«Είναι τουλάχιστον λυπηρό που δεν έχουμε ακόμα στη διάθεσή μας τα νέα οικολογικότερα καύσιμα, ώστε να ελεγχθούν για την ποιότητά τους και κυρίως για το κατά πόσο καλύπτουν όντως τις νόρμες που θα τεθούν σε ισχύ από την 1η Ιανουαρίου του 2020».
Με την φράση αυτή ο κ. Δημήτριος Φαφαλιός, πρόεδρος της Intercargo, της μεγαλύτερης ένωσης ναυτιλιακών εταιρειών φορτηγών πλοίων, θέλησε να στηλιτεύσει την μεγάλη αβεβαιότητα που εξακολουθεί να πλήττει την ελληνική και διεθνή ποντοπόρο ναυτιλία, λίγους μήνες πριν από την σημαντικότερη αλλαγή της σύγχρονης ιστορίας του κλάδου.
Σύμφωνα με την Intercargo, η παγκόσμια διαθεσιμότητα ασφαλών καυσίμων που να πληρούν τις νέες νόρμες για τη χαμηλή περιεκτικότητα σε θείο (0,5% από 3,5% που είναι σήμερα), παραμένει ένα μεγάλο ερωτηματικό που δεν έχει απαντηθεί, ιδίως για τα φορτηγά πλοία που δραστηριοποιούνται στο διαμετακομιστικό εμπόριο, όπου μεγάλοι πρωταγωνιστές είναι οι Έλληνες πλοιοκτήτες.
Σύμφωνα με τον κ. Φαφαλιό, η εφοπλιστική κοινότητα εμφανίζεται ιδιαίτερα ανήσυχη για τις περιπτώσεις, όπου ένα πλοίο θα έχει ανεφοδιαστεί με οικολογικά καύσιμα, τα οποία όμως κατόπιν ελέγχου, ενδέχεται να βρεθούν να μην πληρούν τις νέες νόρμες.
Σε μια τέτοια περίπτωση κι εφόσον η προμήθεια από τον πλοιοκτήτη έγινε «καλή τη πίστει», θα πρέπει να υπάρχει μέριμνα από τις αρμόδιες αρχές, ώστε να αποφεύγονται δαπανηρές κυρώσεις, όπως π.χ. η κράτηση του πλοίου, ή ακόμα και η απαγόρευση της πλεύσης του προςς συγκεκριμένες γεωγραφικές ζώνες.
Το πρόβλημα αυτό γίνεται ιδιαίτερα πιεστικό, καθώς πολλά λιμάνια απαγορεύουν ήδη το ξεφόρτωμα των πλοίων από τα μη συμβατά καύσιμα (ώστε στη συνέχεια να φορτωθούν με τα καύσιμα νέου τύπου), με αποτέλεσμα να ελλοχεύει ο κίνδυνος ορισμένα πλοία να βρεθούν χωρίς καύσιμα σε διάφορα μέρη του κόσμου. Είναι ένα ζήτημα που έχει επισημανθεί και από την IBIA (International Bunker Industry Association), την διεθνή ένωση ναυτιλιακών καυσίμων.
«Κάνουμε ό,τι μπορούμε, η αβεβαιότητα παραμένει»...
Οι προβληματισμοί αυτοί του κ. Φαφαλιού εκφράστηκαν στο πλαίσιο της εξαμηνιαίας διεθνούς συνάντησης των μελών της Intercargo, η οποία πραγματοποιήθηκε στην Αθήνα, κατά το διήμερο της 3ης και 4ης Οκτωβρίου. Όπως σημειώθηκε χαρακτηριστικά «προσπαθούμε να κάνουμε ό,τι περνά από το χέρι μας, ώστε να είμαστε έτοιμοι, αλλά η αβεβαιότητα παραμένει. Ουσιαστικά οι πλοιοκτήτες καλούμαστε να αντιμετωπίσουμε τις πρακτικές δυσκολίες της μετάβασης στο νέο καθεστώς καυσίμων μόνοι μας, χωρίς καμία υποστήριξη από τους κατασκευαστές κινητήρων, με ασαφή πρότυπα προμήθειας καυσίμων και με πληθώρα συμβουλών και κατευθυντήριων οδηγιών, μόνο όμως στα χαρτιά».
Εν τω μεταξύ, όπως σημειώνουν εξειδικευμένα νομικά γραφεία, όπως η Norton Rose Fulbright, από την 1η Μαρτίου, βάσει των οδηγιών του IMO (Παγκόσμιος Ναυτιλιακός Οργανισμός), θα επιβληθεί παγκόσμια απαγόρευση ακόμα και στην μεταφορά καυσίμων με υψηλή περιεκτικότητα σε θείο. Δηλαδή όχι μόνο θα απαγορεύεται η καύση τους, αλλά και η ίδια η μεταφορά τους. Στόχος είναι ο αποτελεσματικότερος έλεγχος και οι πιθανές κυρώσεις προς τους πλοιοκτήτες εκείνους, που θα επιλέξουν να παρανομήσουν. Παράλληλα, κυρώσεις ενδέχεται να έχουν και οι προμηθευτές καυσίμων, εφόσον αποδειχθεί ότι πούλησαν οικολογικά καύσιμα, χωρίς τελικά αυτά να είναι τέτοια.
Το ζήτημα είναι τι θα γίνει με τον πλοιοκτήτη, ο οποίος δεν φέρει ευθύνη σε μια τέτοια περίπτωση; Σύμφωνα με την Norton Rose Fulbright, ο πλοιοκτήτης μπορεί να προσκομίσει στις αρχές ένα έντυπο FONAR, το οποίο θα καταγράφει την γνήσια προσπάθειά του να προμηθευτεί συμβατά καύσιμα και να καταδεικνύει γιατί τελικά κάτι τέτοιο δεν κατέστη εφικτό. Ένα ακόμα πρακτικό πρόβλημα που ενδεχομένως να κληθούν να διαχειριστούν οι πλοιοκτήτες, είναι η πιθανή ασυμβατότητα μεταξύ των διαφόρων τύπων «οικολογικών» καυσίμων, καθώς, όπως σημειώνουν, ορισμένα καύσιμα δεν μπορούν να προσμειχθούν με άλλα, που ίσως να βρίσκονται στις δεξαμενές του πλοίου, καθιστώντας τον ανεφοδιασμό αδύνατο.