Με τον πλανήτη να κάνει περιβαλλοντική στροφή, ένα νέο παγκόσμιο πρόβλημα ανακύπτει. Ύστερα από έναν και πλέον αιώνα γεωτρήσεων για πετρέλαιο και φυσικό αέριο, πολλές πετρελαιοπηγές έχουν εγκαταλειφθεί και μολύνουν τον αέρα και τον υδροφόρο ορίζοντα.
Το πρόβλημα αυτό αναμένεται να γίνει ακόμα μεγαλύτερο, καθώς οι εταιρείες αναμένεται να εγκαταλείψουν ακόμα περισσότερες πετρελαιοπηγές εξαιτίας των πτωχεύσεων που έρχονται, καθώς οι τιμές πετρελαίου ακόμη δεν έχουν ανακάμψει από τα ιστορικά χαμηλά που βρέθηκαν, με την ζήτηση να έχει κατρακυλήσει εξαιτίας της πανδημίας του κορονοϊού.
Μέχρι στιγμής έχουν καταγραφεί δεκάδες περιπτώσεις μόλυνσης υπόγειων πηγών με τα εγκαταλελειμμένα πηγάδια να κατηγορούνται για μια σειρά από περιστατικά δημόσιου κινδύνου όλα αυτά τα χρόνια, όπως ξαφνικές εκρήξεις μεθανίου.
Αποτελούν επίσης σοβαρή απειλή για το κλίμα, όπως διαπιστώνουν εσχάτως ερευνητές και κυβερνήσεις παγκοσμίως, σύμφωνα με έρευνα του Reuters.Το Διακρατικό Συμβούλιο για την Κλιματική Αλλαγή πέρσι πρότεινε οι χώρες μέλη του ΟΗΕ να αρχίσουν να καταγράφουν και να δημοσιοποιούν τις ποσότητες μεθανίου που εκλύονται από τα εγκαταλελειμμένα πηγάδια πετρελαίου και φυσικού αερίου, με τους επιστήμονες να επισημαίνουν πως αποτελούν κίνδυνο για την άνοδο της παγκόσμιας θερμοκρασίας. Μέχρι στιγμής μόνο ΗΠΑ και Καναδάς το κάνουν αυτό.
Ανησυχητικά στοιχεία
Τα στοιχεία από τις ΗΠΑ είναι ανησυχητικά. Περισσότερα από 3,2 εκατ. εγκαταλελειμμένες πετρελαιοπηγές εξέπεμψαν 280 κιλοτόνους μεθανίου το 2018. Μια περιβαλλοντική ζημιά που αντιστοιχεί στην καύση 16,2 εκατ. βαρελιών αργού πετρελαίου σύμφωνα με τους υπολογισμούς Υπηρεσίας Προστασίας του Περιβάλλοντος (Environmental Protection Agency - EPA). Αυτό είναι όσο πετρέλαιο χρησιμοποιούν οι ΗΠΑ για 2 μέρες.
Όπως αναφέρει η EPA αυτή η ποσότητα μπορεί να είναι μέχρι και τρεις φορές υψηλότερα καθώς τα ελλιπή στοιχεία δεν μπορούν να δώσουν ξεκάθαρη εικόνα, μιας και περισσότερα από 2 εκατ. εγκαταλελειμμένα πηγάδια μπορεί να αποβάλλουν μεθάνιο χωρίς να καταγράφονται. Το πρόβλημα δείχνει να είναι μικρότερο στον Καναδά με την κυβέρνηση να υπολογίζει πως τα 313.000 εγκαταλελειμμένα πηγάδια εκλύουν 10,1 κιλοτόνους μεθανίου.
Με τις κυβερνήσεις της Ρωσίας, Σαουδικής Αραβίας και Κίνας που αποτελούν επίσης από τους κορυφαίους παραγωγούς πετρελαίου και φυσικού αερίου να μην έχουν προχωρήσει σε καταγραφές δεδομένων, το παγκόσμιο πρόβλημα ενδέχεται να είναι ακόμα μεγαλύτερο, με τους επιστήμονες να κάνουν έκκληση ώστε να δημιουργηθεί μια ολοκληρωμένη εικόνα για το ζήτημα. Σύμφωνα με εκτιμήσεις υπάρχουν σε όλο τον κόσμο περισσότερα από 29 εκατ. εγκαταλελειμμένα πηγάδια που εκπέμπουν περισσότερους από 2,5 εκατ. τόνους μεθανίου κάθε χρόνο που αντιστοιχεί στην κατανάλωση πετρελαίου 3 εβδομάδων για τις ΗΠΑ.
Ποιος θα πληρώσει τον λογαριασμό
Στη Νέα Υόρκη, που στις αρχές του 20ου αιώνα αποτελούσε επίκεντρο της παραγωγής πετρελαίου, τα εγκαταλελειμμένα πηγάδια αρχίζουν και προβληματίζουν τις αρχές, καθώς η μυρωδιά μεθανίου σκεπάζει αρκετές περιοχές στο «Μεγάλο Μήλο». Υπολογίζεται πως στη Νέα Υόρκη υπάρχουν τουλάχιστον 2.200 πηγάδια τα οποία δημιουργήθηκαν από τα τέλη του 1800, όμως οι Αρχές πιστεύουν πως ο αριθμός αυτός ίσως είναι μεγαλύτερος στην πραγματικότητα με τις εκπομπές μεθανίου να αντιστοιχούν τουλάχιστον στο 5-8% των ανθρώπινων δραστηριοτήτων.
Στις ΗΠΑ τα καταγεγραμμένα εγκαταλελειμμένα πηγάδια έχουν αυξηθεί κατά 12% σε σχέση με το 2008 σύμφωνα με την EPA. Σύμφωνα με τους ειδικούς αυτός ο αριθμός αναμένεται να ανέβει ακόμα περισσότερο στο μέλλον καθώς οι πτωχεύσεις εταιρειών πετρελαίου και φυσικού αερίου αυξήθηκαν κατά 50% το 2019.
Η Rystad Energy υπολογίζει πως περίπου 73 αμερικανικές πετρελαϊκές εταιρείες μπορεί να χρεοκοπήσουν φέτος με 170 ακόμα να κινδυνεύουν να ακολουθήσουν το 2021 αν παραμείνουν οι τιμές στα 30 δολάρια το βαρέλι.
«Με τις τιμές να βρίσκονται τόσο χαμηλά, αποτελεί πολύ σοβαρό πρόβλημα και καταλήγει σε αγώνα για το ποιος θα πληρώσει στο τέλος τον λογαριασμό για τον καθαρισμό των εγκαταλελειμμένων πηγαδιών» αναφέρει ο Τζον Πεν της Perkin Coie. Μια περιοχή στο Μπέβερλι Χιλς της Καλιφόρνια καλείται να πληρώσει 11 εκατ. δολάρια για να κλείσει 19 πηγάδια πετρελαίου που βρίσκονται κοντά σε σχολείο μετά την απόφαση του δικαστηρίου το 2017 να απαλλάξει την Venoco που διαχειριζόταν αυτά τα πηγάδια και χρεοκόπησε από το κόστος αυτό.
Στις ΗΠΑ έχει ξεκινήσει ένας έντονος διάλογος σχετικά με το ποιος πρέπει να πληρώνει τον λογαριασμό στο τέλος. Αν και απαιτείται από τους πετρελαιοπαραγωγούς να καταβάλουν στην αρχή των γεωτρήσεων ένα ποσό που θα καλύψει τους μελλοντικούς καθαρισμούς, η διάταξη αυτή δεν δείχνει να λύνει το πρόβλημα. Στην Πενσιλβάνια για παράδειγμα θα χρειάζονταν χιλιάδες χρόνια για να σφραγίσουν τα 200.000 εγκαταλελειμμένα πηγάδια που υπάρχουν, με βάση τον προϋπολογισμό που υπάρχει.
Το λόμπι πετρελαίου από την πλευρά του αντιτίθεται στα σχέδια των Πολιτειών για την αύξηση του ποσού, αναφέροντας πως κάτι τέτοιο θα έπληττε θέσεις εργασίας και την οικονομική ανάπτυξη, ειδικά σε μια τόσο δύσκολη περίοδο για την βιομηχανία. «Οι πολιτείες και το κράτος έχουν πολύ περισσότερες πηγές χρηματοδότησης διαθέσιμες για να σφραγίσουν τα πηγάδια» αναφέρει ο Ρέιντ Πόρτερ εκπρόσωπος Τύπου του Αμερικανικού Ινστιτούτου Πετρελαίου, που ξόδεψε 1,44 εκατ. δολάρια το πρώτο τρίμηνο του 2020 για να προωθήσει στο Καπιτώλιο την θέση του.
Το κόστος για τον καθαρισμό και το σφράγισμα ενός εγκαταλελειμμένου πηγαδιού κυμαίνεται κατά μέσο όρο από 20.000 μέχρι 145.000 δολάρια με το συνολικό κόστος για τα πηγάδια στις ΗΠΑ να φτάνει τα 60 με 435 εκατ. δολάρια.
Μόλυνση εδάφους και νερού
Το πρόβλημα των εκπομπών αερίου θερμοκηπίου ωστόσο δείχνει να είναι μόνο η κορυφή του παγόβουνου, καθώς τα εγκαταλελειμμένα πηγάδια κατηγορούνται και για την μόλυνση του εδάφους και των πηγών νερού, ενώ αποτελούν και εστίες πιθανών εκρήξεων.
Σε Οχάιο και Τέξας οι Αρχές εντόπισαν πως περίπου δυο περιπτώσεις μόλυνσης υπόγειων πηγών τον χρόνο προέρχονται από εγκαταλελειμμένα πηγάδια. Σε μια περίπτωση, το σφράγισμα ενός παλιού πηγαδιού ηλικίας 130 ετών στοίχισε στην Πολιτεία 196.915 δολάρια.
Σε αρκετές περιπτώσεις τα εγκαταλελειμμένα πηγάδια μπορούν να προκαλέσουν σοβαρά ατυχήματα, όπως συνέβη τον Ιανουάριο σε εργοτάξιο για την κατασκευή ενός νέου παραθάλασσιου ξενοδοχείου Marriot στην Καλιφόρνια όπου ξέσπασε ένας πίδακας αερίου και σκόνης ύψους 60 μέτρων.
Μια οικογένεια στο Κεντάκι δεν μπορεί να χρησιμοποιήσει το πηγάδι νερού που έχει, καθώς η εγκαταλελειμμένη πετρελαιοπηγή που βρίσκονταν κοντά έχει μολύνει τα υπόγεια νερά, με την εταιρεία που χρεοκόπησε να αρνείται να πληρώσει το κόστος.
Οι νομοθέτες στο Κεντάκι πέρασαν προσφάτως ένα νομοσχέδιο που θα απαιτεί πλέον το διπλάσιο αρχικό ποσό για τα πηγάδια που βρίσκονται κοντά στην επιφάνεια με στόχο να ενισχυθεί οικονομικά η προσπάθεια να σφραγιστούν τα τουλάχιστον 13.000 εγκαταλελειμμένα πηγάδια της Πολιτείας.
Κάτι το οποίο αποτελεί σαφώς μια αρχή, όμως το κόστος γίνεται δυσβάσταχτο για τις Πολιτείες που κάποια στιγμή θα πρέπει να αποφασίσουν που θα διαθέσουν τους πόρους τους. Στην κοινωνία και την Παιδεία ή στο κλείσιμο των υποχρεώσεων που αφήνουν πίσω τους οι χρεοκοπημένοι πετρελαιοπαραγωγοί;