Για όλες τις τρέχουσες εξελίξεις - τις φυσικές καταστροφές και την πολιτική προστασία, την ανακίνηση του ελληνοτουρκικού διαλόγου, τη μεταπολιτική και το εσωτερικό πολιτικό σκηνικό, τις κρίσιμες διεργασίες στην Ευρώπη ενόψει των ευρωεκλογών της επόμενης χρονιάς, αλλά και την ανάφλεξη στη Μέση Ανατολή - έδωσε συνέντευξη ο Ευάγγελος Βενιζέλος πρώην πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ, που φιλοξενεί το νέο τεύχος της Οικονομικής Επιθεώρησης.
Αναφερόμενος στα αποτελέσματα των αυτοδιοικητικών εκλογών δήλωσε ότι «τα λεγόμενα μηνύματα των αυτοδιοικητικών εκλογών αφορούν προφανώς τα κόμματα της αντιπολίτευσης και τη μεταξύ τους σχέση. Αφορούν όμως και την κυβέρνηση που θα ήταν κατά τη γνώμη μου σφάλμα να θεωρήσει ότι με την ψήφο στις αυτοδιοικητικές εκλογές εγκρίθηκε ο τρόπος με τον οποίο διαχειρίζεται τις κρίσεις και γενικότερα τις προκλήσεις των τελευταίων μηνών. Μπορεί όμως να κάνω εγώ λάθος και η κοινωνία να έχει καταστεί οριστικά ολιγαρκής και ικανοποιημένη από την ύπαρξη ενός κυρίαρχου κόμματος χωρίς αντίβαρα».
Ακολουθούν ορισμένα αποσπάσματα από τη συνέντευξη:
Για την έννοια της «μεταπολιτικής» που χρησιμοποίησε στο παρελθόν
«Δεν χρησιμοποίησα καταρχάς τον όρο «μεταπολιτική» ως post-politics, μια προσέγγιση που μπορεί να λειτουργήσει περίεργα ιδεολογικά, έως και αντιδημοκρατικά, πάντως ύποπτα [...] Δεν αναφερόμουν ούτε στο μεταμοντέρνο meta-politics, όπου το ζητούμενο είναι μια επανεπίσκεψη των λέξεων [...] Για μένα, το ζητούμενο ήταν το after-politics, όταν κάνεις μια διαδρομή στην πολιτική και μετά λες «απαλλάσσομαι από τους καταναγκασμούς της εκλογικής διαδικασίας και του εκλογικού κόστους» [...] Και έχω μια υποχρέωση να πω τα πράγματα όπως τα βλέπω, όπως τα νιώθω [...]»
Για την τωρινή συζήτηση περί «μεταπολιτικής»
«Θεωρώ ότι εννοούν πως πρόκειται για μια εκδοχή της πολιτικής υποτεταγμένη στους κανόνες του στυλ και της επικοινωνίας. Αυτό πράγματι ισχύει, γιατί εδώ και δεκαετίες έχει αναδειχθεί –και διεθνώς και στην Ελλάδα– μια πολύ ισχυρή τάση: να κάνω πολιτική ως επικοινωνία. Πολιτική του προφίλ: είμαι συμπαθής, αγαπώ τα ζώα, είμαι γυμνασμένος, έχω φοιτήσει σε καλά σχολεία. Όταν λοιπόν συγκατανεύεις σε μια τέτοια απίσχναση της πολιτικής, στην αφυδάτωσή της όχι από αξιολογικά ή ιδεολογικά στοιχεία, αλλά και από ένα σύνολο προγραμματικών προτάσεων και δεσμεύσεων, πού καταλήγεις;»
Για τα αποτελέσματα των αυτοδιοικητικών εκλογών
«Υπό την έννοια αυτή τα λεγόμενα μηνύματα των αυτοδιοικητικών εκλογών αφορούν προφανώς τα κόμματα της αντιπολίτευσης και τη μεταξύ τους σχέση. Αφορούν όμως και την κυβέρνηση που θα ήταν κατά τη γνώμη μου σφάλμα να θεωρήσει ότι με την ψήφο στις αυτοδιοικητικές εκλογές εγκρίθηκε ο τρόπος με τον οποίο διαχειρίζεται τις κρίσεις και γενικότερα τις προκλήσεις των τελευταίων μηνών. Μπορεί όμως να κάνω εγώ λάθος και η κοινωνία να έχει καταστεί οριστικά ολιγαρκής και ικανοποιημένη από την ύπαρξη ενός κυρίαρχου κόμματος χωρίς αντίβαρα».
Για την ανάγκη ύπαρξης ενός εθνικού σχεδίου ανασυγκρότησης μετά τις πρόσφατες φυσικές καταστροφές
«Όμως αυτό που συζητάμε είναι η ασφάλεια επιβίωσης, η βεβαιότητα ότι θα έχω νερό και άλλες βασικές παροχές! Άρα θα πρέπει να έχω υποδομές, οι οποίες δεν θα καταρρέουν. Πρέπει να έχω δρόμους και γέφυρες, μια σχέση με τα ύδατα – με τη θάλασσα, τα ποτάμια, τους χειμάρρους, τα ρέματα. Όλα αυτά πρέπει να τα ξαναδούμε. Πρόκειται για ένα πολύ μεγάλο εθνικό σχέδιο. Αυτό είναι, κατά τη γνώμη μου, το κατά κυριολεξία εθνικό σχέδιο ανασυγκρότησης. Στο οποίο πρέπει να προσανατολιστεί και η διάθεση των πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης, του ΕΣΠΑ, της ΚΑΠ, αλλά και του ΠΔΕ. Και προσέξτε, είναι και ένα πολύ μεγάλο επενδυτικό σχέδιο [...] Επιμένω όμως, χρειάζεται αυτά να γίνουν μ' έναν ενιαίο τρόπο, καθώς και με μια προοπτική. Να το πω χαρακτηριστικά: δεν γίνεται να αποκαθιστάς τη Βόρεια Εύβοια από την πυρκαγιά και να τη χάνεις ύστερα στην πλημμύρα!»
Για την εξωτερική πολιτική και τα ελληνοτουρκικά
«Ειδικά ως προς την εξωτερική πολιτική, η Ελλάδα διέπεται από δύο βασικά σύνδρομα: το ένα είναι το "σύνδρομο της αποστασίας", αποτέλεσμα του οποίου κατέληξε να είναι εκείνο που ζούμε ως αρχηγικό πολιτικό κόμμα και πρωθυπουργικό πολιτικό σύστημα. Πρόκειται για την κληρονομιά του 1965 που έχει εγγραφεί στο συλλογικό πολιτικό υποσυνείδητο [...] Το δε δεύτερο σύνδρομο, είναι το σύνδρομο Ζυρίχης-Λονδίνου. Ο Κωνσταντίνος Καραμανλής, όταν υπέγραψε αυτές τις συνθήκες από κοινού με τον Αρχιεπίσκοπο Μακάριο, είπε την περιβόητη φράση "εγώ έγινα προδότης και ο Αρχιεπίσκοπος Μακάριος ήρωας". Ουδείς λοιπόν θέλει να υπογράψει συμφωνίες οι οποίες θα του προσάψουν έστω και προσωρινά –και προφανώς άδικα– τον χαρακτήρα του προδότη, ή ακόμη και του ενδοτικού. Τα δυο αυτά σύνδρομα οδηγούν πού; Στην απροθυμία ανάληψης ιστορικού κόστους. Όταν εδώ διστάζουμε να αναλάβουμε πολιτικό κόστος, κόστος εκλογικό, είναι δυνατόν να αναλάβουμε ιστορικό κόστος»;
«Μια σοβαρή διευθέτηση προϋποθέτει ολοκληρωμένη εθνική στρατηγική που δεν σταματά σε δυο-τρεις γενικές διατυπώσεις. Ο ολοκληρωμένος εθνικός σχεδιασμός προϋποθέτει ότι έχεις σταθμίσει από κάθε άποψη τα εθνικά σου συμφέροντα ώστε να τα υπερασπιστείς και προωθήσεις με τον καλύτερο τρόπο. Αλλά το πρώτο βήμα είναι η συγκρότηση του εσωτερικού μετώπου. Εξωτερική πολιτική χωρίς εσωτερικό μέτωπο δεν υπάρχει [...] Όταν λέω «εσωτερικό μέτωπο», αυτό ακριβώς εννοώ: ότι έχεις υψηλό βαθμό συναίνεσης στο εσωτερικό των αρμοδίων θεσμών και υπηρεσιών και μηχανισμών [...] Μιλώ προτρεπτικά εδώ, όχι περιγραφικά».