του Γιάννη Ρουσόπουλου*
«Μόλις ξυπνήσει το πρωί, η Έλλα ζητά από την Alexa να της φτιάξει καφέ, να τσεκάρει τον καιρό και να παραγγείλει τρόφιμα από τη Whole Foods, για να παραδοθούν στο διαμέρισμα της το βράδυ. Η Έλλα είναι είκοσι έξι ετών και σχεδόν δεν έχει γνωρίσει τον κόσμο χωρίς την Amazon. Από εκεί αγόρασε όλα τα βιβλία της για το κολέγιο, εκεί τα πούλησε ως μεταχειρισμένα, αφού αποφοίτησε. Αν και είναι συνδρομητής στο πρόγραμμα Prime από τα δεκαοχτώ της, νιώθει ακόμα ένα κύμα ενδορφινών, όταν γυρίζει σπίτι και βρίσκει στο κατώφλι της ένα δέμα σφραγισμένο με την κολλητική ταινία της Amazon.
Μετά το πρωινό, η Έλλα παίρνει το μετρό για το γραφείο της. Ψάχνει πληκτρολόγια Bluetooth για τη δουλειά της και δεν παραξενεύεται, όταν βλέπει ότι η Amazon έχει την καλύτερη γκάμα. Με δύο κλικ αγοράζει αυτό που θέλει και ξέρει ότι θα είναι στο γραφείο της την επόμενη μέρα ή ακόμα και την ίδια μέρα, αν το χρειάζεται γρήγορα. Κάνει αντίγραφα ασφαλείας σημαντικών εγγράφων της εταιρίας στο νέφος της Amazon Web Services, διεξάγει μία έρευνα για δάνεια για μικρές επιχειρήσεις που προσφέρει η Amazon Lending και μετά συγκεντρώνει την ομάδα της για να συζητήσουν το επόμενο σημαντικό ορόσημο της εταιρίας start-up που έχει ιδρύσει: το λανσάρισμα ενός νέος προϊόντος στον ιστιότοπο της Amazon. Το βράδυ, γυρίζοντας σπίτι, σταματά σε ένα κατάστημα Amazon Go χωρίς ταμεία για να πάρει ένα σνακ, κι όταν φεύγει, αισθητήρες και κάμερες χρεώνουν αυτόματα τον λογαριασμό της στην Amazon για ότι έχει πάρει. Επιστρέφει σπίτι, όπου ζητά από την Alexa να της διαβάσει μία συνταγή για το βραδινό. Αφού φάει, ξεκουράζεται ζητώντας απο την Alexa να παίξει στην τηλεόραση της μία επιτυχία της Amazon Prime Video, The Marvelous Mrs. Maisel και μετά αποκοιμιέται διαβάζοντας στο Kindle».**
Η Έλλα δεν είναι πραγματικό πρόσωπο, όλα τα παραπάνω όμως δεν απέχουν από την πραγματικότητα. Το 51% των αμερικανικών νοικοκυριών πηγαίνει στην εκκλησία, ενώ το 52% έχει συνδρομή Amazon Prime.
Όλα τα παραπάνω καταδεικνύουν με τον πιο εμφατικό τρόπο ότι παγκοσμίως οι policy makers κινούνται με ρυθμούς χελώνας, χάνοντας σε μεγάλο βαθμό το νόημα, αν δεν το χάνουν εντελώς. Μιλάμε, προβάλλουμε και συζητάμε πολύ για την συμφωνία του Ιουνίου των G7 για τον παγκόσμιο εταιρικό φόρο στο 15%. Κάποιος που αντιλαμβάνεται στοιχειωδώς την εποχή που ζούμε, μπορεί να κατανοήσει πως μία τέτοια πολιτική θα είχε κάποια αξία στα μέσα της προηγούμενης δεκαετίας, τώρα όμως είναι αργά και κατά κύριο λόγο δημιουργεί εμπόδια. Η επιτυχία ή αποτυχία της Amazon δεν κρίνεται από το αν θα πληρώνει 5% παραπάνω ή λιγότερους φόρους. Κρίνεται στον σφόνδυλο τεχνητής νοημοσύνης και στα Bezonomics. Εξίσου, η μείωση των ανισοτήτων δεν εξαρτάται από το μερίδιο φόρων της Amazon, η οποία μειώνει συνεχώς τα κόστη παρέχοντας ένα καλό προϊόν στον καταναλωτή.
Ως εκ τούτου, οι επιχειρήσεις που δεν θα εστιάσουν σε μαζικά δεδομένα, σε τεχνική νοημοσύνη και την ακραία εστίαση στον πελάτη, θα εκλείψουν μέχρι το τέλος της παρούσας δεκαετίας. Αυτά τα χαρακτηριστικά σε συνδυασμό με τις συνεχείς καινοτομίες και τη διοίκηση σε μακροπρόθεσμο ορίζοντα, αποτελούν τις βασικές αρχές των Bezonomics.
Διανύοντας την τρίτη δεκαετία του 21ου αιώνα είναι απαραίτητο να αντιληφθούν όλοι οι policy makers ότι η τεχνητή νοημοσύνη διεισδύει σε όλο και πιο κρίσιμες αποφάσεις για την κοινωνία, όπως η διάγνωση ενός ασθενούς, η χορήγηση ενός δανείου ή το ποιος και ποια θα γίνουν δεκτοί στο πανεπιστήμιο. Αν αργήσουν να το αντιληφθούν θα καταλήξουμε σε μία χούφτα παγκόσμιων ολιγοπωλίων που θα ελέγχουν την ψυχαγωγία, τα οικονομικά και την υγεία του μεγαλύτερου μέρους του πλυθησμού. Αυτό εκ πρώτης όψεως μπορεί να φαντάζει τρομακτικό για κάποιους αλλά το γράφω έχοντας επίγνωση αυτό που εύστοχα έχει τονίσει ο Peter Thiel: Ο ανταγωνισμός σκοτώνει τα κέρδη. Ως εκ τούτου, η Google, η Amazon, η Facebook δεν θα έχουν κανένα πρόβλημα να καθιστούσουν τους εαυτούς τους ισχυρούς πόλους μέσα σε αυτήν την μικρή χούφτα.
Το μόνο σίγουρο είναι ότι η Amazon θα μπει στην αγορά της υγείας με το Amazon Health. Κι όταν ο σφόνδυλος τεχνητής νοημοσύνης του Bezos θα αρχίσει να δουλεύει και στον τομέα της υγείας, κάτι φωνές όπως αυτές της AOC, της Elizabeth Warren και του Bernie Sanders θα φαντάζουν κωμικοτραγικές, αν δεν φαντάζουν ήδη.
Δύση, Κίνα, επιβίωση
Η Δύση βρίσκεται σε μία εξαιρετικά μεγάλη περίοδο στασιμότητας, όσον αφορά τη βιομηχανία πλην της τεχνολογίας. Το παραγωγικό και αναπτυξιακό μοντέλο της Κίνας, ήτοι η αντιγραφή προϊόντων και υπηρεσιών της Δύσης, κάποια στιγμή θα αρχίσει να φθίνει και οι policy makers διεθνώς αναλώνονται σε ζητήματα που αφορούν μία παρελθούσα περίοδο. Όπως το έχει θέσει ο Peter Thiel στο διάσημο βιβλίο του Zero to One, η Δύση, αν θέλει να επιβιώσει, θα πρέπει να πάει από το 0 στο 1, ήτοι να καινοτομήσει from the scratch και να παρέχει στον καταναλωτή ένα προϊόν δέκα φορές καλύτερο από τον ήδη υπάρχοντα ανταγωνιστή.
Συμπερασματικά, τα μαζικά δεδομένα, η τεχνητή νοημοσύνη, η ακραία εστίαση στον πελάτη και η μείωση του κόστος για αυτόν, η πραγματική καινοτομία, είναι τα χαρακτηριστικά που θα κρίνουν τον νικητή. Τα Bezonomics αποτελούν οδηγό επιβίωσης για την παρούσα δεκαετία.
* Ο κ. Γιάννης Ρουσόπουλος είναι πολιτικός επιστήμονας.
**Απόσμασμα από το βιβλίο του Brian Dumaine, Bezonomics: How Amazon is changing our lives and what’s the world’s best companies are learning from it.