Όταν στις αρχές του περασμένου Φεβρουαρίου η Κίνα κατανόησε ότι ο κορονοϊός δεν ήταν ένα «τοπικό» φαινόμενο φρόντισε, καθυστερημένα κατά πολλούς, να παγώσει πλήρως την οικονομία της, με κλείσιμο βιομηχανικών μονάδων και διακοπή λειτουργίας σχεδόν του συνόλου των επιχειρήσεων.
Αυτή, όμως, η απαγόρευση δεν ίσχυε για όλους. Στα περίχωρα της Σανγκάης η θυγατρική της Tesla στη χώρα, η Giga Shanghai, όχι μόνο δεν διέκοψε τη λειτουργία της αλλά η κινεζική κρατική μηχανή έκανε ό,τι είναι δυνατόν προκειμένου να τη διευκολύνει. Έθεσε στη διάθεση της εταιρείας ακόμη και κρατικά μέσα μεταφοράς, παρείχε στους εργαζόμενους προηγμένες μάσκες προστασίας και φρόντισε όλη η γραμμή παραγωγής να απολυμαίνεται σε καθημερινή βάση με προϊόντα τα οποία είχε στην κατοχή του μόνο το κινεζικό κράτος.
Την πρώτη εβδομάδα επανέναρξης της παραγωγής, ενώ οι κορυφαίες αυτοκινητοβιομηχανίες από την Toyota έως την VW διατηρούσαν κλειστές τις γραμμές παραγωγής τους, η Tesla κατασκεύασε 1.000 οχήματα, ενώ ο αριθμός τους είχε φθάσει στα 3.000 σε εβδομαδιαία βάση μέχρι τον Μάρτιο. Σαφώς δεν επρόκειτο για κάτι τυχαίο, καθώς ο ιδρυτής και επικεφαλής της Tesla, Έλον Μασκ, είχε φροντίσει να τα… βρει με τις κινεζικές αρχές από το 2018, όταν ανακοίνωσε την πρόθεσή του να δημιουργήσει ένα εργοστάσιο της εταιρεία στη Σαγκάη.
Κατ’ επανάληψη η Tesla είχε προνόμια που οι υπόλοιπες εταιρείες ούτε καν θα μπορούσαν να φανταστούν, συμπεριλαμβανομένων φορολογικών ελαφρύνσεων, φτηνών δανείων, άδειας για την πλήρη ιδιοκτησία των εγχώριων δραστηριοτήτων της και βοήθεια για την κατασκευή μιας τεράστιας εγκατάστασης με εκπληκτική ταχύτητα. Η υποστήριξη από την κυβέρνηση βοήθησε την Tesla να μετατρέψει την Κίνα στην πιο σημαντική αγορά της εκτός των ΗΠΑ. Το Model 3 είναι πλέον από τα πιο δημοφιλή ηλεκτρικά αυτοκίνητα στην πιο πυκνοκατοικημένη χώρα του κόσμου, και στην πιο πρόσφατη ανακοίνωση μεγεθών της Tesla αποδεικνύεται ότι η Κίνα αντιπροσώπευε περίπου το ένα πέμπτο των εσόδων.
Το σίγουρο είναι ότι ο Μασκ χρωστά στο Πεκίνο το γεγονός ότι εντός του 2020 έγινε ο πλουσιότερος άνθρωπος του κόσμου. Η Tesla China είναι κάτι περισσότερο από μία απλή θυγατρική, καθώς έχει το δικαίωμα πραγματοποίησης πρότυπων εργασιών έρευνας και ανάπτυξης, ενώ έχει προσλάβει ορισμένους από τους καλύτερους ειδικούς σε θέματα τεχνολογίας που ζουν στην Κίνα.
Η τοπική μονάδα της Tesla έχει επίσης ευθυγραμμιστεί πλήρως με τους στόχους οικονομικής πολιτικής του Κινέζου προέδρου Xi Jinping. Όμως, όπως συμβαίνει συχνά, κάθε νόμισμα έχει δύο όψεις. Μπορεί ο Μασκ να είναι ο «αγαπημένος ξένος καπιταλιστής» του Πεκίνου, αλλά ταυτόχρονα βρίσκεται και σε δύσκολη θέση εξαιτίας των τεταμένων σχέσεων ΗΠΑ – Κίνας, οι οποίες δεν εκτιμάται ότι θα βελτιωθούν και τόσο πολύ ακόμη και μετά την ανάληψη της εξουσίας στις ΗΠΑ από τον Τζο Μπάιντεν.
Ταυτόχρονα, πάντα την τρέχουσα περίοδο, ο Μασκ απολαμβάνει ιδιαίτερης εκτίμησης και στο εσωτερικό των ΗΠΑ. Οι φιλελεύθεροι τον… αγαπούν για τις περιβαλλοντικές του ευαισθησίες και οι συντηρητικοί για το γεγονός ότι συνεργάζεται με το Πεντάγωνο κυρίως μέσω του συμβολαίου για το SpaceX, με κύρια αποστολή την εκτόξευση δορυφόρων παρακολούθησης ή κατασκοπίας κατά κάποιους.
Το χρυσορυχείο της κινεζικής αγοράς
Η επιτυχία της Tesla στην Κίνα οφείλεται και στις γενικότερες κυβερνητικές πολιτικές για τα αυτοκίνητα. Για μια δεκαετία, οι κεντρικές και τοπικές διοικήσεις προσφέρουν έναν σύνθετο συνδυασμό επιδοτήσεων και κινήτρων για την αγορά υβριδικών ή πλήρως ηλεκτρικών αυτοκινήτων plug-in. Ορισμένες μεγάλες πόλεις έχουν επίσης εφαρμόσει συστήματα που τιμωρούν τους ιδιοκτήτες συμβατικών οχημάτων. Στη Σαγκάη, για παράδειγμα, οι πινακίδες για νέα αυτοκίνητα με βενζίνη πρέπει να αγοραστούν σε δημοπρασία, σε τιμές που σήμερα είναι περίπου 14.000 δολάρια, ενώ οι πινακίδες για EV είναι δωρεάν.
Ο Μασκ κατανόησε νωρίς ότι η αγορά της χώρας είναι ένα πραγματικό χρυσορυχείο, ενώ σαφώς βοηθήθηκε και από το γεγονός ότι τον Μάρτιο του 2017 η Tencent Holdings, κορυφαίος κινεζικός τεχνολογικός όμιλος με στενές σχέσεις με το κράτος, απέκτησε μερίδιο 5% στην Tesla. Ταυτόχρονα τον Απρίλιο του 2018 οι Κινέζοι αποφάσισαν ότι οι μόνες ξένες εταιρείες που θα μπορούσαν να έχουν πλήρη έλεγχο των θυγατρικών τους στη χώρα θα ήταν αυτές που κατασκευάζουν ηλεκτρικά αυτοκίνητα, με τις υπόλοιπες να είναι υποχρεωμένες να μοιράζονται 50% - 50% την ιδιοκτησία με κάποιον κινεζικό όμιλο.
Τρεις μήνες αργότερα, η Tesla υπέγραψε συμφωνία με την κυβέρνηση της Σαγκάης για ένα εργοστάσιο ικανό να παράγει 500.000 οχήματα το χρόνο. Παράλληλα ο Μασκ φρόντισε, με το γνωστό στυλ που τον χαρακτηρίζει, να επαινεί την Κίνα σε κάθε του εμφάνιση ή ανάρτηση στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, δημιουργώντας ακόμη και ένα ισχυρό… fun club στη χώρα. Αποτέλεσμα τον Μάρτιο του 2019, αρκετές τράπεζες που στηρίζονται από το κινεζικό κράτος, προχώρησαν σε παροχή δανείου στην εταιρεία συνολικού ύψους 521 εκατ. δολαρίων.
Τον Αύγουστο του 2019 ο Μασκ συναντήθηκε με τον Κινέζο υπ. Μεταφορών Li Xiaopeng και ως εκ θαύματος την ίδια ημέρα, η κυβέρνηση ανακοίνωσε ότι όλοι τα μοντέλα της Tesla, ανεξάρτητα από το πού κατασκευάστηκαν, θα απαλλάσσονται πλέον από φόρο αγοράς 10% για καινούργια οχήματα. Καθώς προχώρησαν τα σχέδια παραγωγής της Tesla στη Σαγκάη, η στήριξη συνεχίστηκε. Στις αρχές Δεκεμβρίου του 2019 το Model 3 που κατασκευάζεται στην Κίνα εντάχθηκε το καθεστώς επιδότησης ύψους 25.000 γουάν (περί των 3.900 δολαρίων) για κάθε όχημα. Λίγο αργότερα, η Tesla εξασφάλισε μια άλλη συμφωνία χρηματοδότησης από ελεγχόμενες από το κράτος τράπεζες, αυτή τη φορά αξίας άνω του ενός δισ. δολαρίων.
Μέχρι στιγμής, οι Κινέζοι καταναλωτές αντέδρασαν με ενθουσιασμό στην εκτεταμένη παρουσία της Tesla. Το Model 3 ήταν το πιο δημοφιλές ηλεκτρικό αυτοκίνητο της Κίνας για μεγάλο μέρος του 2020 και το εργοστάσιο της Σαγκάης άρχισε επίσης να παράγει το μοντέλο Y sport sport. Τον Οκτώβριο, η κυβέρνηση της πόλης έδωσε ένα ακόμη πλήγμα στα παραδοσιακά αυτοκίνητα, δηλώνοντας ότι οχήματα με ταξινομήσεις εκτός πόλης θα απαγορευόταν από βασικούς δρόμους στο κέντρο της πόλης κατά τη διάρκεια της ημέρας, σε μία προσπάθεια να μειώσουν το κυκλοφοριακό πρόβλημα. Αυτό προκάλεσε περισσότερη ζήτηση για ηλεκτρικά αυτοκίνητα και φυσικά στήριξε περαιτέρω την Tesla.
«Η παρουσία της Tesla προορίζεται να βοηθήσει στην ανάπτυξη ολόκληρης της αλυσίδας εφοδιασμού», λέει ο Scott Kennedy, ανώτερος σύμβουλος στο Κέντρο Στρατηγικών & Διεθνών Σπουδών που ερευνά την κινεζική οικονομία. Υπάρχει προηγούμενο για αυτό στη βιομηχανία «έξυπνων τηλεφώνων». Τα περισσότερα iPhone συναρμολογούνται στην Κίνα, προς όφελος μιας τεράστιας σειράς εγχώριων προμηθευτών. Ωστόσο, παρόλο που η Apple απολαμβάνει σημαντικά κέρδη στην κινεζική αγορά «έξυπνων τηλεφώνων» ο τομέας κυριαρχείται από τοπικές εταιρείες όπως η Huawei, η Oppo και η Vivo, οι οποίες έχουν ευδοκιμήσει στον αμερικανικό αντίπαλό τους. «Από τη μία έχετε πρόσβαση σε αυτήν την εξαιρετικά αποτελεσματική αλυσίδα εφοδιασμού παραγωγής και σε μια τεράστια αγορά», λέει ο Kennedy και προσθέτει «ταυτόχρονα, όμως, ισορροπείς σε ένα λεπτό σχοινί, καθώς υπάρχουν πάντα οι τοπικοί ανταγωνιστές που μπορούν ακόμη και να σε θέσουν εκτός λειτουργίας».
Βετεράνοι της κινεζικής αυτοκινητοβιομηχανίας, οι οποίοι έχουν παρακολουθήσει κορυφαίες εταιρείες παγκοσμίως, όπως η Volkswagen και η Toyota, αγωνίζονται για δεκαετίες να επιτύχουν αυτό που ο Μασκ έχει κατορθώσει σε λίγα μόνο χρόνια, εντυπωσιάζονται με το πόσο επιδέξια «χειρίζεται» το κεντρικό πολιτικό σύστημα της χώρας. Όμως φροντίζουν να του στείλουν και ένα σαφές μήνυμα. «Ο Έλον έπαιξε το παιχνίδι πολύ καλά», λέει ο Μπιλ Ρούσο, πρώην στέλεχος της Chrysler, ο οποίος είναι τώρα διευθύνων σύμβουλος της Automobility, εταιρείας με έδρα τη Σαγκάη και προσθέτει με νόημα «πρέπει, όμως, να καταλάβει ότι πέτυχε στην Κίνα γιατί το ήθελε το Πεκίνο»….
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news 
