Στα τέλη Οκτωβρίου του 2001, ένα μήνα μετά την επίθεση της 11ης Σεπτεμβρίου που είχε συνταράξει τις ΗΠΑ και άλλαζε τον κόσμο, ο Στιβ Τζομπς σε μια εκδήλωση στο Infinite Loop της Apple παρουσίαζε μια συσκευή που θα έδειχνε το μέλλον της εταιρείας και θα προκαλούσε επανάσταση στη μουσική βιομηχανία. Ήταν το iPod, που είχε δημιουργηθεί υπό την κωδική ονομασία Duclimer και, δυο δεκαετίες μετά την παρουσίασή του, η επίδραση του στα smartphones, την μουσική βιομηχανία αλλά και τις τύχες της Apple συνεχίζει να φαίνεται.
Η αρχική αντίδραση του κοινού δεν ήταν αυτή που θα ανέμενε ίσως ο Στιβ Τζόμπς. Πολλοί σχολίαζαν αρνητικά πως το iPod κοστίζει πάρα πολλά ενώ κάνει πολύ λίγα. Χαρακτηριστικά, το πρώτο iPod είχε δυο εκδόσεις, 5 GB και 10 GB με την τιμή του να ξεκινάει από τα 399 δολάρια και να φτάνει τα 499 και με την μπαταρία του να μην διαρκεί περισσότερες από 10 ώρες. Τα πρώτα MP3 είχαν ήδη κυκλοφορήσει στην αγορά, και οι επικριτές του Στιβ Τζομπς έλεγαν ότι το iPod αποτελεί απλά ένα ακριβό gadget.
Τελικά το iPod αποδείχθηκε ένα από τα πιο επικερδή και δημοφιλή προϊόντα της Apple. Ωστόσο το πιο σημαντικό είναι ότι βοήθησε την εταιρεία να επανέλθει δυναμικά στην αγορά έπειτα από μια σειρά αποτυχημένων project, όπως το PDA Newton, και ενώ οι πωλήσεις των Mac έπεφταν σε… «πολικές θερμοκρασίες». Αν η Apple είναι ο κολοσσός που είναι σήμερα με κεφαλαιοποίηση που ξεπερνά το 1 τρισ. δολ., πολλά οφείλει στο iPod, με τον Στιβ Τζομπς να δικαιώνεται μέχρι και σήμερα.
Το όνομα iPod ήταν έμπνευση του διαφημιστή Vinnie Chieco που είχε κληθεί από την Apple για να βοηθήσει στην προώθηση του νέου προϊόντος. Σύμφωνα με τον ίδιο, όταν είδε την ολόλευκη φουτουριστική συσκευή εμπνεύστηκε από την ταινία του Στάνλει Κιούμπρικ, «2001: Η Οδύσσεια του Διαστήματος» και τον περίφημο υπολογιστή Hal. Αν και ο Στιβ Τζομπς στην αρχή δεν δέχτηκε το όνομα, καθώς η εταιρεία είχε ήδη κατοχυρώσει το τίτλο iPod γιατί σκόπευε να το χρησιμοποιήσει για τα δικά της «περίπτερα ίντερνετ», (ένα πρότζεκτ που δεν ευδοκίμησε), τελικά αποφάσισε να προχωρήσει, ενώ είχε δεσμευτεί πως θα επένδυε σε τουλάχιστον τρεις γενιές της συσκευής.
Έφερε επανάσταση στην τεχνολογία και την μουσική
Το iPod ήρθε να συμπληρώσει το πρόγραμμα - «στοίχημα» της Apple, iTunes που έδινε δυο δυνατότητες στους χρήστες. Ήταν ένα πρόγραμμα που επέτρεπε στον χρήστη είτε να μετατρέψει τα τραγούδια που ήθελε από τη συλλογή του σε ψηφιακά αρχεία ή μπορούσε να αγοράσει απευθείας μουσική σε ηλεκτρονική μορφή από το iTunes Store.
Σε μια εποχή όπου ο κόσμος είναι πολύ διαφορετικός από αυτόν που γνωρίζουμε σήμερα, καθώς δεν υπήρχαν ούτε τα social media όπως το Facebook ή το Twitter, το πρώτο μοντέλο δεν είχε ούτε την χωρητικότητα ούτε τις επιλογές που προσέφεραν τα μετέπειτα μοντέλα, ωστόσο ο εντυπωσιακός σχεδιασμός του iPod και ο απλός χειρισμός του, το μετέτρεψαν στην πρώτη «ναυαρχίδα» της Apple, ενώ παράλληλα μετέτρεψε τα μέχρι τότε δύσχρηστα MP3 σε «must have» προϊόντα.
Παράλληλα, το iPod μαζί με την υποστήριξη του iTunes άλλαξε για πάντα τη μουσική βιομηχανία και τον τρόπο που ακούμε σήμερα μουσική. Το 2001 ήταν ένα ταραχώδες έτος για την μουσική βιομηχανία καθώς το Napster είχε κάνει ήδη την επανάσταση του, με τον εμπορικό οργανισμό δισκογραφικών εταιρειών IFPI να κατηγορεί την κοινή χρήση αρχείων και την εγγραφή CD ως υπεύθυνες για την μείωση των εσόδων. «Κρίση τεραστίων διαστάσεων» για τις δισκογραφικές εταιρείες, είχε χαρακτηριστεί η ανταλλαγή αρχείων από τον διευθύνων σύμβουλο της IFPI, Τζέι Μπέρμαν, και στη μάχη είχαν πέσει παγκοσμίου φήμης καλλιτέχνες και συγκροτήματα που έβαλαν κατά της ψηφιακής μετάβασης της μουσικής.
Δικαστικές μάχες της μουσικής βιομηχανίας με το Napster και τις υπηρεσίες αντιγραφής που υπήρξαν κυριάρχησαν στην επικαιρότητα, με τους εκπροσώπους των δισκογραφικών να κάνουν λόγο για «ξένη εισβολή». Οι δισκογραφικές εταιρείες βλέποντας τον κόσμο να αλλάζει και εκείνες να έχουν μείνει πίσω, προσπάθησαν να γενικεύσουν τον αγώνα και ήρθαν αντιμέτωποι και με το iPod καθώς θεωρούσαν ότι θα έπρεπε να υπόκειται σε κενή εισφορά μέσων και να πληρώνουν δικαιώματα στους κατόχους πνευματικών δικαιωμάτων για κάθε συσκευή που πωλείται σε οποιοδήποτε κατάστημα σε όλο τον κόσμο.
Η μουσική βιομηχανία ηττήθηκε κατά κράτος στις δικαστικές αίθουσες, και αποφάσισε να ακολουθήσει το νέο ρεύμα που δημιουργούνταν, με τον Στιβ Τζομπς να βγαίνει και πάλι κερδισμένος από το σωστό timing που είχε επιλέξει να μπει στη μάχη.
Η εξέλιξη του iPod που άνοιξε τον δρόμο για τα smartphone
Το iPod εκμεταλλεύτηκε τις σχεδιαστικές ανεπάρκειες του ανταγωνισμού, ενώ βοήθησε την Apple να προχωρήσει σε νέα προϊόντα που την καθιέρωσαν, όπως το iPhone το 2007. Πάντως, η επιτυχία του iPod δεν ήταν εξασφαλισμένη και μια υπόσχεση του Στιβ Τζομπς στον Τόνι Φάντελ, τον σχεδιαστή του iPod, ήταν αυτό που ώθησε στην επιτυχία τη νέα συσκευή μουσικής. Σύμφωνα με αστικό μύθο της εποχής, όταν παρουσιάστηκε το πρώτο iPod στον Στιβ Τζομπς εκείνος το πέταξε σε ένα ενυδρείο και δείχνοντας τις μπουρμπουλήθρες που δημιουργήθηκαν είπε πως υπάρχει κενός χώρος που μπορεί να μειωθεί.
Σε συνέντευξη που είχε παραχωρήσει ο «πατέρας του iPod», Τόνι Φάντελ, ανέφερε πως οι πρώτες πωλήσεις του iPod δεν ήταν εντυπωσιακές, όμως η πίστη του στη νέα συσκευή τον οδήγησε να ζητήσει από τον Στιβ Τζομπς να του υποσχεθεί πως θα επενδύσει στη συσκευή.
O Στιβ Τζομπς του απάντησε πως δεν ήθελε απλά να βγάλει μια νέα συσκευή, αλλά έβλεπε πώς θα χτίσει μια οικογένεια συσκευών που θα συνδέονται και ανέφερε πως θα χρησιμοποιήσει χρήματα από τον προϋπολογισμό για την προώθηση των Mac ώστε να χρηματοδοτήσει τα iPod μέχρι να κερδίσουν την αγορά. Πράγματι, δεκάδες εκατομμύρια δολάρια έπεσαν για την προώθηση του iPod σε μια διαφημιστική εκστρατεία που δεν είχε προηγούμενο, αλλάζοντας για πάντα τις διαφημίσεις προϊόντων τεχνολογίας.
Το iPod κυκλοφόρησε για πρώτη φορά τον Νοέμβριο του 2001, το 2002 είχε πωλήσεις που έφτασαν τα 400.000 τεμάχια αντιπροσωπεύοντας το 2% των συνολικών πωλήσεων της Apple. Μέχρι το 2004, και ενώ είχε υπάρξει μια μεγάλη αναβάθμιση το 2003, οι πωλήσεις των iPod είχαν εκτοξευτεί στις 4,4 εκατ. μονάδες και αποτελούσαν το 15% των συνολικών εσόδων της εταιρείας.
Η ανάπτυξη των πωλήσεων ήταν αλματώδης, και το 2005 εκτοξεύτηκαν στα 22,5 εκατ. μονάδες, με το ζενίθ των πωλήσεων να επιτυγχάνεται το 2008 όπου και έφτασαν τα 54,8 εκατ. μονάδες. Στη συνέχεια, οι πωλήσεις των iPod αν και βρέθηκαν σε πτωτική πορεία, (σ.σ. ειδικά μετά την ανάπτυξη των smartphone) παρέμειναν σε διψήφια νούμερα και το 2014 οι πωλήσεις είχαν μειωθεί στις 14,4 εκατ. μονάδες. Ύστερα από εκείνη την χρονιά, η Apple σταμάτησε να αναφέρει ξεχωριστά τις πωλήσεις των iPod καθώς αποτελούσαν λιγότερο από το 1% των συνολικών πωλήσεων της εταιρείας που πλέον είχε μετατραπεί σε έναν τεχνολογικό κολοσσό.
Όπως ανέφερε χαρακτηριστικά ο Φάντελ, «ο Στιβ κράτησε την υπόσχεση του και τα υπόλοιπα ανήκουν πλέον στην ιστορία».