Καθυστερήσεις στην τροποποίηση της Υπουργικής Απόφασης για το πλαίσιο εφαρμογής του ταυτοχρονισμένου ενεργειακού συμψηφισμού (net-billing) δημιουργούν αναστάτωση στην αγορά, παρά τις συνεχείς εκκλήσεις των προμηθευτών για επίλυσή τους.
Οι ασάφειες και οι εκκρεμότητες δυσχεραίνουν τη σύναψη των αναγκαίων συμβάσεων για την ένταξη στα σχήματα συμψηφισμού και εμποδίζουν τη διενέργεια εκκαθαρίσεων για μεγάλο αριθμό καταναλωτών.
Έτσι, ένα σύστημα, που σχεδιάστηκε για να απλοποιήσει την αυτοπαραγωγή ενέργειας, καταλήγει να παραμένει «ανενεργό».
Η επιστολή των προμηθευτών και η σιωπή του ΥΠΕΝ
Ο Ελληνικός Σύνδεσμος Προμηθευτών Ενέργειας (ΕΣΠΕΝ) έχει χτυπήσει εδώ και μήνες καμπανάκι προς το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας (ΥΠΕΝ), ζητώντας την άμεση τροποποίηση της σχετικής Κοινής Υπουργικής Απόφασης.
Η Υπουργική Απόφαση που εκδόθηκε τον Σεπτέμβριο του 2024 από την τότε ηγεσία του ΥΠΕΝ στόχευε στην αντικατάσταση του net-metering, ενός σχήματος που είχε αποδειχθεί ανεπαρκές και δυσλειτουργικό.
Το νέο πλαίσιο, το λεγόμενο net-billing, φιλοδοξούσε να φέρει τη χώρα πιο κοντά στο ευρωπαϊκό μοντέλο αυτοκατανάλωσης, επιτρέποντας στους καταναλωτές να συμψηφίζουν σε πραγματικό χρόνο την ενέργεια που παράγουν και καταναλώνουν.
Σε επιστολή του προς το ΥΠΕΝ, ο Σύνδεσμος επισημαίνει ότι η σημερινή κατάσταση δημιουργεί εμπόδια όχι μόνο για τους αυτοκαταναλωτές, αλλά και για τους ίδιους τους προμηθευτές, τους Φορείς Σωρευτικής Εκπροσώπησης (Φο.Σ.Ε.), τον ΔΕΔΔΗΕ και τον Διαχειριστή Ανανεώσιµων Πηγών Ενέργειας και Εγγυήσεων Προέλευσης (ΔΑΠΕΕΠ).
Μάλιστα, ο Σύνδεσμος έχει θέσει προς το Υπουργείο σειρά ζητημάτων προς διευκρίνιση και διευθέτηση από τον Οκτώβριο του 2024 έως τον Μάρτιο του 2025, πραγματοποιώντας δια ζώσης συνάντηση εργασίας με αρμόδια στελέχη του ΥΠΕΝ και υποβάλλοντας συγκεκριμένες και αναλυτικές προτάσεις επί των διατάξεων της σχεδιαζόμενης τροποποίησης, με στόχο τη διασφάλιση της εύρυθμης εφαρμογής του πλαισίου.
Όπως επισημαίνουν στο BD πηγές της αγοράς με γνώση του θέματος, παρότι το ΥΠΕΝ έχει αναγνωρίσει τις καθυστερήσεις και τις τεχνικές αστοχίες, ωστόσο η πρόοδος έχει σταματήσει από την άνοιξη του 2025, πριν τον τελευταίο ανασχηματισμό. Έκτοτε δεν έχει υπάρξει κάποια επίσημη αντίδραση και φυσικά ούτε απάντηση στην επιστολή που εστάλη στις 25 Σεπτεμβρίου.
Όπως αναφέρουν οι ίδιες πηγές, «δεν είναι ζήτημα πολιτικού κόστους. Απλώς απαιτείται μια πολιτική απόφαση για να προχωρήσει η αναγκαία τροποποίηση. Μας ζητούν να εξυπηρετήσουμε τους καταναλωτές με ένα πλαίσιο που δημιουργεί επισφάλεια. Φαινόμαστε εμείς σαν να καθυστερούμε τις συμβάσεις, ενώ στην πραγματικότητα δεν μπορούμε να προχωρήσουμε με ασάφειες που εγκυμονούν κινδύνους και για εμάς και για τον πελάτη».
Σε τι διαφέρει το net-billing από το net-metering
Η βασική διαφορά του net-billing από το παλαιότερο net-metering είναι ότι στο πρώτο η πλεονάζουσα ενέργεια δεν πιστώνεται για μελλοντική χρήση αλλά αποζημιώνεται άμεσα με την τιμή αγοράς, ενώ η κατανάλωση από το δίκτυο τιμολογείται με βάση την κατανάλωση εκείνη την ώρα. Το σύστημα παρέχει δυνατότητα αποθήκευσης ενέργειας με μπαταρίες, ώστε να αυξηθεί η αυτοκατανάλωση και να μειωθεί η αγορά ενέργειας από το δίκτυο.
Όσον αφορά το net-metering, υπήρχε πρόβλημα καθώς η τιμή της ενέργειας τη στιγμή που ο αυτοκαταναλωτής διοχέτευε ενέργεια στο δίκτυο ήταν χαμηλή, ενώ όταν απορροφούσε ενέργεια από το δίκτυο η τιμή ήταν υψηλή.
Έτσι, παρότι ο πελάτης συμψηφιζόταν, οι προμηθευτές επιβαρύνονταν με τη διαφορά κόστους.
Το net-metering εφαρμόζεται πλέον μόνο για τους υφιστάμενους πελάτες, ενώ υπάρχει η δυνατότητα να συνεχιστεί για πολύ μεγάλους καταναλωτές. Ωστόσο, στην πράξη το σχήμα έχει ουσιαστικά σταματήσει να λειτουργεί.
Παράλληλα, υπήρχαν ζητήματα που σχετίζονταν με το εγχειρίδιο εκκαθαρίσεων, το οποίο περιέγραφε τη διαδικασία υπολογισμού. Στο εγχειρίδιο αυτό είχαν εντοπιστεί λάθη, τα οποία διορθώθηκαν μερικώς, αλλά όχι πλήρως. Η τροποποίησή του, που αποτελεί αρμοδιότητα της ΡΑΑΕΥ, δεν έχει προχωρήσει, με αποτέλεσμα το κόστος των αποκλίσεων να επιβαρύνει τους προμηθευτές.
Το net-billing υποτίθεται ότι θα έκλεινε τα κενά του παλαιότερου net-metering, το οποίο είχε προκαλέσει προβλήματα στις εκκαθαρίσεις και οικονομικές στρεβλώσεις.
Στο νέο σχήμα, η ενέργεια που περισσεύει αποζημιώνεται άμεσα στην τιμή της αγοράς, αντί να πιστώνεται για μελλοντική χρήση. Αυτό δημιουργεί διαφάνεια, αλλά απαιτεί ένα σύστημα μετρήσεων και εκκαθαρίσεων, το οποίο, όπως φαίνεται, ακόμη λείπει.
Ωστόσο, έναν χρόνο μετά, το σύστημα παραμένει ουσιαστικά ανενεργό. Οι ασάφειες στο ρυθμιστικό πλαίσιο και η έλλειψη τεχνικών οδηγιών έχουν «παγώσει» τις συμβάσεις και εμποδίζουν την εκκαθάριση λογαριασμών για χιλιάδες καταναλωτές.
Οι εκκρεμότητες που έχουν «παγώσει» το net-billing
Σύμφωνα με την επιστολή του ΕΣΠΕΝ, τα βασικά «αγκάθια» είναι τέσσερα:
- Ο τρόπος διαχείρισης των συμψηφισμών όταν η παροχή κατανάλωσης και ο σταθμός παραγωγής βρίσκονται σε διαφορετικά επίπεδα τάσης.
- Η διάθεση των μετρητικών δεδομένων σε προμηθευτές, αυτοκαταναλωτές και Φο.Σ.Ε., ειδικά στις ενεργειακές κοινότητες.
- Οι διαδικασίες συμψηφισμού και εκκαθάρισης στα Μη Διασυνδεδεμένα Νησιά και το ΜΣΣ Κρήτης.
- Και, κυρίως, η ανάγκη επανασχεδιασμού των συμβάσεων μεταξύ προμηθευτή, ΔΑΠΕΕΠ και αυτοκαταναλωτή.
Σύμφωνα με την αγορά, η ισχύουσα πρόβλεψη για τριμερείς συμβάσεις έχει αποδειχθεί δυσλειτουργική, καθώς κάθε αλλαγή προμηθευτή απαιτεί νέα υπογραφή σύμβασης, ενώ προτείνει τη μετάβαση σε διμερή μοντέλα, ώστε να μειωθεί η γραφειοκρατία και να αποκατασταθεί η ευελιξία του σχήματος.
Προβλήματα και στα Μη Διασυνδεδεμένα Νησιά
Ωστόσο, η κατάσταση είναι ακόμη πιο περίπλοκη στα Μη Διασυνδεδεμένα Νησιά (ΜΔΝ), όπου τα ειδικά δίκτυα και οι τεχνικές ιδιαιτερότητες καθιστούν τον συμψηφισμό δυσκολότερο.
Πηγές της αγοράς αναφέρουν χαρακτηριστικά ότι «υπάρχουν περιπτώσεις καταναλωτών που περιμένουν μήνες για εκκαθαρίσεις, καθώς δεν έχει αποσαφηνιστεί ποιος φορέας έχει την ευθύνη αποστολής των δεδομένων».
Την ίδια στιγμή, ανάλογες δυσκολίες συναντώνται και στις ενεργειακές κοινότητες, όπου η πολυπλοκότητα των μελών και των παροχών αυξάνει τις καθυστερήσεις.
Η επόμενη μέρα
Η αγορά βρίσκεται σήμερα σε αναμονή παρέμβασης από την πλευρά του ΥΠΕΝ, με τους προμηθευτές να δηλώνουν στην επιστολή τους πρόθυμοι να συνεργαστούν μαζί του, αλλά επιμένουν ότι χωρίς την τροποποιητική ΚΥΑ, το net-billing δεν μπορεί να λειτουργήσει σωστά.
«Η ολοκλήρωση των απαιτούμενων τροποποιήσεων της ανωτέρω ΚΥΑ, η συμπλήρωση του πλαισίου και η παροχή διευκρινίσεων επί σημαντικών ζητημάτων που έχουν τεθεί τόσο από τον Σύνδεσμό μας όσο και από λοιπά εμπλεκόμενα μέρη, είναι απολύτως αναγκαίες προϋποθέσεις για την έναρξη της πλήρους εφαρμογής του σχήματος και την επίτευξη των στόχων της Πολιτείας για την προώθηση της αυτοκατανάλωσης», καταλήγει η επιστολή.
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news
