Η διπλωματική καταιγίδα που προκάλεσε η ακύρωση της συνάντησης στη βρετανική πρωτεύουσα του Ρίσι Σούνακ με τον Κυριάκο Μητσοτάκη αναμένεται να κυριαρχήσει στην προγραμματισμένη συνάντηση του πρωθυπουργού με την Πρόεδρο της Δημοκρατίας Κατερίνα Σακελλαροπούλου, την ώρα που συνεχίζεται ο διεθνής σάλος για τη στάση του ενοίκου της Ντάουνινγκ Στρίτ.
Είναι ενδεικτικό ότι λίγες μόνο ώρες μετά το βρετανικό «φάουλ», προσπάθεια εξομάλυνσης των σχέσεων ανέλαβε ο πρώην ρωθυπουργός του Brexit και νυν υπουργός Εξωτερικών Ντέιβιντ Κάμερον, ο οποίος φρόντισε να συναντήσει στο περιθώριο της συνόδου του ΝΑΤΟ στις Βρυξέλλες τον Έλληνα ομόλογό του Γιώργο Γεραπετρίτη.
Διπλωματικές πηγές ανέφεραν ότι η συνάντηση πραγματοποιήθηκε κατόπιν αιτήματος του υπουργού Εξωτερικών της Βρετανίας και στο τετ α τετ ο κ. Γεραπετρίτης επεσήμανε στον κ. Κάμερον τη διαφωνία αρχής που υφίσταται ως προς το ζήτημα της επιστροφής των γλυπτών του Παρθενώνα, ωστόσο, οι δύο Υπουργοί συμφώνησαν ότι υφίσταται ανάγκη συνεργασίας για τη διαφύλαξη των διμερών σχέσεων Ελλάδας - Ηνωμένου Βασιλείου και την αντιμετώπιση των κοινών προκλήσεων.
Εγκλωβισμένος ανάμεσα στα Μάρμαρα και τον Ερντογάν...
Η διπλωματική κρίση μεταξύ Αθήνας και Λονδίνου, μετά τα όσα ανέφερε ο πρωθυπουργός για τα Γλυπτά του Παρθενώνα, στη συνέντευξή του στο BBC, ερμηνεύεται ποικιλοτρόπως από τους επιτελείς του Μεγάρου Μαξίμου.
Μέλη της κυβέρνησης σε τοποθετήσεις τους άφηναν να εννοηθεί ότι η στάση του Ρίσι Σούνακ υποκρύπτει προεκλογικές σκοπιμότητες, από τη στιγμή όπου στη Μεγάλη Βρετανία το 2024 είναι μια προεκλογική χρονιά, με τους Εργατικούς να προηγούνται στις δημοσκοπήσεις με πάνω από 20 μονάδες διαφορά και τον ίδιο τον Βρετανό Πρωθυπουργό να πιέζεται για πρόωρες εκλογές ακόμα και από το ίδιο του το κόμμα.
Άλλοι συνομιλητές του Κυριάκου Μητσοτάκη, πάντως, επιχειρούν να ερμηνεύσουν τις εξελίξεις υπό το πρίσμα των έντονων διπλωματικών σχέσεων που έχει αναπτύξει το τελευταίο διάστημα ο Ρίσι Σούνακ με την κυβέρνηση της Άγκυρας και τον κοινό βηματισμό τους μετά το Brexit.
Φέρνουν μάλιστα ως παράδειγμα την πρόσφατη αμυντική συμφωνία που υπέγραψαν οι δύο χώρες, αλλά και τις παρασκηνιακές διεργασίες με τον Ταγίπ Ερντογάν, για την προμήθεια των μαχητικών αεροσκαφών Eurofighter, με τη Βρετανική πλευρά να παίζει το ρόλο του «διαμεσολαβητή» απέναντι στη Γερμανία, προκειμένου αυτή να πειστεί και να ανάψει το πράσινο φως για την αγορά των ευρωπαϊκών αεροσκαφών από την Άγκυρα.
Οι μυστικές διαπραγματεύσεις με τους Βρετανούς
Ήταν στις αρχές του 2022 όταν και το μακροχρόνιο ζήτημα της επιστροφής των γλυπτών του Παρθενώνα από το Λονδίνο στην Αθήνα, που αποτελεί αγκάθι στις ελληνοβρετανικές σχέσεις, έδειχνε να μπαίνει σε έναν δρόμο «αλλαγής κλίματος», με τους Times του Λονδίνου να δημοσιεύουν άρθρο περί μίας ενδεχόμενης επανένωσης, με λέξεις όπως «ένωση» και «υποχρεωτική» και τίτλο «Τα Γλυπτά ανήκουν στην Αθήνα. Πρέπει τώρα να γυρίσουν».
Η αλλαγή στάσης μετά από 50 χρόνια δεν πέρασε απαρατήρητη, ενώ την ίδια χρονιά ακολούθησαν πολλά ακόμα άρθρα, όπως στην Telegraph και τον Guardian με απόψεις είτε υπέρ είτε κατά της επανένωσης των Γλυπτών.
Ακολούθησε ο υποδιευθυντής του Βρετανικού Μουσείου, Τζόναθαν Γουίλιαμς, ο οποίος έκανε λόγο για μια «συνεργασία του Παρθενώνα», προσθέτοντας μάλιστα ότι «θέλουμε να αλλάξουμε την ένταση του διαλόγου».
Για πρώτη φορά μάλιστα ακούστηκε η πρόταση της ελληνικής πλευράς να δανείζει στο Βρετανικό Μουσείο άλλα σπουδαία ελληνικά αρχαιολογικά έργα με αντάλλαγμα τα Γλυπτά, όπως «Η μάσκα του Αγαμέμνονα», «Ο μικρός ιππέας του Αρτεμισίου» και «το Παιδί του Κριτίου».
Τότε ήταν η πρώτη φορά που ακούστηκε δημοσίως η πρόταση, δια στόματος του προέδρου του βρετανικού μουσείου Τζόρτζ Όσμπορν, για μια «συμφωνία που πρέπει να κλείσει», ενώ λίγο αργότερα γινόταν γνωστό ότι στο παρασκήνιο ο Κυριάκος Μητσοτάκης, ο Νίκος Δένδιας και ο Γιώργος Γεραπετρίτης, συζητούσαν για μια «συμφωνία επιστροφής», με βασική απαίτηση του Βρετανικού Μουσείου, η ελληνική πλευρά να αναγνωρίσει τη βρετανική κυριότητα των Γλυπτών, επικαλούμενη δεσμευτική νομοθεσία.