Σε όλες τις πόλεις του κόσμου, τα διαμερίσματα για ολιγοήμερη ενοικίαση που τέτοια εποχή πέρυσι ήταν γεμάτα, φέτος μένουν άδεια. Τα φαίνεται ότι δεν θα επιτρέψουν στην αγορά βραχείας διαμονής που κυριαρχείται από το Airbnb να επιστρέψει πλήρως στα επίπεδα προ πανδημίας -τουλάχιστον όχι άμεσα.
Για πόλεις που προσελκύουν πολλούς επισκέπτες, αυτό αφήνει ένα ερωτηματικό για τη μοίρα των διαμερισμάτων που στο παρελθόν εξυπηρετούσαν τουρίστες. Ένα νέο σχέδιο στη Λισαβόνα τώρα στοχεύει να καλύψει μερικές από αυτές τις κενές θέσεις -ενώ ταυτόχρονα θα αντιμετωπίσει ένα πρόβλημα στέγασης των κατοίκων σε προσιτές τιμές, το οποίο επιδεινώθηκε από την πανδημία.
Αυτή την άνοιξη, η πορτογαλική πρωτεύουσα ξεκίνησε ένα πρόγραμμα για να ενθαρρύνει τους ιδιοκτήτες βραχείας διαμονής να επιστρέψουν τα διαμερίσματα τους στην αγορά μακροπρόθεσμης ενοικίασης. Τα στοιχεία δείχνουν ότι αυτό συμβαίνει ήδη σε κάποιο βαθμό σε πολλές πόλεις. Η Λισαβόνα ενθαρρύνει αυτήν τη διαδικασία αναλαμβάνοντας η ίδια τον κίνδυνο αυτής της επιλογής. Όπως γράφει το Bloomberg, οι συμμετέχοντες ιδιοκτήτες δεν θα νοικιάζουν πλέον τα ακίνητά τους σε μεμονωμένους ενοικιαστές, αλλά στην ίδια την πόλη.
Το πρόγραμμα, που ονομάζεται Renda Segura, ή «ασφαλές εισόδημα», λειτουργεί ως εξής: Οι ιδιοκτήτες που φοβούνται ότι τα διαμερίσματα τους θα μείνουν άδεια μπορούν να υποβάλουν αίτηση για να τα νοικιάσουν στον δήμο, για ελάχιστη περίοδο πέντε ετών. Η πόλη με τη σειρά της αναλαμβάνει το βάρος της εύρεσης ενοικιαστών, μέσω ενός προσιτού προγράμματος στέγασης που απευθύνεται σε νέους και σε οικογένειες χαμηλού εισοδήματος. Τα μισθώματα που προσφέρει ο δήμος στους ιδιοκτήτες περιορίζονται σε επίπεδα μεταξύ 450 ευρώ το μήνα για ένα υπνοδωμάτιο έως 1.000 ευρώ για ένα μεγάλο σπίτι για μία οικογένεια. Για τους ιδιοκτήτες, το εισόδημα από αυτά τα σταθερά ενοίκια μπορεί να είναι χαμηλότερο από ό,τι θα μπορούσαν να είχαν κερδίσει από την ενοικίαση σε τουρίστες, αλλά είναι τουλάχιστον σίγουρο και χωρίς προβλήματα, και τους απαλλάσσει από φόρους ιδιοκτησίας και κερδών.
Τα τρέχοντα στοιχεία δείχνουν ότι οι ιδιοκτήτες βραχείας διαμονής σε όλη την Ευρώπη ενδέχεται σύντομα να χρειαστεί να αναζητήσουν εναλλακτικές χρήσεις για τα ακίνητά τους. Σύμφωνα με τους αναλυτές ενοικίασης διακοπών AirDNA, οι κρατήσεις στην Airbnb και την αντίπαλη πλατφόρμα Vrbo για βραχείες διαμονές για την 29η εβδομάδα του 2020 έχουν πέσει δραστικά σε σύγκριση με το 2019. Στη Λισαβόνα, σημείωσαν πτώση 76%, στο Άμστερνταμ κατά 75% και στο Παρίσι κατά 74%. Στα πρώτα στάδια της πανδημίας, τουλάχιστον, αυτή η μείωση της ζήτησης δεν αντιστοιχούσε σε πτώση της προσφοράς - ο αριθμός των διαμερισμάτων που προσφέρθηκαν στην αγορά βραχείας διαμονής της Γαλλίας μειώθηκε μόνο κατά 3,2% μεταξύ Ιανουαρίου και Μαρτίου 2020. Αυτό θα μπορούσε να είναι ένα σημάδι ότι οι ιδιοκτήτες εξακολουθούν να είναι επιφυλακτικοί να αποσύρουν τις αγγελίες τους από την αγορά και να δεσμευτούν για μόνιμους μισθωτές.
Λίγοι ιδιοκτήτες προσέφεραν διαμερίσματα
Είναι πολύ νωρίς για να πούμε αν ένα σχέδιο όπως αυτό της Λισαβόνας είναι απαραίτητο ώστε οι ιδιοκτήτες να αισθάνονται αρκετά ασφαλείς για να μεταβούν σε μακροχρόνιες ενοικιάσεις, αλλά ήδη το πρόγραμμα έχει προσελκύσει έναν μικρό αριθμό ιδιοκτητών. Η πόλη ανακοίνωσε τη Δευτέρα ότι έγιναν δεκτά 177 διαμερίσματα από τον πρώτο γύρο αιτήσεων, που υποβλήθηκαν από τα μέσα Μαΐου έως τα τέλη Ιουνίου. Σε μια πόλη όπου 25.000 διαμερίσματα είναι επίσημα εγγεγραμμένα ως διαθέσιμα για βραχυπρόθεσμη ενοικίαση, οι συμμετοχές στο πρόγραμμα παραμένουν ελάχιστες. Αλλά εάν το πρόγραμμα συνεχίσει να αναπτύσσεται τα επόμενα χρόνια -ένας άλλος γύρος της διαδικασίας υποβολής αιτήσεων έχει ήδη προγραμματιστεί για τον Σεπτέμβριο και Οκτώβριο- θα μπορούσε να έχει αισθητή επίδραση στη σοβαρή έλλειψη προσιτής στέγασης στη Λισαβόνα. Μόνο τους πρώτους εννέα μήνες του 2017, η πόλη είδε σχεδόν 1.500 εξώσεις οικογενειών από το κέντρο της πόλης.
Ίσως εξίσου σημαντικό θα μπορούσε να είναι το αποτέλεσμα της ενοικίασης περισσότερων κατοικιών από κατοίκους πλήρους απασχόλησης σε περιοχές όπου κυριαρχεί ο τουρισμός. Τώρα που οι επί μακρόν κάτοικοι έχουν δώσει τη θέση τους στους τουρίστες, τα καταστήματα και οι υπηρεσίες γειτονιάς εξαφανίστηκαν, αντικαταστάθηκαν από επιχειρήσεις που εξυπηρετούν τις άμεσες ανάγκες των τουριστών. Το αποτέλεσμα είναι μια πόλη που έχει λιγότερους πόρους για να εξυπηρετήσει τις ανάγκες των κατοίκων της.
Η Airbnb υποστηρίζει ότι, από την πλευρά της, η εταιρεία βοηθά τις τοπικές οικογένειες να παραμείνουν στη Λισαβόνα. Ένας εκπρόσωπος είπε ότι «το 60% των τοπικών οικοδεσποτών δηλώνουν ότι με το επιπλέον εισόδημα που κερδίζουν από τη φιλοξενία μπορούν να πληρώσουν τους λογαριασμούς και να στηρίξουν τις οικογένειές τους. Θα συνεχίσουμε να συνεργαζόμαστε με όλους στη Λισαβόνα για να διασφαλίσουμε ότι οι ενοικιάσεις μέσω Airbnb ωφελούν τις τοπικές οικογένειες, τις επιχειρήσεις και τις κοινότητες».
Οι ανησυχίες για το πλήθος των τουριστών πριν από την πανδημία ώθησαν πολλές πόλεις να θεσπίσουν νέες πολιτικές. Φοβούμενο ότι οι τουριστικές επιχειρήσεις περιορίζουν τη διαθέσιμη γκάμα καταστημάτων της πόλης, το Άμστερνταμ κινήθηκε το 2017 για να περιορίσει την έγκριση σχεδιασμού στο κέντρο της πόλης για νέα καταστήματα που ειδικεύονται στην πώληση προϊόντων στους τουρίστες. Η Λισαβόνα, εν τω μεταξύ, έχει ήδη υποβάλει σε συντήρηση ιστορικά καταστήματα που διατρέχουν κίνδυνο για να αποτρέψει την αλλαγή της χρήσης των εγκαταστάσεων. Άλλες πόλεις, ιδίως η Βαρκελώνη, αγωνίστηκαν για να διατηρήσουν μόνιμους κατοίκους σε τουριστικές περιοχές καταργώντας παράνομες ενοικιάσεις διακοπών και απαγορεύοντας την έγκριση νέων ξενοδοχείων.
Απομένει να δούμε αν η μείωση των τουριστών που προκαλείται από πανδημία θα συνεχιστεί και ποια θα είναι η επίπτωσή της. Αλλά αν το νέο πρόγραμμα της Λισαβόνας κερδίσει περισσότερες συμμετοχές, άλλες πόλεις που έχουν αντιμετωπίσει παρόμοια προβλήματα -και έχουν προετοιμάσει τους δικούς τους νόμους και προγράμματα για να περιορίσουν την αγορά βραχυπρόθεσμης ενοικίασης- αναμφίβολα θα ακολουθήσουν.
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news 
