Ημέρες Μαρτίου 2020 έζησαν χθες τα διεθνή χρηματιστήρια αλλά και το ΧΑ, καθώς ο φόβος της έξαρσης της μετάλλαξης Δέλτα αλλάζει εκ νέου τα δεδομένα, οδηγώντας στην απόσυρση των κεφαλαίων που είχαν «χτίσει» θέσεις στις αγορές στην προοπτική της επανεκκίνησης της οικονομίας και της οριστικής φυγής προς τα εμπρός.
Η επέλαση της μετάλλαξης Δέλτα ουσιαστικά φαίνεται πως «γεννάει» έναν νέο ιό στις οικονομίες, αλλάζοντας τους υπολογισμούς για τον τουρισμό, τις τράπεζες, την πορεία του ΑΕΠ, την κατανάλωση και το οικονομικό κλίμα. Η παγκόσμια κοινότητα δείχνει απολύτως αιφνιδιασμένη, βλέποντας να ακυρώνονται ουσιαστικά μια σειρά από… σταθερές και θετικές προεξοφλήσεις που είχαν οδηγήσει σε διαρκή ιστορικά υψηλά τους χρηματιστηριακούς δείκτες όλο το προηγούμενο διάστημα.
Δεν είναι τυχαίο ότι χθες καταγράφηκε συγχορδία ισχυρής πτώσης τόσο στους χρηματιστηριακούς δείκτες όσο και στα βασικά εμπορεύματα (commodities), με πρώτο το πετρέλαιο, καθώς ο φόβος νέων lockdown και νέου κύκλου αβεβαιότητας στην παγκόσμια ανάκαμψη, οδήγησε σε γενικευμένο «σήκωμα» κεφαλαίων. Η δυναμική ανακατατάξεων που δημιουργείται διεθνώς για διαφορετικούς λόγους επηρεάζεται από το ενδεχόμενο ανατροπών στους οικονομικούς σχεδιασμούς, ενώ πολλά σχέδια αναβάλλονται προληπτικά.
Το αβέβαιο τοπίο που διαμορφώνεται από την ανασφάλεια για την πολιτική των κεντρικών τραπεζών και από το φόβο για υπαναχώρηση της παγκόσμιας οικονομίας, φέρνει κλυδωνισμούς και επανασχεδιασμό επενδυτικών προτεραιοτήτων. Κλίμα που ευνοεί την κατοχύρωση κερδών και την απομόχλευση, δημιουργώντας προϋποθέσεις βραχυπρόθεσμης διορθωτικής κίνησης και συσσώρευσης μέχρι να ξεκαθαρίσει το τοπίο.
Βεβαίως, η βιαιότητα της πτώσης τόσο στο εξωτερικό, όσο και στο Χ.Α. δημιουργεί προϋποθέσεις τεχνικής αντίδρασης, αν και οποιαδήποτε βιωσιμότητα τέτοιας κίνησης κρίνεται από τη δυναμική αλλαγής του κλίματος ή την εξάντληση των αρνητικών ειδήσεων και την πλήρη προεξόφλησή τους.
Από την άλλη πλευρά, οι ξένες αγορές –ως γνωστόν– ήταν «φορτωμένες» καθώς προέρχονται από ένα υπερδεκαετές bull market, οπότε κάθε αφορμή ή αιτία για διόρθωση και κατοχύρωση κερδών, λαμβάνει ισχυρό νόημα και μάλιστα είναι σημάδι υγείας. Άλλωστε, το τελευταίο διάστημα οι φωνές για υπερβολή είχαν πληθύνει, ενώ όπως έχουμε επισημάνει ξανά στο Business Daily, οι παγκόσμιες χρηματιστηριακές αγορές, πλέον έχουν –εν πολλοίς– απομακρυνθεί από την «πιστή» επαφή τους με την πραγματική οικονομία και κινούνται ως ένας αυτόνομος «μηχανισμός» ανακύκλωσης της τεράστιας ρευστότητας και συνεχούς αύξησης των αποτιμήσεων.
Το… δυστύχημα ως προς αυτό, είναι ότι το Χ.Α. όχι μόνο βρίσκεται 80% κάτω από τα ιστορικά υψηλά του, αλλά δεν πρόλαβε καν να ισοφαρίσει τα επίπεδα που είχε την προ Covid-19 περίοδο, παραμένοντας ουραγός καθ’ όλη τη διάρκεια του υπερδεκαετούς bull market, λόγω των γνωστών προβλημάτων στην οικονομία της χώρας. Τώρα, το Χ.Α. νομοτελειακά, ως μικρή, περιφερειακή αγορά, δεν μπορεί να πάει κόντρα στο όποιο momentum επικρατήσει, μολονότι η μεγάλη εικόνα της χώρας και της οικονομίας – συνεπικουρίας και του Ταμείου Ανάκαμψης – θα είναι θετική τα επόμενα χρόνια.
Φόβοι για την τουριστική σεζόν
Δεν είναι τυχαίο ότι τα στατιστικά που εμφάνισε χθες η ελληνική αγορά είχαν να εμφανιστούν από τον Μάρτιο του 2020. Μολονότι το φθινόπωρο του 2020 υπήρξαν συνεδριάσεις με μεγαλύτερο ποσοστό πτώσης για τον Γενικό Δείκτη έναντι του χθεσινού (-3,88%), τέτοια ισοπέδωση στο ταμπλό με μόλις πέντε μετοχές σε άνοδο και πάνω από 40 σε απώλειες άνω των πέντε ποσοστιαίων μονάδων, είχαμε να δούμε από το Μάρτιο του 2020! Συνάμα, καμιά μετοχή τόσο του FTSE 25 όσο και του Mid Cap δεν είχε άνοδο, κάτι εξαιρετικά σπάνιο ακόμη και για τις «κακές» ημέρες της αγοράς.
Αυτό, από μόνο του λέει πολλά για το πως αντιμετωπίζει η επενδυτική κοινότητα τις εξελίξεις στο υγειονομικό πεδίο, φοβούμενη μπαράζ νέων κατά τόπους lockdown, άρα και, ουσιαστικά, πρόωρη λήξη της τουριστικής σεζόν.
Πρόκειται για ένα σπιράλ που μόνο εφιάλτες ξυπνάει, καθώς μια πρόωρη λήξη και ακύρωση της τουριστικής σεζόν –που είναι η βαριά βιομηχανία της χώρας– σημαίνει μερικά δισ. λιγότερα έσοδα, με ό,τι συνεπάγεται αυτό για το ΑΕΠ, τη βιωσιμότητα των επιχειρήσεων και όλη την «αλυσίδα» των παράπλευρων αγορών που κινούνται πέριξ του τουρισμού.
Και μολονότι ο στόχος για έσοδα στο 50% του 2019, ήτοι στα 9 δισ. ευρώ έχει ήδη απομακρυνθεί τις τελευταίες εβδομάδες, πλέον – όπως γίνεται αντιληπτό - υπάρχουν φόβοι για πολύ μικρότερη συγκομιδή ακόμη και από το 35% των εσόδων εκείνης της χρονιάς. Υπενθυμίζεται ότι το 2020 τα τουριστικά έσοδα είχαν πέσει στο 24% των εσόδων - ρεκόρ του 2019 και αυτό ήταν ο κύριος παράγοντας που οδήγησε στη μεγάλη ύφεση.
Η Γερμανία που είναι η μεγαλύτερη τουριστική δεξαμενή για τη χώρα μας κατέταξε στο «κόκκινο» την Ελλάδα από την προηγούμενη εβδομάδα, το Ισραήλ που είναι μια υπολογίσιμη αγορά με 750.000 επισκέπτες το 2019 (9η τουριστική αγορά) ετοιμάζεται να κάνει το ίδιο. Παράλληλα, μετά το μίνι lockdown στη Μύκονο, η αγορά προεξοφλεί παρόμοια «κλειδώματα» και σε άλλα ισχυρά εγχώρια τουριστικά brand, όπως Πάρο, Σαντορίνη, Κρήτη, Ίο κ.λπ.
Ήδη έχει καταγραφεί μπαράζ ακυρώσεων τόσο για τη Μύκονο όσο και άλλους δημοφιλείς ελληνικούς προορισμούς, «σκοτώνοντας» την ψυχολογία στον κλάδο, στην καρδιά της σεζόν και πάνω που ετοιμαζόταν να «σπριντάρει», μπαίνοντας στο καλύτερο 40ήμερο της τουριστικής χρονιάς!
Δεν είναι τυχαίο το γενικευμένο sell off στις τραπεζικές μετοχές που υποχώρησαν άνω του 7% με αυξημένους όγκους, υπό το φόβο της «καταστροφής» της τουριστικής σεζόν και της διάψευσης των προσδοκιών. Και τούτο διότι οι τράπεζες είναι οι πρώτες που θα επηρεασθούν από μια σοβαρή επιδείνωση των μακροοικονομικών δεδομένων, με αύξηση των μη εξυπηρετούμενων δανείων και όχι μόνο από τις επιχειρήσεις του τουριστικού τομέα, που έχουν πάρει αναστολές ως το τέλος του 2021, αλλά και από δανειολήπτες που είχαν πάρει αναστολές και προσπαθούν να εξυπηρετήσουν κανονικά τα δάνειά τους, αλλά δεν είναι βέβαιο ότι θα μείνουν ανεπηρέαστοι από μια επιδείνωση των οικονομικών συνθηκών.
Παράλληλα, η αγορά βλέπει ότι σε περίπτωση που επιβεβαιωθεί το δυσμενές σενάριο της πρόωρης λήξης της τουριστικής σεζόν, τότε η κυβέρνηση θα οδηγηθεί νομοτελειακά σε νέα μέτρα στήριξης, που θα δημιουργήσουν οριακές δημοσιονομικές καταστάσεις, μετά την επιβάρυνση του προϋπολογισμού με μέτρα άνω των 40 δισ. ευρώ τη διετία 2020 - 2021.
Σε κάθε περίπτωση, η απόφαση για τη Μύκονο, ένα νησί με πολύ υψηλά ποσοστά εμβολιασμού, ήρθε να διαψεύσει πολύ γρήγορα τις προσδοκίες που είχαν καλλιεργηθεί για ένα καλοκαίρι χωρίς σημαντικά περιοριστικά μέτρα. Ταυτόχρονα το φως της δημοσιότητας βλέπουν νέες εκθέσεις κορυφαίων χρηματοοικονομικών ομίλων με δυσοίωνες εκτιμήσεις, με την Deutsche Bank να σημειώνει ότι οι χώρες που εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από τον τουρισμό βρίσκονται αντιμέτωπες και με τα μεγαλύτερα προβλήματα λόγω της μετάλλαξης Δέλτα του κορονοϊού.
Όπως προσθέτει, έχουν αρχίσει να καταγράφονται ενδείξεις για μείωση των διεθνών πτήσεων και την ίδια ώρα ο εγχώριος τουρισμός δεν είναι τόσο ισχυρός ώστε να καλύψει το κενό. Ο γερμανικός όμιλος αναφέρεται ειδικά στις οικονομίες, Ελλάδας, Ισπανίας και Πορτογαλίας, τονίζοντας ότι η Ελλάδα είναι ουραγός στην Ευρώπη στα προγράμματα εμβολιασμού, με τη χαμηλότερη εμβολιαστική κάλυψη.
Σε χαμηλά 4μήνου ο Γ.Δ., κάτω από τις 2.000 μονάδες ο FTSE 25
Εντός αυτού του δυσμενούς περιβάλλοντος το ελληνικό χρηματιστήριο «κρέμασε» εύκολα χαμηλότερα, ενώ δεν είναι τυχαίο ότι χθες, μετά από καιρό, επιστρατεύτηκε ξανά ο Αυτόματος Μηχανισμός Ελέγχου Μεταβλητότητας (Α.Μ.Ε.Μ.) σε πολλά blue chips, λόγω των «άγριων» διακυμάνσεων.
Ο Γενικός Δείκτης έκλεισε στις 833,16 μονάδες με πτώση 3,88%, επιστρέφοντας στα επίπεδα που είχε στις 9 Μαρτίου, άρα σε χαμηλά τεσσάρων και πλέον μηνών. Ο FTSE 25 έχασε και το όριο των 2.000 μονάδων κλείνοντας στις 1.995,96 μονάδες με πτώση 4,10%, που επίσης είναι χαμηλά 4μήνου. Ο τραπεζικός δείκτης έχασε 6,53% με κλείσιμο στις 503,14 μονάδες, που είναι το χαμηλότερο κλείσιμο από τις αρχές του περασμένου Μαρτίου. Μάλιστα, η πτώση ήρθε με σημαντική ενίσχυση των συναλλαγών που ανήλθαν στα 85,33 εκατ. ευρώ, με τα 39 εκατ. ευρώ, ήτοι περίπου το 45% να γίνεται στις τράπεζες.
Η απότομη πτώση της χθεσινής συνεδρίασης διαμορφώνει κάποιες προϋποθέσεις τεχνικής αντίδρασης σήμερα, αλλά πολλά θα εξαρτηθούν και από το κλίμα που θα επικρατήσει στα διεθνή χρηματιστήρια. Τα futures του S&P 500 διαπραγματεύονταν με μικρή άνοδο τις πρώτες πρωινές ώρες στην Ασία (+0,40%), μετά τη «βουτιά» του δείκτη κατά 1,58% στη συνεδρίαση της Ν. Υόρκης, στέλνοντας κάποια «σήματα» ότι η θύελλα ίσως κοπάζει, αλλά είναι νωρίς για να εξαχθούν ασφαλή συμπεράσματα.
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news 
