Ισχυρές πιέσεις στις τράπεζες μετά τη «μισή» διάψευση για έκτακτο φόρο

Εντείνονται οι πιέσεις στις τραπεζικές μετοχές ον απόηχο της «μισής» διάψευσης του κυβερνητικού εκπροσώπου, Παύλου Μαρινάκη, χθες για το ενδεχόμενο επιβολής έκτακτου φόρου στις τράπεζες.

Ο κ. Μαρινάκης μιλώντας σε δημοσιογράφους χθες, και μάλιστα με τη συνεδρίαση του Χρηματιστηρίου Αθηνών να είναι σε εξέλιξη, διέψευσε ότι υπάρχει ειλημμένη απόφαση για την έκτακτη φορολόγηση των τραπεζών προσθέτοντας ωστόσο ότι «η Κυβέρνηση εξετάζει όλα τα εργαλεία που έχει στα χέρια της».

Αυτή την ώρα, στις 12.53, ο δείκτης των τραπεζικών μετοχών υποχωρεί κατά -1,42% έναντι -0,41% του Γενικού Δείκτη. Η μετοχή της Εθνικής Τράπεζας σημειώνεται τις μεγαλύτερες απώλειες με -2,06% και ακολουθούν η Alpha Bank με -1,22%, η Τράπεζα Πειραιώς με -1,53% ενώ η Eurobank εμφανίζει τις μικρότερες απώλειες με -0,87%.

Η πτώση των τραπεζικών μετοχών έρχεται παρά τον καταιγισμό εκθέσεων ξένων οίκων που αναβαθμίζουν τις εκτιμήσεις τους για την πορεία και τις δυνατότητες των ελληνικών τραπεζών αποτέλεσμα των ισχυρών επιδόσεων στο 9μηνο. Σημειώνεται ότι η κερδοφορία των τραπεζών στο 9μηνο ξεπέρασε τις προσδοκίες ενώ οι διοικήσεις αναθεώρησαν προς υψηλότερα επίπεδα τις εκτιμήσεις τους για επιδόσεις – κερδοφορία – αποδοτικότητα για το 2025.

Η υψηλή κερδοφορία των τραπεζών δημιουργεί ανησυχία στην αγορά για τον κίνδυνο επιβολής έκτακτου φόρου όπου συνέβη στα διυλιστήρια και την ενέργεια. Μάλιστα παράγοντες της αγοράς σημειώνουν ότι η επιβολή έκτακτου φόρου στα διυλιστήρια το περασμένο καλοκαίρι, για δεύτερη φορά, αποτέλεσε μεγάλη αρνητική έκπληξη δεδομένου ότι η κυβέρνηση είχε διαβεβαιώσει ότι η επιβολή έκτακτου φόρου για τα κέρδη του 2022 ήταν μια έκτακτη συνθήκη που δεν θα είχε συνέχεια.

Σημειώνεται ότι η επιβολή φόρου στα διυλιστήρια ήταν οριζόντια και αφορούσε το σύνολο της κερδοφορίας των δυο μεγάλων μονάδων, Motor Oil και Helleniq Energy, και όχι το ελληνικό σκέλος, απόφαση που προκάλεσε την έντονη αντίδραση των δυο εταιριών δεδομένου ότι περίπου το 70% της δραστηριότητάς τους είναι εξαγωγές. Από τον περασμένο Ιούνιο, οπότε και ανακοινώθηκε η επιβολή έκτακτου φόρου για δεύτερη διαδοχική χρήση, η μετοχή της Motor Oil και των ΕΛΠΕ καταγράφουν απώλειες κοντά στο -20%.

Έτσι η αγορά ανησυχεί για ανάλογη κίνηση στις τράπεζες ενώ δεν φαίνεται να έχει εμπιστοσύνη στις άτυπες διαβεβαιώσεις κυβερνητικών στελεχών δεδομένου του αιφνιδιασμού που προηγήθηκε στα διυλιστήρια.

Επιπλέον υπάρχει μακρά κόντρα μεταξύ κυβέρνηση – τραπεζών η οποία κορυφώθηκε τον Δεκέμβριο του 2022 όταν η σύγκρουση κυβέρνησης – τραπεζών έλαβε διαστάσεις ρήξης.

Η απειλή του έκτακτου φόρου, που η κυβέρνηση δεν την απέκλεισε, δημιουργούν βαρύ κλίμα στο Χρηματιστήριο Αθηνών ενώ αρκετοί αναλυτές συνδέουν την γενικότερη καχεξία της αγοράς με την αβεβαιότητα που επικρατεί σε ότι αφορά τους έκτακτους φόρους και την έφεση της κυβέρνησης να αλλάζει τους κανόνες. Σύμφωνα με τις ίδιες εκτιμήσεις η επιβολή φόρου στα διυλιστήρια αποτέλεσε ένα ορόσημο και εκτοτε η αγορά εισήλθε σε μια καθοδική πορεία, παρά τις θετικές επιδόσεις της οικονομίας και των επιχειρήσεων.

Μια επιβολή φόρου στις τράπεζες θα είχε πολλαπλές επιπτώσεις όπως έγραψε αναλυτικά το Business Daily την περασμένη Δευτέρα:

1. Αποπεπένδυση από τις τράπεζες. Το Δημόσιο προχώρησε τους τελευταίους μήνες στην αποεπένδυση από τις τράπεζες διαθέτοντας κατά βάση σε ξένους θεσμικούς επενδυτές το ποσοστό του κράτους στην Τρ. Πειραιώς (27% - Μάρτιος 2024), την Alpha Bank (9,4% - Νοέμβριος 2023) ενώ μόλις πριν ένα μήνα τον περασμένο Οκτώβριο προχώρησε στη διάθεση του 20% της Εθνικής Τράπεζας. Η επιβολή έκτακτου φόρου λίγους μήνες μετά τις μαζικές επενδύσεις ξένων θεσμικών στις ελληνικές τράπεζες θα έπληττε την αξιοπιστία της χώρας, της κυβέρνησης και της οικονομικής πολιτικής μεταδίδοντας ένα ισχυρά αρνητικό μήνυμα στην επενδυτική κοινότητα την στιγμή μάλιστα που κεντρική πολιτική της κυβέρνησης στην κεφαλαιαγορά είναι η αναβάθμιση του Χρηματιστηρίου Αθηνών σε ώριμη αγορά.
2. Επενδυτικό κλίμα. Η ελληνική οικονομία έχει καταφέρει να επανέλθει σε καθεστώς επενδυτικής βαθμίδας μετά από πολλά χρόνια ενώ παραμένει ένα μεγάλο επενδυτικό κενό που πρέπει να καλυφθεί. Μια άτσαλη παρέμβαση στις τράπεζες θα τσαλάκωνε την προσπάθεια για την βελτίωση του επενδυτικού κλίματος και την προσέλκυση επενδυτών. Σε ό,τι αφορά τη σύγκριση με την Ισπανία ή την Ιταλία (όπου τελικά η κυβέρνηση Μελόνι ακύρωσε το σχεδιασμό για έκτακτο φόρο στις τράπεζες) η ελληνική οικονομία βρίσκεται ακόμα σε δυσμενέστερη θέση γεγονός που μοιραία περιορίζει τις επιλογές. Άλλωστε η κυβέρνηση θέλει και προσπαθεί να ενισχύσει την φιλοεπενδυτική εικόνα της Ελλάδας σε σχέση με άλλες χώρες. 
3. Χρηματιστήριο Αθηνών. Με τις τραπεζικές μετοχές να αποτελούν το 24% της κεφαλαιοποίησης της εγχώριας αγοράς και να συμβάλλουν με αντίστοιχο ποσοστό στη διαμόρφωση του Γενικού Δείκτη ένα έκτακτος φόρος στις τράπεζες θα οδηγούσε σε βύθιση τις τιμές των μετοχών και τις αποτιμήσεις του ελληνικού χρηματιστηρίου. Σημειώνεται ότι οι μετοχές των διυλιστηρίων –Motor Oil και ΕΛΠΕ- υποχωρούν κατά -30% από την επιβολή έκτακτου φόρου το περασμένο καλοκαίρι και πληροφορίες αναφέρουν ότι η κυβέρνηση μάλλον αιφνιδιάστηκε από την ένταση της αντίδρασης της αγοράς. Σημειώνεται ότι ο αιφνιδιασμός με την επιβολή νέου έκτακτου φόρου στα διυλιστήρια αποτελεί τον κύριο λόγο που η αγορά εξακολουθεί να φοβάται για αιφνιδιασμό και στις τράπεζες.
4. Αναβαλλόμενος φόρος. Μια ακόμα ελληνική ιδιαιτερότητα είναι ο αναβαλλόμενος φόρος ο οποίος ξεπερνά τα 10 δισ. και οποίος προσμετράτε στα κεφάλαια των τραπεζών. Όπως σημειώθηκε, ο πρωθυπουργός ανέφερε ότι η κερδοφορία των τραπεζών είναι το μέσο για τη λύση του προβλήματος. Και ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος, Γιάννης Στουρνάρας έχει απορρίψει τη σκοπιμότητα επιβολής έκτακτου φόρου στις τράπεζες δεδομένου του υψηλού αναβαλλόμενου φόρου θεωρώντας ότι στερείται οικονομικής λογικής η επιβολή έκτακτης φορολογίας, μειώνοντας τα κέρδη των τραπεζών και κατ’ επέκταση της ικανότητά τους να αποσβένουν τον DTC. Σημειώνεται ότι η νέα λύση που έχει συμφωνηθεί με τον SSM προβλέπει ταχύτερη μείωση του DTC αξιοποιώντας την υψηλή κερδοφορία των τραπεζών.