Σε νέα δοκιμασία τα χρηματιστήρια με ρωσικό στρατό εντός της Ουκρανίας

Σε εντελώς αναβαθμισμένο επίπεδο και σε συνθήκες… κόκκινου κουμπιού μπαίνει πλέον το γεωπολιτικό ρίσκο πάνω από τις αγορές και ολόκληρη την επενδυτική και χρηματοπιστωτική κοινότητα, ύστερα από τα νέα δεδομένα που δημιουργεί η αναγνώριση της ανεξαρτησίας του Ντόνετσκ και του Λούχανσκ από τη Ρωσία με ένα εξαιρετικά επιθετικό διάγγελμα Πούτιν προς τη Δύση και με τον Ρώσο πρόεδρο να στέλνει στρατιωτικές δυνάμεις στις δύο αυτόνομες περιοχές της Ουκρανίας.

Η επίσημη αναγνώριση της «Λαϊκής Δημοκρατίας του Ντονέτσκ» και της «Λαϊκής Δημοκρατίας του Λουγκάνσκ» από τον Ρώσο πρόεδρο, την οποία ανήγγειλε με διάγγελμα προς τον ρωσικό λαό, τορπιλίζει τις διπλωματικές προσπάθειες και κλιμακώνει περαιτέρω τις εντάσεις με τη Δύση, που αναμένεται να απαντήσει με οικονομικές κυρώσεις -ήδη ο Λευκός Οίκος ανακοίνωσε την απαγόρευση εμπορικών και χρηματοπιστωτικών συναλλαγών από Αμερικανούς με τις δύο περιοχές που αποσχίστηκαν από την Ουκρανία.

Πρόκειται για κίνηση που όχι μόνο ελαχιστοποιεί τις πιθανότητες επίτευξης διπλωματικής λύσης και παραβιάζει το διεθνές δίκαιο, αλλά φέρνει επίσης ακόμη πιο κοντά μια στρατιωτική σύγκρουση Ρωσίας - Ουκρανίας, καθώς ισχυρές στρατιωτικές δυνάμεις της Ρωσίας αρχίζουν να παίρνουν θέσεις στα εδάφη των δύο αυτόνομων περιοχών σε μία κατ' όνομα ειρηνευτική αποστολή, που μπορεί ανά πάσα στιγμή να οδηγήσει σε θερμό επεισόδιο με τον ουκρανικό στρατό και να δώσει την αφορμή εισβολής από τις τεράστιες στρατιωτικές δυνάμεις, που έχει συγκεντρώσει η Μόσχα στα σύνορα με την Ουκρανία, αλλά και στα σύνορα Ουκρανίας - Λευκορωσίας.

Πάντως, Αμερικανός αξιωματούχος δήλωσε στο Reuters ότι προς το παρόν η Ουάσιγκτον θα κρατήσει ανοικτά τα διπλωματικά κανάλια με τη Ρωσία και δεν θα ενεργοποιήσει το ευρύτερο πακέτο κυρώσεων που έχει σχεδιάσει κατά της Ρωσίας με αφορμή την αποστολή «ειρηνευτικών» δυνάμεων στα ουκρανικά εδάφη.

Αναταράξεις στις αγορές

Από τις πρώτες συναλλαγές στην Ασία τις πρώτες πρωινές ώρες -η αγορά στη Νέα Υόρκη ήταν κλειστή χθες λόγω αργίας- έγινε σαφές ότι η σημερινή ημέρα θα φέρει έντονες αναταράξεις στις αγορές. Τα προθεσμιακά συμβόλαια του S&P 500 και του Nasdaq βρέθηκαν να υποχωρούν αρχικά κατά 1,6% και 2,1%, αντίστοιχα, αν και περιόρισαν τις απώλειες σε λιγότερο από 1% γύρω στις 5.00 το πρωί. Έντονα ανοδικά κινήθηκαν τα futures του αμερικανικού αργού και του μπρεντ, που βρίσκονται κοντά σε ρεκόρ επταετίας. Παράλληλα, καθώς οι επενδυτές στρέφονται σε ασφαλείς τοποθετήσεις, ενισχύθηκε ο χρυσός περαιτέρω, έχοντας ξεπεράσει τα 1.900 δολ./ουγγιά, όπως και τα αμερικανικά 10ετή ομόλογα, η απόδοση των οποίων έπεσε στο 1,87%.

Νωρίτερα, οι ευρωπαϊκές αγορές υποχώρησαν εκ νέου σημαντικά πέφτοντας σε νέο χαμηλό τεσσάρων μηνών, καθώς οι δείκτες σε Φρανκφούρτη και Παρίσι υποχώρησαν άνω του 2%, το  Μιλάνο υποχώρησε κατά 1,72%, η Μαδρίτη -1,18%, ενώ ο πανευρωπαϊκός Stoxx 600 έχασε 1,30%.

Ο δείκτης του χρηματιστηρίου της Ρωσίας MOEX έφτασε να υποχωρεί έως και 14% κλείνοντας τελικά με απώλειες 10,8%, στη χειρότερη συνεδρίαση των τελευταίων ετών. Οι μετοχές των Gazprom και Sberbank έφτασαν να υποχωρούν άνω του 15% ενδοσυνεδριακά, ενώ το ρούβλι υποχώρησε εκ νέου κατά 3%.

Εντός αυτού του περιβάλλοντος ασφαλώς το ελληνικό χρηματιστήριο μολονότι συνεχίζει να παρουσιάζει αξιοσημείωτα στοιχεία ανθεκτικότητας, εντούτοις δεν μπορεί επί μακρόν να αυτονομείται. Χθες το Χ.Α. είχε πολύ μεγάλη διακύμανση σχεδόν 18 μονάδων ή 1,87% για το Γενικό Δείκτη, κάτι που δείχνει τη διατάραξη της ψυχολογίας, για μια αγορά που η αντίστοιχη διακύμανση την περασμένη Παρασκευή ήταν μόλις τεσσάρων μονάδων. Ο Γενικός Δείκτης έκλεισε στις 949,26 μονάδες με πτώση 0,70%, έχοντας υψηλό στις 964,33 μονάδες (+0,88%) τέσσερα λεπτά μετά την έναρξη της συνεδρίασης και χαμηλό στις 946,45 μονάδες (-0,99%) στις 15:36 μ.μ. Τηρουμένων των αναλογιών, πάντως, το Χ.Α. για ακόμη μια ημέρα έδειξε εξαιρετικά αμυντικά χαρακτηριστικά.

Για ακόμα μια φορά η ελληνική αγορά είχε καλύτερη συμπεριφορά έναντι των ευρωπαϊκών δεικτών, δείχνοντας ότι μπορεί να αυτονομηθεί – μέχρι ενός βαθμού – φέτος, λόγω των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών που διέπουν την ελληνική αγορά και την ελληνική οικονομία (πλησιάζει αναβάθμιση πιστοληπτικής αξιολόγησης και αλλαγή status της αγοράς στους δείκτες MSCI). Ο τζίρος για 3^η διαδοχική συνεδρίαση ήταν μειωμένος κατά 50% έναντι των πρόσφατων στάνταρ, λόγω και της αμερικανικής αργίας, καθώς παρέμεινε κοντά στα 50 εκατ. ευρώ διαμορφούμενος στα 51,2 εκατ. ευρώ με ελάχιστα πακέτα.

Την ώρα λοιπόν που το Χ.Α. έχει λόγους συνέχισης της - μικρής ή μεγάλης - αυτονόμησης έναντι των διεθνών, τα πάντα θα κριθούν από το πως θα κλιμακωθεί το γεωπολιτικό ρίσκο και πως θα «διαβάσουν» οι αγορές τις νέες δραματικές εξελίξεις. Οι εκτιμήσεις των αναλυτών δείχνουν ότι η αναταραχή που βρίσκεται σε εξέλιξη θα επηρεάσει μεν αρνητικά, αλλά όχι καταστροφικά τις αγορές: η Goldman Sachs βλέπει περιθώρια περαιτέρω πτώσης του δείκτη S&P 500 κατά 6%.

Βεβαίως, το τωρινό timing δεν μοιάζει με κανένα άλλο, καθώς οι αγορές είναι υπερφορτωμένες από το δωδεκαετές bull market, οπότε έχουν αρκετά περιθώρια συμμαζέματος των υπερβολών που αναντίρρητα υπήρξαν όλα αυτά τα χρόνια. Συνάμα, και η παρούσα πολεμική συγκυρία, δεν μοιάζει με του παρελθόντος (Ιράκ, Αφγανιστάν), καθώς είναι πολύ κοντά στην Ευρώπη, επηρεάζοντας καταλυτικά περισσότερο όλη τη Δύση σε θέματα ενέργειας και ευρύτερα.

Και αυτή η εβδομάδα λοιπόν, όπως και η προηγούμενη και ίσως πολλές επόμενες, θα είναι ένα διαρκές και κρίσιμο crash test για το ελληνικό χρηματιστήριο, που μετά το φρενήρες ξεκίνημα της χρονιάς, έρχεται αντιμέτωπο με τη γεωπολιτική κρίση, οπότε καλείται να διαχειριστεί μια κατάσταση που δεν ελέγχει. Ο στόχος για το Χ.Α., παραμένει ο ίδιος, ήτοι αυτό το κρίσιμο διάστημα να μην «κόψει» τις… γέφυρες με το momentum που έχει διαμορφώσει, να μη χάσει περιοχές που θα χαλούσαν την ψυχολογία της αγοράς, αλλά να κρατήσει άμυνες εν μέσω συντήρησης.

Το Χ.Α. συνεχίζει να έχει την καλύτερη συμπεριφορά από κάθε άλλη στην Ευρώπη, ευρισκόμενο μέσα στις 4-5 κορυφαίες σε απόδοση στον κόσμο φέτος. Χθες η αγορά κρατήθηκε πλησίον του ορίου των 950 μονάδων, ενώ σε ένα πιο ακραίο σενάριο, το Χ.Α. δε θα πρέπει να χάσει την ευρύτερη ζώνη των 900 – 920 μονάδων το επόμενο διάστημα, πάντα βεβαίως σε συνάρτηση με το κλίμα που θα διαμορφώνεται διεθνώς.