Μετριάζουν τις προσδοκίες τους οι πωλητές ακινήτων, καθώς η δυναμική της αγοράς αλλάζει προς όφελος των αγοραστών λόγω των νέων οικονομικών συνθηκών, σύμφωνα με τον Ερρίκο Αρώνες, CEO της εταιρείας ακινήτων Hellenic Properties.
Σε συνέντευξή του στο Business Daily, ο κ. Αρώνες τονίζει ότι η διόρθωση τιμών που παρατηρείται σε άλλες ευρωπαϊκές αγορές ακινήτων ίσως στερήσει από την Ελλάδα επενδυτικά κεφάλαια καθώς προκύπτουν νέες ευκαιρίες σε χώρες όπως η Γαλλία και η Ιταλία.
Ακόμα, ο κ. Αρώνες υπογραμμίζει ότι η Hellenic Properties στοχεύει στην παροχή πράσινων κτηρίων γραφείου που δεν βρίσκονται σε prime location αλλά παρέχουν υψηλή ενεργειακή απόδοση σε μια πιο οικονομική τιμή.
Για το 2023, το επενδυτικό πρόγραμμα της εταιρείας προβλέπει έναν νέο γύρο επενδύσεων και την ανάπτυξη ενός χαρτοφυλακίου με gross development value -τελική αξία των ακινήτων- που θα ξεπερνά τα 100 εκατομμύρια ευρώ.
- Το 2022 η ευρύτερη αγορά των ακινήτων συνέχισε να κινείται ανοδικά, με τις αυξήσεις των τιμών στις κατοικίες να ξεπερνούν το 10%. Πώς βλέπετε την πορεία της αγοράς το 2023;
Δεν είμαστε στη στιγμή που θα πέσουν οι τιμές, αλλά η δυναμική της ελληνικής αγοράς ακινήτων έχει αλλάξει.
Τα τελευταία τρία χρόνια ήταν δεδομένη η άνοδος των τιμών. Όποιος δεν πωλούσε, έναν χρόνο αργότερα ήταν κερδισμένος, γιατί το ακίνητο του άξιζε περισσότερα. Αυτό δεν ισχύει πια. Στην αγορά υπήρχαν υπερβολικές προσδοκίες. Εμείς μέσα στο 2022 κάναμε μόνο μια νέα επένδυση. Και ο λόγος που κάναμε μόνο μία, ενώ ήμασταν έτοιμοι για περισσότερες, ήταν ότι οι πωλητές είχαν πολύ αυξημένες προσδοκίες.
- Άρα, από «αγορά πωλητών» είμαστε τώρα «αγορά αγοραστών»;
Ναι, απλά δεν το έχουν καταλάβει ακόμα οι πωλητές! Παρόλα αυτά κρίνουμε θετικά μια μικρή χαλάρωση της αγοράς, καθώς λόγω της συνεχιζόμενης έλλειψης ποιοτικών κτιρίων, οι τιμές πιέζονταν πολύ ανοδικά και υπήρχε θέμα affordability ειδικά στις κατοικίες και τα κτίρια γραφείων.
- Ποια είναι τα σχέδια της Hellenic Properties για τη νέα χρονιά;
Το 2023 θα κάνουμε έναν νέο γύρο επενδύσεων, ο οποίος θα εστιάζει στις τρεις παραμέτρους, στις οποίες βασίζεται η στρατηγική μας:
1. Στην επαναχρησιμοποίηση υφιστάμενων κτιρίων, δηλαδή repurposing ή retrofitting.
2. Το τελικό προϊόν μας να είναι πράσινα κτίρια, δηλαδή κτίρια ενεργειακής κλάσης Α+.
3. Να είμαστε design led developers. Μας ενδιαφέρει το τελικό προϊόν να είναι αρχιτεκτονικά ξεχωριστό. Στην Ελλάδα έχουμε εξαιρετικό αρχιτεκτονικό ταλέντο. Το έχουμε αξιοποιήσει στις βίλες, στα νησιά και στα ξενοδοχεία, αλλα στα γραφεία είμαστε ακόμα αρκετά πίσω.
Κύριος σκοπός μας είναι να προσφέρουμε πράσινα κτήρια γραφείων για όλους. Αυτή τη στιγμή τα πράσινα κτήρια που είναι στην αγορά δεν είναι για όλους. Θα έλεγα ότι ισχύει το ακριβώς αντίθετο, απευθύνονται στο 1%. Μιλάμε για μισθώματα που κυμαίνονται πάνω από 27 ευρώ ανά τετραγωνικό μέτρο, σε κάποιες περιπτώσεις και πάνω από 30 ευρώ ανά τ.μ. Όλη η αγορά εστιάζει εκεί, τη στιγμή που το 95% των εταιρειών στην Ελλάδα δεν μπορούν να πληρώσουν αυτά τα μισθώματα. Μετά από περίπου μια δεκαετία, είναι η πρώτη φορά που βλέπουμε τις εταιρείες να επεκτείνονται και να χρειάζονται περισσότερο χώρο για το προσωπικό τους.
Και εδώ είναι το διπλό πρόβλημα: Δεν υπάρχει προσφορά και το κόστος της ενέργειας έχει τριπλασιαστεί.
- Από τη στιγμή που παραμένει χαμηλή η προσφορά γραφείων στην αγορά, πόσο εφικτό είναι να υπάρχουν περισσότερα πράσινα γραφεία σε χαμηλότερη τιμή;
Εμείς θέλουμε να προσφέρουμε λύσεις που μπορεί να μην βρίσκονται σε prime location, αλλά είναι πιο προσιτές σε τιμή. Μπορεί να κοστίζουν μέχρι και τα μισά. Αυτό είναι εφικτό λόγω του ότι παίρνουμε παλιά κτίρια, παρατημένα για χρόνια, τα οποία προσφέρονται για μετατροπή. Βρίσκουμε χιλιάδες τέτοια τετραγωνικά μέτρα. Μιλάμε για μεγάλα κτίρια, των 5.000 και 6.000 τ.μ. τα οποία είναι σε περιοχές πέριξ των μεγάλων γραφειακών κέντρων.
Πιστεύουμε ότι αν προσφέρουμε ένα πράσινο κτίριο γραφείων σε απόσταση ενός ή δύο σταθμών από το δαχτυλίδι του Αμαρουσίου με 30-40% discount από τις τιμές του Αμαρουσίου, οι μισθωτές θα είναι πολύ ευχαριστημένοι εκεί.
- Σε τι επενδύσεις θα προχωρήσετε το 2023;
Ο στόχος το 2023 είναι να αναπτύξουμε χαρτοφυλάκιο με gross development value, δηλαδή η τελική αξία των ακινήτων να είναι πάνω από 100 εκατομμύρια ευρώ.
- Τον τελευταίο καιρό ακούστηκαν πολλά για ξένα fund που δραστηριοποιούνται στην Ελλάδα. Πιστεύετε ότι το ενδιαφέρον τους θα συνεχιστεί;
Στην Ελλάδα το τελευταίο διάστημα είχαμε κάποια fund με ευρωπαϊκό mandate, που διαχειρίζονται εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ. Αυτοί, τα τελευταία τρία χρόνια, ήταν πολύ δραστήριοι στη χώρα μας. Ο λόγος δεν είναι ότι η Ελλάδα έγινε ξαφνικά ένας τόσο καλός επενδυτικός προορισμός, αλλά ότι οι υπόλοιπες ευρωπαϊκές αγορές ήταν overpriced. Αυτή τη στιγμή έχουμε διόρθωση στην Αγγλία, τη Γερμανία, τη Γαλλία - διορθώσεις στις ώριμες ευρωπαϊκές αγορές. Με αυτές τις συνθήκες το ενδιαφέρον μετατοπίζεται εκεί.
- Αλλάζει και το προφίλ των επενδυτών στην Hellenic Properties;
Έχουμε ξεκινήσει στρατηγική συνεργασία με έναν θεσμικό επενδυτή, ένα fund με έδρα στην Ελλάδα. Με ακόμα δύο family offices με τα οποία ήδη συνεργαζόμαστε, θα προχωρήσουμε στις νέες επενδύσεις μας για το 2023. Μέχρι πρόσφατα, η πλειονότητα του κεφαλαίου μας ήταν από επενδυτές του εξωτερικού. Πλέον, αυτό έχει αντιστραφεί και τα περισσότερα κεφάλαια μας είναι από επενδυτές με έδρα στην Ελλάδα, κάτι που μας χαροποιεί γιατί σημαίνει ότι έχει αρχίσει και η ελληνική επενδυτική αγορά να ωριμάζει.
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news 
