Η καραντίνα οδήγησε σε διπλασιασμό των χρηστών του διαδικτύου που αγοράζουν προϊόντα ή υπηρεσίες μέσω διαδικτύου, αλλά και σε πολλαπλασιασμό του τζίρου αρκετών κατηγοριών καταστημάτων.
Χθες, κατά τη διάρκεια παρουσίασης έρευνας για λογαριασμό τον ΟΤΕ, ο κ. Γιώργος Δουκίδης, καθηγητής του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών και διευθυντής του Εργαστηρίου Ηλεκτρονικού Εμπορίου (ELTRUN), υποστήριξε πως τους τελευταίους μήνες διαψεύστηκαν όσοι προέβλεπαν πως η επιστροφή στην κανονικότητα θα οδηγήσει σε μείωση των συναλλαγών στο ηλεκτρονικό εμπόριο.
Αντίθετα οι μηνιαίες έρευνες του ELTRUN δείχνουν πως οι χρήστες που αγοράζουν από ηλεκτρονικά καταστήματα αυξήθηκαν από 25% σε 50% μέσα στην καραντίνα και το συγκεκριμένο ποσοστό παραμένει σταθερό τους τελευταίους μήνες. Ενας στους δύο καταναλωτές προτιμά τα e-shops, ποσοστό που μπορεί να φαίνεται μεγάλο, αλλά βρίσκεται μακριά από τον μέσο ευρωπαϊκό όρο των σχεδόν οκτώ στους δέκα καταναλωτών που αγοράζουν μέσω Διαδικτύου.
Η πανδημία οδήγησε και σε έκρηξη των εσόδων που είχαν τα e-shops συγκεκριμένων κλάδων. Για παράδειγμα, ο Γ. Δουκίδης είπε πως τα έσοδα των σουπερμάρκετ από τα ηλεκτρονικά τους καταστήματα έχουν πλέον εξαπλασιαστεί σε σύγκριση με την προ καραντίνας εποχή.
Από την έρευνα του ELTRUN προκύπτει όμως πως ελάχιστος αριθμός μικρομεσαίων επιχειρήσεων επωφελήθηκαν από την πανδημία ώστε να ενισχύσουν τις ηλεκτρονικές πωλήσεις τους. Λιγότερες από δύο στις δέκα μικρομεσαίες επιχειρήσεις, με προσωπικό μέχρι 50 εργαζόμενους, διαθέτουν ηλεκτρονικό κατάστημα. Οι μισές από όσες διαθέτουν είδαν τα έσοδά τους από το Διαδίκτυο να αυξάνονται σημαντικά κατά τη διάρκεια του 2020.
Αλλά και τα υπόλοιπα στοιχεία της έρευνας του ELTRUN για λογαριασμό του ΟΤΕ είναι απογοητευτικά: Τρεις στις δέκα μικρομεσαίες επιχειρήσεις δεν διαθέτουν καν ιστοσελίδα. Επιπλέον μία στις τρεις από αυτές που διαθέτουν την έχουν στήσει ερασιτεχνικά, πιθανώς για να καλύπτουν τις ανάγκες της νομοθεσίας π.χ. για προβολή των ισολογισμών τους. Στο ELTRUN κατέταξαν τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις σε πέντε κατηγορίες, με βάση την ψηφιακή τους ωριμότητα, ανάλογα με το αν χρησιμοποιούν δέκα συγκεκριμένες τεχνολογίες. Το ποσοστό των ΜΜΕ που βρίσκονται στην ανώτερη, ιδεατή, κατηγορία είναι μηδέν, ενώ μόνο μία στις δέκα βρίσκεται στην αμέσως χαμηλότερη κατηγορία, το προχωρημένο στάδιο εφαρμογής ψηφιακών τεχνολογιών!
Τόσο ο Γ. Δουκίδης, όσο και η πλευρά της Cosmote τόνισαν χθες πως θα χρειαστεί να επιταχύνουμε το βηματισμό μας προκειμένου να κερδίσουμε το χαμένο έδαφος από την υπόλοιπη Ευρώπη, σε επίπεδο επιχειρήσεων. Σημαντικός θεωρείται ο ρόλος του δημοσίου που μπορεί να επιταχύνει, μέσω κινήτρων, τη διαδικασία για να ανέβουν κατηγορία ψηφιακής ωριμότητας οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Για την αλλαγή κατηγορίας, είπε ο κ. Δουκίδης, χρειάζονται 6 – 7 χρόνια και εδώ είναι που μπορεί να παρέμβει η κυβέρνηση ώστε να μικρύνει αυτό το χρονικό διάστημα. Δεν είναι τυχαίο πως καίριο ρόλο στον κυβερνητικό σχεδιασμό για την ψηφιακή Ελλάδα έχει η κατάρτιση.
Την ίδια στιγμή που η πανδημία έκανε τον ψηφιακό μετασχηματισμό πιο απαραίτητο από ποτέ, μόλις 1 στις 8 ελληνικές μικρομεσαίες επιχειρήσεις βρίσκεται σε προχωρημένο επίπεδο χρήσης των ψηφιακών εργαλείων. Αν και υπάρχει η προσπάθεια για να αλλάξει η εικόνα τους, ο ερασιτεχνισμός και η έλλειψη πόρων αποτρέπει τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις από το να αναπτυχθούν ουσιαστικά σε ένα ψηφιακό μέλλον.
Τα αποτελέσματα της έρευνας
Ειδικότερα, από την έρευνα «Η Ψηφιακή Ετοιμότητα των Μικρών & Μικρομεσαίων Επιχειρήσεων στην Ελλάδα - H επίδραση του COVID-19» προκύπτει ότι το 50% των μικρών και μικρομεσαίων επιχειρήσεων βρίσκονται στα πρώτα στάδια ψηφιακής ανάπτυξης.
- Το 72% των μικρομεσαίων επιχειρήσεων δεν διαθέτει ηλεκτρονικό κατάστημα. Ωστόσο, το τηλεφωνικό κέντρο αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της λειτουργίας για 1 στις 2 επιχειρήσεις, ενώ εμφανίζεται μια μικρή τάση για χρήση cloudbased κέντρων που αντιστοιχεί στο 10% των χρηστών.
- Επιχειρήσεις που συνδυάζουν ηλεκτρονική σελίδα και e-shop είχαν 24% περισσότερα οφέλη στις πωλήσεις σε σχέση με τις άλλες επιχειρήσεις. Όσες επιχειρήσεις συνδύασαν συστήματα ERP και CRM είχαν κατά 19% καλύτερο έλεγχο των πόρων τους, σε σχέση με τις υπόλοιπες εταιρείες. Το 24% των εταιρειών που συνδύασαν ηλεκτρονικό κατάστημα και ψηφιακές καμπάνιες είχαν ευκολότερη διαχείριση σχέσεων πελατών.
- Μία στις δύο μικρές επιχειρήσεις στην Ελλάδα βρίσκεται στα πρώτα στάδια του Δείκτη Ψηφιακής Ετοιμότητας, ενώ μόλις 1 στις 8 κατατάσσεται στο λεγόμενο προχωρημένο στάδιο και καμία στο ιδεατό. Ωστόσο, η έρευνα καταγράφει μικρή άνοδο το 2020 σε σχέση με το 2019.
- Οι μεγαλύτερες εταιρείες (με 6-10 αλλά και πάνω από 10 εργαζόμενους), οι κλάδοι των επαγγελματιών-επιστημόνων, της μεταποίησης, καθώς και οι τεχνικές εταιρείες «σκοράρουν» υψηλότερα στον δείκτη.
- Οι ψηφιακά πιο ώριμες εταιρείες αξιοποίησαν περισσότερο -και συνδυαστικά- τις διαθέσιμες τεχνολογίες προκειμένου να ξεπεράσουν τα προβλήματα λόγω COVID-19. Έτσι, επανήλθαν πιο εύκολα στην κανονικότητα και επηρεάστηκαν λιγότερο αρνητικά.
- Στα «εύκολα» μέσα όπως η ψηφιακή παρουσία και επικοινωνία, οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις έχουν υψηλά ποσοστά καθώς το 70% διαθέτουν ηλεκτρονική σελίδα, το 53% τηλεφωνικό κέντρο. Το 40% διαθέτει ψηφιακές επικοινωνίες και το 39% πραγματοποίησε τηλεδιασκέψεις.
- Παράλληλα γίνεται και υψηλή χρήση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης με το 62% των ΜμΕ να δηλώνουν πως τα χρησιμοποιούν για ψηφιακές συναλλαγές και προώθηση. Το 36% πραγματοποιεί ψηφιακές καμπάνιες, όμως μόλις το 17% απευθύνθηκε σε επαγγελματία και το 17% διαθέτει ηλεκτρονικό κατάστημα, με το 48% εξ’ αυτών να καταγράφει σημαντική αύξηση στη χρήση το 2020.
- Η χρήση των ψηφιακών εργαλείων και υποδομών ήταν βελτιωμένη το 2020, ωστόσο σε αρκετές περιπτώσεις, οι επιχειρήσεις έχουν επιλέξει ερασιτεχνικές λύσεις, κυρίως λόγω έλλειψης πόρων.
- Η κρίση του κορονοϊού επηρέασε σημαντικά το 80% των μικρομεσαίων επιχειρήσεων στην Ελλάδα, με το 37% να αναγκάζεται να προχωρήσει σε πλήρη αναστολή λειτουργίας. Το 16% διεκπεραίωνε την πλειονότητα των εργασιών απομακρυσμένα, ενώ το 17% κατέγραψε μείωση των πωλήσεων και των συναλλαγών.
- Τα μεγαλύτερα προβλήματα που αντιμετώπισαν οι επιχειρήσεις, αφορούσαν σε εμπορικά και χρηματοοικονομικά ζητήματα, καθώς και στα logistics. Σήμερα, μόνο 6 στις 10 ΜμΕ δηλώνουν ότι έχουν επανέλθει πλήρως στην προ-COVID κατάσταση λειτουργίας τους.
- Το 70% των επιχειρήσεων αξιοποίησαν περισσότερο τις ψηφιακές τεχνολογίες για να επιστρέψουν στην κανονικότητα. Συγκεκριμένα, αναφέρουν αύξηση στις τηλεφωνικές παραγγελίες (48%) και τις διαδικτυακές πωλήσεις (48%), αλλά και ενίσχυση της τηλεργασίας(50%).