Αυξημένος κατά 3,7% ήταν ο πλούτος σε ευρώ ανά ενήλικα στην Ελλάδα το 2022, βάσει των στοιχείων που επεξεργάστηκαν Credit Suisse και UBS, αλλά υποχώρησε κατά 2,3% σε δολάρια. Σύμφωνα με την έκθεση των δύο τραπεζών στο τέλος του 2022, ο πλούτος ανά ενήλικα ήταν 105.724 δολάρια για τη χώρα μας.
Στην έκθεση εξετάζεται η πορεία τόσο του πλούτου των πολιτών όσο και των οικονομιών Ελλάδας, Ιταλίας και Ισπανίας. Όπως αναφέρεται η Νότια Ευρώπη επλήγη σκληρά από την πανδημία. Το πραγματικό ΑΕΠ μειώθηκε το 2020 με μέσο ρυθμό 9,8% στην Ελλάδα, την Ιταλία και την Ισπανία, με μικρή μόνο διακύμανση. Μερική ανάκαμψη σημειώθηκε το 2021 και το 2022, με το ΑΕΠ να αυξάνεται το 2021 κατά 5,9%, 3,7% και 5,5% στην Ελλάδα, την Ιταλία και την Ισπανία, αντίστοιχα, και το 2022 κατά 8,4%, 7,0% και 5,5%. Το ΑΕΠ ανέκτησε το επίπεδο του 2019 το 2022 στην Ελλάδα και την Ιταλία, αλλά ήταν 1,3% κάτω από το επίπεδο του 2019 στην Ισπανία. Το ΔΝΤ προβλέπει μέση αύξηση του ΑΕΠ κατά 1,6% σε αυτές τις χώρες το 2023.
Αν και η ανεργία είναι σχετικά υψηλή στην περιοχή αυτή, άλλαξε ελάχιστα κατά τη διάρκεια της πανδημίας, με τη μέση ποσοστό ανεργίας στο 13,8% τόσο το 2019 όσο και το 2020 σε όλη την Ελλάδα, την Ιταλία και την Ισπανία. Το έτος 2022 σημειώθηκε πτώση από 13,1% το 2021 σε 11,3%.
Η πανδημία είχε αρχικά θετική επίδραση στις αποταμιεύσεις των πολιτών στις χώρες αυτές, απηχώντας τις τάσεις στη βόρεια Ευρώπη και τη Βόρεια Αμερική. Στην Ιταλία, οι ακαθάριστες αποταμιεύσεις των νοικοκυριών σημείωσαν άλμα στο 17,4% του ΑΕΠ το 2020 από 10,0% το 2019. Στην Ισπανία, η αύξηση ήταν από 8,3% σε 15,0%. Η Ελλάδα πήγε σε θετική αποταμίευση της τάξης του 2,8%. Το 2021, υπήρξε μια μικρή πτώση στα ποσοστά αποταμίευσης από μέσο όρο 11,7% το 2020 σε 10,2%. Πλήρη στοιχεία δεν είναι διαθέσιμα για την Ελλάδα το 2022, αλλά η Ιταλία και η Ισπανία είδαν μια απότομη μείωση από μέσο όρο ποσοστό αποταμίευσης από 14,4% το 2021 σε 8,6%. Αυτή η μείωση συνέβαλε ελαφρώς στην πτώση της αύξησης των νοικοκυριών πλούτου το 2022 από ένα μέσο ρυθμό 4,9% το 2020 σε 2,4% το 2022, μετρούμενο σε ευρώ.
Στοιχεία για Ελλάδα - Ιταλία - Ισπανία
Η αύξηση της ιδιωτικής αποταμίευσης κατά τη διάρκεια της πανδημίας αντικατοπτρίστηκε από την αύξηση του δημόσιου χρέους, όπως και σε πολλές άλλες χώρες. Ο λόγος του δημόσιου χρέους προς το ΑΕΠ αυξήθηκε στην Ελλάδα, την Ιταλία και την Ισπανία κατά παρόμοια ποσοστά από ένα μέσο όρο 129,3% το 2019 σε 162,6% το 2020, προτού μειωθεί σε 156,3% το 2021 και 144,9% το 2022. Αν και η αναλογική αύξηση και πτώση ήταν παρόμοια στις τρεις χώρες, το επίπεδο του δημόσιου χρέους έχει διαφοροποιήθηκε, για παράδειγμα το 2022 από 112,6% του ΑΕΠ στην Ισπανία σε 144,7% στην Ιταλία και 177,4% στην Ελλάδα.
Το 2021, οι τιμές των μετοχών στην Ελλάδα, την Ιταλία και την Ισπανία αυξήθηκαν κατά μέσο όρο 13,8%. Το 2022, μειώθηκαν κατά μέσο όρο κατά 4,9%. Οι εμπειρίες των χωρών διέφεραν αισθητά. Η Ελλάδα τα πήγε καλύτερα, με τις τιμές των μετοχών να αυξάνονται και τα δύο έτη συνολικά κατά 16,7%, ενώ η Ιταλία και η Ισπανία είχαν πολύ μικρότερες διετείς αυξήσεις της τάξης των 5,2% και 1,8%, αντίστοιχα. Όπως και αλλού, το 2022 έφερε ισχυρότερες επιδόσεις, με τους κύριους χρηματιστηριακούς δείκτες στην Ιταλία και Ισπανία σημείωσαν άνοδο 14,3% και 12,9%, αντίστοιχα, κατά την πρώτη τετραετία μήνες του έτους.
Στο τέλος του 2022, ο πλούτος ανά ενήλικα ήταν 105.724 δολάρια ΗΠΑ σε Ελλάδα, 221.370 στην Ιταλία και 224.209 στην Ισπανία. Μεταξύ του 2000 και του 2022, ο πλούτος ανά ενήλικα αυξήθηκε κατά μέσο όρο ετήσιο ρυθμό 1,8% στην Ελλάδα, 2,8% στην Ιταλία και 5,0% στην Ισπανία, αυξάνοντας το χάσμα πλούτου μεταξύ της Ελλάδας και των άλλων χωρών. Σε δολάρια ΗΠΑ, ο πλούτος ανά ενήλικα μειώθηκε σε κάθε χώρα το 2022 κατά 2,3% στην Ελλάδα, 6,1% στην Ιταλία και 2,4% στην Ισπανία.
Ωστόσο, σε ευρώ, ο πλούτος ανά ενήλικα αυξήθηκε κατά 3,7% στις Ελλάδα και την Ισπανία, και μειώθηκε ελάχιστα στην Ιταλία κατά 0,3%. Το μερίδιο των χρηματοοικονομικών περιουσιακών στοιχείων στον ακαθάριστο πλούτο μειώθηκε σταδιακά από 2000 έως το 2008-10 στις χώρες αυτές. Ωστόσο, μέχρι το 2022, η συνολική σύνθεση του πλούτου είχε επιστρέψει σε σημαντικές στο πρότυπο του 2000. Τα χρηματοοικονομικά περιουσιακά στοιχεία κατά μέσο όρο 37,6% των ακαθάριστων περιουσιακών στοιχείων το 2000 και 36,3% το 2021, αν και σημειώθηκε μείωση το 2022 στο 35,3% λόγω των κακών αποθεμάτων απόδοσης της αγοράς μετοχών. Ο λόγος του χρέους προς το ακαθάριστο ενεργητικό αυξήθηκε το Ελλάδα και την Ιταλία από μέσο όρο 5,4% το 2000 σε 10,0% το 2022, αλλά μειώθηκε στην Ισπανία από 11,3% σε 8,7%. Αυτά τα χρέη δείκτες είναι μέτριοι με βάση τα διεθνή πρότυπα.
Η ανισότητα του πλούτου είναι κάπως χαμηλότερη σε αυτές τις τρεις χώρες από ό,τι στις μεγάλες ευρωπαϊκές χώρες του βορρά. Ο μέσος όρος τους συντελεστής Gini του πλούτου το 2022 ήταν 68,1 και το μερίδιο των 1% ήταν 23,5%. Οι αντίστοιχοι μέσοι όροι για τη Γαλλία, Γερμανία και το Ηνωμένο Βασίλειο ήταν 73,2 και 25,0%.
Συνολική ανισότητα πλούτου, όπως αποτυπώνεται στον συντελεστή Gini, αυξήθηκε στην Ιταλία και την Ισπανία από μέσο όρο 63,0 το έτος 2000 σε 68,1 το 2022. Αντίθετα, ο δείκτης Gini μειώθηκε ελαφρώς στην Ελλάδα από 69,2 σε 68,1 κατά το ίδιο διάστημα. Ωστόσο, μια κοινή πορεία σχήματος U τόσο για τον συντελεστή Gini όσο και για τον του μεριδίου του 1% του ανώτερου εισοδήματος μπορεί να παρατηρηθεί και στις τρεις χώρες κατά την περίοδο από το 2000 έως το 2022. Η ανισότητα μειώθηκε από το 2000 έως την περίοδο 2008-2010 και στη συνέχεια αυξήθηκε έως το 2021. Αυτό το πρότυπο ταιριάζει και σε μεγάλο βαθμό εξηγείται από τη διαχρονική πορεία σε σχήμα U των χρηματοοικονομικών περιουσιακών στοιχείων ως ποσοστό του ακαθάριστου πλούτου.
Η εικόνα σε διεθνές επίπεδο
Ο συνολικός καθαρός ιδιωτικός πλούτος μειώθηκε κατά 11,3 τρισεκατομμύρια δολάρια ΗΠΑ (-2,4%) σε 454,4 τρισεκατομμύρια δολάρια ΗΠΑ στο τέλος του 2022. Ο πλούτος ανά ενήλικα μειώθηκε επίσης κατά 3.198 δολάρια ΗΠΑ (-3,6%) και έφθασε τα 84.718 δολάρια ΗΠΑ ανά ενήλικα. Μεγάλο μέρος αυτής της μείωσης προέρχεται από την ανατίμηση του δολαρίου ΗΠΑ έναντι πολλών άλλων νομισμάτων. Τα χρηματοοικονομικά περιουσιακά στοιχεία συνέβαλαν περισσότερο στη μείωση του πλούτου το 2022, ενώ τα μη χρηματοοικονομικά περιουσιακά στοιχεία (κυρίως ακίνητα) παρέμειναν ανθεκτικά, παρά την ταχεία αύξηση των επιτοκίων.
Τα στοιχεία ανά γεωγραφική περιοχή:
- Σε περιφερειακό επίπεδο, η έκθεση δείχνει ότι η απώλεια του παγκόσμιου πλούτου ήταν σε μεγάλο βαθμό συγκεντρωμένη σε πλουσιότερες περιοχές όπως η Βόρεια Αμερική και η Ευρώπη, οι οποίες μαζί έχασαν 10,9 τρισεκατομμύρια δολάρια ΗΠΑ.
- Η Ασία και ο Ειρηνικός κατέγραψαν απώλειες 2,1 τρισεκατομμυρίων δολαρίων ΗΠΑ.
- Η Λατινική Αμερική αποτελεί την εξαίρεση με συνολική αύξηση του πλούτου κατά 2,4 τρισεκατομμύρια δολάρια ΗΠΑ, η οποία βοηθήθηκε από τη μέση ανατίμηση του νομίσματος κατά 6% έναντι του δολαρίου ΗΠΑ.
- Επικεφαλής της λίστας των απωλειών σε όρους αγοράς το 2022 είναι οι Ηνωμένες Πολιτείες, ακολουθούμενες από την Ιαπωνία, την Κίνα, τον Καναδά και την Αυστραλία.
- Οι μεγαλύτερες αυξήσεις πλούτου στο άλλο άκρο καταγράφονται για τη Ρωσία, το Μεξικό, την Ινδία και τη Βραζιλία.
- Όσον αφορά τον πλούτο ανά ενήλικα, η Ελβετία συνεχίζει να βρίσκεται στην κορυφή της λίστας και ακολουθούν οι ΗΠΑ, η ΕΔΠ Χονγκ Κονγκ, η Αυστραλία και η Δανία, παρά τις σημαντικές μειώσεις του μέσου πλούτου σε σχέση με το 2021.
- Η κατάταξη των αγορών με βάση τον μέσο πλούτο τοποθετεί το Βέλγιο στην πρώτη θέση, ακολουθούμενο από την Αυστραλία, την ΕΔΠ Χονγκ Κονγκ, τη Νέα Ζηλανδία και τη Δανία.
Όταν εξετάζεται με δημογραφικούς όρους, η γενιά X και οι Millennials συνέχισαν να τα πηγαίνουν σχετικά καλά το 2022 στις ΗΠΑ και τον Καναδά, αλλά δεν ήταν απρόσβλητοι από τη συνολική μείωση του πλούτου. Αν αναλυθούν ανά φυλή, οι μη ισπανόφωνοι Καυκάσιοι στις ΗΠΑ είδαν τον πλούτο τους να μειώνεται το 2022, ενώ οι Αφροαμερικανοί έμειναν σχεδόν αλώβητοι από την ύφεση. Αντίθετα, οι ισπανόφωνοι πέτυχαν αύξηση 9,5% το 2022, λόγω της μεγαλύτερης κατοχής περιουσιακών στοιχείων σε κατοικίες σε σύγκριση με χρηματοοικονομικά περιουσιακά στοιχεία.
Παράλληλα με τη μείωση του συνολικού πλούτου, οι συνολικές περιουσιακές ανισότητες μειώθηκαν επίσης το 2022, με το μερίδιο πλούτου του παγκόσμιου κορυφαίου 1% να μειώνεται στο 44,5%. Ο αριθμός των εκατομμυριούχων USD παγκοσμίως μειώθηκε κατά 3,5 εκατομμύρια κατά τη διάρκεια του 2022 σε 59,4 εκατομμύρια. Ωστόσο, ο αριθμός αυτός δεν λαμβάνει υπόψη 4,4 εκατομμύρια "εκατομμυριούχους του πληθωρισμού" που δεν θα πληρούσαν πλέον τις προϋποθέσεις αν το όριο του εκατομμυριούχου προσαρμοζόταν στον πληθωρισμό το 2022.
Ο παγκόσμιος διάμεσος πλούτος, αναμφισβήτητα ένας πιο ουσιαστικός δείκτης για το πώς τα πάει το τυπικό άτομο, πράγματι αυξήθηκε κατά 3% το 2022 σε αντίθεση με την πτώση του πλούτου ανά ενήλικα κατά 3,6%. Για τον κόσμο συνολικά, ο διάμεσος πλούτος έχει πενταπλασιαστεί αυτόν τον αιώνα με ρυθμό περίπου διπλάσιο από τον ρυθμό του πλούτου ανά ενήλικα, κυρίως λόγω της ραγδαίας αύξησης του πλούτου στην Κίνα.
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news 
