Πληθώρα κεφαλαίων «ρίχνουν» οι επενδυτές στις ευρωπαϊκές αμυντικές νεοφυείς επιχειρήσεις (startups), υπό τον φόβο επιστροφής του Ντ. Τραμπ στον Λευκό Οίκο, αλλά και λόγω του πολέμου στην Ουκρανία.
Άλλωστε ο Τραμπ έχει απειλήσει ότι οι ΗΠΑ θα φύγουν από το ΝΑΤΟ και έχει ξεκαθαρίσει ότι δεν έχει καμία πρόθεση να χρηματοδοτήσει τις αμυντικές δαπάνες και τους πολέμους των μέχρι σήμερα στενών συμμάχων των ΗΠΑ.
Το γεγονός ότι ο Τραμπ είναι κάτι παραπάνω από απρόβλεπτος, ο πόλεμος στην Ουκρανία συνεχίζεται και η κλιμάκωση της έντασης στη Μέση Ανατολή οδήγησε σε αμυντικές δαπάνες – ρεκόρ το 2023, οι οποίες έφθασαν στα 2,3 τρισ. δολάρια, βάσει στοιχείων του Διεθνούς Ινστιτούτου Ερευνών Ειρήνης της Στοκχόλμης (SIPRI).
Τον Ιούνιο, το Ταμείο Καινοτομίας του ΝΑΤΟ (NIF), το οποίο διαθέτει κεφάλαια 1,1 δισ. δολαρίων, ανακοίνωσε συνεργασίες με εταιρείες επιχειρηματικών κεφαλαίων (venture capitalists) και νεοφυείς επιχειρήσεις στον τομέα της άμυνας σε όλη την Ευρώπη, με στόχο την ενίσχυση της ασφάλειας στην ήπειρο. Εν τω μεταξύ, η Ευρωπαϊκή Ένωση φέτος παρουσίασε την πρώτη αμυντική βιομηχανική στρατηγική της, δεσμεύοντας περισσότερα από ένα δισ. δολάρια για καινοτόμες λύσεις στον τομέα της άμυνας.
Αν και η προοπτική μιας προεδρίας Τραμπ δεν ήταν ο μόνος παράγοντας πίσω από αυτές τις πρωτοβουλίες, ήταν μια σημαντική κινητήριος δύναμη για τις μετέπειτα επενδύσεις που έγιναν από κυβερνήσεις και venture capitalists σε κατασκευαστές drones, ρομποτικής και κβαντικής πληροφορικής.
Η Vsquared Ventures, με έδρα το Μόναχο, είναι ένας από τους κορυφαίους επενδυτές τεχνολογίας στην Ευρώπη, ενώ πρόσφατα δημιούργησε ένα ειδικό επενδυτικό ταμείο 214 εκατ. ευρώ για τοποθετήσεις στο διάστημα, τη ρομποτική και άλλες τεχνολογίες.
«Οι απειλές του Τραμπ έχουν κάνει τα ευρωπαϊκά κράτη να σκεφτούν πολύ διαφορετικά για να επενδύσουν στις δικές τους δυνατότητες και να δώσουν συμβόλαια, συχνά σε νεοφυείς επιχειρήσεις», δήλωσε ο Χέρμπερτ Μανγκέσιους, ιδρυτικός εταίρος στο Vsquared, το οποίο έχει συνεργαστεί με το ταμείο ΝΑΤΟ. Το χαρτοφυλάκιο της Vsquared περιλαμβάνει την IQM, μια από τις κορυφαίες εταιρείες κβαντικών υπολογιστών στην Ευρώπη, και την Isar Aerospace, μια εταιρεία κατασκευής πυραύλων η οποία έχει συγκεντρώσει περισσότερα από 400 εκατ. ευρώ από ιδιώτες επενδυτές.
Επί του παρόντος, το NIF υποστηρίζεται από 24 χώρες του ΝΑΤΟ, με οκτώ εξ αυτών - συμπεριλαμβανομένου του Καναδά και των ΗΠΑ - να μην εμπλέκονται. «Η φιλοδοξία μου είναι τελικά όλοι οι σύμμαχοι του ΝΑΤΟ να ενταχθούν στο ταμείο», δήλωσε στο Reuters ο Αντ. Τράβερσον, επικεφαλής του Ταμείου. Ερωτηθείς εάν η πιθανή επιστροφή του Τραμπ είχε επηρεάσει τις δραστηριότητες του NIF, υποστήριξε ότι «δεν νομίζω ότι θα κάνει κάποια διαφορά στην αποστολή μας. Αυτό που έχει σημασία για όποιον ενδιαφέρεται για την αποστολή μας να προστατεύσουμε τους πολίτες των συμμάχων του ΝΑΤΟ».
Ενώ η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία ήταν ο κύριος λόγος για υψηλότερες δαπάνες, ορισμένοι επενδυτές της αμυντικής βιομηχανίας λένε ότι η προσέγγιση του Τραμπ προς τους συμμάχους των ΗΠΑ έχει κλονίσει τους ηγέτες στο ΝΑΤΟ και σε ολόκληρη την Ευρώπη. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα οι κυβερνήσεις να αυξάνουν τις αμυντικές τους δαπάνες, να επενδύουν και να συνεργάζονται με εταιρείες νέας τεχνολογίας.
Ο Ρικάρντο Μέντες, διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας κατασκευής drone, Tekever με έδρα τη Λισαβόνα, η οποία έχει συμβόλαια με τη Βρετανία, την Ουκρανία, την ΕΕ και άλλους σημείωσε από την πλευρά του ότι «η δυνατότητα μιας δεύτερης θητείας για τον Τραμπ έχει διάφορες επιπτώσεις τόσο για τις αμερικανικές όσο και για τις ευρωπαϊκές αμυντικές επιχειρήσεις. Οι συζητήσεις βρίσκονται σε εξέλιξη σχετικά με την αναθεώρηση των διαδικασιών προμηθειών, με έμφαση σε μεγαλύτερη ευελιξία η οποία θα ευνοούσε τις μικρότερες και μεσαίες εταιρείες τεχνολογίας».
Από το 2023, οι δαπάνες για την άμυνα και την ασφάλεια σε όλη την Ευρώπη αυξήθηκαν κατά 16% σε 552 δισεκατομμύρια ευρώ σε σύγκριση με το 2022, σύμφωνα με στοιχεία που συγκέντρωσε το SIPRI.
Η ARX Robotics, μια γερμανική startup που συγκέντρωσε πρόσφατα κεφάλαια εννέα εκατομμυρίων ευρώ με την υποστήριξη του NIF, κατασκευάζει αυτόνομα ρομπότ που μπορούν να αναπτυχθούν στο πεδίο της μάχης. Ερωτηθείς εάν η δυνατότητα για μια νίκη Τραμπ τον Νοέμβριο επηρέαζε τις αμυντικές επενδύσεις, ο διευθύνων σύμβουλός της, Στέφαν Ρόμπελ σημείωσε ότι «απόλυτα. Αυτό είναι κάτι που όλοι έχουν στο πίσω μέρος του κεφαλιού τους. Η Ευρώπη πρέπει να αυξήσει τις επενδύσεις της στην άμυνα».
Αξίζει να σημειωθεί ότι στην Ευρώπη, οι συνολικές επενδύσεις σε startups μειώθηκαν κατά 44%, από 103 δισ. δολάρια σε μόλις 57 δισ. δολάρια, σύμφωνα με στοιχεία του Pitchbook. Συγκριτικά, οι επενδύσεις σε ευρωπαϊκές νεοφυείς εταιρείες αμυντικής τεχνολογίας παρέμειναν σχετικά ανθεκτικές, σημειώνοντας πτώση 21% την ίδια περίοδο, από 2,6 δισ. δολάρια σε περίπου δύο δισ. δολάρια.
Ο Μπ. Αλτάν, συνιδρυτής στην Alpine Space Ventures, που επίσης εδρεύει στο Μόναχο, τόνισε ότι η Ευρώπη είχε επενδύσει στην αμυντική τεχνολογία προκειμένου να είναι καλύτερος συνεργάτης των ΗΠΑ, ενώ παράλληλα φροντίζει να καλύψει και τα νώτα της σε περίπτωση που ο Τραμπ καταφέρει να κερδίσει τις αμερικανικές προεδρικές εκλογές.