Έντονη πολιτική αντιπαράθεση αλλά και αντιρρήσεις από την ΕΣΗΕΑ προκαλεί η τροπολογία που ψηφίστηκε χθες στη Βουλή και βάσει της οποίας, μεταξύ άλλων, το Εθνικό Ραδιοτηλεοπτικό Συμβούλιο (ΕΣΡ) θα είναι υπεύθυνο για επιβολή προστίμων στις εφημερίδες.
Η τροπολογία αφορά την ευθύνη του Τύπου, όπως τόνισε ο υφυπουργός παρά τω πρωθυπουργώ, αρμόδιος για θέματα επικοινωνίας και ενημέρωσης, κ. Γ. Οικονόμου, ενώ στις διατάξεις της περιλαμβάνονται τα ακόλουθα:
- Υποχρέωση αναγραφής ιδιοκτήτη, νομίμου εκπροσώπου, Διευθυντή και Διευθυντή Σύνταξης.
- Υποχρέωση ο Διευθυντής και ο Διευθυντής Σύνταξης να είναι μέλη επαγγελματικού σωματείου δημοσιογράφων.
- Επικουρική ευθύνη του ιδιοκτήτη του εντύπου για επιδικασθείσα αποζημίωση σε θιγόμενο πολίτη, όταν η περιουσία του εντύπου δεν είναι επαρκής.
- Προβλέπεται για κάθε παραβίαση των διατάξεων διοικητικό πρόστιμο 10.000 ευρώ ανά περίπτωση που επιβάλλεται από το Ε.Σ.Ρ. Το Ε.Σ.Ρ. θα διαπιστώνει την τήρηση ή μη των συγκεκριμένων διατάξεων.
- Τα βεβαιωμένα πρόστιμα παρακρατούνται από τα πρακτορεία διανομής πριν από οποιαδήποτε άλλη απαίτηση (κατάσχεση εις χείρας του πρακτορείου από τρίτο ή εκχώρηση απαίτησης σε τρίτο).
- Στο αίτημα του εντύπου για αναστολή εκτέλεσης της κύρωσης προσμετράται η οικονομική κατάσταση του ιδιοκτήτη και τυχόν καταδίκες σε βάρος της εφημερίδας για διασπορά ψευδών ειδήσεων και συκοφαντική δυσφήμηση.
Αντιρρήσεις εκφράζει η ΕΣΗΕΑ
Το Διοικητικό Συμβούλιο της Ένωσης Συντακτών Ημερησίων Εφημερίδων Αθηνών «εκφράζει τον έντονο προβληματισμό του για την επιλογή της κυβέρνησης (…) χωρίς προηγούμενη διαβούλευση» όταν μάλιστα πριν μια εβδομάδα το Δ.Σ της Ένωσης είχε συνάντηση με τον αρμόδιο υπουργό, χωρίς να λάβει καμία επίσημη ή έστω κάποια νύξη για τις κυβερνητικές προθέσεις.
Η συγκεκριμένη ρύθμιση αντιμετωπίζει το θέμα αποσπασματικά και ανεπαρκώς. Ειδικά σε μια εποχή που το φαινόμενο της βιομηχανίας αγωγών, διεθνώς αποκαλούμενο ως SLAPPs, λαμβάνει και στην Ελλάδα ανησυχητικές διαστάσεις, η εν λόγω ρύθμιση θα μπορούσε να απειλήσει την βιωσιμότητα των ΜΜΕ, ειδικά των μικρότερων σε μέγεθος».
Παράλληλα η Ένωση προσθέτει ότι «οι συνοδές διατάξεις που εμπλέκουν το ΕΣΡ στην διαδικασία συμμόρφωσης των υπόχρεων εκδοτικών επιχειρήσεων εγείρουν θέματα και ως προς την σκοπιμότητα και ως προς την συνταγματικότητα της συγκεκριμένης διάταξης, καθώς εμπλέκει το ΕΣΡ σε ένα πεδίο άσχετο με τα ραδιοτηλεοπτικά θέματα».
Η τροπολογία της κυβέρνησης καταργεί το νομικό καθεστώς που ισχύει για τις Ανώνυμες Εταιρείες αλλά μόνο για όσες εκδίδουν εφημερίδα ταυτίζοντας το εταιρικό προφίλ με τα φυσικά πρόσωπα. Από το νόμο για τις Ανώνυμες Εταιρείες εξαιρεί μόνο τις εφημερίδες. «Ορθότερος είναι ο δρόμος της διαβούλευσης με όλους τους εμπλεκομένους και όχι αιφνιδιαστικά νομοθετήματα της τελευταίας στιγμής» καταλήγει η Ένωση.
ΣΥΡΙΖΑ: Παραβιάζει τα άρθρα 14 και 15 του Συντάγματος η τροπολογία
Σε ανακοίνωσή του ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ αναφέρει πως αυτή η «νυχτερινή τροπολογία Μητσοτάκη για τον πρωτοφανή έλεγχο του Τύπου είναι ενδεικτική της κατάστασής του: Αντιλαμβάνεται ότι πέφτει και θέλει να ελέγξει τα πάντα. Όμως στην προσπάθειά του αυτή δεν καταλαβαίνει ότι το μόνο που κάνει είναι να επιταχύνει την πτώση του».
Όπως αναφέρει έπειτα, σύμφωνα με αυτή την τροπολογία το ΕΣΡ, «το οποίο βάσει Συντάγματος έχει αρμοδιότητα για κανάλια και ραδιόφωνα επειδή κατέχουν δημόσιες συχνότητες», θα έχει το δικαίωμα «να επιβάλει επαναληπτικά πρόστιμα στις εφημερίδες, τα οποία θα τα πληρώνει ο μέτοχος και όχι η εταιρεία που εκδίδει την εφημερίδα».
«Πρόκειται για ευθεία καταπάτηση των άρθρων 14 και 15 του Συντάγματος, καθώς και του Νόμου για τις Ανώνυμες Εταιρείες. Η ταύτιση φυσικών με νομικά πρόσωπα που γίνεται επιλεκτικά μόνο για τις εφημερίδες, δημιουργεί ενδιαφέροντες συνειρμούς: Με τη λογική αυτή, οι μέτοχοι σε εκδοτικές εταιρίες με μεγάλα χρέη θα πρέπει να καλύπτουν από την προσωπική τους περιουσία τις οφειλές. Με λίγα λόγια και ένα τυχαίο παράδειγμα, ο κ. Μητσοτάκης θα έπρεπε να πληρώσει τα δανεικά και αγύριστα του Κήρυκα Χανίων ή ακόμα και της ΝΔ από την προσωπική του περιουσία».
«Έχει ενδιαφέρον επίσης πως η σπουδή του κ. Μητσοτάκη εξαντλείται στις εφημερίδες και αφήνει εκτός τα κανάλια, τα ραδιόφωνα και τα σάιτ. Γιατί ένας καναλάρχης ή ιδιοκτήτης σάιτ να μην πληρώνει από την προσωπική του περιουσία τα πρόστιμα του καναλιού ή της ιστοσελίδας του;» ρωτάει έπειτα η αντιπολίτευση.
Στη συνέχεια σχολιάζει ότι «δεν μπορούμε να φανταστούμε τι άλλο δώρο θα σκεφτεί να κάνει ο κ. Μητσοτάκης σε ένα ιδιωτικό μονοπώλιο» και ρωτάει: «Είναι προς τη σωστή κατεύθυνση να δηλώνονται οι εκδότες των εφημερίδων, αλλά αυτό γιατί δεν επεκτείνεται και στις ιστοσελίδες; Μόνο για τις εφημερίδες ενδιαφέρει τον κ. Μητσοτάκη η διαφάνεια; Γιατί ψήφισαν νόμο για να μην κάνουν δήλωση πόθεν έσχες οι ιδιοκτήτες καναλιών, ενώ ο τελευταίος εργαζόμενος δημοσιογράφος είναι υπόχρεος;».
Μετά, τονίζεται πως «η απόκτηση αρμοδιότητας του ΕΣΡ σε ένα τέτοιο ζήτημα δημιουργεί ένα επικίνδυνο πλαίσιο λογοκρισίας του Τύπου, που με τη συγκεκριμένη κυβέρνηση και τον συγκεκριμένο πρωθυπουργό θα απέχει πολύ από τον καλώς εννοούμενο έλεγχο. Η Δημοκρατία και η ελευθερία της γνώμης δεν μπορεί να περιοριστεί από κανέναν Μητσοτάκη».
Έντονη αντιπαράθεση στη Βουλή
Η αντιπολίτευση πρέπει να εξηγήσει γιατί καταψηφίζει την τροπολογία για την ευθύνη του Τύπου, ανέφερε ο υπουργός Εσωτερικών Μάκης Βορίδης που αναρωτήθηκε αν στο μυαλό των κομμάτων της αντιπολίτευσης «η ελευθερία του Τύπου είναι η ασυδοσία της προσβολής και της συκοφαντίας; Είναι η χυδαιολογία; Είναι η λάσπη;».
«Σας φαίνεται λογικό και ως ελευθερία του Τύπου προστατευόμενη συνταγματικά το να υπάρχει έντυπο το οποίο δε μας λέει ποιος το εκδίδει; Είναι κανονικό αυτό; Όχι. Ελπίζω να λέμε όχι. Σας φαίνεται λογικό να λέει κάποιος ότι ‘μας εκδίδει μία εταιρεία ένα έντυπο' και όταν πηγαίνω να βρω τον νόμιμο εκπρόσωπο της εταιρείας ο άνθρωπος αυτός να είναι αλλοδαπός, υπερήλιξ, μη έχων φυσικά το μοναδικό προσωπικό περιουσιακό στοιχείο στην κατοχή του; Σας φαίνεται κανονικό αυτό; Είμαι θιγόμενος. Όχι εγώ. Ο οποιοσδήποτε πολίτης. Πρέπει να εξηγήσετε στους πολίτες αυτά που κάνετε, τι καταψηφίζετε. Να βγείτε να μας το εξηγήσετε και να μας πείτε τι εννοείτε με την ελευθερία του Τύπου», ανέφερε ο Μάκης Βορίδης και πρόσθεσε: «Η διαδικασία αυτή θίγει την ελευθεροτυπία; Η προσφυγή στα δικαστήρια για την προστασία της προσωπικότητας θίγει την ελευθεροτυπία; Όχι βέβαια. Διότι εδώ έχουμε συνταγματικά προστατευόμενες αξίες. Από την μια μεριά την ελευθερία του Τύπου και από την άλλη μεριά την προστασία της προσωπικότητας. Και τα δύο προστατεύει το Σύνταγμα».
«Η τροπολογία για τις ημερήσιες και εβδομαδιαίες εφημερίδες πανελλαδικής κυκλοφορίας, προφανώς δεν θέλει να καταργήσει την ελευθεροτυπία, ούτε καν διανοείται να κάνει κάτι τέτοιο. Το μόνο που θέλει να κάνει είναι να είναι ορατή η ταυτότητα του ιδιοκτήτη και του διευθυντή του Μέσου, ώστε να αναλαμβάνουν και τις όποιες ευθύνες για τα γραφόμενά τους», ανέφερε ο εισηγητής της ΝΔ Γιώργος Κοτρωνιάς.
«Προφανώς γνωρίζετε ότι με αυτές τις διατάξεις μπορεί να οδηγήσετε πολλές επιχειρήσεις του κλάδου στο λουκέτο. Εμείς στηρίζουμε πάντοτε κάθε ρύθμιση που συμβάλλει στη διαφάνεια και είμαστε ιδιαίτερα ευαίσθητοι στο θέμα του ιδιοκτησιακού καθεστώτος στα μέσα μαζικής ενημέρωσης. Αυτό που φέρνετε όμως είναι ένα ημίμετρο», είπε ο εισηγητής του ΣΥΡΙΖΑ Διονύσης Καλαματιανός και πρόσθεσε: «Αν πραγματικά θέλετε να αποτυπωθεί το ιδιοκτησιακό καθεστώς, γιατί δεν προχωρήσατε σε ονομαστικοποίηση των μετόχων ή των κατόχων εταιρικών μεριδίων; Αν πραγματικά θέλετε να επιβάλετε τη διαφάνεια, γιατί σπεύσατε μόλις αναλάβετε τη διακυβέρνηση της χώρας, να καταργήσετε την υποχρεωτική υποβολή «πόθεν έσχες» από τους μετόχους τηλεοπτικών σταθμών και πρακτορείων διανομής τύπου;». Ο βουλευτής τόνισε ότι το κόμμα του στέκεται απέναντι από τις συκοφαντίες όμως οφείλει και να προστατεύσει και το Σύνταγμα και την ελευθερία του τύπου.
«Το ΠΑΣΟΚ θέλει τα μέσα μαζικής ενημέρωσης να λειτουργούν με όρους διαφάνειας, χωρίς αχυρανθρώπους και χωρίς κρυπτόμενους», ανέφερε η ειδική αγορήτρια του Κινήματος Αλλαγής Ευαγγελία Λιακούλη που παρατήρησε όμως ότι η κυβέρνηση κατέθεσε την τροπολογία στη Βουλή ενώ δεν την είχε συζητήσει ούτε με την ΕΣΗΕΑ. Παράλληλα επισήμανε ότι η τροπολογία καταλαμβάνει μόνο τον έντυπο Τύπο, και δεν αναφέρεται στα ηλεκτρονικά μέσα. «Εμείς θέλουμε ρύθμιση που να διασφαλίζει την ισοτιμία και την αναλογικότητα. Σε καμία περίπτωση δεν μπορούμε να υπερασπιστούμε αχυρανθρώπους, αλλά θέλουμε να έχουμε κανόνες ενιαίους και για όλους», είπε η Ευαγγελία Λιακούλη και πρόσθεσε: «Θα βρίσκατε σύμμαχο σε εμάς, θα βρίσκατε σύμμαχο στην παράταξη του Κινήματος Αλλαγής, αν πάλι δεν βιαζόσασταν, αν πάλι δεν το φέρνατε έτσι. Και ακόμα και εάν είχατε την επιλογή να μην συζητήσετε με κανέναν, με την ΕΣΗΕΑ θα έπρεπε να συζητήσετε, αν μη τι άλλο, να μας φέρετε άποψη, τεκμηριωμένη γνώμη εδώ».
Κατά των διατάξεων για την αστική ευθύνη του Τύπου τάχθηκε ο ειδικός αγορητής του ΚΚΕ Μανώλης Συντυχάκης που κάλεσε την κυβέρνηση να εξηγήσει γιατί η διάταξη περιορίζεται μόνο στον Τύπο και όχι στα άλλα μέσα και στο διαδίκτυο. Κατήγγειλε επίσης ότι το ΕΣΡ, «ένα ανυπόληπτο όργανο, κυβερνητικό φερέφωνο, που δεν κάνει τίποτα για την παραβίαση της ισότιμης προβολής ή έστω αναλογικής, των κομμάτων στα ΜΜΕ, τώρα αναλαμβάνει μεσάζοντας στην επιβολή προστίμων». Ο Μανώλης Συντυχάκης επισήμανε παράλληλα ότι «οι δημοσιογράφοι δεν έχουν ευθύνη ή δεν έχουν την κύρια ευθύνη και δεν πρέπει να δικάζονται», «οι ιδιοκτήτες όμως και τα διευθυντικά στελέχη έχουν ολάκερη την ευθύνη» και «ως τα πρώτα βιολιά των ιδιοκτητών, δεν μπορούν να συμμετέχουν στις ίδιες ενώσεις, στα ίδια συνδικάτα που συμμετέχουν οι εργαζόμενοι δημοσιογράφοι» γιατί «αυτοί είναι οι κατ' εξοχήν άνθρωποι της εργοδοσίας, τα συμφέροντά τους είναι με την εργοδοσία κόντρα στα συμφέροντα των εργαζομένων».
Ο ειδικός αγορητής της Ελληνικής Λύσης Κωνσταντίνος Χήτας είχε αναφερθεί στην τροπολογία σχολιάζοντας: «Ο Κιμ θα την ψήφιζε αυτή την τροπολογία. Πρέπει να μας εξηγήσει η κυβέρνηση, ο κ. Οικονόμου για ποιον λόγο φέρνει αυτή την τροπολογία και μάλιστα την φέρνει μόνο για τον έντυπο Τύπο». Ο κ. Χήτας κάλεσε επίσης την κυβέρνηση, «επειδή ενδιαφέρεται για τα media» να εξηγήσει τι θα γίνει με το ΕΣΡ και τον «εθνικό κηφήνα που ηγείται εκεί», πότε θα κάνει τη δουλειά του, διότι προς το παρόν, μοιράζει πρόστιμα μόνο σε «καναλάκια στην περιφέρεια».
Η ειδική αγορήτρια του ΜέΡΑ25 Μαρία Απατζίδη κατηγόρησε την κυβέρνηση ότι επιχειρεί να τρομοκρατήσει και να φιμώσει τα έντυπα που της ασκούν αντιπολίτευση. Η βουλευτής μίλησε για διατάξεις «χουντικής προέλευσης» και αντισυνταγματικές που πλήττουν την ελευθερία του Τύπου και διατάξεις που καταργούν, μέσω προστίμων, την ελευθεροτυπία. Όπως και το ΚΚΕ έτσι και το ΜέΡΑ25 έθεσε το ζήτημα του νέου ρόλου που ανατίθεται στο ΕΣΡ. «Η τροπολογία προσδίδει αυθαίρετα την αρμοδιότητα επιβολής των προστίμων στο Εθνικό Συμβούλιο Ραδιοτηλεόρασης. Αυτό όμως δεν αρμόζει με την συνταγματικά προβλεπόμενη αποστολή του, καθώς το άρθρο 15 παράγραφος 2 του Συντάγματος αναφέρεται μόνο στη ραδιοφωνία και στην τηλεόραση, ως πεδία αποκλειστικής αρμοδιότητας του Εθνικού Συμβουλίου Ραδιοτηλεόρασης», είπε η Μαρία Απατζίδη.
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news 
