Οι ελληνικές επιχειρήσεις ψηφιοποιήθηκαν πέντε φορές ταχύτερα από το μέσο όρο της ΕΕ κατά την περίοδο 2019 - 2022 καθώς ο ρυθμός μεταβολής της ψηφιακής ωριμότητας τους διαμορφώθηκε σε 9,2% έναντι 1,9% στην ΕΕ, πως τονίζεται στην έρευνα που πραγματοποίησε ο ΣΕΒ.
Αποτέλεσμα αυτής της πορείας ήταν οι ελληνικές επιχειρήσεις διαθέτουν πλέον το 70% της μέσης ψηφιακής ωριμότητας στα 27 κράτη μέλη της Ένωσης, ωστόσο παραμένουν ακόμη σημαντικά εμπόδια για την πλήρη κάλυψη του κενού.
Ωστόσο, στις ευρωπαϊκές χώρες όπου η βιομηχανία καταλαμβάνει από 12% έως 16% του ΑΕΠ (δηλ. αντίστοιχα με την Ελλάδα),η ψηφιακή μετάβαση των επιχειρήσεων εξελίχθηκε, καθ΄ όλη τη διάρκεια της περασμένης 5ετίας, με ταχύτερο ρυθμό από ό,τι στη χώρα μας. Όπως επισημαίνει ο ΣΕΒ, αυτό σημαίνει ότι οι επιχειρήσεις σε άλλα ευρωπαϊκά κράτη έχουν ήδη πραγματοποιήσει σημαντικά βήματα για τον ψηφιακό μετασχηματισμό των διαδικασιών παραγωγής και λήψης αποφάσεων, και βρίσκονται έτσι σε υψηλότερο επίπεδοψηφιακής ωριμότητας από τις ελληνικές.
Σύμφωνα με την έρευνα το 85% των επιχειρήσεων διαθέτουν έστω και κάποιο περίγραμμα ψηφιακής στρατηγικής, το 74% κρίνουν πως διαθέτουν τις απαραίτητες ψηφιακές υποδομές για να την υλοποιήσουν, το 58% έχουν καθιερώσει αρμόδιους ρόλους, αλλά το 36% αντιμετωπίζουν γενικότερες αντιστάσεις στην αλλαγή.
Ως προς τη στρατηγική στόχευση των ψηφιακών προσπαθειών, το ποσοστό των επιχειρήσεων που συμμετείχε στην έρευνα και αποσκοπεί στην ανάπτυξη νέου επιχειρηματικού μοντέλου έχει τετραπλασιαστεί σε σχέση με αντίστοιχη έρευνα του ΣΕΒ το 2019, από 7,3% σε 31%.
Επιπλέον, 53% επιδιώκει την αμεσότερη και οικονομικότερη εκτέλεση των λειτουργιών, ποσοστό υπεριδπλάσιο σε σχέση με το 2019 (23,6%) κάτι που αποτελεί προτεραιότητα και για τις τρεις τάξεις μεγέθους επιχειρήσεων (59% στις μεγάλες, και χαμηλότερα σε μεσαίες και μικρές). Η στόχευση αυτή αντανακλάται και στην καθιέρωση ειδικών διευθυντικών ρόλων/υπεύθυνων για τις πρωτοβουλίες και τα έργα ψηφιακού μετασχηματισμού από το 58% των επιχειρήσεων (50% το 2019). Παρατηρείται στο 69% των μεγάλων επιχειρήσεων, και 61% και 46% στις μεσαίες και μικρές αντίστοιχα.
Επενδύουν πλέον στην τεχνολογία οι επιχειρήσεις
Οι επιχειρήσεις επενδύουν σημαντικά ποσά στις ψηφιακές τεχνολογίες καθώς το 31,3% επένδυσαν πάνω από ένα εκατ. ευρώ., ενώ το 64,4% πάνω από 100.000 ευρώ και έως ένα εκατ. ευρώ. Η τάση για την επόμενη τριετία είναι αυξητική, με τα αντίστοιχα ποσοστά να διαμορφώνονται σε 40% και 35%. Μάλιστα, πάνω από το 40% των μεσαίων επιχειρήσεων που συμμετείχαν στην έρευνα σκοπεύει να επενδύσει μεταξύ €300 χιλ. και €1 εκ.
Ειδικότερα, σε σχέση με το σχεδιασμό για την περίοδο 2020-2022, το 2023-2025 οι μεγάλες επιχειρήσεις σκοπεύουν να επενδύσουν ακόμα μεγαλύτερα ποσά (>€1εκ. 77,5% το 2023 vs 61,3% το 2019), περισσότερες μεσαίες σχεδιάζουν επενδύσεις μεταξύ €100χιλ-€300χιλ (32,6% το 2019 vs 40,5% το 2023), και περισσότερες μικρές ποσά <€100χιλ (48,3% το 2019 vs 53,9% το 2023).
Επενδύσεις σε ψηφιακές τεχνολογίες και λύσεις σχετικά με την εμπειρία πελάτη
Ωστόσο από την έρευνα προκύπτει ότι η πλειονότητα (62,9%) των επιχειρήσεων αξιοποιεί κυρίως βασικά / παραδοσιακά συστήματα (πχ ERP, CRM, HRMS, κλπ) σε τουλάχιστον 50% των κρίσιμων εσωτερικών διαδικασιών. Μόλις το 13,5% των επιχειρήσεων αξιοποιεί τεχνολογίες αιχμής σε βαθμό >50% των κρίσιμων εσωτερικών διαδικασιών ενώ το ποσοστό των επιχειρήσεων που χρησιμοποιεί εκτεταμένα την Τεχνητή Νοημοσύνη για τη λήψη κρίσιμων αποφάσεων είναι ιδιαίτερα χαμηλό (3%), όπως και οι επιχειρήσεις που έχουν μεταβεί πλήρως στο Cloud (9,9%).
Ψηφιακή ωριμότητα και μέγεθος επιχειρήσεων
Η ψηφιακή ωριμότητα συνδέεται εξάλλου και με το επιχειρηματικό μέγεθος: 7 στις 10 μεγάλες επιχειρήσεις κινούνται σε υψηλά επίπεδα ωριμότητας, κάτι που ισχύει μόλις για το 23% των μεσαίων και το 13% των μικρών επιχειρήσεων.
Τα σημαντικότερα εμπόδια στον ψηφιακό μετασχηματισμό των επιχειρήσεων είναι οι εσωτερικές αντιστάσεις και η έλλειψη ψηφιακής κουλτούρας (36%), η εύρεση επαρκών οικονομικών πόρων (14%) και η έλλειψη δεξιοτήτων και τεχνογνωσίας εντός της επιχείρησης (10,5%).
«Η μερική κάλυψη της απόστασης είναι από μόνη της σημαντική. Η επίδοση όμως αυτή δείχνει το μέγεθος της προσπάθειας που πρέπει να καταβληθεί στη συνέχεια. Αν η μεγάλη επενδυτική και ρυθμιστική προσπάθεια της χώρας από το 2019 μέχρι σήμερα είχε ως αποτέλεσμα την κάλυψη του 70% της απόστασης από την ΕΕ, τότε οι αναγκαίες νέες πολιτικές για το μηδενισμό της ψηφιακής απόστασης απαιτείται να είναι πιο φιλόδοξες αλλά και πιο αποτελεσματικές», καταλήγει η έρευνα.
Τα βήματα του ψηφιακού μετασχηματισμού που θα πρέπει να γίνουν
Με τα επίπεδα ψηφιακής ωριμότητας των ελληνικών επιχειρήσεων να βρίσκονται στο 70% του Ευρωπαϊκού μ.ο., η ταχεία σύγκλιση της ψηφιακής ωριμότητάς τους με τις ευρωπαϊκές προϋποθέτει τη διατήρηση ετήσιου ρυθμού ωρίμανσης υψηλότερου αυτών. Τούτο συνεπάγεται πρωτοβουλίες τόσο από πλευράς των επιχειρήσεων, όσο και από την Πολιτεία.
Η πρωτογενής έρευνα του ΣΕΒ δείχνει ότι οι εταιρείες με υψηλότερο επίπεδο ψηφιακής ωριμότητας, οι οποίες διαθέτουν μια σαφή στρατηγική, σύγχρονη τεχνολογική υποδομή και εργατικό δυναμικό με γνώσεις ψηφιακής τεχνολογίας, είναι πιο πιθανό να δουν ταχύτερη απόδοση των ψηφιακών τους επενδύσεων.
Ως εκ τούτου, οι ελληνικές επιχειρήσεις μπορούν να επιταχύνουν τον ψηφιακό τους βηματισμό δίνοντας προτεραιότητα στις ακόλουθες διαστάσεις:
- Κατάρτιση ολοκληρωμένης, συνεκτικής ψηφιακής στρατηγικής, με στόχευση προς τη θεμελιώδη αλλαγή του επιχειρηματικού μοντέλου, και πρακτικό πλάνο υλοποίησης, με προϋπολογισμό, δημιουργία και κατανομή αρμόδιων ρόλων, και συμμετοχή της διοίκησης στο σχεδιασμό και την παρακολούθηση των σχετικών πρωτοβουλιών
- Αξιοποίηση των χρηματοδοτικών εργαλείων που παρέχονται μέσα από τις δράσεις «Ψηφιακός Μετασχηματισμός ΜμΕ» του ΕΣΠΑ 2021-2027, που επιτρέπουν την εξειδικευμένη στήριξη των αναγκών της κάθε επιχείρησης ανάλογα με την ψηφιακή της ωριμότητα, και μπορούν να αξιοποιηθούν για την αναβάθμιση των ψηφιακών υποδομών και μέσων της με επενδύσεις τόσο σε βασικά συστήματα, όσο και σε εφαρμογές αιχμής
- Επένδυση στην αναβάθμιση των ψηφιακών δεξιοτήτων του προσωπικού
- Λήψη πρωτοβουλιών για την ανάπτυξη μέτρων κυβερνοασφάλειας και τη διαφύλαξη της έκθεσής τους σε κυβερνοκινδύνους
- Καλλιέργεια ευρύτερης ψηφιακής κουλτούρας για την εξοικείωση του προσωπικού με τις ψηφιακές τεχνολογίες και την ενσωμάτωσή τους στις διαδικασίες παραγωγής και λειτουργίας των επιχειρήσεων