ΓΔ: 1557.83 0.86% Τζίρος: 131.70 εκ. € Τελ. ενημέρωση: 17:25:04 DATA
Χιώνης
Φωτο: Διονύσης Χιώνης, συνιδρυτής Athlos Energy.

Mission Impossible: Φέρνοντας την πυρηνική ενέργεια στην Ελλάδα

Ο Διονύσης Χιώνης της Athlos Energy, σε συνέντευξή του στο BD, μιλά για την πυρηνική ενέργεια, τις προκλήσεις και τις ευκαιρίες που διαμορφώνονται. Πόσο ασφαλή είναι σήμερα τα πυρηνικά εργοστάσια, τι γίνεται στον κόσμο και τι μπορούμε να περιμένουμε στην Ελλάδα.

Τον ιδιαίτερα φιλόδοξο στόχο της δημιουργίας του πρώτου πυρηνικού προγράμματος στην Ελλάδα περιγράφει σε συνέντευξη - podcast στο Business Daily, ο Διονύσης Χιώνης, συνιδρυτής της Athlos Energy.

Ο κ. Χιώνης απαντά στις ανησυχίες για την ασφάλεια των πυρηνικών μονάδων παραγωγής ρεύματος, υπογραμμίζει τις μεγάλες πυρηνικές επενδύσεις που πραγματοποιούν γειτονικές μας χώρες όπως η Τουρκία, Αίγυπτος, Βουλγαρία και Ιταλία, και τονίζει ότι η πυρηνική ενέργεια είναι η λύση στην ενεργειακή κρίση που μαστίζει την Ευρώπη.

Τέλος, αναφέρεται στις προκλήσεις διαχείρισης των πυρηνικών αποβλήτων, αλλά και τις νέες δυνατότητες που προσφέρουν οι νέας τεχνολογίας μικροί αρθρωτοί αντιδραστήρες.

  • Πείτε μας δυο λόγια για την πρωτοβουλία σας, την Athlos Energy,  και τους στόχους της πρωτοβουλίας σας.

Διονύσης Χιώνης: Η Athlos Energy είναι η πρώτη ελληνική startup εταιρεία στην πυρηνική βιομηχανία. Την έχουμε ιδρύσει μαζί με τον συνάδελφό μου Στάθη Βλασσόπουλο. Είμαστε Έλληνες του εξωτερικού και πρακτικά θέλουμε να ξεκινήσουμε μια προσπάθεια στην Ελλάδα για την εισαγωγή της πυρηνικής ενέργειας, που είναι ένα θέμα ταμπού, προσφέροντας έναν ρόλο συμβουλευτικού χαρακτήρα στο ελληνικό κράτος, έτσι ώστε να καταλάβει η ελληνική κυβέρνηση το τι σημαίνει πυρηνική ενέργεια. Αλλά ο βασικός μας στόχος είναι η προετοιμασία και η κατασκευή του πρώτου πυρηνικού προγράμματος στην Ελλάδα. Που σημαίνει ο πρώτος πυρηνικός αντιδραστήρας στη χώρα μας. Είναι κάτι αρκετά φιλόδοξο, αλλά πιστεύουμε ακράδαντα ότι η πυρηνική ενέργεια είναι κάτι το οποίο θα βοηθήσει σημαντικά τη χώρα μας για τις επόμενες δεκαετίες.

  • Αναφέρατε ότι η πυρηνική ενέργεια είναι θέμα ταμπού στην Ελλάδα. Κατά τη γνώμη σας, γιατί είναι τόσο αρνητική στάση της κοινής γνώμης απέναντι στην πυρηνική ενέργεια; Όταν ακούμε πυρηνική ενέργεια στην Ελλάδα, το μυαλό μας πηγαίνει στο Τσέρνομπιλ και τη Φουκοσίμα και άλλες παρόμοιες καταστροφές. Για ποιο λόγο δεν έχει εξελιχθεί η κουβέντα;

Αυτή η αρνητική εικόνα δεν υπάρχει μόνο στην Ελλάδα. Υπάρχει σε παγκόσμιο επίπεδο. Δουλεύω πάνω από 10 χρόνια στην πυρηνική βιομηχανία και σε παγκόσμιο επίπεδο στην Ελβετία αλλά και στο εξωτερικό, σε άλλες χώρες και έχουμε δει ότι δυστυχώς η πυρηνική βιομηχανία δεν έχει καταφέρει να επικοινωνήσει με απλά λόγια το τι σημαίνει πυρηνική ενέργεια. Η πυρηνική βιομηχανία κατά βάση κρατούσε έναν αρκετά μετριοπαθή χαρακτήρα στο πως επικοινωνεί τα βήματα της για το μέλλον, με αποτέλεσμα ο κόσμος να μην καταλαβαίνει με πολύ απλά λόγια τι σημαίνει πυρηνική ενέργεια, ποιες είναι οι προκλήσεις και ποια είναι τα πλεονεκτήματα. Οπότε υπάρχει ξεκάθαρα μία ελλιπής ενημέρωση του κόσμου που οδηγεί σε στερεοτυπικούς συνειρμούς, όπως για παράδειγμα ότι πυρηνική ενέργεια είναι πυρηνικά όπλα ή πυρηνικά ατυχήματα. Αυτή τη στιγμή ο κόσμος, αν θέλει με πολύ απλά λόγια να καταλάβει τί σημαίνει πυρηνική ενέργεια, δεν μπορεί να βρει αυτή την πηγή πληροφόρησης και γι’ αυτό το λόγο εμείς σαν Athlos Energy έχουμε ξεκινήσει εδώ και ορισμένους μήνες να αρθρογραφούμε σε διάφορα μέσα ή να δίνουμε συνεντεύξεις όπως σήμερα εδώ στο Business Daily, έτσι ώστε να εξηγήσουμε ποια είναι τα πλεονεκτήματα αυτής της μορφής τεχνολογίας και τι θα μπορούσε να κερδίσει η Ελλάδα, η χώρα μας, κάνοντας μια στροφή σε μια πυρηνική εποχή. Οπότε ναι, είναι ένα θέμα ταμπού η πυρηνική ενέργεια, αλλά πιστεύουμε ότι αυτούς τους τρεις μήνες εγώ κι ο Στάθης έχουμε καταφέρει αυτό το θέμα ταμπού να το φέρουμε στην επικαιρότητα και να υπάρχει ένας υγιής διάλογος αυτή τη στιγμή για τα πλεονεκτήματα και τις προκλήσεις της πυρηνικής ενέργειας.

  • Το γεγονός ότι η Ελλάδα είναι μια σεισμογενής χώρα δεν δικαιολογεί μια αυξημένη ανησυχία;

Φυσικά είναι ένας παράγοντας που πρέπει να λάβουμε υπόψη. Στην πυρηνική βιομηχανία συνήθως χρησιμοποιούμε τον όρο design based. Δηλαδή, όταν σχεδιάζεις έναν πυρηνικό αντιδραστήρα δεν θα τον κατασκευάσεις με τον ίδιο τρόπο σε μια σεισμογενή χώρα όπως η Ελλάδα, η Τουρκία, η Ιαπωνία και σε μία μη σεισμογενή χώρα όπως, παραδείγματος χάρη, η Ελβετία. Οπότε λαμβάνεις υπόψιν το γεωστατικό υπόβαθρο μιας χώρας και αναλόγως χρησιμοποιείς αντίστοιχους συντελεστές ασφαλείας, έτσι ώστε να είσαι σίγουρος ότι δεν θα υπάρχει κάποιο πρόβλημα. Και εδώ μπορούμε να θέσουμε μερικά παραδείγματα. Πρώτον, ένα από τα μεγαλύτερα έργα στην Ελλάδα ήταν η γέφυρα Ρίου-Αντιρρίου, σε μια περιοχή που επίσης είναι πολύ σεισμογενής. Όταν κατασκευάστηκε αυτό το έργο, το οποίο πιστεύω πως λειτουργεί σε έναν εξαιρετικό βαθμό, οι μηχανικοί έλαβαν υπόψιν το σεισμογενές περιβάλλον και έτσι βάλανε τους κατάλληλους βαθμούς ασφαλείας, έτσι ώστε να μην υπάρχει κάποιο πρόβλημα στην κατασκευή και στη λειτουργία του. Η Ιαπωνία που αναφέρατε και πριν, με το ατύχημα της Φουκουσίμα, είναι μία ιδιαίτερα σεισμογενής χώρα. Και είναι πολύ σημαντικό να επισημάνουμε ότι στο ατύχημα της Φουκουσίμα, ο αντιδραστήρας δεν είχε κανένα πρόβλημα από τον σεισμό. Ο σεισμός ήταν ιδιαίτερα δυνατός παρόλα αυτά ο αντιδραστήρας λειτούργησε έτσι όπως έπρεπε, τέθηκε σε καταστολή που λέμε, χωρίς κανένα πρόβλημα από το σεισμό. Το πρόβλημα ήταν το τσουνάμι, όπου το νερό πρακτικά πλημμύρισε τους σταθμούς ψύξης του αντιδραστήρα, το οποίο ήταν ένα σημαντικό πρόβλημα, ένα σημαντικό λάθος και αυτό δημιούργησε όλη την καταστροφή στην Φουκουσίμα. Οπότε η Ελλάδα, που είναι μία μια σεισμογενής χώρα, αν έμπαινε σε ένα πυρηνικό πρόγραμμα, θα έπρεπε να λάβει υπ’ όψιν πόσο σεισμογενής είναι η περιοχή στην οποία θα μπορούσαμε να φτιάξουμε έναν αντιδραστήρα και αναλόγως να παρθούν οι αντίστοιχοι κανόνες ασφαλείας, έτσι ώστε να μην υπάρχει κάποιο πρόβλημα από έναν σεισμό.

Από το «όχι» στα αιολικά στο «ναι» για τα πυρηνικά

  • Αναρωτιέμαι πόσο εφικτό είναι να πετύχουμε στην Ελλάδα αυτή την εξοικείωση και την αποδοχή της πυρηνικής ενέργειας, όταν ένα μεγάλο κομμάτι του πληθυσμού δεν αποδέχεται εντελώς ακίνδυνες μορφές ενέργειας, όπως είναι τα αιολικά.

Σε διεθνές επίπεδο χρησιμοποιείται ο όρος "not in my backyard", που σημαίνει ότι μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε οτιδήποτε θέλουμε, αλλά όχι στη δικιά μου την αυλή. Να μην κατασκευάσουμε ένα αιολικό πάρκο, να μην κατασκευάσουμε έναν πυρηνικό αντιδραστήρα ή να βάλουμε φωτοβολταϊκά. Στο τέλος της ημέρας, πρέπει να σκεφτούμε πώς θα έχουμε ενέργεια. Κάπου πρέπει να κατασκευαστούν. Πυρηνικοί αντιδραστήρες ή ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Το κατανοούμε μαζί με τον Στάθη ότι η κοινή γνώμη έχει αυτή την αρνητική στάση μέχρι στιγμής. Παρόλα αυτά, αυτό στο οποίο εμείς θέλουμε να επενδύσουμε είναι στην επικοινωνία με τον απλό κόσμο, να εξηγήσουμε τι σημαίνει πυρηνική ενέργεια. Και εδώ είναι πολύ σημαντικό να τονίσουμε το ότι όταν θα κατασκευαστεί ένας πυρηνικός αντιδραστήρας δεν θα χρησιμοποιήσουμε παραπάνω, παραδείγματος χάριν, από δύο γήπεδα ποδοσφαίρου, οπότε η επιφάνεια γης που θα χρησιμοποιηθεί για πυρηνικό αντιδραστήρα δεν είναι τεράστια. Δεν θα βάλουμε, για παράδειγμα, σε όλα τα βουνά και σε όλες τις πεδιάδες, ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, αιολικά πάρκα κ.λπ. Οπότε η πυρηνική ενέργεια έχει αυτό το πλεονέκτημα. Το ότι χρησιμοποιεί πάρα πολύ μικρή επιφάνεια γης. Πολύ λίγα υλικά συγκριτικά με τις άλλες πηγές ενέργειας, παράγοντας πολύ μεγάλα ποσά ενέργειας. Αυτό που λέμε η πυρηνική ενέργεια έχει μια πολύ μεγάλη ενεργειακή πυκνότητα. Οπότε πρέπει να πάμε στον κόσμο. Πρέπει να μιλήσουμε στον κόσμο. Πρέπει να μιλήσουμε στις τοπικές κοινωνίες. Ο κόσμος θα καταλάβει ποια θα είναι τα πλεονεκτήματα όταν θα κατασκευάσουμε ένα πυρηνικό αντιδραστήρα σε μια περιοχή. Κοινωνικά, οικονομικά η περιοχή θα αναπτυχθεί ιδιαίτερα. Σκεφτείτε το παράδειγμα των λιγνιτικών περιοχών. Η Ελλάδα το 2030 πρέπει να απολιγνιτοποιηθεί. Τι θα γίνει σε αυτές τις περιοχές όταν φύγουν οι λιγνιτική σταθμοί; Μια επιλογή θα μπορούσε να ήταν η πυρηνική ενέργεια. Εκεί αυτές οι περιοχές θα αναπτυχθούν ιδιαίτερα. Θα υπάρξουν περισσότερες δουλειές, Θα υπάρχουν κέρδη. Πολύ φθηνή ενέργεια. Οπότε, πηγαίνοντας στον κόσμο, μιλώντας με τον κόσμο, μπορείς να υπερβείς αυτή την αρνητική χροιά και η κοινή γνώμη να έρθει μαζί σου.

  • Το πολιτικό προσωπικό, τα στελέχη της κυβέρνησης, της αντιπολίτευσης και των άλλων κομμάτων πώς βλέπουν το θέμα της πυρηνικής ενέργειας;

Πιστεύουμε ότι αυτή τη στιγμή, επειδή υπάρχει αυτή η θεωρητική αρνητική στάση από την κοινή γνώμη, έχει ως αποτέλεσμα ότι τα πολιτικά κόμματα δεν θέλουν να πάρουν το πολιτικό ρίσκο και να βγουν επίσημα να μιλήσουν υπέρ ή κατά της πυρηνικής ενέργειας. Η ελληνική κυβέρνηση και πολύ πρόσφατα ο πρωθυπουργός σε μια συνέντευξη στο Bloomberg, νομίζω τον Νοέμβριο, είχε πει ότι η πυρηνική ενέργεια δεν αποτελεί προτεραιότητα, το οποίο είναι απολύτως κατανοητό, αλλά θέλουμε σαν κράτος να γνωρίζουμε πώς θα μπορούσαμε να ενταχθούμε σε μια πυρηνική εποχή. Αυτό είναι άλλωστε και το τι προσπαθούμε σαν Athlos Energy να προσφέρουμε, να προσφέρουμε αυτή τη λύση στην ελληνική κυβέρνηση. Εμείς έχουμε ήδη ξεκινήσει να μιλάμε με διάφορα κόμματα, τόσο της κυβέρνησης όσο και της αντιπολίτευσης, να εξηγήσουμε το πώς μπορούμε να πάμε στην πυρηνική εποχή. Αλλά νομίζω ότι όλα θα πάνε μαζί. Δηλαδή η κοινή γνώμη, ο πολιτικός κόσμος και η βιομηχανία πρέπει σιγά σιγά όλοι μαζί να κατανοήσουν, έτσι ώστε να βγουν ανοιχτά να μιλήσουν για την πυρηνική ενέργεια.

  • Τι γίνεται στον κόσμο; Πόσο έχει αλλάξει η πυρηνική τεχνολογία σε σχέση με εποχές όπως το ατύχημα στο Τσερνομπίλ; Πόσο ασφαλής είναι σήμερα οι πυρηνικές τεχνολογίες; Και ποια είναι η απάντηση που δίνεται στον κόσμο που, όπως είπατε, ανησυχεί παγκοσμίως για το κομμάτι της ασφάλειας; Γιατί μπορεί οι πιθανότητες να είναι μικρές ενός ατυχήματος, ωστόσο αν κάτι συμβεί οι επιπτώσεις είναι καταστροφικές.

Έχετε απόλυτο δίκιο. Η πιθανότητα να μη γίνει ξανά ένα πυρηνικό ατύχημα δεν είναι μηδέν. Αυτό είναι ξεκάθαρο. Παρόλα αυτά, τα καταστροφικά ατυχήματα του Τσερνομπίλ και της Φουκουσίμα είχαν και κάποια αποτελέσματα, έτσι ώστε να βελτιωθούν ακόμη περισσότερο τα συστήματα ασφαλείας των πυρηνικών αντιδραστήρων. Το ρυθμιστικό πλαίσιο, τόσο σε διεθνές επίπεδο όσο και οι εθνικοί ρυθμιστικοί φορείς έχουν αναπτυχθεί. Είναι ιδιαίτερα αυστηροί έλεγχοι, οι οποίοι πραγματοποιούνται έτσι ώστε οι πυρηνικοί αντιδραστήρες να χρησιμοποιούν ιδιαίτερα προηγμένα συστήματα ασφαλείας. Με στόχο να μην δημιουργηθεί κάποιο ατύχημα, να μην υπάρξει τήξη του πυρήνα, όπως λέμε στην πυρηνική αργκό. Παρόλα αυτά, αν συμβεί κάποιο ατύχημα, η νούμερο ένα προτεραιότητα είναι η ραδιενέργεια να παραμείνει εντός του πυρηνικού αντιδραστήρα, που σημαίνει να μην υπάρχει έκλυση ραδιενέργειας στο περιβάλλον, να μην υπάρχουν τραυματισμοί του προσωπικού αλλά και της κοινωνίας στο ευρύτερο περιβάλλον. Οπότε, και αυτό σας το λέω από την εμπειρία μου δουλεύοντας στην πυρηνική βιομηχανία, δουλεύω ακριβώς σε αυτό το κομμάτι. Επενδύονται τεράστια ποσά, έτσι ώστε οι αντιδραστήρες να παραμένουν στο υψηλότατο σημείο ασφάλειας. Στο πρώτο κομμάτι της ερώτησης σας ως προς το τι συμβαίνει στον κόσμο, πρέπει λίγο να δούμε την γενικότερη εικόνα. Αυτή τη στιγμή μόνο στην Ευρώπη το 25% του συνόλου της παραγόμενης ενέργειας προέρχεται από την πυρηνική ενέργεια.

  • Αυτό αφορά τη Γαλλία κυρίως ή και άλλες χώρες.

Πολλές χώρες στην Ευρώπη, στη Σκανδιναβία, Σουηδία, Φινλανδία, στην Ανατολική Ευρώπη, όπως η Τσεχία, η Ουγγαρία. Η Ισπανία έχει αρκετούς αντιδραστήρες. Η Γερμανία δυστυχώς έκλεισε τους τελευταίους αντιδραστήρες πριν μερικά χρόνια. Παρόλα αυτά, το 25% όλης της ισχύος στην Ευρώπη προέρχεται από πυρηνική ενέργεια, δίνοντας, νομίζω, πάνω από 1.000.000 θέσεις εργασίας. Αυτή τη στιγμή σε παγκόσμιο επίπεδο υπάρχουν 417 εν λειτουργία αντιδραστήρες. 63 αντιδραστήρες κατασκευάζονται αυτή τη στιγμή, ενώ 30 χώρες οι οποίες δεν έχουν πυρηνικό πρόγραμμα σκέφτονται να ξεκινήσουν ή έχουν ήδη ξεκινήσει πυρηνικό πρόγραμμα κατασκευάζοντας τους πρώτους αντιδραστήρες τους. Αυτές οι χώρες λέγονται embarking countries. Οπότε όλα αυτά συνεισφέρουν σε αυτό που λέμε πυρηνική αναγέννηση. Είναι τελείως διαφορετική η κατάσταση σήμερα στην πυρηνική ενέργεια σε σχέση με το πώς ήμασταν μετά το ατύχημα της Φουκουσίμα, όπου πρακτικά πολλές χώρες αποφάσισαν να σταματήσουν το πυρηνικό πρόγραμμα, όπως η Γερμανία.

Η ασφάλεια και τα πυρηνικά απόβλητα

  • Και αυτό συμβαίνει γιατί η ασφάλεια πια έχει φτάσει σε επίπεδο που έχει καθησυχάσει αυτές τις ανησυχίες.

Το κομμάτι της ασφάλειας ξεκάθαρα έχει βελτιωθεί. Απλά νομίζω ότι σιγά σιγά ο κόσμος θα αρχίσει να γίνεται πιο ρεαλιστής. Καταλαβαίνουμε ότι τα σχέδια της πράσινης μετάβασης ίσως να ήταν και υπέρ φιλόδοξα. Όταν λέμε ότι θα βάλουμε παντού αιολικά πάρκα, φωτοβολταϊκά πάρκα, ναι, είναι μια λύση -ειδικά για τη χώρα μας, δεν μπορούμε να πούμε ότι μια χώρα με ήλιο και αέρα δε θα χρησιμοποιήσει τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, αλλά στο τέλος της ημέρας πρέπει να δούμε τη γενική εικόνα και να κατανοήσουμε πώς θα παράξουμε αυτά τα τεράστια ποσά ενέργειας που χρειαζόμαστε. Νομίζω ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση έκανε μια ανάλυση που είπε ότι θα τριπλασιαστούν οι ενεργειακές ανάγκες μέχρι το 2050. Πως ο κόσμος θα χρησιμοποιήσει αυτή την ενέργεια. Και η κρίση φυσικά μεταξύ Ουκρανίας και Ρωσίας με το φυσικό αέριο ήταν ένας παράγοντας που έδειξε ότι, ΟΚ, υπάρχουν άλλες λύσεις όπως το φυσικό αέριο, αλλά ίσως να μην είναι και οι καλύτερες λύσεις και οικονομικά αλλά και από άποψη ενεργειακής ασφάλειας. Οπότε πιστεύω ότι ο κόσμος αρχίζει να κατανοεί ότι όλες οι μορφές ενέργειας έχουν τα πλεονεκτήματά τους αλλά και τις προκλήσεις τους και γι' αυτό το λόγο ο κόσμος αρχίζει να είναι λίγο πιο θετικός ως προς το κομμάτι της πυρηνικής ενέργειας.

  • Η παραγωγή ενέργειας από πυρηνικούς σταθμούς θεωρείται καθαρή μορφή ενέργειας. Ωστόσο υπάρχουν τα πυρηνικά απόβλητα, η διαχείριση των οποίων και προβληματίζει τον κόσμο και αποτελεί μια πρόκληση. Αυτό το ζήτημα έχει απαντηθεί;

Ίσως είναι σημαντικό να κάνουμε μια συνοπτική εισαγωγή στο τι σημαίνει πυρηνικά απόβλητα. Υπάρχουν δυο κατηγορίες τα πυρηνικά απόβλητα χαμηλού επιπέδου που έχουν σχετικά μικρή διάρκεια ζωής και χαμηλή ραδιενέργεια, ενώ υπάρχουν και τα απόβλητα υψηλού επιπέδου ραδιενέργειας, τα οποία είναι συνήθως το χρησιμοποιημένο πυρηνικό καύσιμο. Ένας πυρηνικός αντιδραστήρας, ας πούμε 300 μεγαβάτ, όσο είναι μια λιγνιτική μονάδα στην Ελλάδα, θα λειτουργούσε για 60 χρόνια και το σύνολο των πυρηνικών αποβλήτων θα ήταν περίπου 400 με 500 κυβικά μέτρα, που είναι περίπου το 1/10 μιας πισίνας ολυμπιακών διαστάσεων. Οπότε όταν μιλάμε για πυρηνικά απόβλητα, δε μιλάμε για βουνά από χρησιμοποιημένο καύσιμο, αλλά για ένα πολύ περιορισμένο όγκο. Αυτή τη στιγμή σε παγκόσμιο επίπεδο υπάρχουν διάφορες στρατηγικές για τη διαχείριση των πυρηνικών αποβλήτων. Χώρες όπως η Αμερική ή η Ελβετία αποθηκεύουν το χρησιμοποιημένο καύσιμο σε ειδικά δοχεία, τα οποία μοιάζουν σαν κοντέινερ, ενώ στη Γαλλία επαναχρησιμοποιείται το καύσιμο έτσι ώστε να μειωθεί ο όγκος του. Η τελική λύση είναι κοινώς αποδεκτή σε παγκόσμιο επίπεδο και αυτή είναι η γεωλογική αποθήκευση του πυρηνικού καυσίμου σε βάθος περί των 500 με 1000 μέτρων κάτω από την επιφάνεια της Γης. Αυτό δεν είναι ένα θεωρητικό σενάριο. Αρκετές χώρες έχουν προχωρήσει με αυτή την λύση. Στη Φινλανδία, η πρώτη μονάδα αποθήκευσης χρησιμοποιημένου καυσίμου κάτω από τη γη είναι σε λειτουργία, το καύσιμο θα εναποτεθεί το 2025, ενώ άλλες χώρες, όπως η Σουηδία και η Ελβετία βρίσκονται σε προηγμένα στάδια. Οπότε, συμπερασματικά, η διαχείριση του χρησιμοποιούμενου καυσίμου είναι ένα πολύ σημαντικό ζήτημα, ξεκάθαρα. Ωστόσο, αντιμετωπίζεται με επιτυχία. Υπάρχουν δοκιμασμένες λύσεις και έχουν επενδυθεί πάρα πολλά ποσά τόσο στη βιομηχανία όσο και στην έρευνα, έτσι ώστε αυτή η λύση να είναι η καλύτερη δυνατή. Και εδώ είναι πολύ σημαντικό να τονιστεί ότι την ευθύνη για τη διαχείριση και την αποθήκευση των πυρηνικών αποβλήτων ανήκει στην εκάστοτε χώρα.

  • Να σημειώσουμε επίσης το εξής παράδοξο: ότι όσο εδώ στην Ελλάδα παραμένουμε πολύ αρνητικοί απέναντι στην πυρηνική ενέργεια και δεν το συζητάμε ακόμα σε βάθος το ζήτημα, σε γειτονικές χώρες δημιουργούνται μονάδες. Στη Βουλγαρία υπάρχουν πυρηνικές μονάδες και δημιουργούνται νέες. Στην Τουρκία υπάρχουν πυρηνικές μονάδες και δημιουργούνται νέες. Δηλαδή η γειτονιά μας έχει τέτοιες μονάδες.

Ακριβώς. Αν κοιτάξετε τον λογαριασμό ρεύματος που λαμβάνετε από τη ΔΕΗ, θα δείτε στο πίσω μέρος του εγγράφου ότι υπάρχει αναφορά ότι εισάγουμε πυρηνική ενέργεια και χρησιμοποιούμε πυρηνική ενέργεια από το Κοζλοντούι. Το Κοζλοντούι βρίσκεται στα βόρεια, στο βόρειο κομμάτι της Βουλγαρίας, έχει εν λειτουργία δύο αντιδραστήρες από τα τέλη της δεκαετίας του ‘80 αρχές ’90, ρωσικής κατασκευής, από τη Rosatom. Είναι μια χώρα με ιδιαίτερη εμπειρία στην πυρηνική ενέργεια, ενώ αυτή τη στιγμή έχει πάρει τη στρατηγική απόφαση να κάνει μια στροφή στη Δύση, έχει υπογράψει συμφωνία με την αμερικανική Westinghouse για δύο νέους αντιδραστήρες, πάλι στο Κοζλοντούι. Όπως είπατε, η Τουρκία έχει κατασκευάσει ήδη στο Ακούγιου, βόρεια της Κύπρου, τέσσερις αντιδραστήρες, επίσης από τη Rosatom -μέχρι το 2025 θα υπάρχουν 4,5 γιγαβάτ από πυρηνική ενέργεια  στο Ακούγιου. Θα είναι ένα πρότζεκτ 20 δισ. και θα τροφοδοτήσει περί το 10% των συνολικών αναγκών της Τουρκίας. Παράλληλα, υπάρχει το δεύτερο project στη Σινώπη, στα παράλια της Μαύρης Θάλασσας, ενώ υπάρχει ήδη συζήτηση στο κοινοβούλιο της Τουρκίας για ένα τρίτο project στα σύνορα με την ελληνική Θράκη, με μια στρατηγική επιδίωξη περί των 20 γιγαβάτ. Είκοσι γιγαβάτ από πυρηνική ενέργεια, πιστεύω ότι αυτό θα αλλάξει τον χαρακτήρα της Τουρκίας, βιομηχανικά. Θα έχουν τεράστια ποσά ενέργειας. Η Αίγυπτος αυτή τη στιγμή κατασκευάζει τον πρώτο της αντιδραστήρα, πάλι τέσσερις μονάδες από τη Ρωσία, στο Ελ Νταμπάα και θα είναι 4,8 γιγαβάτ. Η Ιταλία κουβεντιάζει να επαναφέρει την πυρηνική εποχή στη χώρα, ενώ η Σερβία έχει ήδη ξεκινήσει ενέργειες να κατανοήσει τι σημαίνει πυρηνική ενέργεια. Οπότε, όπως πολύ σωστά είπατε, όλες οι γείτονες χώρες κοιτάνε να πάνε στην πυρηνική ενέργεια. Και εδώ πέρα πρέπει να σκεφτούμε και εμείς σαν Ελλάδα αν θέλουμε να χάσουμε αυτό το τρένο. Το μέλλον θα είναι πυρηνική ενέργεια, ξεκάθαρα. Ή αν θέλουμε να πάρουμε και εμείς αυτή την στρατηγική απόφαση και να ακολουθήσουμε την πυρηνική εποχή.

  • Αναφέρατε ότι το μέλλον είναι πυρηνική ενέργεια. Ωστόσο, η Γερμανία, η μεγαλύτερη βιομηχανική χώρα της Ευρώπης, πήρε πρόσφατα μια απόφαση όπου έκλεισε τις πυρηνικές μονάδες και είπε ότι θα προχωρήσουμε χωρίς πυρηνικά. Πώς αξιολογείτε αυτή την απόφαση; Και αν το έχουν μετανιώσει;

Καταρχάς νομίζω ότι ήταν μια καθαρά πολιτική απόφαση της Γερμανίας να σταματήσει την χρήση πυρηνικής ενέργειας. Έγινε μια ανάλυση πολύ πρόσφατα από ένα Νορβηγό καθηγητή, στο International Journal of Sustainable Energy, η οποία έδειξε ότι η απόφαση της Γερμανίας να σταματήσει τη χρήση πυρηνικής ενέργειας, κόστισε 600 δισ. ευρώ από το 2002 μέχρι το 2022. Με αυτό μπορούμε να το μεταφράσουμε στο ότι κλείσανε οι πυρηνικοί σταθμοί και έπρεπε με κάτι να αντικατασταθούν. Η Γερμανία έχει κάνει τρομερές επενδύσεις τα τελευταία χρόνια σε ΑΠΕ, ειδικά σε φωτοβολταϊκά. παρόλα αυτά, η μείωση των αερίων του θερμοκηπίου ήταν μόνο οριακές τα τελευταία χρόνια. Και η ίδια ανάλυση έδειξε ότι αν είχε παραμείνει η πυρηνική ενέργεια στο μείγμα της Γερμανίας, τα αέρια του θερμοκηπίου θα είχαν μειωθεί πολύ παραπάνω και ίσως θα είχαν σωθεί και 300 δισ. ευρώ από όλα τα κόστη. Αν το έχουν μετανιώσει, νομίζω η απάντηση είναι ναι. Γιατί τα δύο συντηρητικά κόμματα, οι Χριστιανοδημοκράτες το CDU και οι χριστιανοί-σοσιαλιστές, το CSU, μίλησαν πολύ πρόσφατα επίσημα στο Κοινοβούλιο ότι ίσως θα πρέπει να επαναφέρουμε την πυρηνική ενέργεια στη Γερμανία. Και εδώ μια εταιρεία από την Αμερική, η Radian Group, με τον Μάρκ Νέλσον έκαναν μία ανάλυση και έδειξαν ότι παρόλο που αποφάσισαν οι Γερμανοί να κλείσουν τους πυρηνικούς αντιδραστήρες, θα μπορούσαν μέχρι το 2028 να επαναφέρουν άμεσα τρεις μονάδες στο δίκτυο και 9 μέχρι το 2032. Οπότε, πρακτικά, αν η Γερμανία θέλει να επανέλθει στην πυρηνική ενέργεια, μπορεί να το κάνει. Η κοινή γνώμη είναι αρκετά εναντίον. Το κίνημα των Πρασίνων είναι πολύ δυνατό στην Γερμανία. Παρόλα αυτά στις τελευταίες εκλογές χάσανε πολύ μεγάλο κομμάτι από τη δύναμή τους και αυτό μεταφράζεται και ως προς την αγανάκτηση, ας το πούμε του κόσμου, ως προς το τι περιμέναμε σαν πράσινη μετάβαση και τι αυτό κόστισε. Οι Γερμανοί γνωρίζετε πολύ καλά ότι πληρώνουν ίσως από τις υψηλότερες τιμές ηλεκτρικής ενέργειας σε όλη την Ευρώπη και αυτό έχει σαν αιτία το ότι η πυρηνική ενέργεια δεν είναι πλέον στο μείγμα τους.

Η πράσινη μετάβαση και η πυρηνική ενέργεια

  • Διατυπώνεται έντονη κριτική πάντως στην Ευρώπη ότι όλη αυτή η πράσινη μετάβαση έγινε χωρίς να μελετηθεί καλά, χωρίς σχεδιασμό και χωρίς να μελετηθούν και οι οικονομικές επιπτώσεις στο κόστος που αναφέρατε.

Κοιτάξτε, όταν πάρθηκε η απόφαση να κλείσουν οι πυρηνικοί αντιδραστήρες και ταυτόχρονα να κλείσουν και λιγνιτικοί σταθμοί, το πρώτο ερώτημα το οποίο τέθηκε και μιλάμε τώρα πίσω στο 2011 - 2012 μετά την Φουκουσίμα, ήταν το πώς θα παράγουμε ενέργεια. Καλώς ή κακώς, οι ΑΠΕ δεν μπορούν από μόνες τους να είναι το φορτίο βάσης. Δεν φυσάει όλη την ημέρα, δεν έχει ήλιο όλη την ημέρα. Αυτό νομίζω ότι είναι κατανοητό στον κόσμο. Οπότε, τότε η λογική ήταν θα βάλουμε μπαταρίες. Το θέμα είναι ότι ακόμα και σήμερα οι μπαταρίες παρόλο που έχουν γίνει αρκετά πιο φθηνές, παραμένουν ακριβές. Και οι μπαταρίες για να κατασκευαστούν χρειάζονται ορυκτά. Έχουν γίνει διάφορες αναλύσεις, οι οποίες λένε ότι δεν έχουμε σε όλο τον κόσμο τα ορυκτά τα οποία θα χρειαστούμε για να βάλουμε αυτές τις μπαταρίες. Επίσης, να μην ξεχνάμε ότι για να βγουν αυτά τα ορυκτά, για να φτιάξουμε τις μπαταρίες πρέπει να σκάψουμε με μηχανήματα σε μεγάλο βάθος, άρα παράγουμε διοξείδιο του άνθρακα και άλλους ρύπους. Οπότε έχετε δίκιο, υπάρχει μια έντονη κριτική. Ο κόσμος πίστευε ότι κάνοντας αυτή την πράσινη μετάβαση θα έχουμε και πιο φθηνό ρεύμα. Δυστυχώς αυτή τη στιγμή, αυτό δεν φαίνεται. Και η κρίση με το φυσικό αέριο μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας δεν βοηθούν σ’ αυτό. Νομίζω στις τελευταίες μέρες του περασμένου έτους έληξε και η πενταετής συμφωνία μεταξύ Gazprom και Ουκρανίας για παροχή φυσικού αερίου στην Ευρώπη, στις χώρες της Μολδαβίας, Ουγγαρία αν δεν κάνω λάθος, που σημαίνει ότι αυτά τα συμβόλαια δεν θα υπάρχουν από το 2025 και μετά, θα υπάρχει λιγότερη παροχή φυσικού αερίου. Οπότε ένα σημαντικό ερώτημα είναι το πώς θα έχουμε ενέργεια;

  • Στην Ελλάδα γιατί η τιμή της ενέργειας είναι σχετικά υψηλή, δεδομένης της μεγάλης διείσδυσης των ανανεώσιμων. Θα περίμενε κανένας ότι με τόσο μεγάλη συμμετοχή θα έχουν πέσει οι τιμές.

Αυτή είναι μια σκέψη που όλος ο κόσμος έχει. Δεν είμαι ο ειδικός για να απαντήσω αυτή την ερώτηση. Υπάρχει το αρμόδιο υπουργείο και ειδικοί αναλυτές που το έχουν εξηγήσει πολλές φορές. Σε αυτό στο οποίο καταλήγουμε είναι ότι όπως είπαμε και πριν οι ΑΠΕ έχουν μια στοχαστικότητα. Ναι, όντως υπάρχουν κάποιες εξαιρετικές μέρες που έχουμε αρκετό αέρα και αρκετό ήλιο και οι τιμές της ηλεκτρικής ενέργειας εκείνη την ώρα είναι αυτό που λέμε ακόμα και αρνητικές. Αυτό δεν σημαίνει ότι ο πολίτης φυσικά θα πάρει λεφτά, απλά δεν κοστίζει τίποτα. Αλλά τι συμβαίνει τη στιγμή που χρειάζεσαι φορτίο το βράδυ ή όταν γυρνάει ο κόσμος από τη δουλειά του στο σπίτι που συνήθως εκεί θα χρησιμοποιήσουμε ορυκτά καύσιμα. Οπότε, όταν εισάγουμε φυσικό αέριο από το εξωτερικό, το οποίο θα έχει και υψηλό κόστος, γιατί όλες οι χώρες θα εισάγουν ή θα χρησιμοποιούν φυσικό αέριο την ίδια ώρα, αντιστοίχως και η τιμή της ηλεκτρικής ενέργειας θα αυξηθεί. Εδώ ίσως θα ήθελα να τονίσω μια ανάλυση που έκανε ο καθηγητής Μπίσκας από το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης προσφάτως, που χρησιμοποίησε το ελληνικό ενεργειακό μείγμα και ανέλυσε ότι αν χρησιμοποιήσουμε πυρηνική ενέργεια στο μείγμα μας, θα μπορούσε να οδηγήσει μέχρι και 25% σε μείωση στο κόστος ενέργειας. Ήταν μια καθαρά αντικειμενική ανάλυση από το πανεπιστήμιο που έδειξε ότι η πυρηνική ενέργεια όντως θα μπορούσε να ήταν κομμάτι του ελληνικού μείγματος με ξεκάθαρα πλεονεκτήματα για τη χώρα μας και για τον καταναλωτή.

  • Έχουν δημιουργηθεί τα τελευταία χρόνια κάποιες μικρές μονάδες πυρηνικές μονάδες παραγωγής ηλεκτρικού ρεύματος. Θέλετε να μας πείτε δυο πράγματα γι αυτές και αν θα μπορούσαν αυτές να είναι πιο δόκιμες για τη χώρα μας;

Η τεχνολογία στην οποία αναφέρεστε στα αγγλικά ονομάζεται Small Modular Reactors, στα ελληνικά μικροί αρθρωτοί αντιδραστήρες. Είναι μια καινοτόμος τεχνολογία. Διαφέρει ως προς τους συμβατικούς μεγάλους αντιδραστήρες, κυρίως ως προς την εγκατεστημένη ισχύ. Οι μεγάλοι αντιδραστήρες που βλέπουμε σε όλες τις φωτογραφίες με τους μεγάλους πύργους ψύξης είναι περί τα 1.000 μεγαβάτ, ενώ οι μικροί αρθρωτοί αντιδραστήρες είναι από 10 μεγαβάτ μέχρι 300 μεγαβάτ. Έχουν κάποια πολύ ξεκάθαρα πλεονεκτήματα ότι επειδή είναι μικρότεροι, κατασκευάζονται πιο γρήγορα. Η ιδέα είναι να κατασκευάζονται στο εργοστάσιο όπως τα αμάξια, οπότε η γραμμή παραγωγής τους θα μειώσει δυνητικά και το κόστος τους. Και χρησιμοποιούν προηγμένα συστήματα ασφαλείας. Αυτά που λέμε τα παθητικά συστήματα ασφαλείας, που σημαίνει ότι σε περίπτωση ατυχήματος δεν χρειάζεται ανθρώπινη ενέργεια έτσι ώστε να τεθεί ο αντιδραστήρας σε ασφαλή λειτουργία, αλλά γίνονται όλα αυτόματα. Αυτή τη στιγμή αυτή η τεχνολογία είναι υπό ανάπτυξη. Ο μοναδικός πλήρως λειτουργικός μικρός αρθρωτός αντιδραστήρας είναι ρωσικής κατασκευής, είναι ένα πλωτό εργοστάσιο παραγωγής ενέργειας που παρέχει ηλεκτρική ενέργεια σε απομακρυσμένες περιοχές της Σιβηρίας, ανάλογα με την περιοχή που χρειάζεται ενέργεια. Αυτός ο πλωτός αντιδραστήρας πηγαίνει, δένει στο λιμάνι και προσφέρει ενέργεια. Στον δυτικό κόσμο ο Καναδάς, στο Οντάριο , σε συνεργασία με την General Electric έχουν ένα φιλόδοξο πρόγραμμα μέχρι το τέλος της δεκαετίας να έχουν το πρώτο μικρό αρθρωτό αντιδραστήρα εν λειτουργία.

Αυτή τη στιγμή υπάρχουν πάρα πολλές χώρες σε παγκόσμιο επίπεδο που κοιτάνε αυτές τις μορφές τεχνολογίας. Στην Ευρώπη η Εσθονία έχει κάνει πολύ μεγάλα βήματα έτσι ώστε να χρησιμοποιήσει μικρούς αρθρωτούς αντιδραστήρες. Αλλά πρέπει να κοιτάξουμε λίγο και τι γίνεται στον τεχνολογικό τομέα. Τεχνολογικοί κολοσσοί όπως η Microsoft, η Google, πολύ προσφάτως η Meta και πριν μερικούς μήνες η Amazon πήραν την στρατηγική απόφαση να ηλεκτροδοτούν τα data centers τους με πυρηνική ενέργεια, επενδύοντας σε μικρούς αρθρωτούς αντιδραστήρες. Οπότε για την Ελλάδα θα μπορούσε να αποτελέσει μια λύση. Η Ελλάδα δεν χρειάζεται μόνο μεγάλους αντιδραστήρες του 1 γιγαβάτ θα μπορούσαν 300 μεγαβάτ να είναι πολύ καλές λύσεις, έτσι ώστε παραδείγματος χάρη να αντικατασταθούν οι λιγνιτικοί σταθμοί. Αλλά ακόμα και να ηλεκτροδοτούν απομακρυσμένα νησιά -υπάρχουν και πλωτοί αντιδραστήρες που θα μπορούσαν να είναι στην ελληνική θάλασσα και με καλώδια να ηλεκτροδοτούν τα νησιά. Αλλά υπάρχουν και πολλές άλλες εφαρμογές, όπως αφαλάτωση ή παραγωγή υδρογόνου, οπότε η ηλεκτροδότηση δεν είναι η μοναδική εφαρμογή της πυρηνικής ενέργειας, αλλά μόνο η αρχή.

  • Είναι πιο ασφαλείς οι μικρές αυτές μονάδες ή έχουν το ίδιο επίπεδο ασφάλειας και με τις μεγάλες;

Οι μεγάλες μονάδες έχουν ήδη πολύ υψηλό επίπεδο ασφαλείας. Απλά οι μικροί αρθρωτοί αντιδραστήρες κατασκευάζονται με τέτοιο τρόπο, ώστε να χρησιμοποιούν ακόμα πιο ασφαλή συστήματα ασφαλείας, ώστε σε περίπτωση που γίνει κάποιο ατύχημα, όπως είπα και πριν, όλη η ραδιενέργεια να παραμείνει εντός του πυρηνικού αντιδραστήρα και να μην υπάρχει κάποια έκλυση στο περιβάλλον.

  • Πότε πιστεύετε ότι θα μπορούσαμε να δούμε μια πυρηνική μονάδα στην Ελλάδα;

Πιστεύω ότι η Ελλάδα άμα θελήσει αυτή τη στιγμή να πάρει αυτή την απόφαση, μπορεί να το κάνει. Υπάρχει ανθρώπινο δυναμικό, υπάρχουν πολλοί Έλληνες στο εξωτερικό που δουλεύουν σε αυτή την τεχνολογία. Οπότε θα μπορούσαμε, να τολμήσω να πω, εύκολα να μπούμε στην πυρηνική εποχή. Η άποψή μου είναι ότι εντός της επόμενης δεκαετίας θα μπορούσε να γίνει αυτό. Φυσικά θα υπάρχουν αντιδράσεις, θα υπάρχουν διάφορες διαβουλεύσεις, το οποίο δεν είναι αναγκαστικά κακό. Το ότι ο κόσμος θα αντιδράσει σημαίνει ότι ίσως φοβάται ή ίσως δεν καταλαβαίνει. Το οποίο είναι κατανοητό. Και αυτός θα είναι ο ρόλος μας, να βοηθήσουμε τον κόσμο να καταλάβει τι σημαίνει πυρηνική ενέργεια. Χρειάζονται φυσικά αρκετές προεργασίες που πρέπει να γίνουν. Χρειάζεται να υπάρχει στήριξη από το κράτος, αλλά πιστεύω ότι ακόμα και το κράτος έχει αρχίσει να καταλαβαίνει ότι χωρίς την πυρηνική ενέργεια πολύ δύσκολα θα καταφέρουμε να πετύχουμε τους στόχους μας. Οπότε, αν ξεκινούσαμε σήμερα, μέχρι το 2035 θα είχαμε πυρηνικούς αντιδραστήρες στη χώρα μας. Πιστεύω ότι μέσα στα επόμενα δύο με τρία χρόνια θα προχωρήσουμε πάρα πολύ στο κομμάτι αυτό και με τη συμβολή της εταιρείας μας, της Athlos Energy, ελπίζουμε να κάνουμε αυτή τη στροφή.

Google news logo Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news