«Μισολόγγι! Χαρά της ιστορίας, Γη επαγγελμένη! Πάνε εκατό χρόνια, κι ας πάνε. Η θύμηση άχρονη μπροστά σου θα γονατίζει. Στ’ αλατόσπαρτα ζεις αφρολουλούδια, Γη, σα νιόβγαλτη από τα σταλωμένα σπλάχνα της ρηχοθάλασσας που τρέφει πλούσια τα ψάρια. Θαλασσινών, γραμματικών, κουρσάρων, Γη, φωλιά εσύ, χωσιά, πνοή, πατρίδα, και με του Αφρικανού και με του Φράγκου τα περιγιάλια».
Οι στίχοι από το ποίημα του Κωστή Παλαμά, «Η δόξα στο Μισολόγγι», αντανακλούν το ιστορικό βάρος ενός ξεχωριστού τόπου, ενός μνημείου του ελληνισμού και του πολιτισμού, ενός συμβόλου αντίστασης και ρωμιοσύνης.
Το Μεσολόγγι (επισήμως, Ιερή Πόλη Μεσολογγίου) είναι πρωτεύουσα του Νομού Αιτωλοακαρνανίας. Βρίσκεται στο νότιο τμήμα του νομού, μεταξύ των ποταμών Αχελώου και Ευήνου, ενώ απέχει 249 χλμ. από την Αθήνα.
Όπως μας λέει ο διπλωματούχος ξεναγός Γεώργιος Αποστολάκος, στο Μεσολόγγι έλαβε χώρα η μεγαλύτερη εκούσια θυσία στην ανθρώπινη ιστορία: χάθηκαν 11.700 άνθρωποι. Η ηρωική έξοδος των πολιορκημένων αμάχων και πολεμιστών τον Απρίλιο του 1826, που αποτέλεσε σταθμό στην παγκόσμια στρατιωτική ιστορία, έγινε αιτία να ανακηρυχθεί η πόλη ιερή με διάταγμα του 1937. Αποτελεί μόλις τη δεύτερη πόλη στον κόσμο που ανακηρύχθηκε ιερή.
Το Μεσολόγγι αποτελεί μνημείο της ιστορίας και του πολιτισμού, σύμβολο της ελευθερίας της Ελλάδας. Πέραν αυτού όμως, είναι μια περιοχή που εν πολλοίς παραμένει άγνωστη στο ευρύ κοινό. Για πολλά χρόνια η πόλη αφέθηκε στις… δάφνες της ιστορίας της, στους τρομερούς συμβολισμούς που κουβαλάει, ενώ τις τελευταίες δεκαετίες ο σημαντικότερος «αιμοδότης» της πόλης ήταν τα πανεπιστήμια και οι φοιτητές.
Φωτό: Messolonghi by Locals
Όμως, από 4-5 χιλιάδες φοιτητές παλαιότερα, πλέον είναι κάτω από 1.000 όσοι φοιτούν στην πόλη. Μοιραία και ο προσανατολισμός της περιοχής αλλάζει, με εστίαση στην εξωστρέφεια, στον τουρισμό, στον πολιτισμό και στην ανάδειξη της μοναδικότητας του τόπου. Κάτι που άργησε χαρακτηριστικά και μάλλον αδικαιολόγητα.
Το Μεσολόγγι, είναι μια επίπεδη πόλη, ιδανική για περπάτημα και ποδήλατο και βρίσκεται ανάμεσα στη μεγαλύτερη ενιαία λιμνοθάλασσα της Ελλάδας, η οποία αποτελείται πάνω από 120 χιλ. στρέμματα. Εδρεύει στο μεγαλύτερο νομό της χώρας, την Αιτωλοακαρνανία, που παρεμπιπτόντως είναι και ο νομός με τα περισσότερα αρχαία θέατρα στη χώρα, έχοντας εφτά τέτοια μνημεία πολιτιστικής κληρονομιάς.
Το Μεσολόγγι συνδυάζει δραστηριότητες στο βουνό και τη θάλασσα σε πολύ κοντινές αποστάσεις και με κλιμακούμενο βαθμό δυσκολίας. Διαθέτει ιδιαίτερα γαστρονομικά χαρακτηριστικά, ενδείκνυται για οικογενειακές αποδράσεις και βρίσκεται σε κοντινή απόσταση από μεγάλες πόλεις με εύκολη πρόσβαση.
Η λιμνοθάλασσα
Η λιμνοθάλασσα Μεσολογγίου αποτελεί έναν από τους μεγαλύτερους και πιο πλούσιους υγροβιότοπους της Μεσογείου. Έχει δημιουργηθεί εδώ και πάνω από 10.000 χρόνια και εκτείνεται από τους πρόποδες της Βαράσοβας μέχρι τον κόλπο του Αστακού, σε ένα παραλιακό μέτωπο 50 χλμ.
Είναι ένας από τους σημαντικότερους υγροβιότοπους της Ευρώπης και προστατεύεται από τη Συνθήκη Ραμσάρ. Πάνω από 290 είδη πουλιών βρίσκουν καταφύγιο σε αυτή τη λιμνοθάλασσα, καθιστώντας την περιοχή ως έναν από τους πλέον ανερχόμενους προορισμούς για την παρατήρηση πουλιών.
Επίσκεψη στον Κήπο των Ηρώων
Η ξενάγηση πραγματοποιήθηκε από τον διπλωματούχο ξεναγό, Γεώργιο Αποστολάκο. Ο κήπος των Ηρώων βρίσκεται στην είσοδο της βόρειας πλευράς της πόλης. Πρόκειται για μία έκταση σχεδόν δεκατεσσάρων στρεμμάτων στην οποία κατά την διάρκεια της μάχης για ανεξαρτησία αγωνίστηκαν και θάφτηκαν οι μαχητές της φρουράς της Ιερής Πόλης του Μεσολογγίου.
Στο κέντρο του Κήπου των Ηρώων δεσπόζουν το μνημείο του Μάρκου Μπότσαρη, αντίγραφο του Γεωργίου Μπονάκου από τον Γάλλο γλύπτη David d’Angers και ο ανδριάντας του Άγγλου φιλέλληνα Λόρδου Βύρωνα έργο του Γεωργίου Βιτάλη. Σήμερα στον Κήπο των Ηρώων βρίσκονται περίπου 70 μνημεία Ελλήνων και Φιλελλήνων καθώς και σταυροί, προτομές και ανδριάντες πεσόντων υπέρ της ανεξαρτησίας του Μεσολογγίου. Τα μνημεία του Κήπου αποτελούν ιστορικά και καλλιτεχνικά έργα μεγάλης σημασίας.
Φωτό: Messolonghi by Locals
Όπως μας είπε ο κ. Αποστολάκος, το 1820 ήρθαν στην Ελλάδα πάνω από 400 ξένοι πολίτες από δεκάδες χώρες για να πολεμήσουν στο πλευρό της χώρας μας στη μάχη κατά της τουρκοκρατίας. Αυτοί, ήρθαν μετά από μεγάλες προσπάθειες και εκκλήσεις μέσω επιστολών του Λόρδου Μπάυρον.
Επίσκεψη στο διβάρι της Κλείσοβας
Η λιµνοθάλασσα της Κλείσοβας αποτελεί το νοτιοανατολικό άκρο του ευρύτερου οικοσυστήματος της Λιµνοθάλασσας του Μεσολογγίου-Αιτωλικού, καλύπτοντας μια έκταση 2.500 εκταρίων περίπου. Ψάρεμα στις πελάδες (διβάρια) με τον Πρόεδρο του Αλιευτικού Συνεταιρισμού «Αναγέννηση» κ. Αριστείδη Μαντζουράτο. Ο μικρός συνεταιρισμός ψαράδων «Αναγέννηση» καταφέρνει κάτι σημαντικό: την απόδοση της Προστατευόμενης Ονομασίας Προέλευσης στο αυγοτάραχο Μεσολογγίου.
Η περιήγηση στην λιμνοθάλασσα της Κλείσοβας με βάρκα, είναι μία μοναδική εμπειρία. Με ξεναγό την γεωλόγο-περιβαλλοντολόγο και συνεργάτη του Messolonghi by Locals, κα Σισία Ρούσση, γνωρίσαμε το σπάνιο οικοσύστημα της λιμνοθάλασσας. Επιβιβαστήκαμε στη βάρκα χωρίς καρίνα που έρχεται από τα βάθη του χρόνου, ταξιδέψαμε ανάμεσα στους αργυροπελεκάνους μάθαμε για την ιστορία και ζήσαμε τη μαγεία της πόλης που γεννήθηκε από το νερό.
Φωτό: Messolonghi by Locals
Κατόπιν γνωρίσαμε την απόλυτη γαστρονομική εμπειρία του Μεσολογγίου, είδαμε επίδειξη παστώματος κέφαλου. Συνάμα, δοκιμάσαμε κέφαλο γιαχνί, καβουρομακαρονάδα, παραδοσιακές μακαρονόπιτες, την ψαριά της ημέρας ψημένη στα κάρβουνα, σαλάτες που μοσχοβολούν ντομάτα. Συνοδεύονται όλα με το τοπικό παραδοσιακό ούζο Τρικενέ και την αίσθηση ότι η ζωή μπορεί να γίνει πολύ ωραία.
Προσπάθεια αλιευτικού τουρισμού
Στο Λιμάνι Μεσολογγίου μας ενημέρωσε η οικογένεια Καπουρδέλη για την δραστηριότητα αλιευτικού τουρισμού πάνω σε σκάφος, μία μοναδική βιωματική εμπειρία.
Το αλιευτικό σκάφος «ΛΑΜΠΡΙΝΗ» είναι το μοναδικό που έχει άδεια αλιευτικού τουρισμού στο Μεσολόγγι, καθώς είναι μια καινούρια δραστηριότητα για τον τόπο, με μεγάλα περιθώρια ανάπτυξης. Όπως μας εξήγησε η οικογένεια Καπουρδέλη, η διάρκεια της βόλτας – ξενάγησης στους ψαρότοπους ποικίλει, αναλόγως με τον καιρό και τις διαθέσεις των επισκευών, ενώ προσφέρουν μοναδικές εμπειρίες ψαρέματος και μαγειρέματος της ψαριάς πάνω στο καΐκι.
Επίσκεψη στην Πλευρώνα
Η αρχαία Πλευρώνα με το εντυπωσιακό τείχος της αποτελούσε μία από τις μεγαλύτερες αιτωλικές πόλεις. Σε ξεχωριστή θέση και σε επαφή με το τείχος βρίσκεται το μικρό θέατρο, το οποίο αρχικά είχε χρησιμοποιηθεί ως βουλευτήριο.
Το σκηνικό οικοδόμημα σε επαφή με το τείχος και τον αμυντικό πύργο, που χρησιμοποιούνταν και ως αποδυτήρια των ηθοποιών, προσδίδει μία επιπλέον σημαντική κατασκευαστική ιδιαιτερότητα. Πρόσφατα αποκαταστάθηκε το αρχαίο θέατρο και έγιναν τα εγκαίνια στις 31 Αυγούστου 2023.
Η υλοποίηση του έργου αποτελεί το επιστέγασμα των μακροχρόνιων και εκτεταμένων εργασιών ανάδειξης του αρχαιολογικού χώρου της Πλευρώνας, από το 2002 μέχρι σήμερα, μέσω διαδοχικών συγχρηματοδοτούμενων Ευρωπαϊκών Προγραμμάτων (Γ’ ΚΠΣ και ΕΣΠΑ), που έχουν καταστήσει την αρχαία πόλη έναν από τους πλέον οργανωμένους αρχαιολογικούς χώρους της Αιτωλοακαρνανίας. Πλέον, με προσοχή και σεβασμό, το θέατρο διατίθεται για ιδιαίτερες βραδιές πολιτισμού, συναυλίες ή θεατρικές παραστάσεις, ενώ βρίσκεται σε μια από τις πλέον προνομιακές τοποθεσίες που βλέπει «πιάτο» όλη τη λιμνοθάλασσα, τις απέναντι ακτές της Πελοποννήσου και τις εκβολές του Αχελώου…
Μουσείο άλατος
Ως γνωστόν, το Μεσολόγγι, εκτός από όλα τα άλλα, φημίζεται κυρίως για τις αλυκές του και το αλάτι που παράγει εδώ και χιλιάδες χρόνια. Μάλιστα, παράγει το 60% της ελληνικής παραγωγής αλατιού. Έτσι, μοναδική ήταν η εμπειρία της επίσκεψής μας στο νεοσύστατο Μουσείο Άλατος, ενώ ξεναγός μας ήταν η διευθύντρια κα Δέσποινα Κανελλή.
Φωτό: Messolonghi by Locals
Το Μουσείο Άλατος Μεσολογγίου βρίσκεται κοντά στον οικισμό της Τουρλίδας, δίπλα στις αλυκές, περίπου 5,5 χλμ. από την πόλη. Στεγάζεται σε ιστορικό κτίριο, που ονομαζόταν «Θάλαμος», χτισμένο στο πρώτο μισό του 20ού. Αρχικά χρησίμευε ως χώρος διαμονής των αλυκάριων που έρχονταν είτε από το Μεσολόγγι είτε από τα Ιόνια Νησιά για να δουλέψουν στην καλλιέργεια και τη συγκομιδή του αλατιού. Την περίοδο 1970-1982 το κτίριο μεταβλήθηκε σε αποθήκη άχυρων για την τροφή των αλόγων που έσερναν τα βαγονέτα μεταφοράς του άλατος.
Από το '83 και μετά, που οι ντιζελομηχανές αντικατέστησαν τα ζώα, το κτίριο εγκαταλείφθηκε στην τύχη του μέχρι που ο Νίκος Κορδόσης και η οικογένειά του με την υποστήριξη του δήμου, συνεργατών και φίλων κατόρθωσαν να ανοίξουν το πρώτο Μουσείο Αλατιού της χώρας, το οποίο εγκαινιάστηκε πριν τρία χρόνια.
Φωτό: Messolonghi by Locals
Στο μουσείο εκτός από την ιστορία των αλυκών του Μεσολογγίου και των ανθρώπων που δούλεψαν σε αυτές, μπορεί κανείς να βρει είδη αλατιού από δεκάδες περιοχές του πλανήτη, να γνωρίσει ξεχωριστά πετρώματα αλατιού, να γνωρίσει γεύσεις αλατιού από κάθε πλευρά του πλανήτη και να μάθει την ιστορία αυτού του μάλλον παρεξηγημένου βασικού συστατικού της ανθρώπινης διατροφής.
Στο μουσείο φιλοξενούνται πάνω από 1.200 αλατιέρες από όλο τον κόσμο, ενώ όπως μας είπε η κα Κανελλή, το αλάτι δημιουργήθηκε (άπαξ, μια φορά) στη γη πριν από 4-5 δισ. χρόνια. Κατόπιν, οι θάλασσες έγιναν αλμυρές από το νερό. Μας είπε πως το αλάτι, για αιώνες ήταν το πιο πολύτιμο αγαθό ανά τους λαούς, γιατί ήταν το μόνο συντηρητικό για τα τρόφιμα, κάτι που το καθιστούσε πολυτιμότερο ακόμη και από το… χρυσό.
Mesolonghi By Locals
Το 2018 δύο νέοι άνθρωποι από το Μεσολόγγι, ο Αλέξανδρος Παναγιωτόπουλος και η Κύρα Παπανικολάου, βλέποντας ότι πολλοί συνομήλικοί τους εγκατέλειψαν τον τόπο τους αναζητώντας μια καλύτερη τύχη, αποφάσισαν πως έπρεπε να δράσουν γρήγορα για να παραμείνουν στη γενέτειρα τους και να μην την δουν να ερημώνει.
Έτσι δημιούργησαν το «Messolonghi by Locals» έναν μη κερδοσκοπικό οργανισμό που ξεκίνησε ως πρωτοβουλία το 2018 στα πλαίσια του προγράμματος «START: Create Cultural Change» με σκοπό να χαρτογραφήσουν την πόλη με την μορφή πολιτιστικών διαδρομών διαδίδοντας παράλληλα την ιστορία και τις παραδόσεις του τόπου. Η ομάδα του οργανισμού άρχισε σιγά σιγά να αυξάνεται και όλο και περισσότεροι να παίρνουν μέρος στις δράσεις που σχετίζονται με τη μελέτη, την ανάδειξη και τη διαφύλαξη της τοπικής πολιτιστικής κληρονομιάς και του περιβαλλοντικού πλούτου καθώς και τη δημιουργία προγραμμάτων εναλλακτικού πολιτιστικού τουρισμού και οικοτουρισμού. Με την συμμετοχή των ντόπιων κατοίκων, αυτή η πρωτοβουλία έχει ξεκινήσει ένα ταξίδι για να αναδείξει το Μεσολόγγι ως έναν αυθεντικό και ελκυστικό τουριστικό προορισμό.
Μέσα από αυτές τις εμπειρίες, ο στόχος είναι να αναζωογονηθεί ο τόπος, να ενισχυθεί η αισιοδοξία στην τοπική κοινότητα και να δοθεί κίνητρο και όραμα στους νέους να επιστρέψουν ή να παραμείνουν στο Μεσολόγγι. Το όραμα της πρωτοβουλίας είναι να δημιουργήσει ένα βιώσιμο μέλλον για τον τόπο, όπου ο άνθρωπος και η φύση θα συνυπάρχουν αρμονικά.
Φωτό: Messolonghi by Locals
Γεύσεις Μεσολογγίου
Έχοντας τόσο καταλυτική και εξαρτώμενη σχέση με το υγρό στοιχείο, δε θα μπορούσε το Μεσολόγγι παρά να διέπεται γευστικά, από ολόφρεσκα ψάρια της λιμνοθάλασσας, το ξακουστό στα πέρατα του κόσμου αυγοτάραχο, ή τον κέφαλο γιαχνί. Μια εξαιρετική περίπτωση είναι η ψαροταβέρνα Τουρλίδα (https://tourlis.gr). Βρίσκεται μέσα στην καρδιά της μεγαλύτερης λιμνοθάλασσας της Ελλάδος και απλώνει τα τραπέζια της σε ξύλινες εξέδρες μέσα στο νερό! Μοναδική εμπειρία.
Μια πιο μοντέρνα επιλογή, που οι Μεσολογγίτες επιλέγουν, είναι η Αλατιέρα, κοντά στο λιμάνι, ένα σύγχρονο εστιατόριο απλωμένο μέσα σε ευκαλύπτους και γρασίδι. Παντρεύει τις τοπικές συνταγές με φαντασία και μεσογειακές επιρροές, και το αποτέλεσμα περιλαμβάνει νοστιμιές σαν το σπαγγέτι με αυγοτάραχο, το ριζότο με γαρίδες, κολοκυθόσπορο, κάσιους, πιπεριά Φλωρίνης και σαφράν, και τον ψητό σολομό με πουρέ σελινόριζας και σάλτσα λεμονιού.
Διαμονή
Το SOCRATES ORGANIC VILLAGE WILD OLIVE (http://socratesorganicvillage.gr/el-GR/), είναι ένα βιολογικό αγρόκτημα με ελιές, στην περιοχή Αγριλιά Μεσολογγίου, σε απόσταση μόλις 3 χλμ. από την ιστορική πόλη του Μεσολογγίου. Είναι σκαρφαλωμένο στην πλαγιά ενός λόφου, περιτριγυρισμένο από τις κατάφυτες βουνοπλαγιές του Αράκυνθου, με μία υπέροχη πανοραμική θέα στους γύρω λόφους & στην μοναδική Λιμνοθάλασσα του Μεσολογγίου, σας προσφέρει την ευκαιρία για απόδραση από το χάος των πόλεων σε ένα ήρεμο φυσικό περιβάλλον.
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news 
