Στην αγορά των κρυπτονομισμάτων, η απληστία δίνει πλέον τη θέση της στον φόβο, καθώς έχει χάσει σε μικρό χρονικό διάστημα τα δύο τρίτα της αξίας της, εξανεμίζοντας περί τα 2 τρισ. δολ., ενώ το οικοσύστημα των εταιρειών που πρωταγωνιστούν στην ανάπτυξη της αγοράς θυμίζει ναρκοπέδιο, όπου ουδείς γνωρίζει ποια είναι η επόμενη εταιρεία που μπορεί να καταρρεύσει. Οι κεντρικές τράπεζες απευθύνουν ηχηρή προειδοποίηση στους ανά τον κόσμο επενδυτές: τα κρυπτονομίσματα δεν μπορούν να αψηφούν άλλο τη βαρύτητα. Και αφήνουν να εννοηθεί ότι το τέλος τους πλησιάζει, για να αντικατασταθούν από ψηφιακά νομίσματα των κεντρικών τραπεζών.
Η γνωστή ρήση του θρυλικού επενδυτή, Γουόρεν Μπάφετ φαίνεται ότι επιβεβαιώνεται και για τα κρυπτονομίσματα: όταν αποσύρεται το νερό, φαίνεται ποιος κολυμπούσε γυμνός. Η τεράστια ρευστότητα που χορήγησαν οι κεντρικές τράπεζες στο διεθνές οικονομικό σύστημα για να ξεπερασθεί η πανδημία φαίνεται ότι ήταν η κύρια προωθητική δύναμη για τις κερδοσκοπικές τοποθετήσεις κεφαλαίων σε κρυπτονομίσματα.
Όταν η ρευστότητα άρχισε να αποσύρεται, αρχής γενομένης με την αύξηση των αμερικανικών επιτοκίων, άρχισε και η απότομη προσγείωση των κρυπτονομισμάτων, καθώς είχε αποδειχθεί αρκετά νωρίτερα ότι δεν μπορούν, τουλάχιστον με τη σημερινή τους μορφή, να εκπληρώσουν τις μεγάλες υποσχέσεις για ένα φθηνό και αποτελεσματικό νέο μέσο πληρωμής που θα κινείται μακριά από το τραπεζικό σύμπαν και για μια νέα κατηγορία επενδυτικών μέσων, που θα διατηρούν την αξία τους, κόντρα στον πληθωρισμό και την υπερβολικά χαλαρή πολιτική των κεντρικών τραπεζών. Ο υποψήφιος νέος «βασιλιάς» αποδείχθηκε πολύ γρήγορα ότι ήταν γυμνός.
Η πορεία του Bitcoin, του πρώτου και δημοφιλέστερου κρυπτονομίσματος, δείχνει πολύ καθαρά ότι η εποχή της αλόγιστης απληστίας, που χαρακτηρίζει κάθε μεγάλη επενδυτική «φούσκα» από τα χρόνια της ολλανδικής τουλίπας, δίνει τη θέση της σε μια περίοδο φόβου και εντεινόμενης δυσπιστίας. Έχοντας πλησιάσει την αστρονομική ισοτιμία των 70.000 δολ. τον περασμένο Νοέμβριο, δίνοντας την ψευδαίσθηση στους θιασώτες του ότι η άνοδος δεν έχει όρια και καθένας μπορεί να γίνει εύκολα πλούσιος, το Bitcoin κατέρρευσε το Σαββατοκύριακο που πέρασε κάτω από το κρίσιμο τεχνικό όριο των 20.000 δολ., ως τα 17.592 δολ.
Bitcoin: Το ράλι και η «βουτιά»
Η πτώση κάτω από τα 20.000 δολ. ήταν εξαιρετικά σημαντική, γιατί αυτό ήταν το υψηλό όριο του προηγούμενου ανοδικού κύκλου και δοκιμάσθηκε η αντοχή όλων των επενδυτών που μπήκαν στην αγορά του Bitcoin στη συνέχεια, όπως και όσων εταιρειών, «τραπεζών» ή επενδυτικών οχημάτων, που διατηρούν μεγάλες θέσεις με δανεισμό και κινδυνεύουν με βίαιη ρευστοποίηση των Bitcoin τους όσο υποχωρεί η τιμή. Επιπλέον, εκτιμάται ότι κάτω από τα 22.000 - 23.000 δολ., γίνεται ασύμφορη, με τα σημερινά δεδομένα ενεργειακού κόστους, η παραγωγή (mining) νέων Bitcoin.
Ενώ στο παρελθόν μεγάλες καταρρεύσεις της τιμής του κορυφαίου κρυπτονομίσματος, που είναι γνωστό για τις ακραίες διακυμάνσεις του, δεν ανησυχούσαν τους θιασώτες του Bitcoin και μάλλον έδιναν την αφορμή για νέες επιθετικές τοποθετήσεις, αυτή τη φορά μετά την κατάρρευση ήλθε ο έντονος σκεπτικισμός και η διστακτικότητα των επενδυτών. Σύμφωνα με εκτιμήσεις αναλυτών της αγοράς του Bitcoin, γύρω στα 19.000 ευρώ προχώρησαν σε αγορές οι μεγάλοι επενδυτές του Bitcoin («φάλαινες»), που έχουν δυσανάλογα μεγάλο μερίδιο στην αγορά και έχουν πολύ χαμηλό κόστος κτήσεως, ενώ θεωρείται ότι έχουν τη δύναμη να την χειραγωγήσουν.
Ωστόσο, αυτή η παρέμβαση δεν έδωσε το έναυσμα, όπως έχει συμβεί κατά κόρον στο παρελθόν στα μικρότερα... ψάρια της αγοράς για να προχωρήσουν σε επιθετικές τοποθετήσεις, προεξοφλώντας μια νέα μεγάλη ανοδική κίνηση. Έτσι, το Bitcoin κρατάει μεν μια ισοτιμία πάνω από τα 20.000 δολ.. τις τελευταίες ημέρες, αλλά χωρίς να δείχνει την παραμικρή ορμητική διάθεση ανόδου, ενώ φαίνεται πως οι φόβοι για νέες καταρρεύσεις εταιρειών υπερισχύουν της απληστίας για γρήγορο πλουτισμό, καθώς μάλιστα οι επιθετικότερες διαθέσεις των κεντρικών τραπεζών για τα επιτόκια οδηγούν σε δοκιμασία όλα τα assets κινδύνου και, πολύ περισσότερο, τα κρυπτονομίσματα που έχουν απροσδιόριστη ή μηδενική, κατά τους επικριτές τους, υποκείμενη αξία.
Οι «κλειδωμένοι» καταθέτες
Η αγορά των κρυπτονομισμάτων δοκιμάζεται από αλλεπάλληλες καταρρεύσεις εταιρειών κρίσιμης σημασίας για τη λειτουργία της, με κορυφαία περίπτωση την Celsius, τη μεγαλύτερη «τράπεζα» κρυτπονομισμάτων, που δεχόταν καταθέσεις σε Bitcoin και πρόσφερε πολύ υψηλά επιτόκια, διατηρώντας μεγάλα επενδυτικά ανοίγματα στο κορυφαίο κρυπτονόμισμα. Η Celsius αντιμετωπίζει σοβαρά προβλήματα λόγω της πτώσης της τιμής του Bitcoin που μειώνει το ενεργητικό της και έχει αναστείλει τις αναλήψεις, χωρίς να έχει δώσει κάποια πληροφόρηση για το αν και πότε θα ξεπεράσει τα προβλήματά της για να «ξεκλειδώσει» τα κεφάλαια των καταθετών. Αναστολή αναλήψεων ανακοίνωσε και η «τράπεζα» κρυπτονομισμάτων Babel Finance. Σε δεινή θέση βρίσκεται και το hedge fund κρυπτονομισμάτων Three Arrows Capital, που διερευνά επιλογές, όπως η πώληση περιουσιακών στοιχείων, δηλαδή κρυπτονομισμάτων, ή η διάσωση από κάποιο επενδυτή.
Ακόμη και θιασώτες της ελευθερίας των κρυπτονομισμάτων, λένε τώρα ότι πρέπει να υπάρξει κάποιου είδους ρύθμιση και εποπτεία της αγοράς, αναγνωρίζοντας ότι πλήττεται θανάσιμα η αξιοπιστία της από τέτοιες καταρρεύσεις. Επιπλέον, όσο υπάρχει η απειλή ότι εταιρείες με μεγάλες θέσεις σε κρυπτονομίσματα θα υποχρεωθούν να τα ρευστοποιήσουν βίαια για να σωθούν, τόσο θα αυξάνεται ο φόβος για συστημικό κίνδυνο στην αγορά. Τα προβλήματα της Celsius, λόγω του μεγέθους της, χαρακτηρίσθηκαν από πολλούς σαν μια «στιγμή Lehman» για την αγορά κρυπτονομισμάτων. Προς το παρόν, η εταιρεία έχει αυξήσει τα ενέχυρα για να μην υποχρεωθεί να ρευστοποιήσει βίαια τις θέσεις της στο Bitcoin ύστερα από ένα margin call, όμως τίποτα δεν δείχνει ως τώρα ότι θα αποφύγει τελικά την τύχη της Lehman.
Τη νέα επιφυλακτικότητα απέναντι στα κρυπτονομίσματα αποτύπωσε με τον καλύτερο τρόπο, ίσως, η απάντηση που έδωσε χθες ο Έλον Μασκ, μιλώντας στο Οικονομικό Φόρουμ του Κατάρ όταν ρωτήθηκε αν συνιστά επένδυση σε κρυπτονομίσματα. Ο Μασκ, παρότι είχε «απογειώσει» το Bitcoin όταν ανακοίνωσε -για να το ανακαλέσει αργότερα- ότι η Tesla θα δεχόταν πληρωμές σε Bitcoin για τις πωλήσεις οχημάτων της, απάντησε ότι ποτέ δεν έχει συστήσει επένδυση σε κρυπτονομίσματα και ότι οι επενδύσεις των εταιρειών του, Tesla και SpaceX, ήταν πολύ μικρές σε σχέση με τα οικονομικά τους μεγέθη.
Ηχηρή προειδοποίηση
Οι κεντρικές τράπεζες, που βρέθηκαν εξαρχής στο στόχαστρο όσων υποστήριξαν τα κρυπτονομίσματα ως ένα «αναρχικό» μέσο αμφισβήτησης της ισχύος τους, παίρνουν τώρα την... εκδίκησή τους. Η Τράπεζα Διεθνών Διακανονισμών (Bank of International Settlements - BIS), κάτω από την οποία συνασπίζονται όλες οι κεντρικές τράπεζες του κόσμου, υπογραμμίζει πλέον ότι οι πρόσφατες καταρρεύσεις κρυπτονομισμάτων δείχνουν ότι οι κίνδυνοι του αποκεντρωμένου ψηφιακού χρήματος έχουν πλέον υλοποιηθεί.
Σε έκθεσή της, η BIS δεν προειδοποιεί μόνο για τους κινδύνους, αλλά τονίζει ότι οι κεντρικές τράπεζες θα πρέπει να αξιοποιήσουν τις νέες τεχνολογίες για να αναπτύξουν τα δικά τους, ελκυστικά ψηφιακά νομίσματα, που προφανώς προορίζονται να αντικαταστήσουν τα σημερινά κρυπτονομίσματα.
Ο γενικός διευθυντής της BIS, Αγκουστίν Κάρστενς, επισήμανε χθες ότι οι πρόσφατες καταρρεύσεις των stablecoins terraUSD και luna, τα οποία υποτίθεται ότι συνδέονταν με σταθερή σχέση με το δολάριο, όπως και η πτώση του Bitcoin κατά 70%, αποτελούν ένα ηχηρό «καμπανάκι» για την αγορά κρυπτονομισμάτων επειδή δείχνουν ότι υπάρχει διαρθρωτικό πρόβλημα. «Νομίζω ότι όλες αυτές οι αδυναμίες που επισημάνθηκαν στο παρελθόν έχουν σχεδόν υλοποιηθεί», δήλωσε ο Κάρστενς στο πρακτορείο Reuters. «Απλά δεν μπορείς να αψηφάς τη βαρύτητα... Σε κάποιο σημείο πρέπει πραγματικά να αντιμετωπίσεις τη μουσική (σ.σ.: να τιμωρηθείς)».
Πάντως, η μικρή αξία της αγοράς των κρυπτονομισμάτων δεν δημιουργεί ανησυχίες για συστημικούς κινδύνους από την πτώση τους. Ο Κάρστενς ανέφερε ότι η κατάρρευση δεν αναμένεται να προκαλέσει συστημική κρίση με τον τρόπο που τα αμερικανικά στεγαστικά δάνεια προκάλεσαν το παγκόσμιο κραχ. Αλλά τόνισε ότι οι απώλειες θα είναι βαριές και ότι η αδιαφανής φύση του κρυπτο-σύμπαντος τροφοδότησε την αβεβαιότητα. «Με βάση αυτά που γνωρίζουμε, θα πρέπει να είναι αρκετά διαχειρίσιμο το πρόβλημα», δήλωσε ο Κάρστενς. «Αλλά, υπάρχουν πολλά πράγματα που δεν ξέρουμε».
Το όραμα της BIS για το μελλοντικό νομισματικό σύστημα προβλέπει την ανάπτυξη ψηφιακών νομισμάτων από τις ίδιες τις κεντρικές τράπεζες (CDBC - Central Bank Digital Currencies). Εννέα στις δέκα κεντρικές τράπεζες ανά τον κόσμο, μεταξύ των οποίων και η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, διερευνούν τώρα τα CBDC, ενώ η BIS θέλει να συντονίσει βασικά ζητήματα, όπως η διασφάλιση ότι λειτουργούν διασυνοριακά.
Οι άμεσες προκλήσεις είναι κυρίως τεχνολογικές, παρόμοιες με τον τρόπο με τον οποίο ο κόσμος των κινητών τηλεφώνων χρειαζόταν τυποποιημένη κωδικοποίηση στη δεκαετία του 1990. Αλλά υπάρχει επίσης το γεωπολιτικό ζήτημα, καθώς οι σχέσεις μεταξύ της Δύσης και χωρών όπως η Κίνα και η Ρωσία αντιμετωπίζουν δυσκολίες. «Η διαλειτουργικότητα είναι ένα θέμα που βρίσκεται στην ημερήσια διάταξη της G20 εδώ και αρκετό καιρό. Πιστεύω ότι υπάρχει μια καλή ευκαιρία για να προχωρήσει», τονίζει ο Κάρστενς, προσθέτοντας πώς υπήρξαν αρκετές δοκιμές σε πραγματικές συνθήκες με διαφορετικά CBDC τον τελευταίο χρόνο και ότι μέσα στην επόμενη διετία θα συμφωνηθούν τα διεθνή πρότυπα για τη διαλειτουργικότητα.
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news 
