Έκπληξη ανόδου στις αγορές τον Οκτώβριο, σούπερ κέρδη από το Bitcoin

Στις αρχές Οκτωβρίου οι περισσότεροι αναλυτές άρχισαν να εκδίδουν προειδοποιήσεις αναφορικά με την πορεία, κυρίως, των μετοχών κατά τη διάρκεια ενός μήνα ο οποίος εκ παραδόσεως είναι αρνητικός για τα χρηματιστήρια. Δεν είναι διόλου τυχαίο ότι, κατά την πάροδο της ιστορίας των αγορών, ο Οκτώβριος είναι ο μήνας με τις περισσότερες «μαύρες» επετείους για τους επενδυτές. 

Οι ανησυχίες τους δεν ήταν αδικαιολόγητες. Οι μετοχές έχουν «τρέξει» εντυπωσιακά τους τελευταίους μήνες, οι αποτιμήσεις βρίσκονται σε ιστορικά υψηλά επίπεδα, ενώ την ίδια ώρα οι τιμές ενέργειας έχουν εκτοξευθεί στα ύψη, τα προβλήματα στην εφοδιαστική αλυσίδα γίνονται όλο και πιο επίμονα, ενώ σε αρκετούς κλάδους εμφανίζεται έλλειψη εργατικού δυναμικού που φέρνει πιέσεις για αυξήσεις αποδοχών. 

Ως εκ τούτου, μία «φυσιολογική» εξέλιξη θα ήταν οι αγορές να εμφανίσουν απώλειες, έστω και μία ήπια διόρθωση και μάλιστα σε μία περίοδο που οι πληθωριστικές πιέσεις αυξάνουν και οι κορυφαίες κεντρικές τράπεζες αρχίζουν να προγραμματίζουν τη μείωση των προγραμμάτων ποσοτικής χαλάρωσης, τα οποία κατέστησαν ακόμη πιο πλουσιοπάροχα λόγω της πανδημίας. Βέβαια σπεύδουν πάντα να τονίσουν ότι η απόσυρση της άπλετης ρευστότητας στις αγορές θα γίνει με σταδιακό τρόπο, πάντα με τη δέουσα προειδοποίηση, ενώ ταυτόχρονα φαίνεται να ξεκαθαρίζουν ότι δεν προτίθεται να προχωρήσουν σύντομα σε αυξήσεις επιτοκίων, με την ΕΚΤ και την Fed να θεωρούν τον πληθωρισμό ως ένα «παροδικό φαινόμενο» και να προβλέπουν αποκλιμάκωσή του το 2022. 

Οι αγορές, όμως, συμπεριλαμβανομένου και του Χρηματιστηρίου Αθηνών διέψευσαν τους πάντες και έκλεισαν έναν ακόμη μήνα σημαντικών κερδών, όχι τόσο εντυπωσιακών όσο στους προηγούμενους, αλλά διατήρησαν το θετικό πρόσημο και παραμένουν –οι διεθνείς αγορές και όχι η εγχώρια- είτε κοντά είτε σε ιστορικά υψηλά.

Oι μεγάλες αγορές συνέχισαν ακάθεκτες την ανοδική τους πορεία, βοηθούμενες πιθανώς και από τις ανακοινώσεις εταιρικών μεγεθών 9μηνου, οι οποίες ήταν κάτι παραπάνω από ικανοποιητικές. Οι φόβοι για πλήγμα στα εταιρικά μεγέθη είτε από την πανδημία, είτε από τα υψηλά κόστη ενέργειας και μεταφοράς πρώτων υλών διαψεύσθηκαν, ενώ οι πιο πολλές επιχειρήσεις εμφανίστηκαν αρκετά καθησυχαστικές και για το δ’ τρίμηνο, εκτιμώντας ότι θα κατορθώσουν να «απορροφήσουν» χωρίς πλήγμα στους ισολογισμούς τους τα συνεχιζόμενα προβλήματα κυρίως στην εφοδιαστική αλυσίδα. Το ελληνικό χρηματιστήριο ανέκαμψε τον Οκτώβριο με κέρδη 3,75%, ύστερα από την πτώση του Σεπτεμβρίου, τα οποία ευθυγραμμίζονται με τις αποδόσεις των ευρωπαϊκών αγορών, ενώ από την αρχή του έτους η απόδοση είναι 10,3%, σαφώς υποδεέστερη από τις αντίστοιχες των ευρωπαϊκών αγορών, όπου ο Stoxx 600 κερδίζει 19,1%.

Η πορεία των αγορών Οκτώβριο και στο διάστημα Ιανουαρίου - Οκτωβρίου 2021

Η εικόνα, δε, για το 10μηνο του έτους είναι ακόμη πιο εντυπωσιακή, με όσους επέλεξαν να «ρίξουν» χρήματα σε μετοχές, πετρέλαιο και κυρίως προθεσμιακά συμβόλαια φυσικού αερίου, μία αγορά που δεν είναι και τόσο ανοιχτή στους «απλούς» ή έστω στους λιγότερο έμπειρους επενδυτές.

Αδιαφιλονίκητος νικητής για το 10μηνο δεν είναι άλλος από το φυσικό αέριο στην αγορά της Ολλανδίας, που αποτελεί και σημείο αναφοράς (benchmark) για το σύνολο της ευρωπαϊκής αγοράς, καθώς εμφανίζει κέρδη 270,8%. Τα κέρδη αυτά θα ήταν ακόμη υψηλότερα εάν τις τελευταίες ημέρες του μήνα ο Ρώσος πρόεδρος, Βλαντιμίρ Πούτιν, δεν αποφάσιζε να αλλάξει στάση και να ανακοινώσει ότι η Gazprom θα αυξήσει τις προμήθειες προς την Ευρώπη. Αυτή η υπόσχεση, που μένει φυσικά να δούμε εάν θα πραγματοποιηθεί, ήταν αρκετή ώστε να οδηγήσει σε «βουτιά» 32,6% το προθεσμιακό συμβόλαιο φυσικού αερίου, πτώση η οποία σημειώθηκε κατά τη διάρκεια της τελευταίας εβδομάδας του Οκτωβρίου, καθώς στις προηγούμενες το ράλι για το εμπόρευμα παρέμενε εντυπωσιακό. 

Η έκρηξη των τιμών για το φυσικό αέριο δεν οφείλεται, πάντως, μόνο στα γεωπολιτικά παιχνίδια του Πούτιν αλλά και στο γεγονός ότι η ζήτησή του έχει εκτοξευθεί, μιας και θεωρείται ως η ενδιάμεση κατάσταση πριν από το πλήρες πέρασμα σε καθαρές μορφές ενέργειας, με τη διεθνή κοινότητα να θέλει να αφήσει πίσω της την εποχή των ρυπογόνων ορυκτών καυσίμων. Ιδιαίτερα η ευρωπαϊκή αγορά βρέθηκε αντιμέτωπη με ουσιαστική έλλειψη τροφοδοσίας. Από τη μία πλευρά η ρωσική αντίληψη ότι το φυσικό αέριο μπορεί να αποτελέσει «όπλο» για την παροχή άδειας λειτουργίας στον αγωγό Nord Stream 2, με δεδομένο ότι είναι ο μεγαλύτερος –αν όχι στην ουσία ο μόνος – προμηθευτής για τη Γηραιά Ήπειρο και από την άλλη η μερική αμεριμνησία των Ευρωπαίων ηγετών, οι οποίοι δεν φρόντισαν εγκαίρως να αυξήσουν τα αποθέματα, δημιούργησαν τις κατάλληλες συνθήκες για αυτήν την πορεία.

Η δεύτερη επένδυση με τις υψηλότερες αποδόσεις δεν είναι άλλη από το Bitcoin, με το κρυπτονόμισμα να βγαίνει ωφελημένο για τον Οκτώβριο (κέρδη άνω του 43%) μετά την έγκριση από την αμερικανική Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς (SEC), για δημιουργία ETFs Bitcoin, τα οποία διαπραγματεύονται στην αμερικανική αγορά. Όσο για την πορεία του από την αρχή του 2021, το πιο γνωστό κρυπτονόμισμα ενισχύεται 116%, με αρκετούς φανατικούς «οπαδούς» του να εκτιμούν ότι μπορεί να φθάσει ακόμη και τα 100.000 δολάρια και μάλιστα πριν από τέλος του 2021. 

Επιστρέφοντας σε λιγότερο ριψοκίνδυνες επενδύσεις, στους κερδισμένους, τόσο για τον Οκτώβριο όσο και για το 10μηνο είναι το πετρέλαιο, τόσο το brent όσο και το αμερικανικό αργό (WTI). Για τον Οκτώβριο τα κέρδη τους έφθασαν στο 8,8% και 12,5% αντίστοιχα, ενώ στο 10μηνο το brent έχει ενισχυθεί άνω του 61% και το WTI άνω του 71%. Και σε αυτήν την περίπτωση η ασυμφωνία στο εσωτερικό του ΟΠΕΚ+, με την αύξηση της παραγωγής να μην μπορεί να καλύψει τη ζήτηση, αποτέλεσε τη βασική αιτία για την άνοδο. Αρκετά εντυπωσιακό θα πρέπει να θεωρείται το γεγονός ότι στις τελευταίες συνεδριάσεις του Οκτωβρίου η τιμή brent και WTI τείνει σχεδόν να είναι η ίδια, υψηλότερα από τα 80 δολάρια, κάτι που έχει να συμβεί εδώ και αρκετά χρόνια, μιας και η τιμή για το αμερικανικό αργό, από τη στιγμή που οι ΗΠΑ κατόρθωσαν να καταστούν εξαγωγέας πετρελαίου (μετά την ανάπτυξη της εξόρυξης πετρελαίου από σχιστολιθικά πετρώματα) βρίσκονταν αρκετά χαμηλότερα από την αντίστοιχη του brent.