Φαινομενικά, με δεδομένο ότι οι όποιες αντιδράσεις δεν θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν ως «επιθετικές» ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν είχε δύο «νίκες» κατά τη διάρκεια της περασμένης εβδομάδας.
Η πρώτη αφορά, φυσικά, την απόφαση να μετατρέψει σε τζαμί την Αγία Σοφία και η δεύτερη μία αμφισβητούμενη νομοθεσία για τον τρόπο λειτουργίας των δικηγορικών ενώσεων.
Για το ζήτημα της Αγίας Σοφίας έχουν γραφτεί πολλά, κυρίως εντός Ελλάδας αλλά όχι μόνο, με την Unesco να αντιδρά με γραπτή της ανακοίνωση.
Λίγες ώρες αργότερα, μία κίνηση η οποία δεν τράβηξε τόσο τα φώτα της δημοσιότητας όσο το ζήτημα της Αγίας Σοφίας, το τουρκικό κοινοβούλιο ψήφισε νομοσχέδιο που αφορά τον τρόπο ίδρυση δικηγορικών συλλόγων σε επαρχίες της Τουρκίας, οι οποίες διαθέτουν περισσότερους από 5.000 εγγεγραμμένους δικηγόρους, περιορίζοντας σημαντικά αυτή τη δυνατότητα και μειώνοντας τη «δύναμη» που μπορούν να έχουν τέτοιοι σύλλογοι.
Όπως τονίζουν οι ειδικοί, με τον νόμο αυτό ο Ερντογάν θέλει να «φιμώσει» πλήρως τους δικηγορικούς συλλόγους, ιδιαίτερα στις μεγάλες πόλεις και κυρίως όσα εκ των μελών τους ασκούν δημόσια κριτική στην κυβέρνηση, κατηγορώντας την για αυταρχική συμπεριφορά και επιστροφή σε ένα παρελθόν που δεν προμηνύει τίποτε καλό για το μέλλον της Τουρκίας.
Όμως οι ειδικοί εντός και εκτός Τουρκίας σπεύδουν να τονίσουν ότι οι παραπάνω «νίκες» δεν προσφέρουν κανένα όπλο στον Ερντογάν προκειμένου να αντιμετωπίσει το πραγματικό πρόβλημα της χώρας του, που δεν είναι άλλο από την οδυνηρή κατάσταση στην οποία βρίσκεται η οικονομία.
Και μπορεί η μετατροπή σε τζαμί της Αγίας Σοφίας να «ικανοποίησε» αρκετούς οπαδούς του κυβερνώντος κόμματος, αλλά ακόμη και αυτοί θα δυσκολευθούν πολύ να αντιμετωπίσουν τη συνεχώς επιδεινούμενη οικονομική κατάσταση.
Η λίρα έχει υποχωρήσει σε ιστορικό χαμηλό έναντι του δολαρίου, αλλά παράλληλα ο πληθωρισμός βρίσκεται στα ύψη, φθάνοντας στο 12,6% τον Ιούνιο από 11,4% που ήταν τον προηγούμενο μήνα. Αυτή η πορεία ανάγκασε την κεντρική τράπεζα της Τουρκίας να διακόψει τις συνεχιζόμενες μειώσεις επιτοκίων, με το βασικό επιτόκιο να βρίσκεται σήμερα στο 8,25% από 24% που ήταν τον Ιούλιο του 2019. Ταυτόχρονα σπαταλά συστηματικά τα συναλλαγματικά αποθέματα της χώρας προκειμένου να στηρίξει τη λίρα, χωρίς να τα καταφέρνει κατά το ελάχιστο.
Σαφώς και η επέλαση της πανδημίας άφησε τα σημάδια της στην τουρκική οικονομία, με την ανεργία να φθάνει στο 12,8% για το τρίμηνο Μαρτίου - Μαίου 2020, με τον αριθμό των εχόντων εργασία να υποχωρεί κατά 2,59 εκατ. και να φθάνει στα 25,6 εκατ. για το ίδιο διάστημα. Το ποσοστό απασχόλησης αποδυναμώθηκε κατά 4,9 ποσοστιαίες μονάδες για να προσγειωθεί στο 41,1%.
Η Τουρκία βιώνει μία δεύτερη διαδοχική ύφεση και μάλιστα σε διάστημα λιγότερο των δύο ετών, με το ΔΝΤ να εκτιμά ότι η οικονομία θα συρρικνωθεί φέτος κατά 5%.
Ο τουρισμός, ένας κλάδος - κλειδί για την τουρκική οικονομία, η αξία του οποίου εκτιμάται ότι φθάνει στα 35 δισ. δολάρια, δεν φαίνεται ικανός να ανακάμψει λόγω της πανδημίας, ενώ η Τουρκία δεν συγκαταλέγεται μεταξύ των «ασφαλών» χωρών για ταξίδια από την ΕΕ.
Όλα τα παραπάνω συνθέτουν ένα εύφλεκτο μείγμα για τον Ερντογάν και σαφώς μόνο η ικανοποίηση του «θυμικού» των φανατικών ισλαμιστών με κινήσεις όπως αυτές με την Αγία Σοφία, δεν μπορεί να σώσει ούτε τους ίδιους, ούτε την πολύπαθη τουρκική οικονομία.