Τρόπους ώστε να μην προσγειωθούν ανώμαλα την επόμενη ημέρα της πανδημίας αναζητούν οι αεροπορικές εταιρείες σε παγκόσμιο επίπεδο, με το 2020 να χαρακτηρίζεται από τους ηγέτες του κλάδου ως η χειρότερη χρονιά στην ιστορία του. Ταυτόχρονα, όμως, ακόμη και μετά την επιστροφή σε ομαλή πορεία τα αεροπορικά ταξίδια δεν θα είναι όπως αυτά που γνωρίζαμε ως τώρα.
Το τι μπορεί να ισχύσει φαίνεται άλλωστε από τα μέτρα που έχουν, ήδη, ανακοινώσει ορισμένες αεροπορικές εταιρείες. Για παράδειγμα η EasyJet σκοπεύει να κρατήσει το μεσαίο κάθισμα στις σειρές των αεροπλάνων άδειο για να επιτρέψει να διατηρηθούν αποστάσεις μόλις αρθεί το lockdown. Εκτός από τα αραιά καθίσματα, ο βαθύτερος καθαρισμός των αεροσκαφών φαίνεται πιθανός και ενδεχομένως η χρήση μάσκας στην καμπίνα να γίνει υποχρεωτική.
Η Ryanair, πάντως, αντιδρά έντονα στα περιοριστικά μέτρα για τις πτήσεις μετά την πανδημία. Ο επικεφαλής της ιρλανδικής εταιρείας χαμηλού κόστους προειδοποίησε πως η εταιρεία θα προτιμήσει να καθηλώσει στο έδαφος τα αεροσκάφη της, αν είναι υποχρεωμένη να κρατάει άδεια τα μεσαία καθίσματα, ώστε να διατηρούνται οι αποστάσεις ασφαλείας. Ο Μάικλ Ο' Λίρι δήλωσε στους FT ότι η αν η ιρλανδική κυβέρνηση επιβάλλει τέτοιους κανόνες θα πρέπει να αποζημιώσει τις εταιρείες. «Δεν μπορούμε να κερδίσουμε χρήματα με ποσοστό πληρότητας 66%», τόνισε.
Πιο «επιθετική» στα μέτρα προστασία εμφανίζεται η Emirates, η οποία ανακοίνωσε ότι όλο το πλήρωμα του αεροσκάφους, οι εργαζόμενοι στις αναχωρήσεις αλλά και το προσωπικό εδάφους που βρίσκονται σε άμεση επαφή με τους επιβάτες θα φορούν πλέον ατομικό προστατευτικό εξοπλισμό.
Δεν θα προσφέρονται στους επιβάτες περιοδικά ή άλλο έντυπο υλικό και τα είδη μεταφοράς που επιτρέπονται στην καμπίνα περιορίζονται σε φορητό υπολογιστή, τσάντα, χαρτοφύλακα ή παιδικά είδη. Επίσης οι επιβάτες πρέπει να φορούν μάσκες και γάντια καθ’ όλη την διάρκεια του ταξιδιού τους από το check-in μέχρι την αποβίβαση.
Η πτώση κερδών και εσόδων θεωρείται βέβαιη, ενώ τα ειδικά μέτρα που θα ισχύσουν ακόμη και μετά το πέρας του lockdown καθιστούν ικανούς να επιβιώσουν λίγους «παίκτες», οι οποίοι, όμως, με τη σειρά τους θα αναγκαστούν να προχωρήσουν σε δραστική μείωση του κόστους λειτουργίας τους, προκειμένου να μην έχουν την «τύχη» της Virgin Australia, του δεύτερου μεγαλύτερου αερομεταφορέα της Αυστραλίας, η οποία προχώρησε σε στάση πληρωμών.
Τα πακέτα στήριξης
Η παροχή κεφαλαίων στήριξης σε ΗΠΑ, ΕΕ και αρκετές επί μέρους χώρες, σαφώς μπορεί να βοηθήσει τις εταιρείες να ξεπεράσουν κάποιους σκοπέλους, αλλά είναι αβέβαιο εάν θα κατορθώσει να διατηρήσει ακέραιες τόσο τις θέσεις εργασίας όσο και των υπάρχοντα στόλο.
Σύμφωνα με ανάλυση του πρακτορείου Bloomberg, ο κλάδος αερομεταφορών στις ΗΠΑ βρίσκεται αντιμέτωπος με απώλεια ακόμη και 105.000 θέσεων εργασίας, παρά το γεγονός ότι έως τις 30 Σεπτεμβρίου 2020 και προκειμένου να ενταχθούν στο πρόγραμμα στήριξης της αμερικανικής κυβέρνησης έχουν δεσμευθεί ότι δεν θα προχωρήσουν σε απολύσεις.
Κατά τη διάρκεια των δύο τελευταίων μηνών, τουλάχιστον 87.000 υπάλληλοι -περισσότερο από το ένα τέταρτο του εργατικού δυναμικού των τριών μεγαλύτερων αεροπορικών εταιρειών των– είτε έχουν ενταχθεί σε καθεστώς «εθελοντικής άδειας», είτε κατέθεσαν αίτηση για πρόωρη συνταξιοδότηση ή δέχθηκαν μειωμένο ωράριο εργασίας.
Οι αερομεταφορείς αντιμετωπίζουν «τη χειρότερη κρίση ρευστότητας στην ιστορία του κλάδου», με τα έσοδα από τις κρατήσεις να έχουν μειωθεί κατά 103% σε ετήσια βάση, σύμφωνα με το αμερικανικό λόμπι Airlines for America.
Πέραν της εκτίμησης για μείωση των ταξιδιών για λόγους αναψυχής, μεγάλα θεωρούνται τα προβλήματα που θα υπάρξουν και στα επαγγελματικά ταξίδια, έναν τομέα που παρέχει υψηλά κέρδη για τους αερομεταφορείς. Όλα δείχνουν ότι οι επαγγελματίες εάν δεν είναι απόλυτα αναγκασμένοι δεν θα επιβιβαστούν, εκ νέου, με ευκολία σε ένα αεροσκάφος, από τη στιγμή που μπορούν να βρουν λύσεις ή να επικοινωνήσουν με τους συνεργάτες τους μέσω τηλεδιασκέψεων.
Μία οδυνηρή 4ετία
Ο κλάδος των αεροπορικών εταιρειών χρειάστηκε μέχρι σήμερα τρία έως τέσσερα χρόνια για να ανακάμψει πλήρως από μεγάλες διαταραχές, εκτίμησε ο Samuel Engel, επικεφαλής του ομίλου αεροπορικών εταιρειών της ICF. Η οικονομική ύφεση επιταχύνει συχνά τις τάσεις που ήταν ήδη σε εξέλιξη, όπως η πτώση οριακών διαδρομών και, πιο πρόσφατα, η μείωση της ζήτησης για μεγάλα αεροσκάφη, είπε.
«Χωρίς μια γρήγορη βελτίωση της ζήτησης, θα μπορούσαμε να δούμε τις αεροπορικές εταιρείες να "προσγειώνουν" από 800 έως 1.000 αεροσκάφη, γεγονός που θα μπορούσε να οδηγήσει σε μείωση από 95.000 έως 105.000 θέσεις εργασίας στις αεροπορικές εταιρείες», εκτιμούν οι αναλυτές της εταιρείας Cowen, η οποία εξειδικεύεται στην «παρακολούθηση» του κλάδου των αερομεταφορών.
Νέα έκκληση της ΙΑΤΑ
Την ανάγκη να υπάρξει διευρυμένη συνεργασία μεταξύ κυβερνήσεων και αερομεταφορέων εξέφρασε σε νέα επιστολή - έκκλησή της η ΙΑΤΑ, τονίζοντας ότι ακόμη και μετά την πλήρη άρση του lockdown το περιβάλλον για τις αερομεταφορές δεν θα είναι το ίδιο. Από τη μία πλευρά ο φόβος των επιβατών ότι μπορεί να υπάρξει νέα έκρηξη της πανδημίας και από την άλλη η ύφεση που θα πλήξει την παγκόσμια οικονομία, δημιουργούν ένα εκρηκτικό κοκτέιλ για τον κλάδο.
Μάλιστα σε έρευνά της μεταξύ καταναλωτών η ΙΑΤΑ διαπίστωσε ότι το 60% των συμμετεχόντων είναι πρόθυμοι να περιμένουν ένα έως δύο μήνες μετά την άρση των μέτρων πριν επιλέξουν εκ νέου να ταξιδέψουν με αεροπλάνο ενώ ένα 40% υποστήριξε ότι θα προτιμήσει να περιμένει ακόμη και έξι μήνες.
«Σε ορισμένες οικονομίες, η εξάπλωση του COVID-19 έχει επιβραδυνθεί στο σημείο όπου οι κυβερνήσεις σχεδιάζουν να άρουν τα πιο σοβαρά μέτρα κοινωνικής αποστασιοποίησης. Αλλά μια άμεση ανάκαμψη από την καταστροφική πτώση της επιβατικής ζήτησης φαίνεται απίθανη. Οι άνθρωποι θέλουν ακόμα να ταξιδέψουν. Αλλά μας λένε ότι θέλουν σαφήνεια σχετικά με την οικονομική κατάσταση και πιθανότατα θα περιμένουν τουλάχιστον λίγους μήνες προκειμένου όλα να γίνουν ξεκάθαρα», ανέφερε ο επικεφαλής της ΙΑΤΑ», Alexandre de Juniac.
Με δεδομένα τα παραπάνω η ΙΑΤΑ ζητά άμεσα μέτρα στήριξης των αερομεταφορέων, καθώς αναμένει ότι περίπου 25 εκατομμύρια θέσεις εργασίας στις αερομεταφορές και στις σχετικές αλυσίδες αξίας, συμπεριλαμβανομένου του τουριστικού τομέα, κινδυνεύουν από την τρέχουσα κρίση.
Παράλληλα εκτιμά ότι τα έσοδα των αερομεταφορέων θα υποχωρήσουν κατά 55% για το σύνολο του 2020 σε σύγκριση με το προηγούμενο έτος, με τη ρευστότητα να στεγνώνει για αρκετούς ομίλους.
«Είναι έκτακτη ανάγκη. Οι αεροπορικές εταιρείες σε όλο τον κόσμο αγωνίζονται να επιβιώσουν. Η Virgin Australia που εισήλθε σε εθελοντική προστασία από τους πιστωτές καταδεικνύει ότι αυτός ο κίνδυνος δεν είναι θεωρητικός. Οι κυβερνήσεις θα χρειαστούν οικονομικά βιώσιμες αεροπορικές εταιρείες για να οδηγήσουν την οικονομική ανάκαμψη. Πολλοί από αυτούς δεν θα είναι έτοιμοι να το κάνουν αν έχουν εξαντλήσει τα διαθέσιμά τους. Ο αριθμός των κυβερνήσεων που αναγνωρίζουν ότι χρειάζονται μέτρα ανακούφισης αυξάνεται», δήλωσε ο de Juniac.
Η «μάχη» της Aegean
Η παγκόσμια κρίση των αερομεταφορών δεν αφήνει ανεπηρέαστη την κορυφαία ελληνική αεροπορική εταιρεία, Aegean Airlines, αλλά προς το παρόν είναι δύσκολο να γίνουν υπολογισμοί των πιθανών απωλειών, καθώς επικρατεί αβεβαιότητα σχετικά με το αν θα περισωθεί σε κάποιο βαθμό η τουριστική κίνηση της φετινής σεζόν.
Η Aegean διαθέτει, πάντως, ισχυρό ισολογισμό με αρκετά «πλούσια» ρευστότητα για να αντιμετωπίσει αυτή τη μεγάλη διαταραχή. Ατυχές γεγονός για την εταιρεία αποτελεί η χρονική σύμπτωση αυτής της κρίσης με τη μεγάλη επένδυση σε νέα αεροσκάφη Airbus, τα οποία η Aegean είχε αρχίσει να παραλαμβάνει λίγο πριν αρχίσουν να επιβάλλονται οι διεθνείς περιορισμοί. Προς το παρόν, η διοίκηση του αερομεταφορέα δεν έχει ανακοινώσει οποιαδήποτε αλλαγή στο επενδυτικό πρόγραμμα.
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news 
