Ολονύκτια διαπραγμάτευση στις Βρυξέλλες για το πλαφόν στο ρωσικό αέριο

Σειρά από επαφές με τους Ευρωπαίους ομολόγους του είχε χθες το βράδυ ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Κώστας Σκρέκας καθώς ξεκίνησε ο νέος γύρος διαπραγματεύσεων στην ΕΕ για να υπάρξει συμφωνία στην επιβολή ενός ρεαλιστικού πλαφόν στις προμήθειες φυσικού αερίου από τα κράτη- μέλη της ΕΕ. Υπενθυμίζεται ότι η προσπάθεια δημιουργίας μιας πλειοψηφίας  κρατών- μελών με αυτό το αίτημα ξεκίνησε με πρωτοβουλία της Ελλάδος και τριών άλλων χωρών.
 
Χθες στις 8 ώρα Βρυξελλών ο κ. Σκρέκας οργάνωσε δείπνο με τη συμμετοχή πέντε ομολόγων του που ανήκουν στο Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα και αντικείμενο συζήτησης την Συμφωνία για το ρεαλιστικό πλαφόν. 
 
Δυο ώρες αργότερα ο κ. Σκρέκας κάλεσε 12 ομολόγους του (συμπεριλαμβανομένων των χωρών που στηρίζουν την πρόταση για πλαφόν 150-200 ευρώ) και σε μια συζήτηση που διήρκεσε ως τις πρώτες πρωινές ώρες παρουσίασε τρία σημεία για το πλαφόν, τα οποία υιοθετήθηκαν από τους παρευρεθέντες ώστε να υποστηριχθούν στη σημερινή συνεδρίαση του Συμβουλίου Υπουργών.
 
Σήμερα το πρωί ο Έλληνας υπουργός Περιβάλλοντος κι Ενέργειας επανέλαβε την συνάντηση των 10 μμ της προηγουμένης, αυτή τη φορά με την συμμετοχή και των υπουργών Ενέργειας της Γαλλίας, της Γερμανίας και της Ολλανδίας, όπου συζητήθηκαν οι αποφάσεις που έλαβαν οι 12 την νύχτα σε σχέση με τις απόψεις των τριών αυτών χωρών.
 
Η συνάντηση αυτή ολοκληρώθηκε λίγο πριν αρχίσουν επίσημα οι εργασίες του Συμβουλίου Υπουργών (μετά τις 12 το μεσημέρι ώρα Ελλάδος) όπου ο κ. Σκρέκας έκανε τη βασική εισήγηση. Ποτέ άλλοτε σε παρόμοιες συνεδριάσεις Υπουργών Ενέργειας δεν έχει υπάρξει τόσο εκτεταμένη συζήτηση πριν την έναρξη του Συμβουλίου Υπουργών Ενέργειας, οι εργασίες του οποίου βρίσκονται σε εξέλιξη.

Χώρες όπως το Βέλγιο, η Πολωνία, η Ιταλία, η Ελλάδα λένε πως το όριο είναι απαραίτητο για να προστατευτούν οι οικονομίες τους από τις υψηλές τιμές της ενέργειας. Από την άλλη, η Γερμανία, η Ολλανδία και η Αυστρία, μεταξύ άλλων, ανησυχούν πως μπορεί να μειώσει την προσφορά στην Ευρώπη.

Στο χθεσινό δείπνο των υπουργών που ανήκουν στο Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα, εκτός του κ.  Κώστα Σκρέκα μετείχαν και οι υπουργοί της Κροατίας, Davor Filipovic, της Σλοβακίας Karel Hirman, της Λιθουανίας Dainius Krevys και της Ρουμανίας Virgil Daniel Popescu. Παρόντες επίσης ήταν ο Cristian Silviu BUȘOI, Πρόεδρος της Επιτροπής Ενέργειας, Βιομηχανίας και Έρευνας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, ο Γενικός Γραμματέας του ΕΛΚ Θανάσης Μπακόλας, η εκπρόσωπος Τύπου του ΕΛΚ, Maia DE LA BAUME και ο βασικός σύμβουλος πολιτικής του κόμματος Ajla HOTIC-VERHULST. 
 
Οι δώδεκα υπουργοί που μετείχαν στην ολονύκτια διαβούλευση την οποία συγκάλεσε ο κ. Σκρέκας ήταν οι υπουργοί Βελγίου, Βουλγαρίας, Ισπανίας, Κροατίας, Ιταλίας, Λιθουανίας, Μάλτας, Πολωνίας, Ρουμανίας, Σλοβακίας, Σλοβενίας και Λετονίας.
 
Τα τρία σημεία που προτάθηκαν χθες από τον Έλληνα Υπουργό Περιβάλλοντος κι Ενέργειας και τελικά συμφωνήθηκαν από όσους συμμετείχαν είναι 

1. ένα δυναμικό πλαφόν συνδεδεμένο με ξένους δείκτες, 
2. το πλαφόν αυτό θα εφαρμόζεται σε όλα τα hubs και 
3. να υπάρχει ένας μηχανισμός αναστολής του πλαφόν όπως αυτός που προτείνει η προεδρία και όπως διαμορφώθηκε μετά από την Ολλανδία.

Αμφιβολίες ότι θα υπάρξει σήμερα συμφωνία

Ευρωπαϊκές διπλωματικές πηγές λένε πως δεν είναι καθόλου σίγουρες πως πράγματι θα κλειστεί συμφωνία σήμερα. Μια από τις επιλογές είναι το ζήτημα να παραπεμφθεί στο μεθαυριανό Ευρωπαϊκό Συμβούλιο και να επιστρέψει στους υπουργούς την επόμενη εβδομάδα.

Η όποια συμφωνία θα βασιστεί σε τεχνικές λεπτομέρειες, ιδίως το πόσο υψηλό θα είναι το όριο, σε ποια συμβόλαια θα έχει εφαρμογή, καθώς και ρήτρες όπως η δυνατότητα η ΕΕ να αναστέλλει την ισχύ του μέτρου αν έχει ανεπιθύμητες επιπτώσεις. «Κινούμαστε προς τη σωστή κατεύθυνση, αλλά δεν είμαστε ακόμη εκεί», είπε άλλη ευρωπαϊκή διπλωματική πηγή.

Το προσχέδιο του συμβιβασμού που συζητήθηκε το σαββατοκύριακο προβλέπει ότι το πλαφόν θα τίθεται σε ισχύ αν οι τιμές ξεπερνούν τα 220 ευρώ τη μεγαβατώρα για πέντε ημέρες στα βραχυπρόθεσμα προθεσμιακά συμβόλαια στο ολλανδικό χρηματιστήριο αερίου (TTF) και εάν είναι επίσης κατά 35 ευρώ υψηλότερες από την τιμή αναφοράς του υγροποιημένου φυσικού αερίου (ΥΦΑ).

Το όριο αυτό είναι αρκετά κάτω από τα 275 ευρώ ανά μεγαβατώρα που πρότεινε η Κομισιόν όμως πάνω από δέκα χώρες, ανάμεσά τους η Ιταλία και η Ελλάδα, θα ήθελαν να δουν το πλαφόν ακόμη πιο χαμηλά.

Και τα δύο στρατόπεδα τόσο οι χώρες που υποστηρίζουν την επιβολή ορίου, όσο και αυτές που τάσσονται εναντίον της διατίμησης του φυσικού αερίου έχουν ικανό αριθμό ψήφων για να προβάλουν βέτο. Πιθανόν καθοριστική θα είναι η ψήφος της Γαλλίας, η οποία αρχικά τασσόταν υπέρ του πλαφόν, αλλά την περασμένη εβδομάδα εξέφρασε ανησυχία για τις πιθανές συνέπειες στις χρηματαγορές, σύμφωνα με τρεις ευρωπαϊκές διπλωματικές πηγές.

Την περασμένη εβδομάδα, η Intercontinental Exchange προειδοποίησε ότι η ευρωπαϊκή πρόταση ενδέχεται στην πραγματικότητα να αυξήσει τις τιμές του φυσικού αερίου· η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, από την πλευρά της, εξέφρασε την ανησυχία πως μπορεί να θέσει σε κίνδυνο τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα.

Η ΕΕ έχει ήδη εγκρίνει σειρά έκτακτων μέτρων για την ενέργεια φέτος, ιδίως την υποχρέωση πλήρωσης των αποθηκευτικών υποδομών. Το πλαφόν στην τιμή του αερίου ωστόσο ενδέχεται να κρίνει τη μοίρα άλλων πολιτικών της ΕΕ ως προς την ενέργεια, ιδίως το εάν θα εκδίδονται με ταχύτερες διαδικασίες για έργα ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, καθώς κάποιες κυβερνήσεις διεμήνυσαν πως δεν θα τις εγκρίνουν αν δεν έχει προηγηθεί συμφωνία για το όριο τιμής.