Το γεγονός πως η Ελλάδα κατάφερε να διατηρήσει την ανεργία στο επίπεδο που βρισκόταν προ πανδημίας σημείωσε ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης στην τοποθέτησή του, στη θεματική συνεδρίαση για την απασχόληση και τα εργασιακά στην Κοινωνική Σύνοδο της Ευρωπαϊκής Ένωσης στο Πόρτο. Ο πρωθυπουργός τόνισε πως η δημιουργία νέων θέσεων δεν θα έρθει μόνο μέσω της κατανάλωσης, αλλά πρέπει να έρθει μέσω επενδύσεων και γι αυτό αποτελεί βασικό στόχο να αποτελέσει η Ελλάδα ελκυστικό επενδυτικό προορισμό.
Για τα νέα εργασιακά δικαιώματα στην οικονομία περιστασιακής απασχόλησης (gig economy), ο πρωθυπουργός τόνισε πως είναι ιδιαίτερα σημαντικό, ιδίως για τους νέους που είναι ενεργοί σε αυτού του τύπου την οικονομία, να διασφαλιστεί πως χαίρουν επαρκούς προστασίας. Ανέφερε πως εφαρμόζεται νέα εργασιακή νομοθεσία όπου δίνει το δικαίωμα της αποσύνδεσης στον εργαζόμενο.
Παρέμβαση για το πράσινο πιστοποιητικό, αλλά και το ζήτημα της απελευθέρωσης των πατεντών των εμβολίων αναμένεται να κάνει ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, κατά τη διάρκεια του δείπνου των Ευρωπαίων ηγετών στο τέλος της πρώτης ημέρας των εργασιών της άτυπης Συνόδου Κορυφής της Ευρωπαϊκής Ένωσης στο Πόρτο της Πορτογαλίας.
Σύμφωνα με κυβερνητικά στελέχη, ο Κυριάκος Μητσοτάκης αναμένεται να ταχθεί υπέρ της ταχύτερης δυνατής εφαρμογής του πράσινου πιστοποιητικού, χωρίς μάλιστα να υπάρχουν περιορισμοί κατά την επιστροφή των ταξιδιωτών. Σε ό,τι αφορά το επίκαιρο ζήτημα της πατέντας των εμβολίων, ο πρωθυπουργός θα σημειώσει ότι στηρίζει την πρόταση για την απελευθέρωσή τους, υπενθυμίζοντας πως το είχε στηρίξει ήδη από τον Απρίλιο του 2020.
Η τοποθέτηση του πρωθυπουργού στο Πόρτο
Μιλώντας ως εκπρόσωπος μιας χώρας που γνωρίζει το πρόβλημα της ανεργίας, έχω να κάνω τρεις σύντομες παρατηρήσεις: καταρχάς, το να δαπανάς χρήματα για την προστασία θέσεων εργασίας κατά τη διάρκεια της πανδημίας αποτελεί καλή επένδυση. Είναι η σωστή επιλογή, όσο κι αν σημαίνει μικρή αύξηση του χρέους και ότι θα πρέπει να εφαρμόσουμε μια διαφορετική μακροοικονομική πολιτική. Αλλά η μετάβαση από την προστασία θέσεων εργασίας στην δημιουργία τους είναι μία διαφορετική άσκηση, η οποία είναι πολύ πολυπλοκότερη.
Στην Ελλάδα, έχουμε καταφέρει να διατηρήσουμε την ανεργία στο επίπεδο όπου βρισκόταν προ πανδημίας, που θεωρώ ότι συνιστά επιτυχία δεδομένης της φύσης της ελληνικής αγοράς εργασίας. Αλλά καθώς προχωράμε προς την μεταπανδημική φάση γνωρίζουμε ότι η δημιουργία νέων θέσεων δεν θα έρθει μόνο μέσω της κατανάλωσης, αλλά πρέπει να έρθει μέσω επενδύσεων.
Για να καταστεί αυτό εφικτό, θα πρέπει να γίνουμε πιο ελκυστικός επενδυτικός προορισμός και ταυτόχρονα να αξιοποιήσουμε τους σημαντικούς πόρους που είναι στη διάθεσή μας μέσω του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας.
Η Ελλάδα θα λάβει συνολικά 32 δισεκατομμύρια ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης, εκ των οποίων τα 19 δισ. θα προέλθουν από άμεσες επιχορηγήσεις. Πολλά από αυτά τα χρήματα θα διατεθούν για επενδύσεις που κοιτάζουν το μέλλον, οι οποίες θα προάγουν την πράσινη και την ψηφιακή μετάβαση. Ένα σημαντικό κομμάτι των κεφαλαίων θα διοχετευθεί για την απόκτηση νέων δεξιοτήτων, την αναβάθμιση δεξιοτήτων και σε ενεργητικές πολιτικές απασχόλησης.
Στην Ελλάδα σκοπεύουμε να δαπανήσουμε περισσότερα από 3 δισ. ευρώ σε αυτές τις πολιτικές, ένα πολύ σημαντικό ποσό δεδομένου του μεγέθους της χώρας. Κάποιες από αυτές τις πολιτικές είναι οριζόντιες, όπως η αναβάθμιση ψηφιακών δεξιοτήτων, και μας ενδιαφέρει ιδιαίτερα η συνεργασία με ηγέτες στην καινοτομία σε παγκόσμια κλίμακα και με τον ιδιωτικό τομέα για να υλοποιήσουμε τέτοιου είδους πολιτικές.
Άλλες πολιτικές, όπως έχει ήδη αναφερθεί, θα πρέπει να έχουν τοπικά χαρακτηριστικά. Για να σας δώσω ένα παράδειγμα, χθες βάλαμε τέλος στη λειτουργία μιας ηλεκτροπαραγωγικής μονάδας λιγνίτη, που λειτουργούσε στη Βόρεια Ελλάδα επί σχεδόν 50 χρόνια. Αν θέλουμε να απομακρυνθούμε από τον άνθρακα και να μεταβούμε σε ένα μέλλον με πιο καθαρές πηγές ενέργειας, θα πρέπει να προσέξουμε ιδιαίτερα αυτές τις λιγνιτοπαραγωγές περιοχές.
Έχουμε ένα ειδικό σχέδιο μετάβασης για αυτή την περιοχή της Ελλάδας, τη Δυτική Μακεδονία, όπου σκοπεύουμε να επενδύσουμε σχεδόν 5 δισ. ευρώ, ώστε να κάνουμε τη μετάβαση ηπιότερη.
Μια τελευταία παρατήρηση: νέα εργασιακά δικαιώματα για την οικονομία περιστασιακής απασχόλησης (gig economy). Έγιναν κάποιες αναφορές σε αυτό. Είναι ιδιαίτερα σημαντικό, ιδίως για τους νέους που είναι ενεργοί σε αυτού του τύπου την οικονομία, να διασφαλίσουμε πως χαίρουν επαρκούς προστασίας.
Εφαρμόζουμε νέα εργασιακή νομοθεσία: για παράδειγμα το δικαίωμα της αποσύνδεσης, να μην είναι ο εργαζόμενος διαθέσιμος 24 ώρες την ημέρα, 7 ημέρες την εβδομάδα, για τον εργοδότη του. Το δικαίωμα σύστασης συνδικαλιστικών οργανώσεων από εργαζόμενους σε πλατφόρμες, και να έχουν πρόσβαση σε βασικό εξοπλισμό για την υγεία και την ασφάλειά τους, ανεξάρτητα από τον τύπο της σύμβασής τους. Αυτές, πιστεύω, είναι σημαντικές πρόνοιες που ελπίζω ότι κάποια στιγμή θα εφαρμοστούν και σε ευρωπαϊκό επίπεδο.