Με την οικονομία της στην κόψη του ξυραφιού, τον πληθωρισμό να τρέχει, παρά τη μερική αποκλιμάκωσή του, άνω του 55% και το εισόδημα των πολιτών να μειώνεται, η Τουρκία οδεύεις προς τις εκλογές του Μαΐου, στον απόηχο των καταστροφικών σεισμών και με βαρύ πλήγμα για τον νυν πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.
Οι τελευταίες δημοσκοπήσεις, δείχνουν ότι ο εκλεκτός –μετά από αρκετές παλινωδίες και συγκρούσεις- της αντιπολίτευσης, επικεφαλής του κεμαλικού κόμματος CHP, Κ. Κιλιτσντάρογλου προηγείται έναντι του Ερντογάν. Σύμφωνα με δημοσκόπηση της ORC Research, ο Κιλιτσντάρογλου προηγείται 13 μονάδες έναντι του Ερντογάν. Η δημοσκόπηση που έγινε στις αρχές Μαρτίου μεταξύ 1.850 ψηφοφόρων σε 28 επαρχίες έδειξε ότι ο επικεφαλής της αντιπολίτευσης λαμβάνει 56,8% των ψήφων έναντι 43,2% του Ερντογάν, ανατρέποντας πλήρως το μέχρι σήμερα σκηνικό που είχε καταγραφεί.
Ενώ η πρώτη από τις δύο δεκαετίες του Ερντογάν στην εξουσία σημαδεύτηκε από ραγδαία οικονομική ανάπτυξη, τα τελευταία 10 χρόνια παρατηρήθηκε μείωση της ευημερίας, η οποία έπληξε τη δημοτικότητά του στους ψηφοφόρους. Ήδη η Σαουδική Αραβία φρόντισε να τον βοηθήσει προσφέροντας το ποσό των πέντε δισ. δολαρίων στην κεντρική τράπεζα της Τουρκίας, προκειμένου να στηρίξει τα κεφάλαιά της, τα οποία μειώνονται με ταχύτατο ρυθμό λόγω της απόλυτα παράλογης πολιτικής μείωσης των επιτοκίων και των συνεχών παρεμβάσεων στην αγορά συναλλάγματος προκειμένου να στηριχθεί η λίρα έναντι κυρίως του δολαρίου.
Ο μεγαλύτερος φόβος και για τον ίδιο τον Ερντογάν είναι ότι μπορεί να υπάρξει ανάγκη να ζητήσει τη βοήθεια του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, η οποία από τη μία πλευρά δεν είναι διόλου φθηνή, ενώ από την άλλη καταφθάνει μαζί με συγκεκριμένες δεσμεύσεις για τη δημοσιονομική και νομισματική πολιτική.
Άλλωστε η Τουρκία εκτιμάται ότι θα έχει έλλειμμα τρεχουσών συναλλαγών ρεκόρ για το 2023, το οποίο προβλέπεται ότι θα φθάσει στα 43,5 δισ. δολάρια, σύμφωνα με έρευνα του Reuters, μετά τη διαμόρφωσή του στα 10 δισ. δολάρια τον Ιανουάριο. Οι κυβερνητικές εκτιμήσεις τοποθετούν το έλλειμμα του τρέχοντος έτους στα 22 δισ. δολάρια. Το εμπορικό έλλειμμα, διευρύνθηκε κατά 38% τον Ιανουάριο στα 14,24 δισ. δολάρια, σύμφωνα με τα στοιχεία, κυρίως λόγω της απότομης αύξησης των εισαγωγών χρυσού και της εκτίναξης του κόστους των εισαγωγών ενέργειας.
Η διακυβέρνηση Ερντογάν
Οι επικριτές λένε ότι η κυβέρνησή της Τουρκίας έχει φιμώσει όλες τις διαφορετικές απόψεις, έχει υπονομεύσει τα δικαιώματα και έχει θέσει υπό την εξουσία της το δικαστικό σύστημα, κατηγορία που αρνούνται οι αξιωματούχοι, οι οποίοι λένε ότι έχει προστατεύσει τους πολίτες απέναντι σε μοναδικές απειλές για την ασφάλεια, συμπεριλαμβανομένης μιας απόπειρας πραξικοπήματος το 2016.
Οι οικονομολόγοι λένε ότι οι εκκλήσεις του Ερντογάν για χαμηλά επιτόκια έστειλαν τον πληθωρισμό στα ύψη σε υψηλό 24 ετών, στο 85% πέρυσι, και τη λίρα να κατρακυλά στο ένα δέκατο της αξίας της έναντι του δολαρίου την τελευταία δεκαετία.
Την ίδια ώρα υπό τον Ερντογάν, η Τουρκία έχει επιδείξει στρατιωτική ισχύ στη Μέση Ανατολή και πέραν αυτής, εξαπολύοντας τέσσερις εισβολές στη Συρία, διεξάγοντας επίθεση κατά των Κούρδων μαχητών στο εσωτερικό του Ιράκ και στέλνοντας στρατιωτική υποστήριξη στη Λιβύη και το Αζερμπαϊτζάν. Η Τουρκία είδε επίσης μια σειρά από διπλωματικές συγκρούσεις με τις περιφερειακές δυνάμεις Σαουδική Αραβία, Αίγυπτο, Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και Ισραήλ, καθώς και μια αντιπαράθεση με την Ελλάδα και την Κύπρο για τα θαλάσσια σύνορα της ανατολικής Μεσογείου, μέχρι που άλλαξε ρότα πριν από δύο χρόνια και επιδίωξε προσέγγιση με ορισμένους από τους αντιπάλους της.
Η αγορά ρωσικών συστημάτων αεράμυνας από τον Ερντογάν προκάλεσε κυρώσεις της αμερικανικής βιομηχανίας όπλων κατά της Άγκυρας, ενώ η εγγύτητά του με τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντίμιρ Πούτιν οδήγησε τους επικριτές να αμφισβητήσουν τη δέσμευση της Τουρκίας στη δυτική αμυντική συμμαχία του ΝΑΤΟ. Οι αντιρρήσεις της Άγκυρας στις αιτήσεις ένταξης στο ΝΑΤΟ της Σουηδίας και της Φινλανδίας έχουν επίσης προκαλέσει εντάσεις.
Ωστόσο, η Τουρκία μεσολάβησε επίσης για μια συμφωνία για τις ουκρανικές εξαγωγές σιταριού, υπογραμμίζοντας τον πιθανό ρόλο που έχει θέσει ο Ερντογάν στις προσπάθειες για τον τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία.
Οι υποσχέσεις της αντιπολίτευσης
Τα δύο κύρια κόμματα της αντιπολίτευσης, το Ρεπουμπλικανικό Λαϊκό Κόμμα (CHP) και το κεντροδεξιό εθνικιστικό κόμμα IYI, έχουν συμμαχήσει με τέσσερα μικρότερα κόμματα στο πλαίσιο μιας πλατφόρμας που θα αντιστρέψει πολλές από τις πολιτικές που υπογράφει ο Ερντογάν.
Έχουν δεσμευτεί να αποκαταστήσουν την ανεξαρτησία της κεντρικής τράπεζας και να αντιστρέψουν τις ανορθόδοξες οικονομικές πολιτικές του Ερντογάν. Υπόσχεται ακόμη να αλλάξει τον νόμο που καθιστά απόλυτα κυρίαρχο τον πρόεδρο στην πολιτική οικονομική ζωή της χώρας αλλά και τη στάση έναντι των προσφύγων από τη Συρία.
Ο Ερντογάν υποστήριξε τις αποτυχημένες προσπάθειες για την ανατροπή του Σύρου προέδρου Μπασάρ αλ Άσαντ, ενώ φιλοξένησε τουλάχιστον 3,6 εκατομμύρια Σύρους πρόσφυγες, οι οποίοι γίνονται όλο και πιο ανεπιθύμητοι εν μέσω οικονομικών δυσχερειών στην Τουρκία. Η αντιπολίτευση τάσσεται υπέρ του να επιστρέψουν ορισμένοι πρόσφυγες στη Συρία, κάτι που υποστηρίζει και ο Ερντογάν αλλά κανείς από τους δύο δεν έχει καθορίσει πώς θα μπορούσε αυτό να γίνει με ασφάλεια.
Η πορεία της λίρας
Μια νίκη του Κιλιτσντάρογλου ενάντια στα προγνωστικά θα προκαλούσε «απότομο και σημαντικό» ράλι στη λίρα, καθώς οι επενδυτές στοιχηματίζουν ότι η κεντρική τράπεζα της Τουρκίας θα επιστρέψει σε ένα πιο ορθόδοξο καθεστώς καθορισμού επιτοκίων, ανέφερε σε έκθεσή του ο Μπρένταν ΜακΚένα, οικονομολόγος της Wells Fargo.
«Η λίρα θα μπορούσε να βιώσει ένα από τα πιο σημαντικά ράλι στη σύγχρονη ιστορία καθώς αποκαθίσταται μια ανεξάρτητη κεντρική τράπεζα και εφαρμόζεται ένα ορθόδοξο πλαίσιο νομισματικής πολιτικής», εκτίμησε ο αναλυτής.
Στον απόηχο μιας νίκης του μπλοκ της αντιπολίτευσης, η λίρα θα μπορούσε να ενισχυθεί κατά 20% μέχρι το τέλος του δεύτερου τριμήνου, σύμφωνα με τον ΜακΚένα. Το νόμισμα θα μπορούσε να κλείσει το έτος στις περίπου 15 λίρες ανά δολάριο από περισσότερες από 18,9 λίρες ανά δολάριο που είναι σήμερα και επίσης να συνεχίσει να ενισχύεται μέχρι το 2024
Πάντως ο αναλυτής τονίζει ότι η τουρκική αντιπολίτευση θα δυσκολευθεί να κερδίσει τον Ερντογάν, με τον ίδιο να εκτιμά ότι οι πιθανότητες ο Τούρκος πρόεδρος να παραμείνει στην εξουσία να φθάνουν στο 55% έως 60%. Εάν αυτό συμβεί τότε το τουρκικό νόμισμα θα διολισθήσει ακόμη περισσότερο και μπορεί να φθάσει στις 19,5 λίρες ανά δολάριο στο δ’ τρίμηνο του 2023.
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news 
