Πάνω από 375.500 τ.μ. ποιοτικών γραφειακών χώρων βρίσκονται υπό κατασκευή ή έχουν πρόσφατα εισέλθει στην αγορά της Αθήνας, καθώς η ζήτηση για εγκαταστάσεις υψηλών προδιαγραφών παραμένει ισχυρή παρά την πανδημία.
Την ώρα που σε πολλές ευρωπαϊκές αγορές ψάχνουν για τρόπους να χειριστούν την υπερ-προσφορά των γραφείων που προκύπτει από την αύξηση της τηλεργασίας, στην Ελλάδα η ζήτηση συνεχίζεται για ποιοτικούς χώρους εργασίας, κυρίως από μεγάλες πολυεθνικές εταιρίες.
Σύμφωνα με στοιχεία από την Arbitrage Real Estate και την DCarbon, τα περισσότερα καινούργια γραφεία που βγαίνουν στην αγορά βρίσκονται στο κέντρο της Αθήνας, το Μαρούσι και τον Πειραιά και θα λάβουν «πράσινη» πιστοποίηση.
«Οι κατασκευές νέων κτιρίων έχουν μείνει πίσω και γενικά είναι περιορισμένα τα νέα κτίρια που προστέθηκαν τα τελευταία χρόνια στην αγορά», τονίζει ο Κωνσταντίνος Μαρκογιαννάκης, Head of Valuation & Advisory στην Arbitrage Real Estate, σε δηλώσεις του στο Business Daily.
«Ωστόσο, όλα τα νέα κτίρια πληρούν υψηλές προδιαγραφές βιωσιμότητας και η τάση των "πράσινων" κτιρίων, η οποία εμφανίστηκε τα τελευταία 5-6 χρόνια, συνεχίζεται με αυξανόμενο ρυθμό», προσθέτει ο ίδιος.
Η αύξηση των πράσινων πιστοποιημένων κτιρίων
Μια σειρά από χαρακτηριστικά κάνουν ένα κτήριο να θεωρείται «πράσινο», όπως η παροχή φυσικού αερισμού, ο επαρκής φωτισμός και τα πολυ-λειτουργικά κτιριακά συστήματα εξαερισμού (παθητικά και ενεργητικά).
Στελέχη της αγοράς επισημαίνουν ότι οι πολυεθνικές συνήθως αναζητούν δυναμικούς και ευέλικτους χώρους οι οποίοι προάγουν τη συνεργασία και την αλληλεπίδραση, εστιάζοντας στην ευρυχωρία και τους χώρους ψυχαγωγίας καθώς και τους υπαίθριους χώρους συναντήσεων.
Ανάμεσα στα γραφεία που πληρούν πολλά από αυτά τα κριτήρια είναι ο Πύργος του Πειραιά, το Piraeus Port Plaza, τα γραφεία και studio της Cosmote TV (ολοκληρώθηκε το 2019). Σημειώνεται ότι και τα τρία έργα ανήκουν στην Dimand Real Estate Development.
Παρόλο που η ζήτηση για γραφεία υψηλών διαγραφών θεωρείται επένδυση χαμηλού ρίσκου, κύκλοι της αγοράς επισημαίνουν ότι το επενδυτικό ρίσκο παραμένει υψηλό στην Ελλάδα για τα παλαιά γραφεία με συμβατικούς χώρους εργασίας.
Πρόσφατα στοιχεία δείχνουν ότι ακόμα και στην καρδιά της πανδημίας, δηλαδή στο δεύτερο εξάμηνο πέρυσι, ολοκληρώθηκε ένα εντυπωσιακός αριθμός συναλλαγών στο χώρο. Σύμφωνα με την Danos, τα ντιλ που έγιναν σε αυτό το εξάμηνο ανήλθαν σε 900 εκατ. εως 1 δισ. ευρώ.
«Η έλλειψη χώρων γραφείων βαθμού Α εξακολουθεί να αποτελεί ζήτημα για την προσφορά της αγοράς, καθώς υπάρχει έλλειψη ποιοτικών χώρων για την κάλυψη της ζήτησης των επενδυτών που φαίνεται να επιμένει παρά την πανδημία», τονίζει η ίδια σε έκθεση της.
«Η Αθήνα είναι μια σημαντική αγορά γραφείων, καθώς εδώ υπάρχει χώρος για κέρδη σε σύγκριση με άλλες αγορές της Ευρώπης. Υπάρχει μια σειρά από νέα έργα για χώρους γραφείων βαθμού Α, τα οποίοι θα καλύψουν εν μέρει την τρέχουσα ζήτηση, ωστόσο υπάρχουν αισιόδοξα σχέδια και για τα επόμενα 5 χρόνια», καταλήγει η ίδια.
Αξίζει να σημειωθεί, ωστόσο, ότι η άνοδος τιμών στους γραφειακούς χώρους της Αθήνας μειώνεται εδώ και τρία χρόνια. Τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος για το α΄ εξάμηνο του 2020 δείχνουν ότι οι ονομαστικές τιμές γραφειακών χώρων υψηλών προδιαγραφών, σε σχέση με το β΄ εξάμηνο του 2019, αυξήθηκαν οριακά κατά 0,3% στην ευρύτερη περιοχή της Αθήνας, σε σχέση με άνοδο 2,6% το δεύτερο εξάμηνο του 2019 και +2,7% το πρώτο εξάμηνο της αντίστοιχης χρονιάς.