Χρειάστηκαν μόλις επτά ώρες για τη Διακήρυξη Φιλίας και Καλής Γειτονίας των Αθηνών και την υπογραφή 15 ξεχωριστών συμφωνιών Ελλάδας - Τουρκίας, έξι χρόνια μετά από την τελευταία επίσκεψη του Ταγίπ Ερντογάν στη χώρα μας, τον μακρινό Δεκέμβριο του 2017.
Από τότε έως και σήμερα οι σχέσεις των δύο χωρών δοκιμάστηκαν σε γη, αέρα και θάλασσα και μόνον τα στοιχεία της φύσης -σεισμοί και καταστροφικές πυρκαγιές- κατάφεραν να φέρουν κοντά τους δύο λαούς και κυρίως της ηγεσίες τους.
Το θετικό κλίμα των τελευταίων δέκα μηνών, αποτυπώθηκε ανάγλυφα κατά την ολιγόωρη παραμονή της πολυπληθούς τουρκικής αντιπροσωπείας στην πρωτεύουσα, δημιουργώντας μια νέα δυναμική στις ελληνοτουρκικές σχέσεις και ένα θετικό προηγούμενο, με μια σημαντική δήλωση καλών προθέσεων με ρητές αναφορές για την αποφυγή των εντάσεων.
Στο Μέγαρο Μαξίμου τόσο οι διπλωμάτες που προετοίμασαν τη συνάντηση κορυφής, όσο και οι συνεργάτες του πρωθυπουργού που έζησαν λεπτό προς λεπτό το παρασκήνιο του τετ α τετ Μητσοτάκη - Ερντογάν, δεν έκρυβαν την ικανοποίησή τους για τα αποτελέσματα του Ανωτάτου Συμβουλίου -τα οποία χαρακτήριζαν ως καλύτερα του αναμενόμενου- ενώ δεν έκρυβαν και την θετική εντύπωση που τους άφησε και ο ίδιος ο Ταγίπ Ερντογάν, σχολιάζοντας ότι επρόκειτο για «έναν εντελώς διαφορετικό Τούρκο πρόεδρο».
Σε κάθε περίπτωση, με τις δεκαπέντε διακηρύξεις, συμφωνίες και μνημόνια συνεργασίας που υπογράφηκαν, για εμπορικά, τουριστικά, εκπαιδευτικά και πολιτιστικά ζητήματα, επισφραγίστηκε η προσπάθεια για την απαρχή μιας νέας εποχής στις ελληνοτουρκικές σχέσεις, με μοναδικό ζητούμενο να παραμένει το εάν και πότε, θα προχωρήσουμε σε επίλυση των υπαρκτών διαφορών στην υφαλοκρηπίδα και την ΑΟΖ.
Γεμίζει η ατζέντα των επαφών μετά το ραντεβού της Αθήνας
Η διάθεση συνεννόησης και ο νέος οδικός χάρτης στις σχέσεις Ελλάδας - Τουρκίας, τον οποίο ο τουρκικός τύπος χαρακτηρίζει ως «ιστορικό», φαίνεται πως θα έχει και συνέχεια και μάλιστα με την έλευση κιόλας του νέου έτους.
Ήδη προγραμματίστηκαν τα πρώτα ραντεβού των δύο πλευρών μέσα στο 2024, αρχής γενομένης από την κατ' ιδίαν συνάντηση Γεραπετρίτη - Φιντάν στην Τουρκία, αλλά και του υπουργού Μεταναστευτικής Πολιτικής Δημήτρη Καιρίδη με τον Τούρκο ομόλογό του για το μεταναστευτικό στις Βρυξέλλες.
Θα ακολουθήσει τον Φεβρουάριο ο πολιτικός διάλογος για τη θετική ατζέντα μεταξύ των διπλωματικών εκπροσώπων των δύο κυβερνήσεων και στις αρχές του ίδιου μήνα, θα διεξαχθεί το ελληνοτουρκικό επιχειρηματικό φόρουμ.
Είναι ενδεικτικό ότι με το νέο χρόνο θα πραγματοποιηθούν ακόμα δύο τετ α τετ ανάμεσα στον Κυριάκο Μητσοτάκη και τον Ταγίπ, αρχικά με την επίσημη επίσκεψη του Έλληνα Πρωθυπουργού στην Άγκυρα τον, ενώ οι δύο ηγέτες θα συναντηθούν εκ νέου τον Ιούλιο στο περιθώριο της Συνόδου Κορυφής του ΝΑΤΟ στην Ουάσινγκτον.
Τα «ορόσημα» του Συμφώνου Φιλίας
Κυβερνητικές πηγές, σχετικά με τη Διακήρυξη Φιλίας και Καλής Γειτονίας των Αθηνών έκαναν λόγο για έναν ιδιαιτέρως σημαντικό κείμενο, καθώς είναι η πρώτη φορά που Ελλάδα και Τουρκία – με τις υπογραφές του πρωθυπουργού της Ελλάδας και του Προέδρου της Τουρκίας δεσμεύονται σε σχέσεις φιλίας και καλής γειτονίας και σε «ήρεμα νερά».
Στη Διακήρυξη υπογραμμίζεται η σημασία αποτελεσματικών διαύλων επικοινωνίας σε κάθε επίπεδο και δίνεται έμφαση στην αποφυγή συγκρουσιακών καταστάσεων και δυνητικής κλιμάκωσης.
Αποτελεί δε, μια δήλωση προθέσεων στην οποία και η Τουρκία δεσμεύεται για στους στόχους του Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών και τις αρχές του Διεθνούς Δικαίου και της φιλικής συνεργασίας μεταξύ των κρατών, ενώ γίνεται σαφής αναφορά στη δέσμευση αποφυγής δηλώσεων και ενεργειών που υπονομεύουν το πνεύμα και το γράμμα της Διακήρυξης ή θέτουν σε κίνδυνο την ειρήνη και τη σταθερότητα στην περιοχή.
Για πρώτη φορά μάλιστα η Τουρκία δεσμεύεται στην επίλυση όποιας διαφωνίας προκύψει με την Ελλάδα με φιλικό τρόπο είτε με απευθείας διαβουλεύσεις με τη χώρα μας, είτε με άλλα μέσα αμοιβαίας επιλογής, όπως προβλέπεται από τον Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών, χωρίς ωστόσο να αναιρεί τις νομικές θέσεις των δύο χωρών.
Το κείμενο, το οποίο προήλθε έπειτα από εντατικές διαπραγματεύσεις μεταξύ των δύο υπουργείων Εξωτερικών, μπορεί να μην είναι νομικά δεσμευτικό αλλά έχει πρόσθετη πολιτική αξία, καθώς φέρει τις υπογραφές των ηγετών Ελλάδας και Τουρκίας.
Τι περιλαμβάνουν οι 15 συμφωνίες
Οι διακηρύξεις και τα μνημόνια συνεργασίας υπογράφηκαν στο 5ο Ανώτατο Συμβούλιο Συνεργασίας Ελλάδας – Τουρκίας, αφορούν μία ευρεία γκάμα κλάδων, από τον τουρισμό, την ενέργεια και το εμπόριο μέχρι την έρευνα, την παιδεία και τις μεταφορές.
Αναλυτικά οι συμφωνίες:
Συμφωνία στον Τομέα της παιδείας. Υπογράφουν ο υπ. Παιδείας Κυριάκος Πιερρακάκης και ο Τούρκος υπ. Παιδείας Yusuf Tekin.
Η συμφωνία στοχεύει στην ενδυνάμωση της συνεργασίας μεταξύ των υπουργείων Παιδείας της Ελλάδας και της Τουρκίας στον τομέα της επαγγελματικής εκπαίδευσης. Αναφέρεται στην αναγνώριση διπλωμάτων τεχνικής εκπαίδευσης, στην ανταλλαγή γνώσεων και εμπειριών, στην οργάνωση κοινών εκπαιδευτικών δραστηριοτήτων για διδάσκοντες και σπουδαστές, στις ανταλλαγές σπουδαστών.
Μνημόνιο Κατανόησης (MoU) ΑΔΜΗΕ – TEIAS στον τομέα της ηλεκτρικής διασύνδεσης. Υπογράφουν ο γενικός διευθυντής Λειτουργίας, Υποδομών και Αγοράς του ΑΔΜΗΕ Δημήτρης Μίχος και ο πρόεδρος TEIAS Orhan Kaldirim.
Το μνημόνιο αφορά τη δημιουργία νέας διασυνδετικής γραμμής μεταξύ Νέας Σάντας και Μπαμπαέσκι με στόχο την αναβάθμιση της ηλεκτρικής διασύνδεσης Ελλάδας – Τουρκίας και την αύξηση του όγκου αμφίδρομης ροής ενέργειας κατά 600 MW.
Μνημόνιο Κατανόησης (MoU) στον τομέα των Μικρών και Μεσαίων Επιχειρήσεων. Υπογράφουν ο υπ. Ανάπτυξης Κώστας Σκρέκας και ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών Hakan Fidan.
Το μνημόνιο αναφέρεται στην ανάπτυξη δομών δικτύωσης μεταξύ μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων των δύο χωρών, καθώς και στην αλληλοενημέρωση και ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών για την απλοποίηση του επιχειρηματικού περιβάλλοντος.
Μνημόνιο Κατανόησης (MoU) ECG- Eximbak στον τομέα των εξαγωγών. Υπογράφουν ο ΥΦΥΠΕΞ Κώστας Φραγκογιάννης και o CEO της Turk Eximbank, Ali Guney.
Το μνημόνιο προωθεί τη συνεργασία των φορέων Export Credit Greece και Turk Eximbank με σκοπό την αύξηση των εξαγωγών αγαθών και υπηρεσιών. Η συνεργασία περιλαμβάνει ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών και τεχνογνωσίας, εκπαίδευση προσωπικού, ενημέρωση και διευκόλυνση στην επίλυση προβλημάτων, ανάπτυξη κοινών ερευνητικών προγραμμάτων σε Ελλάδα, Τουρκία και τρίτες χώρες.
Μνημόνιο Κατανόησης (MoU) EG – Invest in TR στον τομέα των επενδύσεων. Υπογράφουν ο ΥΦΥΠΕΞ Κώστας Φραγκογιάννης και ο πρόεδρος του Invest in Turkiye Burak Daglioglu.
Το μνημόνιο αναφέρεται στη συνεργασία των φορέων Enterprise Greece και Invest in Turkiye με σκοπό την προσέλκυση επενδύσεων. Στο πλαίσιο αυτό προβλέπεται η αλληλοενημέρωση σε θέματα οικονομικού ενδιαφέροντος, η δημιουργία σταθερού και ευέλικτου επενδυτικού κλίματος, η προώθηση και διεύρυνση της συνεργασίας μεταξύ των επιχειρήσεων, η ανάπτυξη αμοιβαία επωφελών επενδυτικών προγραμμάτων.
Μνημόνιο Κατανόησης (MoU) μεταξύ EG – TOBB στον τομέα των επενδύσεων/επιχειρήσεων. Υπογράφουν ο ΥΦΥΠΕΞ Κώστας Φραγκογιάννης και ο αντιπρόεδρος του ΤΟΒΒ Cengiz Gunay.
Το μνημόνιο αφορά τη συνεργασία των φορέων Enterprise Greece και Union of Chambers and Commodity Exchanges Of Turkiye (TOBB) με σκοπό τη στήριξη των επιχειρηματικών κοινοτήτων των δύο χωρών. Η συνεργασία περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, την ανάπτυξη στρατηγικών για την αύξηση των εμπορικών και επιχειρηματικών αποστολών, την ανταλλαγή πληροφοριών και τεχνογνωσίας, τη διαχείριση ανθρώπινου δυναμικού και τη βιώσιμη οικονομική ανάπτυξη.
Μνημόνιο Κατανόησης (MoU) στον τομέα των κοινωνικών υπηρεσιών με έμφαση στην προστασία ΑμΕΑ. Υπογράφουν η υπ. Οικογενειακής Πολιτικής και Κοινωνικής Συνοχής Σοφία Ζαχαράκη και ο Τούρκος ΥΠΕΞ Hakan Fidan.
Το μνημόνιο προωθεί τη συνεργασία για την ανάπτυξη στρατηγικών και υπηρεσιών με σκοπό την ισότιμη πρόσβαση και συμπερίληψη των ατόμων με ειδικές ανάγκες στον κοινωνικό ιστό. Στο πλαίσιο αυτό προβλέπεται η ανταλλαγή καλών πρακτικών και τεχνογνωσίας στον τομέα της κοινωνικής πρόνοιας, η οργάνωση συνεδρίων και σεμιναρίων για την εξάλειψη των ανισοτήτων, τη βελτίωση της προσβασιμότητας, τη φροντίδα και την αποϊδρυματοποίηση των ΑμΕΑ.
Μνημόνιο Κατανόησης (MoU) στον τομέα του αθλητισμού. Υπογράφουν ο ΥΠΕΞ Γιώργος Γεραπετρίτης και ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών Hakan Fidan.
Το παρόν μνημόνιο αντικαθιστά το παλαιότερο Πρωτόκολλο του 2013 και προωθεί την ενδυνάμωση του θεσμού των Ολυμπιακών Αγώνων, τη συνεργασία για την καταπολέμηση της χειραγώγησης των αγώνων, τη συνεργασία και τις ανταλλαγές μεταξύ εθνικών ομοσπονδιών και αθλητικών ομίλων.
Κοινή Δήλωση / Διακήρυξη για συνεργασία στον τομέα του τουρισμού. Υπογράφουν η υπ. Τουρισμού Ολγα Κεφαλογιάννη και ο Τούρκος υπ. Πολιτισμού & Τουρισμού Mehmet Ersoy.
Οι δύο πλευρές αναγνωρίζουν τον ρόλο του τουρισμού ως γέφυρας συνεργασίας μεταξύ των δύο λαών και τη συμβολή του στην οικονομική ανάπτυξη και στήριξη επαγγελματιών, επιχειρήσεων και τοπικών κοινωνιών. Στο πλαίσιο αυτό συμφωνούν να συνέρχεται κάθε χρόνο η Κοινή Επιτροπή Τουρισμού με σκοπό να προωθήσει την άμεση συνεργασία ταξιδιωτικών φορέων και τουριστικών πρακτόρων, να ενισχύσει την ανταλλαγή καλών πρακτικών και εμπειριών, να διερευνήσει τις δυνατότητες για κοινές τουριστικές επενδύσεις, με απώτερο στόχο την αύξηση των τουριστικών ροών.
Κοινή Δήλωση / Διακήρυξη ΓΓΕΤ- TUBITAK για συνεργασία στον τομέα της έρευνας και της καινοτομίας. Υπογράφουν ο υπ. Ανάπτυξης Κώστας Σκρέκας και ο Τούρκος Υπουργός Εξωτερικών Hakan Fidan.
Οι εθνικοί φορείς έρευνας και τεχνολογίας των δύο χωρών, με σκοπό τη συνέχιση και διεύρυνση της επιστημονικής συνεργασίας τους, επιβεβαιώνουν την πρόθεσή τους να προκηρύξουν κοινό διαγωνισμό στους τομείς: βιοεπιστημών, υγείας, φαρμακευτικών προϊόντων, αγροδιατροφής, κυκλικής οικονομίας, βιώσιμης ενέργειας, δομικών υλικών, πολιτισμού, τουρισμού και δημιουργικής βιομηχανίας.
Κοινή Δήλωση / Διακήρυξη για σύγκληση Κοινής Επιτροπής οικονομίας και εμπορίου (JEC – JETCO). Υπογράφουν ο ΥΦΥΠΕΞ Κώστας Φραγκογιάννης και ο Τούρκος υφυπουργός Εμπορίου Sezai Ucarmak.
Οι δύο πλευρές συμφωνούν στη σύγκληση της 6ης Συνόδου Κοινής Επιτροπής Οικονομίας και Εμπορίου. Η τουρκική πλευρά έχει προτείνει να πραγματοποιηθεί στις 2 Φεβρουαρίου 2024 στην Κωνσταντινούπολη. Στη σύνοδο θα εξεταστούν θέματα εμπορίου, ενέργειας, μεταφορών, τουρισμού.
Κοινή Δήλωση / Διακήρυξη για συνεργασία στον τομέα της αγροτικής ανάπτυξης. Υπογράφουν ο υπ. Αγροτικής Ανάπτυξης Λευτέρης Αυγενάκης και ο Τούρκος ΥΠΕΞ Hakan Fidan.
Οι δύο πλευρές εκφράζουν την πρόθεσή τους να προχωρήσουν στην ανταλλαγή τεχνογνωσίας στον τομέα των αγροτικών καλλιεργειών, να συνεργασθούν στην αντιμετώπιση πλημμυρών ή ξηρασίας, να συνεργασθούν στην πρόληψη και αντιμετώπιση δασικών πυρκαγιών, να καταπολεμήσουν την παράνομη αλιεία, να προωθήσουν την έρευνα στον τομέα της αγροτικής ανάπτυξης.
Κοινή Δήλωση / Διακήρυξη για τελωνειακή συνεργασία. Υπογράφουν ο πρόεδρος Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων Γιώργος Πιτσιλής και ο Τούρκος υφυπ. Εμπορίου Sezai Ucarmak.
Οι δύο πλευρές επιβεβαιώνουν τη δέσμευσή τους να αναπτύξουν περαιτέρω τη συνεργασία μεταξύ των τελωνειακών αρχών. Στο πλαίσιο αυτό, συμφωνούν στη διοργάνωση κοινών σεμιναρίων, την ανταλλαγή πληροφοριών και βέλτιστων πρακτικών προκειμένου να βελτιώσουν την αποτελεσματικότητα των τελωνειακών υπηρεσιών, να καταπολεμήσουν την απάτη, να προωθήσουν την ασφάλεια και την προστασία των πολιτών.
Κοινή Δήλωση / Διακήρυξη για τη διοργάνωση Hackathon. Υπογράφουν ο ΥΦΥΠΕΞ Κώστας Φραγκογιάννης και ο Τούρκος ΥΦΥΠΕΞ Burak Akcapar.
Οι δύο πλευρές προγραμματίζουν την διοργάνωση διαδικτυακού διαγωνισμού με ενεργό συμμετοχή μαθητών δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, φοιτητών τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, νεοφυών επιχειρήσεων, εμπορικών και βιομηχανικών επιμελητηρίων των δύο χωρών. Οι συμμετέχοντες θα κληθούν να καταθέσουν ιδέες και προτάσεις πάνω σε ζητήματα προστασίας του περιβάλλοντος και καθημερινότητας σε αστικό περιβάλλον. Η πρόταση που θα βραβευθεί θα υποστηριχθεί από τις δύο χώρες προκειμένου να υλοποιηθεί.
Κοινή Δήλωση/ Διακήρυξη για επόμενη σύγκληση τεχνικής Επιτροπής για 2η γέφυρα στον Έβρο – ΕΓΝΑΤΙΑ. Υπογράφουν ο CEO ΕΓΝΑΤΙΑΣ Κωνσταντίνος Κουτσούκος και ο Τούρκος αν. διευθυντής της Γενικής Διεύθυνσης Αυτοκινητοδρόμων Τουρκίας Selahattin Bayramcavus.
Οι δύο πλευρές αναγνωρίζουν την πρόοδο των εργασιών στην κατασκευή δεύτερης διασυνοριακής γέφυρας στην περιοχή Κήποι – Υψάλα, την οποία εποπτεύει η Εγνατία Οδός Α.Ε., και ανακοινώνουν την επόμενη συνάντηση τεχνικών επιτροπών και εμπειρογνωμόνων.
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news 
