχεδιάζει μια σειρά στρατηγικών ενεργειακών έργων, όπως η τέταρτη φάση της διασύνδεσης των Κυκλάδων και η διασύνδεση της Ελλάδας με την Αίγυπτο. Σε πρόσφατες δηλώσεις του (στην «Καθημερινή»), ο Μ. Μανουσάκης, έδωσε το στίγμα της εμπλοκής που υπάρχει τους τελευταίους μήνες εντός του Διαχειριστή. Όπως σημείωσε, αναφερόμενος στο έργο της διασύνδεσης Αττικής - Κρήτης, «διατυπώθηκαν τεχνικές διαφωνίες από την πλευρά του επενδυτή μειοψηφίας σχετικά με την αρτιότητα της λύσης που προτείνει ο κατασκευαστής μετατροπέων ρεύματος», συμπληρώνοντας ότι «οι ενστάσεις του επενδυτή παραμένουν. Αντιλαμβάνεστε ότι η διαχείριση του θέματος ανάγεται πλέον στους μετόχους του ΑΔΜΗΕ, ώστε να μην προκύψουν καθυστερήσεις στο έργο».
Είχε προηγηθεί μέσα στον Δεκέμβριο διαρροή στα ΜΜΕ επιστολής της State Grid, με την οποία ουσιαστικά είχε καταγγείλει ότι το μεγάλο έργο της ηλεκτρικής διασύνδεσης Αττικής – Κρήτης έχει σημαντικά τεχνικά προβλήματα και στο πλαίσιο αυτό ζητούσαν αλλαγή κορυφής στη διοίκηση. Ένα αίτημα, πίσω από το οποίο κρυβόταν η άσκησης πίεσης για μεγαλύτερο έλεγχο στα έργα του ΑΔΜΗΕ.
Σύμφωνα με πληροφορίες, μετά την υπογραφή της σύμβασης για τη διασύνδεση Αττικής - Κρήτης με τη Siemens και τη ΓΕΚ Τέρνα, οι Κινέζοι προέβαλαν διάφορα ζητήματα για τις τεχνικές προδιαγραφές του έργου, απορρίπτοντας διάφορες προτάσεις και λύσεις και ζητώντας εκ των υστέρων προσθήκες που δεν προβλέπονται στη σύμβαση. Μάλιστα κάποιες πηγές ανέφεραν ότι η κινεζική εταιρεία ζήτησε από τη Siemens πρόσβαση στην τεχνολογία που θα χρησιμοποιηθεί στο έργο της διασύνδεσης, κάτι που η γερμανική εταιρία απέρριψε κατηγορηματικά για προφανείς λόγους. Οι τεχνικές απαιτήσεις των Κινέζων καθυστερούν το έργο της διασύνδεσης και προκαλούν μεγάλη ανησυχία, καθώς αν αυτός ο ανταρτοπόλεμος συνεχιστεί υπάρχει κίνδυνος νέων καθυστερήσεων και εμπλοκών και σε άλλους διαγωνισμός και έργα.
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news 
