«Πόλεμο» στους τρεις τραπεζικούς κολοσσούς (Citigroup, UBS, BNP Paribas) με τις μεγαλύτερες συναλλαγές σε τουρκικές λίρες στην αγορά του Λονδίνου κήρυξαν οι τουρκικές αρχές, με απειλές ακόμη και για ποινικές διώξεις για χειραγώγηση συναλλαγματικής ισοτιμίας, σε μια απελπισμένη προσπάθεια να σταματήσουν την ανεξέλεγκτη πτώση της λίρας, που απειλεί να οδηγήσει την Τουρκία σε συναλλαγματική κρίση και οικονομική κατάρρευση.
Οι απεγνωσμένες «αστυνομικού» χαρακτήρα παρεμβάσεις στη λειτουργία της αγοράς συναλλάγματος έφεραν ήδη αποτελέσματα, αλλά οι αναλυτές αμφιβάλλουν για τη διάρκειά τους. Η Τουρκία έχει πλέον πολύ ισχνά συναλλαγματικά αποθέματα για να αντιμετωπίσει το μεγάλο εξωτερικό χρέος του ιδιωτικού τομέα και δεν φαίνεται να βρίσκει πολύτιμο δανεισμό σε συνάλλαγμα από οποιαδήποτε πηγή, καθώς μάλιστα ο υπουργός Οικονομικών και γαμπρός του Ερντογάν, Μπεράτ Αλ Μπαϊράκ, σε χθεσινή τηλεδιάσκεψη με επενδυτές, που οργάνωσε η Citi (!), επανέλαβε ότι η Άγκυρα αποκλείει μια προσφυγή στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο.
Οι διακυμάνσεις της λίρας χθες θύμιζαν... τρενάκι του τρόμου: όπως φαίνεται στο διάγραμμα με την 24ωρα διακύμανση της λίρας, το τουρκικό νόμισμα υποχώρησε το μεσημέρι σε επίπεδο ρεκόρ, στις 7,26 λίρες/δολάριο. Ακολούθως, η Νομισματική Αρχή της Τουρκίας παρενέβη, ανακοινώνοντας νέους, δρακόντειους περιορισμούς στις συναλλαγές με λίρες στο Σίτι του Λονδίνου, οι οποίοι υποχρέωσαν πολλούς ξένους traders να κλείσουν θέσεις short, με αποτέλεσμα η ισοτιμία να επανέλθει και κάτω από το επίπεδο των 7,10 λιρών, ενώ αργά χθες το βράδυ βρισκόταν στις 7,1195.
Οι άγριες χθεσινές διακυμάνσεις της τουρκικής λίρας
Σκιαμαχία με «κερδοσκόπους»
Η Άγκυρα, σε μια προσπάθεια να αναχαιτίσει τις πιέσεις στη λίρα, αλλά και να πείσει την τουρκική γνώμη ότι για την πίεση στο νόμισμα ευθύνονται μόνο ξένοι κερδοσκόποι, προχώρησε σε απαγόρευση συναλλαγών των τουρκικών τραπεζών με τις τρεις τράπεζες που έχουν τις μεγαλύτερες θέσεις στη λίρα, δηλαδή τις Citigroup, UBS και BNP Paribas. Αυτή η απαγόρευση σημαίνει ότι οι τουρκικές τράπεζες δεν επιτρέπεται πλέον να συνάπτουν συμβάσεις swaps με τις τρεις τράπεζες για να τους χορηγούν τουρκικές λίρες, τις οποίες θα μπορούσαν να χρησιμοποιήσουν οι ίδιες ή πελάτες τους για να ασκήσουν πίεση στην ισοτιμία του νομίσματος.
Η αντιπαράθεση, μάλιστα, βρίσκεται ένα βήμα πριν την ποινικοποίηση, ή τουλάχιστον αυτή την εντύπωση θέλουν να δώσουν οι τουρκικές αρχές. Σύμφωνα με το νέο κανονισμό, θα θεωρούνται ως πράξεις χειραγώγησης, η οποία διώκεται ποινικά, όσες συναλλαγές έχουν αποτέλεσμα την «παραπλανητική τιμολόγηση» ή τη διατήρηση των τιμών σε «μη φυσικά ή τεχνητά» επίπεδα. Ουσιαστικά, οποιαδήποτε συναλλαγή δεν αρέσει στις τουρκικές αρχές ανοίγει ο δρόμος για να χαρακτηρίζεται ως πράξη χειραγώγησης, με το επίσημο τουρκικό πρακτορείο Anadolu να αναφέρει, προειδοποιητικά προς τους ξένους τραπεζίτες, ότι εξετάζονται από τις αρχές και οι προσφυγές στην ποινική Δικαιοσύνη.
Τα προβλήματα παραμένουν
Παρά την προσπάθεια να μετατραπεί μια οικονομική κρίση σε αστυνομικό/πολιτικό θρίλερ, τα θεμελιώδη δεδομένα που οδηγούν σε μαζική έξοδο κεφαλαίων από την Τουρκία δεν αλλάζουν. Από την αρχή του χρόνου, καθώς οι εμπορικές τράπεζες υπό κρατικό έλεγχο και η κεντρική τράπεζα της χώρας πωλούν συνεχώς δολάρια για να συγκρατήσουν την πτώση της λίρας, τα συναλλαγματικά αποθέματα έχουν μειωθεί κατά 20 δισ. σε περίπου 86 δισ. δολ. στο τέλος Απριλίου, ποσό που δεν επαρκεί για να καλυφθούν οι λήξεις εξωτερικού χρέους του επόμενου 12μήνου, που φθάνουν τα 168 δισ. δολ.
Για να καλυφθεί το άνοιγμα αυτό, ο μόνος τρόπος είναι να εισέλθουν ξένα κεφάλαια στην Τουρκία. Όμως, οι επενδυτές βλέπουν ότι η χώρα οδηγείται σε βαθιά ύφεση, λόγω και της πανδημίας, ενώ η πολιτική που ακολουθεί η κυβέρνηση οδηγεί σε αδιέξοδο, καθώς τα επιτόκια της λίρας έχουν μειωθεί κάτω από τον πληθωρισμό, προκειμένου να υποστηριχθεί με δάνεια η τουρκική οικονομία, κάτι που σημαίνει όμως ότι ένας επενδυτής που θα φέρει στην Τουρκία συνάλλαγμα για βραχυπρόθεσμη τοποθέτηση βγαίνει χαμένος από τα αρνητικά πραγματικά επιτόκια. Έτσι, ούτε καν τα κερδοσκοπικά κεφάλαια του εξωτερικού προσφέρονται πλέον να δώσουν μια «ανάσα» στην τουρκική οικονομία.
Όπως δήλωνε χαρακτηριστικά στο Bloomberg ξένος αναλυτής, «το βασικό ζήτημα εδώ είναι ότι πολλοί επενδυτές και αναλυτές είναι αρνητικοί για την Τουρκία εξαιτίας των πράξεων της κεντρικής τράπεζας, που από τη μια εγκαταλείπει κάθε έννοια συνετής πολιτικής, μειώνοντας επιθετικά τα επιτόκια και από την άλλη "καίει" δανεικά συναλλαγματικά αποθέματα». Σημειώνεται ότι η τουρκική κεντρική τράπεζα, καθώς έχει βρεθεί με πολύ χαμηλά συναλλαγματικά αποθέματα, δανείζεται βραχυπρόθεσμα (με swaps) δολάρια από τις κρατικές εμπορικές τράπεζες, πρακτική που μόνο βιώσιμη δεν μπορεί να θεωρηθεί.
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news 
