Καθώς η γαλλική Προεδρία του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης ( EUFP) έφτασε στο τέλος της την Πέμπτη (30 Ιουνίου), οι κύριοι παράγοντες και παρατηρητές της ευρωπαϊκής αμυντικής πολιτικής σημείωσαν τις σημαντικές προόδους που σημειώθηκαν στον τομέα αυτό, ιδίως στο πλαίσιο του πολέμου στην Ουκρανία, όπως σημειώνει σε δημοσίευμά του το EURACTIV.
Όταν εξελέγη για πρώτη φορά το 2017, ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν κατέστησε τη δέσμευσή του έναντι της Ευρώπης το κύριο αντικείμενο της προεκλογικής του εκστρατείας και στη συνέχεια του ρόλου του ως προέδρου.
Στην ομιλία του στη Σορβόννη για την «επανίδρυση μιας κυρίαρχης Ευρώπης», λίγους μήνες μετά την πρώτη του εκλογή ως αρχηγού κράτους, τον Σεπτέμβριο του 2017, ο Εμμανουέλ Μακρόν περιέγραψε ποια πιστεύει ότι πρέπει να είναι η φιλοδοξία της Ευρώπης: «στόχος μας πρέπει να είναι η ικανότητα της Ευρώπης για αυτόνομη δράση, ως συμπλήρωμα του ΝΑΤΟ».
Στη συνέχεια, ο Γάλλος πρόεδρος ζήτησε «μόνιμη διαρθρωμένη συνεργασία, που θα μας επιτρέψει να αναλάβουμε μεγαλύτερες δεσμεύσεις, να προχωρήσουμε μαζί και να συντονιστούμε καλύτερα», καθώς και τη δημιουργία ενός «Ευρωπαϊκού Ταμείου Άμυνας» (ETA) για τη χρηματοδότηση «δυνατοτήτων και έρευνας».
Με στόχο λοιπόν την ενίσχυση της ευρωπαϊκής οικοδόμησης, ο Εμανουέλ Μακρόν χρησιμοποίησε τη γαλλική προεδρία του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης ως μοχλό για να προωθήσει το σχέδιο αυτό, ιδίως στο πλαίσιο του πολέμου στην Ουκρανία. Και αυτό, παρόλο που ορισμένες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες ήταν απρόθυμες απέναντι σε αυτή την ιδέα – όπως το Βερολίνο: «ήταν ταμπού», συνοψίζει η Σεσίλια Βιντότο-Λαμπαστιά, ειδικός σε θέματα άμυνας και ερευνήτρια στο Institut Montaigne.
Σύμφωνα με την ίδια, η ΕΕ μπόρεσε να επωφεληθεί από τον δυναμισμό της γαλλικής προεδρίας της ΕΕ για να «ορίσει η ίδια την ευρωπαϊκή άμυνα», ενώ, μέχρι πριν από λίγους μήνες, η συζήτηση γι’ αυτήν ήταν ακόμη αδιανόητη. Από την άλλη πλευρά, τόσο κατά τη διάρκεια της γαλλικής προεδρίας όσο και πριν, «η Γαλλία υπήρξε δύναμη πρότασης σε θέματα άμυνας, για τα οποία έχει μακροπρόθεσμο όραμα», δήλωσε η κ. Βιντότο-Λαμπαστιά.
Η δημιουργία μιας ευρωπαϊκής άμυνας φαινόταν να είναι ένα έργο που θα μπορούσε να πραγματοποιηθεί μόνο μακροπρόθεσμα. Σύμφωνα με την Σεσίλια Βιντότο-Λαμπαστιά, ερευνήτρια στο Ινστιτούτο Montaigne και ειδική σε θέματα άμυνας, η ΕΤΑ «δεν πρόκειται να φέρει επανάσταση σε μια πολιτική από τη μια μέρα στην άλλη», αλλά ήταν μάλλον ένας «επιταχυντής».
Αλλά χωρίς την ουκρανική κρίση, οι εξελίξεις σίγουρα δεν θα ήταν τόσο ραγδαίες. Ο πόλεμος επέτρεψε στην ΕΕ, υπό τη γαλλική προεδρία, να σημειώσει πρόοδο στον τομέα της άμυνας, σύμφωνα με την ανάλυση διπλωμάτη της ΕΕ που βρίσκεται κοντά σε αυτά τα θέματα και με τον οποίο επικοινώνησε η EURACTIV. Σύμφωνα με τον ίδιο, οι παραδόσεις όπλων στην Ουκρανία αποτέλεσαν ένα «ισχυρό συμβολικό στοιχείο», το οποίο αποκάλυψε μια ευρωπαϊκή «ευαισθητοποίηση».
Μια «συλλογική» συνειδητοποίηση, η οποία εκδηλώθηκε στη «σύνοδο κορυφής των Βερσαλλιών, […] σε μια πρωτοφανή γεωπολιτική κατάσταση που οδήγησε την ΕΕ να ενεργοποιήσει μια πραγματική αμυντική πολιτική» εξήγησε. Η ΕΕ θα «ξοδεύει τώρα καλύτερα» αντί να «ξοδεύει περισσότερα», είπε.