Μια από τις πιο ενδιαφέρουσες των τελευταίων ετών θα είναι η συνεδρίαση του συμβουλίου της ΕΚΤ τον Σεπτέμβριο, καθώς, για πρώτη φορά εδώ και ένα χρόνο και ύστερα από εννέα αυξήσεις επιτοκίων, που σωρευτικά ξεπέρασαν το 4%, η πρόεδρος της κεντρικής τράπεζας, Κριστίν Λαγκάρντ, δεν αποκλείει την παύση των αυξήσεων.
Μιλώντας στους δημοσιογράφους μετά τη σημερινή ανακοίνωση για αύξηση των τριών επιτοκίων κατά 0,25%, που έφερε στο 3,75% το επιτόκιο αποδοχής καταθέσεων, η Λαγκάρντ άφησε με μεγάλη προσοχή όλα τα ενδεχόμενα ανοικτά για την επόμενη συνεδρίαση, αποφεύγοντας αυτή τη φορά να αποκλείσει μια απόφαση για παύση των αυξήσεων.
Κληθείσα από δημοσιογράφο να διευκρινίσει αν σήμερα θα επαναλάμβανε τη δήλωσή της, κατά την προηγούμενη μηνιαία ενημέρωση του Τύπου, ότι αποκλείει την παύση στις αυξήσεις επιτοκίων, η πρόεδρος της ΕΚΤ αρνήθηκε να την επαναλάβει και τόνισε ότι θα λέει όσα θέλει η ίδια και όχι όσα της ζητούν οι δημοσιογράφοι.
Η κ. Λαγκάρντ αναγνώρισε ότι έχει γίνει πρόοδος στη μείωση του πληθωρισμού, αλλά υπογράμμισε ότι ο στόχος της ΕΚΤ είναι να μειωθεί με βιώσιμο τρόπο στον στόχο του 2% και υπάρχει ακόμη δρόμος μέχρι αυτό να επιτευχθεί. Δήλωσε την «ομόφωνη αποφασιστικότητα» του συμβουλίου για την επίτευξη του στόχου, λέγοντας χαρακτηριστικά -δύο φορές, μάλιστα- ότι «θα σπάσουμε την πλάτη του πληθωρισμού».
Ωστόσο, για τον Σεπτέμβριο και για τις επόμενες συνεδριάσεις ξεκαθάρισε ότι όλα τα ενδεχόμενα είναι ανοικτά, εκτός βεβαίως από μια μείωση επιτοκίων. Οι αποφάσεις θα εξαρτηθούν από τα στοιχεία και τις προβλέψεις, δηλαδή κυρίως από τις επόμενες δημοσιεύσεις στοιχείων για τον πληθωρισμό και τις νέες προβλέψεις που θα παρουσιάσουν οι οικονομολόγοι της ΕΚΤ στο συμβούλιο, τον Σεπτέμβριο.
«Τα στοιχεία και η εκτίμησή μας για τα στοιχεία θα μας πουν πόσο δρόμο έχουμε ακόμη. Μπορεί να αυξήσουμε, μπορεί και όχι. Μπορεί να υπάρχουν διαφορές από συνάντηση σε συνάντηση. Δεν δίνουμε καθοδήγηση για το μέλλον», τόνισε, μεταξύ άλλων, η Λαγκάρντ. Με τις σημερινές της δηλώσεις, άφησε ανοικτό και το ενδεχόμενο να υπάρξει μια παύση τον Σεπτέμβριο, αλλά να γίνουν νέες αυξήσεις σε επόμενες συνεδριάσεις, εάν αυτό κριθεί απαραίτητο με βάση τα στοιχεία.
Σε νέα αύξηση των επιτοκίων της κατά 0,25% προχώρησε νωρίτερα η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα. Όπως αναφέρει η ανακοίνωση της ΕΚΤ, «το Διοικητικό Συμβούλιο θα συνεχίσει να ακολουθεί μια προσέγγιση που εξαρτάται από τα στοιχεία για τον καθορισμό του κατάλληλου επιπέδου και της κατάλληλης διάρκειας του περιορισμού. Συγκεκριμένα, οι αποφάσεις του για τα επιτόκια θα εξακολουθήσουν να βασίζονται στην αξιολόγησή του για τις προοπτικές του πληθωρισμού υπό το πρίσμα των εισερχόμενων οικονομικών και χρηματοοικονομικών στοιχείων, για τη δυναμική του υποκείμενου πληθωρισμού και για την ένταση με την οποία μεταδίδεται η νομισματική πολιτική».
Μια σημαντική απόφαση που έλαβε η ΕΚΤ σήμερα και αφορά το τραπεζικό σύστημα της ευρωζώνης είναι να γίνουν άτοκα τα αποθεματικά που τηρούνται υποχρεωτικά από τις τράπεζες στην ΕΚΤ. Με αυτό τον τρόπο, η αύξηση των επιτοκίων σε ιστορικά υψηλά επίπεδα δεν θα επιβαρύνει την ΕΚΤ με μεγάλες πληρωμές τόκων στις τράπεζες.
Όπως σημειώνεται στην ανακοίνωση, «το Διοικητικό Συμβούλιο αποφάσισε επίσης να καθορίσει τον τοκισμό των ελάχιστων αποθεματικών σε 0%. Αυτή η απόφαση θα διαφυλάξει την αποτελεσματικότητα της νομισματικής πολιτικής διατηρώντας αφενός τον τρέχοντα βαθμό ελέγχου στην κατεύθυνση της νομισματικής πολιτικής και διασφαλίζοντας αφετέρου ότι οι αποφάσεις για τα επιτόκια μετακυλίονται πλήρως στις αγορές χρήματος. Ταυτόχρονα, θα βελτιώσει την αποδοτικότητα της νομισματικής πολιτικής μειώνοντας τους συνολικούς τόκους που χρειάζεται να καταβληθούν επί των υποχρεωτικών αποθεματικών για να εφαρμοστεί η ενδεδειγμένη κατεύθυνση».
Η ανακοίνωση της ΕΚΤ
Ο πληθωρισμός εξακολουθεί να μειώνεται αλλά αναμένεται πάλι να παραμείνει σε πολύ υψηλό επίπεδο για πολύ μεγάλο χρονικό διάστημα. Το Διοικητικό Συμβούλιο είναι αποφασισμένο να διασφαλίσει ότι ο πληθωρισμός θα επανέλθει εγκαίρως στον μεσοπρόθεσμο στόχο του 2%. Επομένως, αποφάσισε σήμερα να αυξήσει τα τρία βασικά επιτόκια της ΕΚΤ κατά 25 μονάδες βάσης.
Η σημερινή αύξηση των επιτοκίων αντανακλά την αξιολόγηση του Διοικητικού Συμβουλίου για τις προοπτικές του πληθωρισμού, τη δυναμική του υποκείμενου πληθωρισμού και την ένταση της μετάδοσης της νομισματικής πολιτικής. Οι εξελίξεις που σημειώθηκαν μετά την τελευταία συνεδρίαση στηρίζουν την προσδοκία ότι ο πληθωρισμός θα μειωθεί περαιτέρω τους υπόλοιπους μήνες του έτους αλλά θα παραμείνει πάνω από τον στόχο για παρατεταμένη χρονική περίοδο. Ενώ ορισμένοι δείκτες μέτρησης παρουσιάζουν ενδείξεις υποχώρησης, ο υποκείμενος πληθωρισμός παραμένει συνολικά υψηλός. Οι προηγούμενες αυξήσεις των επιτοκίων εξακολουθούν να μεταδίδονται δυναμικά: οι συνθήκες χρηματοδότησης έχουν γίνει ξανά πιο αυστηρές και επιδρούν ολοένα περισσότερο ανασταλτικά στη ζήτηση, κάτι που αποτελεί σημαντικό παράγοντα για την επαναφορά του πληθωρισμού στον στόχο.
Οι μελλοντικές αποφάσεις του Διοικητικού Συμβουλίου θα διασφαλίσουν ότι τα βασικά επιτόκια της ΕΚΤ θα διαμορφωθούν σε επαρκώς περιοριστικά επίπεδα για όσο διάστημα χρειαστεί προκειμένου να επιτευχθεί η έγκαιρη επαναφορά του πληθωρισμού στον μεσοπρόθεσμο στόχο του 2%. Το Διοικητικό Συμβούλιο θα συνεχίσει να ακολουθεί μια προσέγγιση που εξαρτάται από τα στοιχεία για τον καθορισμό του κατάλληλου επιπέδου και της κατάλληλης διάρκειας του περιορισμού. Συγκεκριμένα, οι αποφάσεις του για τα επιτόκια θα εξακολουθήσουν να βασίζονται στην αξιολόγησή του για τις προοπτικές του πληθωρισμού υπό το πρίσμα των εισερχόμενων οικονομικών και χρηματοοικονομικών στοιχείων, για τη δυναμική του υποκείμενου πληθωρισμού και για την ένταση με την οποία μεταδίδεται η νομισματική πολιτική.
Το Διοικητικό Συμβούλιο αποφάσισε επίσης να καθορίσει τον τοκισμό των ελάχιστων αποθεματικών σε 0%. Αυτή η απόφαση θα διαφυλάξει την αποτελεσματικότητα της νομισματικής πολιτικής διατηρώντας αφενός τον τρέχοντα βαθμό ελέγχου στην κατεύθυνση της νομισματικής πολιτικής και διασφαλίζοντας αφετέρου ότι οι αποφάσεις για τα επιτόκια μετακυλίονται πλήρως στις αγορές χρήματος. Ταυτόχρονα, θα βελτιώσει την αποδοτικότητα της νομισματικής πολιτικής μειώνοντας τους συνολικούς τόκους που χρειάζεται να καταβληθούν επί των υποχρεωτικών αποθεματικών για να εφαρμοστεί η ενδεδειγμένη κατεύθυνση.
Βασικά επιτόκια της ΕΚΤ
Το Διοικητικό Συμβούλιο αποφάσισε να αυξήσει τα τρία βασικά επιτόκια της ΕΚΤ κατά 25 μονάδες βάσης. Κατά συνέπεια, το επιτόκιο των πράξεων κύριας αναχρηματοδότησης καθώς και τα επιτόκια της διευκόλυνσης οριακής χρηματοδότησης και της διευκόλυνσης αποδοχής καταθέσεων θα αυξηθούν σε 4,25%, 4,50% και 3,75% αντιστοίχως, με ισχύ από τις 2 Αυγούστου 2023.
Πρόγραμμα αγοράς στοιχείων ενεργητικού (APP) και έκτακτο πρόγραμμα αγοράς στοιχείων ενεργητικού λόγω πανδημίας (PEPP)
Το χαρτοφυλάκιο APP μειώνεται με μετρημένο και προβλέψιμο ρυθμό, καθώς το Ευρωσύστημα δεν επανεπενδύει πλέον τα ποσά κεφαλαίου από την εξόφληση τίτλων κατά τη λήξη τους.
Σε ό,τι αφορά το πρόγραμμα PEPP, το Διοικητικό Συμβούλιο σκοπεύει να επανεπενδύει τα ποσά κεφαλαίου από την εξόφληση τίτλων που αποκτήθηκαν στο πλαίσιο του προγράμματος κατά τη λήξη τους τουλάχιστον μέχρι το τέλος του 2024. Σε κάθε περίπτωση, η μελλοντική σταδιακή μείωση (roll-off) του χαρτοφυλακίου PEPP θα ρυθμιστεί κατά τρόπο ώστε να αποφευχθούν παρεμβολές στην ενδεδειγμένη κατεύθυνση της νομισματικής πολιτικής.
Το Διοικητικό Συμβούλιο θα συνεχίσει να εφαρμόζει ευελιξία στις επανεπενδύσεις ποσών από την εξόφληση τίτλων του χαρτοφυλακίου PEPP καθώς φθάνουν στη λήξη τους, με σκοπό να αντιμετωπιστούν οι κίνδυνοι για τον μηχανισμό μετάδοσης της νομισματικής πολιτικής που σχετίζονται με την πανδημία.
Πράξεις αναχρηματοδότησης
Καθώς οι τράπεζες αποπληρώνουν τα ποσά που δανείστηκαν στο πλαίσιο των στοχευμένων πράξεων πιο μακροπρόθεσμης αναχρηματοδότησης, το Διοικητικό Συμβούλιο θα αξιολογεί τακτικά το πώς οι στοχευμένες πράξεις χρηματοδότησης και η συνεχιζόμενη αποπληρωμή τους συνεισφέρουν στην κατεύθυνση της νομισματικής πολιτικής του.
Το Διοικητικό Συμβούλιο είναι έτοιμο να προσαρμόσει όλα τα μέσα που έχει στη διάθεσή του εντός των ορίων της εντολής που του έχει ανατεθεί, προκειμένου να διασφαλίσει ότι ο πληθωρισμός θα επανέλθει στον στόχο του 2% μεσοπρόθεσμα και να διαφυλάξει την ομαλή λειτουργία του μηχανισμού μετάδοσης της νομισματικής πολιτικής.
Επιπλέον, το μέσο για την προστασία της μετάδοσης (Transmission Protection Instrument - TPI) είναι διαθέσιμο για να αντισταθμίζει ανεπιθύμητες, άτακτες εξελίξεις στην αγορά που θέτουν σοβαρή απειλή για τη μετάδοση της νομισματικής πολιτικής σε όλες τις χώρες της ζώνης του ευρώ, επιτρέποντας έτσι στο Διοικητικό Συμβούλιο να εκπληρώνει πιο αποτελεσματικά την αποστολή του για τη σταθερότητα των τιμών.
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news 
