Μεγάλες προσδοκίες για δυναμική επιστροφή των τραπεζικών μετοχών στο ΧΑ

Με μεγάλες προσδοκίες ξεκινά το 2023 για τις τραπεζικές μετοχές, με τη συντριπτική πλειοψηφία των αναλυτών και των ανθρώπων της αγοράς να προβλέπουν την ολική επαναφορά του κλάδου στο χρηματιστηριακό ταμπλό.

Έχοντας σημειώσει θεαματική πρόοδο στην αντιμετώπιση των μη εξυπηρετούμενων δανείων, επωφελούμενες από την δυναμική ανάπτυξη της οικονομίας, που το 2022 θα κλείσει με ρυθμό ανάπτυξης άνω του +6%, και παραμένοντας σε ελκυστικές αποτιμήσεις οι τραπεζικές μετοχές αποτελούν ίσως το πιο ελκυστικό story της νέας χρονιάς. Αρκεί βέβαια να μην εμφανιστεί ξανά κάποιος νέος «μαύρος κύκνος».

Εστίες κινδύνου, που θα μπορούσαν να ανατρέψουν την αισιόδοξη προοπτική των τραπεζών και ευρύτερα της εγχώριας κεφαλαιαγοράς, είναι οι εθνικές εκλογές που θα πραγματοποιηθούν το αργότερο μέχρι το ερχόμενο καλοκαίρι, αλλά και οι σχέσεις κυβέρνησης - τραπεζών που το προηγούμενο διάστημα βρέθηκαν στο ναδίρ, με την κυβέρνηση να ασκεί δημόσια κριτική στις διοικήσεις των τραπεζών, ενώ απείλησε και με την επιβολή έκτακτου φόρου. 

Στην πραγματικότητα, η δυναμική επιστροφή του κλάδου έχει ξεκινήσει από το 2022: η περασμένη χρονιά έκλεισε με κέρδη +11,4% για το δείκτη των τραπεζών έναντι +1,54% του Γενικού Δείκτη και με τον πανευρωπαϊκό δείκτη Stoxx 600 στο -12,9%, τον MSCI World στο -19,5% και τον MSCI Emerging στο -22,4%.

Το 2022 ήταν η πρώτη χρονιά ισχυρής ανόδου για τις τράπεζες από το ξέσπασμα της κρίσης το 2010, η οποία οδήγησε σε μια χωρίς προηγούμενο, σε καιρό ειρήνης, πτώση των τιμών των τραπεζικών μετοχών. Με τις ανακεφαλαιοποιήσεις που πραγματοποιήθηκαν, οι τιμές των μετοχών του κλάδου πρακτικά μηδενίστηκαν για δυο φορές και σε κάποιες περιπτώσεις για τρεις. Και αν δεν είχε ξεσπάσει ο πόλεμος στην Ουκρανία θα είχαμε δει κατά πολύ υψηλότερες επιδόσεις, καθώς τις πρώτες εβδομάδες του 2022 ο δείκτης των τραπεζών είχε αναρριχηθεί μέχρι τις 745 μονάδες (23/2/22) σημειώνοντας άνοδο +23%. 

Η πορεία των τραπεζικών μετοχών το 2022

Δύο είναι οι βασικοί κινητήρες που ωθούν τις τραπεζικές μετοχές υψηλότερα:

1. Η δραστική αντιμετώπιση του μεγάλου αποθέματος των μη εξυπηρετούμενων δανείων, το ύψος των οποίων για πολλά χρόνια δημιουργούσε μεγάλη αβεβαιότητα για τη βιωσιμότητα του κλάδου. Στο τέλος Σεπτεμβρίου 2022 τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια περιορίστηκαν σε 14,6 δισ. ευρώ, μειωμένα κατά περίπου 94,1 δισ. ευρώ ή κατά -87% έναντι του Μαρτίου του 2016, οπότε είχε καταγραφεί και το υψηλότερο επίπεδο υψηλότερων δανείων από το ξέσπασμα της κρίσης. Στο τέλος Σεπτεμβρίου ο δείκτης NPEs μειώθηκε στο 9,7% (από 48,5% που ήταν τον Δεκέμβριο του 2016) ενώ στο τέλος του 2022 αναμένεται να διαμορφωθεί κάτω του 8%. Σημειώνεται ότι όλες οι συστημικές τράπεζες βρίσκονται πλέον με μονοψήφιο δείκτη NPEs. Η Eurobank εμφάνισε στο τέλος Σεπτεμβρίου 2022 δείκτη NPEs 5,6% έναντι 6,8% στο τέλος του 2021, η Εθνική Τράπεζα 6,1% από 7%, η Alpha Bank 8% από 13% και η Τράπεζα Πειραιώς 8,7% από 12,6% στο τέλος του 2021.  Η θεαματική μείωση των NPEs οφείλεται κυρίως στο Σχέδιο Ηρακλής και την παροχή κρατικών εγγυήσεων. Σημειώνεται πάντως ότι τα NPEs των εγχώριων τραπεζών παραμένουν σημαντικά υψηλότερα του μέσου όρου της ΕΕ απόσταση που θα μειωθεί την επόμενη διετία κυρίως μέσω της πιστωτικής επέκτασης. Αρκετοί αναλυτές εκφράζουν ανησυχία για τον κίνδυνο δημιουργίας νέων μη εξυπηρετούμενων δανείων λόγω της ανόδου των επιτοκίων, ανησυχία που δεν συμμερίζονται οι διοικήσεις των τραπεζών.
2. Η δυναμική ανάπτυξη της οικονομίας και η ισχυρή πιστωτική επέκταση. Με αιχμή την εξαιρετική πορεία του τουρισμού, τις επενδύσεις, τις εξαγωγές και την ιδιωτική κατανάλωση η εγχώρια οικονομία το 2022 «έτρεξε» με ρυθμό ανάπτυξης άνω του +6% επίδοση σχεδόν τριπλάσια του μέσου όρου της ευρωζώνης. Η ισχυρή ανάπτυξη της οικονομίας οδηγεί και σε ισχυρή πιστωτική επέκταση με τις δανειοδοτήσεις προς τον ιδιωτικό τομέα να «τρέχουν» με +5% αύξηση που οφείλεται στο άλμα των δανειοδοτήσεων προς επιχειρήσεις κατά +10%. Το Ταμείο Ανάκαμψης παίζει και θα παίξει και τα επόμενα χρόνια καταλυτικό ρόλο στην επιτάχυνση των επενδύσεων. Το 2021 σημειώθηκε ρεκόρ εικοσαετίας στις Άμεσες Ξένες Επενδύσεις φτάνοντας τα 5,4 δισ. ή 3% του ΑΕΠ, ενώ το 2022 οι ξένες επενδύσεις θα ανέλθουν σε ακόμα υψηλότερα επίπεδα ενώ για την εφετινή χρονιά αναμένεται να αυξηθούν κατά +15% και θα ανέλθουν σε νέο υψηλό όλων των εποχών. Επιπρόσθετα, τα τουριστικά έσοδα εκτιμάται ότι θα αναρριχηθούν και φέτος σε ιδιαίτερα υψηλά επίπεδα ενώ το ποσοστό ανεργίας μειώνεται. Τέλος θετικά στην οικονομία θα επιδράσει η επιστροφή σε δημοσιονομική πειθαρχία, ενώ το χρέος λόγω των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών του είναι πλήρως προστατευμένο από την άνοδο των επιτοκίων. Η ανάκαμψη της οικονομίας και η πιστωτική επέκταση οδηγούν σε μεγάλη αύξηση των τραπεζικών εσόδων και των κερδών του κλάδου. Επιπλέον ώθηση στην κερδοφορία του κλάδου έρχεται και από την άνοδο των επιτοκίων η οποία θα αποτυπωθεί κυρίως στα αποτελέσματα του 2023. Πάντως παρά τις θετικές προοπτικές σε μεσοπρόθεσμο ορίζοντα εξακολουθεί να προβληματίζει η διάρθρωση των κερδών των τραπεζών, καθώς σημαντικό κομμάτι της κερδοφορίας το 2022 προέρχεται από μη επαναλαμβανόμενες πηγές και η επίτευξη βιώσιμης κερδοφορίας εξακολουθεί να παραμένει πρόκληση για τις εγχώριες τράπεζες.

Επιστροφή σε μερίσματα

Σημειώνεται ότι δύο τράπεζες Eurobank και Εθνική Τράπεζα θα προχωρήσουν, εκτός απροόπτου, στη διανομή μερίσματος για τη χρήση του 2022 το προσεχές καλοκαίρι ενώ θα ακολουθήσουν Alpha Bank και Τράπεζα Πειραιώς με τη διανομή μερίσματος για την εφετινή χρήση. Η διανομή μερίσματος θα γίνει για πρώτη φορά μετά από 14 ολόκληρα χρόνια. Το 2008 ήταν η τελευταία χρόνια που οι μέτοχοι των τραπεζών εισέπραξαν μέρισμα, μέρισμα που αφορούσε τη χρήση του 2007.

Επιπλέον οι τραπεζικές μετοχές αλλά και ευρύτερα η εγχώρια κεφαλαιαγορά θα επωφεληθούν από την ανάκτηση της επενδυτικής βαθμίδας η οποία αναμένεται να επιτευχθεί την εφετινή χρονιά. Η ανάκτηση της επενδυτικής βαθμίδας θα προσελκύσει πολλά funds που τώρα δεν μπορούν να επενδύσουν στο ελληνικό χρηματιστήριο εξαιτίας της χαμηλής πιστοληπτικής αξιολόγησης της χώρας.

Τέλος, θετικά θα επιδράσει και η υλοποίηση της στρατηγικής του Δημοσίου για την αποεπένδυσή του από τον κλάδο. Τον περασμένο μήνα το Υπουργείο Οικονομικών έδωσε το «πράσινο φως» για την εφαρμογή της στρατηγικής αποεπένδυσης του ΤΧΣ, η οποία περιλαμβάνει τα βήματα και τις διαδικασίες για την πώληση των τραπεζικών μετοχών που διατηρεί στο χαρτοφυλάκιό του. Έτσι, εντός Ιανουαρίου αναμένεται να ξεκινήσει και επισήμως η διαδικασία πώλησης των τραπεζικών μετοχών του Ταμείου, με την επιλογή συμβούλου που θα τρέξει την διαδικασία.

Οι εστίες ανησυχίας

Στην αντίπερα όχθη εστία ανησυχίας, η οποία ωστόσο δεν φαίνεται να απασχολεί ιδιαίτερα τους επενδυτές μέχρι στιγμής, είναι η επερχόμενη εκλογική αναμέτρηση και ο κίνδυνος είτε δυσκολίας σχηματισμού κυβέρνησης ή ακόμα χειρότερα σχηματισμού μιας αδύναμης κυβέρνησης που δεν θα είναι σε θέση να υλοποιήσει αξιόπιστες πολιτικές. Μέχρι στιγμής η αγορά φαίνεται ότι προεξοφλεί νίκη της Νέας Δημοκρατίας, κάτι που αποτυπώνεται και στις δημοσκοπήσεις, και σχηματισμού νέας κυβέρνησης από τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη.

Τέλος, σοβαρή εστία ανησυχίας αποτελεί η ένταση που επικρατεί στις σχέσεις κυβέρνησης - τραπεζών.

Η εικόνα των τραπεζικών μετοχών χθες, πρώτη συνεδρίαση του 2022