Μνήμες από τις σκοτεινές ημέρες του 2015 – 2016, όταν έγινε η καταστροφική ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών από την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ, στον απόηχο των capital controls, ξύπνησε η χθεσινή επίθεση Τσίπρα στην κυβέρνηση για την αύξηση μετοχικού κεφαλαίου της Τράπεζας Πειραιώς.
Τον Ιούνιο του 2014 η χρηματιστηριακή αξία των τεσσάρων συστημικών τραπεζών - Εθνική, Eurobank, Πειραιώς και Alpha Bank- είχε διαμορφωθεί στα 33,4 δισ. ευρώ ενώ η αξία των συμμετοχών του ΤΧΣ ανερχόταν στα 19,7 δισ. ευρώ.
Ένα χρόνο μετά, το καλοκαίρι του 2015, οι τράπεζες είχαν αναστείλει τη λειτουργία τους, είχαν επιβληθεί capital controls και υποχρεώθηκαν σε νέα ανακεφαλαιοποίηση με τις αποτιμήσεις των τραπεζών να έχουν συρρικνωθεί στα... 750 εκατ. ευρώ.
Χάθηκαν δηλαδή 33 δισ. ευρώ σε διάστημα 12 μηνών με την αξία των συμμετοχών του ΤΧΣ να εξανεμίζεται.
Τι μεσολάβησε μεταξύ καλοκαιριού 2014 – καλοκαιριού 2015; Η «ηρωική» διαπραγμάτευση της κυβέρνησης Τσίπρα – Καμμένου. Ήταν η εποχή των ακλόνητων βεβαιοτήτων: «Δεν υπάρχει, ούτε μία στο εκατομμύριο, να απαντήσει όχι η Μέρκελ. Διότι η Μέρκελ είναι μια πολιτικός που θα θελήσει όχι να διακινδυνεύσει την προοπτική της βιωσιμότητας της Ευρώπης εν συνόλω, αλλά να καρπωθεί την έξοδο από την κρίση. Θα το θυμηθείτε και θα είναι μέρα μεσημέρι» (Αλέξης Τσίπρας, 12/01/2015), «το να κλείσουν οι τράπεζες είναι τόσο πιθανό όσο να μην ανατείλει ο ήλιος αύριο» (Γιάννης Βαρουφάκης, 12.01.2015). Ακολούθησαν οι «διαπραγματεύσεις» της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ με τη διαπραγματευτική «στρατηγική» της κυβέρνησης να μπορεί να συνοψιστεί στη φράση: «θα δώσουν τα λεφτά στις 24 Απριλίου, γιατί δεν τους συμφέρει να διαλύσουμε την Ευρωζώνη…» (Αλέκος Φλαμπουράρης, 9/4/2015).
Σημειώνεται ότι το 2014 το ΤΧΣ ήταν έτοιμο να ανακτήσει σημαντικό μέρος των κεφαλαίων που είχε διοχετεύσει στις τράπεζας στο πλαίσιο της 1ης ανακεφαλαιοποίησης και στο πλαίσιο αυτό είχαν πραγματοποιηθεί διαβουλεύσεις της διοίκησης του ΤΧΣ για τις δυνατότητες πρόωρης πώλησης των warrants και για την ταχύτερη ιδιωτικοποίηση των τριών συστημικών τραπεζών, σχέδιο που όμως εγκαταλείφθηκε εξαιτίας της των σφοδρών αντιδράσεων της αντιπολίτευσης.
Σε ανακοίνωση του ΣΥΡΙΖΑ στις 13 Ιανουαρίου 2014 αναφερόταν: «Σύμφωνα με δημοσιεύματα του οικονομικού Τύπου επίκειται άμεσα η κατάθεση νέου νομοσχεδίου, με το οποίο θα αλλάξουν οι όροι ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών, με τέτοιον τρόπο ώστε να διευκολύνεται η ιδιωτικοποίηση - ξεπούλημα των τεσσάρων συστημικών τραπεζών, που ανακεφαλαιοποιήθηκαν πρόσφατα με δημόσιο χρήμα»… «Με το νέο νομοθέτημα θα ανοίξει ο δρόμος στους ιδιώτες μετόχους να ανακτήσουν άμεσα τις μετοχές τους σε τρέχουσες τιμές της αγοράς, που είναι σημαντικά χαμηλότερες»… «Ο Διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος και ο Υπουργός Οικονομικών, θα προχωρήσουν άμεσα στην επανα-ιδιωτικοποίηση των τραπεζών με κεφάλαια πολύ χαμηλότερα από αυτά που κατέβαλε μόλις πριν λίγους μήνες το Ελληνικό Δημόσιο μέσω του ΤΧΣ, με αποτέλεσμα την άμεση απαξίωση της περιουσίας του. Προφανής στόχος ενός τέτοιου σκανδαλώδους νομοθετήματος δεν είναι η ιδιωτικοποίηση που ευαγγελίζεται η κυβέρνηση αλλά το πραγματικό ξεπούλημα των τραπεζών στους διαπλεκόμενους τραπεζίτες με σημαντικές ζημιές για το Ελληνικό Δημόσιο, δηλαδή για τους Έλληνες φορολογούμενους πολίτες, που από τα περίπου 40 δισ. που έχουν δοθεί ως σήμερα για την εξυγίανση - ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών θα πάρουν πίσω το πολύ 16 με 18 δισ. ευρώ.
Πρόκειται για ένα τεράστιο σκάνδαλο, αφού δίνεται ένα ακόμα δώρο, ίσως το τελευταίο και μεγαλύτερο, προς τους γνωστούς διαπλεκόμενους επιχειρηματικούς κύκλους από το διαφθαρμένο σύστημα εξουσίας ΝΔ και ΠΑΣΟΚ, έτσι ώστε οι πρώτοι έναντι πολύ μικρού τιμήματος να αποκτήσουν την πλειοψηφία των τραπεζικών μετοχών, συνεπώς τον έλεγχο των τραπεζών και μέσω αυτών ολόκληρης της οικονομίας, προκειμένου να συνεχίσουν να στηρίζουν τους δεύτερους στην αγωνιώδη προσπάθειά τους να παραμείνουν για λίγο ακόμα, και πάντως όχι για πολύ, στην εξουσία.
Τεράστιες είναι οι ευθύνες του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας, του Υπουργού Οικονομικών και του Διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος. Παράλληλα, όμως, αναρωτιόμαστε ποια θα είναι η στάση του Προέδρου της Δημοκρατίας, ο οποίος θα κληθεί να επικυρώσει με την υπογραφή του ένα νομοθέτημα, που θα ανοίγει τον δρόμο σε μια τέτοια απαράδεκτη μεθόδευση σε βάρος του δημοσίου συμφέροντος.
Ο ΣΥΡΙΖΑ εκφράζει την κάθετη αντίθεσή του στην μεθόδευση που προωθείται για άμεσο ξεπούλημα των τραπεζών, που αποσκοπεί αποκλειστικά στην επιβίωση και ενδυνάμωση της ντόπιας τραπεζικής ολιγαρχίας εις βάρος των αναγκών της πραγματικής οικονομίας και της κοινωνίας. Θεωρούμε ότι οι τράπεζες που έχουν ανακεφαλαιοποιηθεί με δημόσιο χρήμα ανήκουν στο Ελληνικό Δημόσιο και πρέπει να τεθούν υπό δημόσιο και κοινωνικό έλεγχο».
Το πιο ενδιαφέρον στην ανακοίνωση του ΣΥΡΙΖΑ είναι ότι αναγνώριζε ότι το ΤΧΣ το 2014 μπορούσε να ανακτήσει 16 με 18 δισ. ευρώ, ποσό που μετά την διαπραγμάτευση του 2015 μηδενίστηκε χωρίς να πολυενοχλήσει κανέναν.
Η ανακεφαλαιοποίηση του 2015 κόστισε για το Δημόσιο και τους φορολογούμενους 5,4 δισ. ευρώ ενώ οδήγησε στη δραστική μείωση της συμμετοχής του ΤΧΣ στις τράπεζες:
- Στην Εθνική Τράπεζα στο 35% από 57,2%
- Στην Alpha Bank στο 11% από 66%
- Στην Eurobank στο 2,7% από 35%
- Στην Τρ. Πειραιώς στο 26% από 66,9%
Είναι χαρακτηριστικό ότι η διάθεση των νέων μετοχών της Eurobank στο πλαίσιο της 3ης ανακεφαλαιοποίησης το 2015, καθορίστηκε στο 1 λεπτό: η ιδιωτικοποίηση της τράπεζας το 2014 είχε γίνει στην τιμή των 0,31 ευρώ ανά μετοχή, τιμή που από τον ΣΥΡΙΖΑ είχε χαρακτηριστεί ως «έγκλημα σε τιμή ευκαιρίας».
Επιστροφή στα «εγκλήματα» και τις «ληστείες»
Το παραπάνω track record δεν εμπόδισε χθες τον πρόεδρο του ΣΥΡΙΖΑ, Αλέξη Τσίπρα, να πραγματοποιήσει σφοδρή επίθεση στην κυβέρνηση με αφορμή την αύξηση κεφαλαίου της Τράπεζας Πειραιώς κάνοντας λόγο για «ληστεία» και «απιστία».
«Μεθοδεύετε σήμερα μια αύξηση κεφαλαίου που επιδιώκει να διαγράψει αυτά τα 16 δισ. ευρώ και να οδηγήσει την τράπεζα στα χέρια αγνώστων επενδυτών, αμφισβητούμενης οικονομικής ευρωστίας και δυναμικής», σημείωσε ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ κατά την τοποθέτηση του στη Βουλή χθες.
Υπογράμμισε πως μόλις προ μηνών η Διοίκηση της Τράπεζας Πειραιώς - σε συνεννόηση με την κυβέρνηση - αποφάσισε «να μην πληρώσει στο ΤΧΣ το τοκομερίδιο των CoCos ύψους 166 εκατ. ευρώ και οδήγησε στη μετατροπή των ομολογιών ύψους 2 δισ. ευρώ σε μετοχές, σε τιμή μάλιστα πολύ υψηλότερη της χρηματιστηριακής. Έτσι, το ΤΧΣ βρέθηκε να είναι ο βασικός μέτοχος της τράπεζας με ποσοστό 61,34%, κάτι που έγινε με πρόκληση ζημίας ύψους τουλάχιστον 1,1 δισ. ευρώ στον ισολογισμό του Ταμείου». Συνέχισε λέγοντας «και η νέα αυτή θυσία όμως του Έλληνα φορολογουμένου κινδυνεύει να πάει στράφι».
Ο Αλέξης Τσίπρας σημείωσε «στις 7 Απριλίου, στη Γενική Συνέλευση της Τράπεζας Πειραιώς, το ΤΧΣ, ο βασικός μέτοχος της τράπεζας καλείται να εγκρίνει το ότι θα χάσει τα χρήματα που ως τώρα έχει βάλει στην Πειραιώς το Δημόσιο. Ως μέτοχος της πλειοψηφίας, με την απόφαση του, θα καθορίσει και την μοίρα των μετόχων της μειοψηφίας, στερώντας τους το δικαίωμα να συμμετέχουν στην αύξηση κεφαλαίου». Συνέχισε λέγοντας «αυτό που σχεδιάζεται ξέρετε πως λέγεται στα λαϊκά καφενεία; Ληστεία. Και στα νομικά στέκια ξέρετε πως λέγεται; Απιστία. Απιστία καραμπινάτη».
«Ελπίζω να υπάρχουν ακόμα δικαστές στην Αθήνα. Και για το μείζον αυτό ζήτημα και την πρωτοφανή και σκανδαλώδη διάταξή σας, να αναλάβει την ευθύνη και να σταθεί στο ύψος των περιστάσεων η Ολομέλεια του Αρείου Πάγου». Τέλος σημείωσε σε υψηλούς τόνους «να το έχετε υπόψιν σας, εσείς που στήνετε ειδικά δικαστήρια για να κάνετε πολιτικές διώξεις κατά των πολιτικών σας αντιπάλων. Να το έχετε υπόψιν σας, τώρα που παίρνετε αυτές τις εγκληματικές αποφάσεις. Και να είστε σίγουροι ότι θα κάνουμε ότι περνά από το χέρι μας για να λογοδοτήσετε στην ελληνική κοινωνία για το σκάνδαλο αυτό. Και ο ΣΥΡΙΖΑ θα είναι αυτός που θα φροντίσει όλες οι ευθύνες σας, πολιτικές αλλά και πιθανές ποινικές, να έρθουν στο φως».
Πώς σχολιάζουν κυβερνητικές πηγές
Κυβερνητικές πηγές σημειώνουν ότι η Τράπεζα Πειραιώς είναι η μεγαλύτερη τράπεζα στην Ελλάδα, ωστόσο, λόγω του υψηλού αποθέματος μη εξυπηρετούμενων δανείων που διαθέτει αποτελούσε εστία αβεβαιότητας. Μέχρι πριν 1-2 χρόνια, συχνά πυκνά, με επίκεντρο την τράπεζα, αναπτυσσόταν φημολογία για κούρεμα καταθέσεων, «σπάσιμο» της τράπεζας σε good και bad bank, συγχώνευση με άλλη τράπεζα κ.α. ενδεχόμενα που θα είχαν σοβαρές επιπτώσεις όχι μόνο στην Τράπεζα Πειραιώς αλλά ευρύτερα στο τραπεζικό σύστημα.
Σήμερα, τονίζουν, είμαστε μπροστά σε μια κομβική αλλαγή. Η τράπεζα έχει ανακοινώσει επιθετικό πρόγραμμα μείωσης κόκκινων δανείων ώστε από τον δείκτη μη εξυπηρετούμενων πιστωτικών ανοιγμάτων άνω του 40% σήμερα να πάει σε μονοψήφιο ποσοστό σε διάστημα 12 μηνών.
Και όλα αυτά με το ελάχιστο κόστος για το Ελληνικό Δημόσιο. Το ΤΧΣ δεν θα βάλει 2,7 δις όπως έγινε με την ανακεφαλαιοποίηση του 2015 και τα λεφτά που θα αντληθούν, ύψους 1 δις. ευρώ, θα προέλθουν κυρίως από ιδιώτες επενδυτές.
Παράλληλα όπως έχει κάνει γνωστό η διοίκηση της τράπεζας οι μικροεπενδυτές όχι μόνο θα επιτραπεί να συμμετάσχουν, αλλά θα έχουν και προτεραιότητα.