Βαρύτατα πλήγματα που γυρίζουν την οικονομία πολλά χρόνια πίσω έχει δεχθεί η Ρωσία από τις διεθνείς κυρώσεις και τη μαζική αποχώρηση ξένων εταιρειών. Αυτό είναι το συμπέρασμα εκτενούς έρευνας του αμερικανικού πανεπιστημίου Yale, η οποία διαλύει τους μύθους που επιχειρεί να δημιουργήσει η προπαγάνδα του Κρεμλίνου, σύμφωνα με την οποία η Ρωσία ξεπερνά χωρίς σοβαρά προβλήματα της κυρώσεις, ενώ μεγαλύτερες δυσκολίες αντιμετωπίζουν οι χώρες της Δύσης.
Αξίζει να σημειωθεί ότι το Yale έχει δημιουργήσει τη μοναδική διεθνώς βάση δεδομένων όπου καταγράφονται όλα τα στοιχεία για τις αποχωρήσεις ξένων εταιρειών από τη Ρωσία και η οποία αποτελεί σημείο αναφοράς για όλους τους ερευνητές. Για τη μελέτη τους, οι ερευνητές του πανεπιστημίου δεν στηρίχθηκαν μόνο στα στοιχεία που δημοσιεύει η ρωσική κυβέρνηση, τα οποία μετά την εισβολή συνεχώς μειώνονται και γίνονται όλο και πιο επιλεκτικά, αλλά και σε πρωτογενή στοιχεία από έρευνα στη Ρωσία και σε πολλές διεθνείς βάσεις δεδομένων.
Όπως σημειώνεται στη σύνοψη της έρευνας του Yale, έχει προκύψει ένα κοινό αφήγημα ότι η ενότητα του κόσμου στο να ορθώσει το ανάστημά του απέναντι στη Ρωσία έχει κατά κάποιο τρόπο εξελιχθεί σε έναν «πόλεμο οικονομικής φθοράς που πλήττει τη δύση», δεδομένης της υποτιθέμενης «ανθεκτικότητας» και ακόμη και της «ευημερίας» της ρωσικής οικονομίας. Αυτό είναι απλώς αναληθές και αποτελεί αντανάκλαση ευρέως διαδεδομένων αλλά αντικειμενικά λανθασμένων παρεξηγήσεων σχετικά με το πώς η ρωσική οικονομία αντέχει πραγματικά, εν μέσω της εξόδου περισσότερων από 1.000 παγκόσμιων εταιρειών και διεθνών κυρώσεων.
Από την ανάλυσή μας, τονίζουν οι ερευνητές, γίνεται σαφές ότι οι αποχωρήσεις επιχειρήσεων και οι κυρώσεις παραλύουν καταστροφικά τη ρωσική οικονομία. Έξι είναι τα βασικά συμπεράσματα από την έρευνα:
- Η στρατηγική τοποθέτηση της Ρωσίας ως εξαγωγέας εμπορευμάτων έχει επιδεινωθεί αμετάκλητα, καθώς τώρα αντιμετωπίζει από μια θέση αδυναμίας την απώλεια των πρώην κύριων αγορών της και αντιμετωπίζει απότομες προκλήσεις εκτελώντας μια «στροφή προς την Ασία» για τις εξαγωγές φυσικού αερίου μέσω αγωγών.
- Οι ρωσικές εισαγωγές έχουν σε μεγάλο βαθμό καταρρεύσει και η χώρα αντιμετωπίζει έντονες προκλήσεις στην εξασφάλιση κρίσιμων εισροών, όπως εξαρτήματα και τεχνολογία από διστακτικούς εμπορικούς εταίρους, γεγονός που οδηγεί σε εκτεταμένες ελλείψεις εφοδιασμού στην οικονομία της.
- Παρά τις αυταπάτες του Πούτιν για αυτάρκεια και υποκατάσταση εισαγωγών, η ρωσική εγχώρια παραγωγή έχει καταρρεύσει, αφού δεν υπάρχει η δυνατότητα να αντικαταστήσει τις χαμένες επιχειρήσεις, προϊόντα και ταλέντα. Η εξαφάνιση της εγχώριας βάσης καινοτομίας και παραγωγής της Ρωσίας έχει οδηγήσει σε εκτίναξη των τιμών και στην αγωνία των καταναλωτών.
- Ως αποτέλεσμα της επιχειρηματικής εξόδου, η Ρωσία έχει χάσει εταιρείες που αντιπροσωπεύουν περίπου 40% του ΑΕΠ της, αντιστρέφοντας σχεδόν τις τρεις δεκαετίες ξένων επενδύσεων. Πρόκειται για μια άνευ προηγουμένου ταυτόχρονη φυγή κεφαλαίου και εργατικού δυναμικού, που υποσκάπτει την παραγωγική βάση της οικονομίας.
- Ο Πούτιν καταφεύγει σε καταφανώς μη βιώσιμες, δραματικές δημοσιονομικές και νομισματικές παρεμβάσεις για να εξομαλύνει αυτές τις διαρθρωτικές οικονομικές αδυναμίες. Αυτές οι παρεμβάσεις έχουν ήδη στείλει τον κρατικό προϋπολογισμό σε έλλειμμα για πρώτη φορά μετά από χρόνια και έχουν εξαντλήσει μεγάλος μέρος των συναλλαγματικών αποθεμάτων, παρά τις υψηλές τιμές ενέργειας, που διογκώνουν τα δημόσια έσοδα. Τα οικονομικά του Κρεμλίνου βρίσκονται σε πολύ πιο δεινή θέση από ό,τι οι περισσότεροι αντιλαμβάνονται.
- Οι ρωσικές χρηματοπιστωτικές αγορές, ως δείκτης τόσο των σημερινών συνθηκών όσο και των μελλοντικών προοπτικών, είναι οι αγορές με τις χειρότερες επιδόσεις σε ολόκληρο τον κόσμο φέτος, παρά τους αυστηρούς ελέγχους στην κίνηση κεφαλαίων. Έχουν τιμολογήσει διαρκή και επίμονη αδυναμία της οικονομίας σε ό,τι αφορά τη ρευστότητα και τις χορηγήσεις δανείων. Επιπλέον, η χώρα έχει ουσιαστικά αποκοπεί από τις διεθνείς χρηματοπιστωτικές αγορές, κάτι που περιορίζει την ικανότητά της να αξιοποιήσει τις δεξαμενές κεφαλαίων που απαιτούνται για την αναζωογόνηση της χειμαζόμενης οικονομίας της.
Το συμπέρασμα για τους ερευνητές του Yale είναι ότι δεν υπάρχει δρόμος για να ξεφύγει η Ρωσία από μια μεγάλη οικονομική οπισθοδρόμηση, όσο οι συμμαχικές χώρες παραμένουν ενωμένες στη διατήρηση και την αύξηση της πίεσης των κυρώσεων.
«Τα ηττοπαθή πρωτοσέλιδα», τονίζουν χαρακτηριστικά, «που υποστηρίζουν ότι η οικονομία της Ρωσίας έχει ανακάμψει απλά δεν αντανακλούν την πραγματικότητα. Το γεγονός είναι ότι, με οποιαδήποτε μέτρηση και σε οποιοδήποτε επίπεδο, η ρωσική οικονομία παραπαίει και τώρα δεν είναι η ώρα να πατήσουμε φρένο».