Το πολιτικό ρίσκο που επανήλθε στο προσκήνιο μετά τη διαγραφή Σαμαρά από την κοινοβουλευτική ομάδα της ΝΔ κλήθηκαν χθες να αποτιμήσουν οι επενδυτές στο ΧΑ και οι πρώτες αντιδράσεις τους υποδηλώνουν μια ανησυχία, που όμως τελικά έμεινε υπό έλεγχο: ο Γενικός Δείκτης είχε μεν χειρότερη εικόνα από τον ευρωπαϊκό Stoxx 600 (πτώση 0,81% έναντι 0,05%), χωρίς όμως να εκδηλωθούν ακραίες πιέσεις. Ο Δείκτης υποχώρησε την πρώτη ώρα ως τις 1.382 μονάδες, πολύ κοντά στο κρίσιμο τεχνικό όριο των 1.381 μονάδων, από το οποίο στη συνέχεια απομακρύνθηκε, για να κλείσει στις 1.392 μονάδες.
Η σοβαρότερη εσωκομματική κρίση που έχει αντιμετωπίσει ο Κυριάκος Μητσοτάκης από τότε που ανέλαβε τη διακυβέρνηση της χώρας και την οποία επιχείρησε να αντιπαρέλθει με μια τολμηρή κίνηση, τη διαγραφή του πρώην πρωθυπουργού Α. Σαμαρά, θέτει στους επενδυτές το ερώτημα αν και πόσο είναι πιθανή μια πρόωρη προσφυγή στις κάλπες. Κάτι που θα σήμαινε ότι το χρηματιστήριο θα έχανε ένα πλεονέκτημα που είχε από το 2019, δηλαδή την πολιτική σταθερότητα με μια κυβέρνηση που ακολουθεί φιλική προς τους επενδυτές πολιτική.
Η πρώτη απάντηση που δόθηκε χθες από την αγορά είναι ότι αυτή η ανησυχία είναι μεν υπαρκτή, αλλά το σενάριο της πρόωρης προσφυγής στις κάλπες παραμένει το λιγότερο πιθανό. Ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, το απέκλεισε χθες, μιλώντας στην εκδήλωση του Bloomberg για τις τράπεζες με τον πιο κατηγορηματικό τρόπο, υπογραμμίζοντας δύο φορές ότι η κυβέρνηση διαθέτει άνετη κοινοβουλευτική πλειοψηφία. Όπως είπε ο πρωθυπουργός,
- Σε ό,τι αφορά την πολιτική κατάσταση στη χώρα, έχουμε μία άνετη, σταθερή πλειοψηφία και τη δέσμευση, την σαφή προσωπική μου δέσμευση, ότι θα ολοκληρώσουμε την θητεία μας και οι επόμενες εκλογές θα γίνουν την άνοιξη, αρχές του καλοκαιριού του 2027.
- Οι επενδυτές γνωρίζουν ότι έχουμε λίγο περισσότερα από δυόμισι χρόνια έως τη λήξη της θητείας μας. Ξέρουν τι να αναμένουν. Γνωρίζουν ότι είμαστε κυβέρνηση ενός κόμματος, οπότε δεν χρειάζεται να εμπλακούμε σε περίπλοκες διαπραγματεύσεις μεταξύ κυβερνητικών εταίρων. Κοιτάξτε τι συμβαίνει σε άλλες σημαντικές χώρες της Ευρώπης για να καταλάβετε τι πλεονέκτημα αποτελεί αυτή η πολιτική σταθερότητα. Σίγουρα δεν είναι δεδομένη. Είναι η εξαίρεση στον κανόνα σήμερα στην Ευρώπη. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο πιστεύω ότι αυτό είναι ένα δεύτερο σημαντικό θεμέλιο πάνω στο οποίο βασίζονται οι πολιτικές μας.
Σχολιάζοντας τη διαγραφή Σαμαρά, απέφυγε να ρίξει άλλο «λάδι στη φωτιά»:
- Ό,τι έγινε, έγινε. Θεωρώ ότι η απόφαση εξηγήθηκε με μεγάλη σαφήνεια. Η δουλειά μου είναι να κοιτάζω μπροστά, στο μέλλον.
- Θα το ξαναπώ, θέλω να τονίσω ότι έχουμε μια άνετη κοινοβουλευτική πλειοψηφία και ότι, σε αυτούς τους πολυτάραχους καιρούς, το τελευταίο πράγμα που χρειαζόμαστε είναι να πειραματιστούμε με την πολιτική σταθερότητα. Επομένως, δείτε το ως ένα μεμονωμένο περιστατικό, ένα δυσάρεστο μεμονωμένο περιστατικό, αλλά το αφήνουμε πίσω μας τώρα. Πιστεύω ότι το σημαντικό είναι να διασφαλίσουμε ότι τηρούμε τις δεσμεύσεις μας.
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης, διατηρώντας συνεπή στάση σε αυτό το θέμα διαχρονικά, απορρίπτει οποιοδήποτε ενδεχόμενο πρόωρης προσφυγής στις κάλπες. Την ίδια στιγμή, δεν φαίνεται να υπάρχουν βουλευτές της ΝΔ, ακόμη και όσοι διατηρούν στενές σχέσεις με τον Α. Σαμαρά, οι οποίοι θα συμμετείχαν σε κάποια κίνηση ανατροπής της κυβέρνησης. Με αυτά τα δεδομένα, δεν φαίνονται στον ορίζοντα πολιτικές ανατροπές που θα μπορούσαν να κλονίσουν και τη σταθερότητα στην αγορά.
«Τολμηρή αλλά ριψοκίνδυνη κίνηση»
Σε κάθε περίπτωση, όμως, οι επενδυτές θα παραμείνουν ευαισθητοποιημένοι για να ανιχνεύσουν νέους κινδύνους εσωκομματικών αναταράξεων με πιθανές παρενέργειες στην κυβερνητική σταθερότητα. Σε ανάλυσή της, η εταιρεία συμβούλων Teneo, υπογράμμισε χθες ότι η διαγραφή Σαμαρά ήταν μια τολμηρή, αλλά και ριψοκίνδυνη κίνηση εκ μέρους του πρωθυπουργού, σημειώνοντας όμως ότι, όπως εκτιμά, οι βουλευτές που βρίσκονται κοντά στον Α. Σαμαρά τελικά προτιμήσουν να διατηρήσουν τη θέση τους εντός της ΝΔ.
«Η αποπομπή του Σαμαρά», τονίζει η συμβουλευτική εταιρεία, «ήταν ένα τολμηρό βήμα από τον Μητσοτάκη, σηματοδοτώντας ότι η εσωκομματική διαφωνία πρέπει να παραμείνει εντός ορισμένων ορίων και ότι η λαβή του στη ΝΔ είναι σταθερή, επιτρέποντάς του να αντιμετωπίσει ένα ανώτερο κομματικό στέλεχος όπως ο πρώην πρωθυπουργός.
Παραμένει ασαφές εάν ο Σαμαράς θα ακολουθήσει τα δικά του βήματα του παρελθόντος και θα ξεκινήσει ένα νέο (βραχύβιο) δεξιό κόμμα, όπως έκανε το 1993. Ωστόσο, ο Σαμαράς μπορεί να υπολογίζει σε 5-10 πιθανούς υποστηρικτές εντός της κοινοβουλευτικής ομάδας της ΝΔ. Ένα φαινόμενο ντόμινο, με περισσότερους βουλευτές να φεύγουν για να ακολουθήσουν τον Σαμαρά, είναι απίθανο. Στο πιο πιθανό σενάριο, οι βουλευτές κοντά στον Σαμαρά θα επιδιώξουν να αξιοποιήσουν τη θέση τους εντός της ΝΔ για να επηρεάσουν την πολιτική, γνωρίζοντας ότι η υποστήριξή τους είναι κρίσιμη για τη συγκέντρωση πολιτικής πλειοψηφίας.
Καθώς η ΝΔ έχει πλέον 155 έδρες στο 300μελές κοινοβούλιο, ο Μητσοτάκης πιθανότατα θα αναγκαστεί να γίνει πιο προσεκτικός στη διαχείριση του κόμματός του στο χρονικό διάστημα που έχει απομείνει από τη δύσκολη δεύτερη θητεία του».
Από την πολιτική στα θεμελιώδη
Οι επόμενες συνεδριάσεις στο ΧΑ θα κρίνουν αν η αγορά θα ξεπεράσει το επεισόδιο πολιτικής αναταραχής και θα κοιτάξει τα ευνοϊκά οικονομικά και επιχειρηματικά δεδομένα, ώστε να μην αμφισβητηθεί εκ νέου καθοδικά το τεχνικό όριο των 1.381 μονάδων για τον Γενικό Δείκτη και να κινηθεί προς την υπέρβαση των 1.400 μονάδων. Οι τελευταίες εξελίξεις δίνουν στους επενδυτές περιθώρια για αισιοδοξία:
- Όπως επιβεβαίωσε ο πρωθυπουργός χθες, και το 2025 η Ελλάδα θα προχωρήσει σε πρόωρη αποπληρωμή δανείων του πρώτου μνημονίου, ύψους 5 δισ. ευρώ, επιβεβαιώνοντας την άνετη δημοσιονομική θέση της χώρας, κάτι που φάνηκε να αναγνωρίζει χθες η αγορά ομολόγων, καθώς υποχώρησε η απόδοση του 10ετούς τίτλου, κλείνοντας και άλλο τη διαφορά από τον αντίστοιχο γερμανικό. Επιπλέον, κατατίθεται σήμερα στη Βουλή το τελικό κείμενο του προϋπολογισμού, που θα επιβεβαιώσει την άνετη υπέρβαση των δημοσιονομικών στόχων το 2024 και θα περιλαμβάνει προβλέψεις για πολύ ταχύτερη ανάπτυξη το 2025 από την ευρωζώνη.
- Η ροή των ανακοινώσεων αποτελεσμάτων από τις εισηγμένες συνεχίσθηκε χθες με τη Cenergy, η οποία κατέγραψε υπερδιπλασιασμό κερδών στο 9μηνο. Όπως σημείωνε την Παρασκευή ο Μάνος Χατζηδάκης της Beta, «τα αποτελέσματα των εισηγμένων εταιριών παραμένουν υποστηρικτικά και έχουν βοηθήσει να αμβλυνθούν πιέσεις που οφείλονται σε εξωγενείς ή συστημικούς παράγοντες. Στις 29 εταιρείες που έχουν δημοσιεύσει ως την Παρασκευή, ο κύκλος εργασιών είναι αυξημένος κατά 7,7%, τα λειτουργικά κέρδη είναι στο +3,8% και τα καθαρά κέρδη στο 3,9%. Παρά το γεγονός ότι οι εταιρίες αποτελούν μόλις το 19% του συνόλου αντιπροσωπεύουν το 50% της κεφαλαιοποίησης του ΧΑ δίνοντας ένα δυνατό μήνυμα ανθεκτικότητας. Οι τράπεζες με τις εξαιρετικές επιδόσεις τους έχουν λειτουργήσει ως ανάχωμα σε έκτακτες αρνητικές εγγραφές κυρίως από βιομηχανικές εταιρίες διατηρώντας το θετικό πρόσημο στο σύνολο, ωστόσο και η αναβάθμιση των εκτιμήσεων έχει βοηθήσει στην αύξηση της επενδυτικής εμπιστοσύνης».
Σε ό,τι αφορά τις τράπεζες, που έχουν βρεθεί σε τροχιά πτώσης μετά την αρχική ευφορία που είχε προκαλέσει η ανακοίνωση των αποτελεσμάτων 9μήνου και των νέων προβλέψεών τους, τα περιθώρια ανόδου με βάση τις τιμές στόχους που δίνουν οι επενδυτικοί οίκοι παραμένουν μεγάλα. Σε χθεσινή της έκθεση, η Morgan Stanley περιέκοψε ελαφρώς τις τιμές στόχους, επικαλούμενη την πρόσθετη πίεση που θα προκαλούσε στα έσοδα από τόκους μια μεγαλύτερη από το αρχικά αναμενόμενο μείωση επιτοκίων από την ΕΚΤ, λόγω των νέων προκλήσεων που θα θέσει στην Ευρώπη η πολιτική Τραμπ. Ακόμη και μετά τις μικρές υποβαθμίσεις των τιμών στόχων, πάντως, είναι χαρακτηριστικό ότι η Morgan Stanley «βλέπει» περιθώρια ανόδου έως 32% στο βασικό της σενάριο και έως 51% στο καλό (bull) σενάριο.