Χωρίς ουσιαστική πρόοδο έκλεισε και ο νέος κύκλος συζητήσεων βιομηχανίας και υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας για την αντιμετώπιση του υψηλού ενεργειακού κόστους που απειλεί την ανταγωνιστικότητα και την παραγωγική δυναμική των βιομηχανικών μονάδων της χώρας. Το ύψος των επιδοτήσεων, αλλά κυρίως, ο τρόπος διενέργειας των διμερών συμβολαίων παραμένουν τα «αγκάθια» των διαπραγματεύσεων.
Ειδικότερα, ως μία «πρωτοφανή υπαρξιακή κρίση, με σοβαρές επιπτώσεις στο παραγωγικό δυναμικό» χαρακτήρισε ο Πρόεδρος του Δ.Σ. ΣΕΒ κ. Δημήτρης Παπαλεξόπουλος τον αντίκτυπο της εν εξελίξει ενεργειακής κρίσης στη Βιομηχανία κατά την πρόσφατη συνεδρίαση του ΣΕΒ παρουσία του υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Κώστα Σκρέκα. Όπως είπε «η πρόκληση σήμερα είναι να χειριστούμε ταυτόχρονα την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής και την ενεργειακή μετάβαση χωρίς να πληγεί ανεπανόρθωτα η ανταγωνιστικότητα».
Ο ΣΕΒ έχει ανεβάσει ψηλά στην ατζέντα του το ζήτημα του ενεργειακού κόστους για τη βιομηχανία εδώ και αρκετό διάστημα, τονίζοντας προς την Πολιτεία πως η ενεργειακή κρίση δημιουργεί πλέον αντικειμενικές δυσκολίες στην ομαλή λειτουργία της παραγωγής και στην Ελλάδα απειλώντας τις ενεργοβόρες επιχειρήσεις όλων των κλάδων. Μάλιστα, σε συνάντηση με την πολιτική ηγεσία του ΥΠΕΝ τον περασμένο μήνα είχε σημειώσει πως η προσαρμογή στις νέες συνθήκες είναι απαραίτητο να επιτευχθεί χωρίς σοβαρή επιβάρυνση της παραγωγικής δραστηριότητας και της ανταγωνιστικότητας των ελληνικών επιχειρήσεων, κάτι που θα εγκυμονούσε σημαντικούς κινδύνους επιβίωσης, τόσο βραχυπρόθεσμα όσο και μακροπρόθεσμα.
Αξίζει να σημειωθεί, ότι σύμφωνα με τα πρόσφατα στοιχεία της Eurostat η βιομηχανία αποτελεί τον τρίτο μεγαλύτερο καταναλωτή ενέργειας στην ΕΕ με ποσοστό 26%. Μάλιστα, τα τα 2/3 της τελικής κατανάλωσης στον βιομηχανικό τομέα προέρχονται κατά 33% από ηλεκτρική ενέργεια και κατά 32% από το φυσικό αέριο. Στο περιβάλλον αυτό, σύμφωνα με τα στοιχεία της Business Europe οι βιομηχανικοί καταναλωτές είναι αντιμέτωποι με διπλάσια αύξηση των τιμών συγκριτικά με εκείνη που έχουν δει τα νοικοκυριά και με αρκετά υψηλότερες τιμές σε σχέση με άλλες περιοχές του κόσμου. Έτσι, αρκετές είναι οι εταιρείες που οδηγούνται σε μείωση παραγωγής ή εξετάζουν σενάρια μεταφοράς της παραγωγής τους εκτός Ευρώπης.
Σε ό,τι αφορά στην εγχώρια βιομηχανία, σύμφωνα με το «Δελτίο Εξελίξεων στη Βιομηχανία» του ΙΟΒΕ το ζήτημα του ενεργειακού κόστους προκαλεί απαισιοδοξία ενόψει της χειμερινής περιόδου, ενώ παράλληλα ο υψηλός πληθωρισμός πλήττει σχεδόν όλες τις κατηγορίες αγαθών και υπηρεσιών. Μάλιστα ο Δείκτης Επιχειρηματικών Προσδοκιών στη Βιομηχανία υποχώρησε στη χαμηλότερη επίδοση των τελευταίων 21 μηνών τον Νοέμβριο σύμφωνα με την Έρευνα Οικονομικής Συγκυρίας του ΙΟΒΕ.
Διάλογος χωρίς αποτελέσματα
Παρά τις ισχυρές αυτές προκλήσεις δε φαίνεται πως στην τελευταία αυτή συνάντηση βιομηχάνων και του υπουργού Ενέργειας, Κώστα Σκρέκα υπήρξε «λευκός καπνός» στα βασικά ζητήματα που έχει θέσει η βιομηχανία. Από την πλευρά της η αγορά ζητάει πιο άμεσες λύσεις που θα προστατέψουν τις επιχειρήσεις από το υψηλό κόστος της χονδρικής, ενώ το ΥΠΕΝ φαίνεται πως διατηρεί μία λογική προστασίας των οικιακών καταναλωτών, των πιο ευάλωτων κατηγοριών και των μικρών επιχειρήσεων θεωρώντας πως οι μεγάλοι παίκτες της αγοράς είναι πιο έτοιμοι να αντιμετωπίσουν τις σημερινές προκλήσεις.
Το βασικό σημείο διαφωνίας φαίνεται πως εντοπίζεται στο ζήτημα των διμερών συμβολαίων (PPAs), τα οποία η βιομηχανία βλέπει ως μια σημαντική λύση για να μειωθεί η εξάρτησή της από τις υψηλές και ασταθείς χρηματιστηριακές τιμές. Ο κ. Σκρέκας τόνισε πως το υπουργείο μελετά την εξαίρεση από τη χρηματιστηριακή αγορά των διμερών συμβάσεων, με φυσική παράδοση, μεταξύ ενεργοβόρων καταναλωτών και παραγωγών ΑΠΕ, ενώ βρίσκεται υπό αξιολόγηση από τη Γενική Διεύθυνση Ανταγωνισμού της Κομισιόν το μέτρο "green pool" για ενίσχυση της βιομηχανίας που συνάπτει PPAs. Το σενάριο που εξετάζει το ΥΠΕΝ φαίνεται ότι είναι να προωθήσει τις διμερείς -εξωχρηματιστηριακές- συμφωνίες με παραγωγούς ΑΠΕ για να καλύπτεται έως 30% των ενεργειακών αναγκών των βιομηχανιών.
Ωστόσο -και αυτό είναι το πρώτο σημείο διαφωνίας της βιομηχανίας- η πρόταση αυτή αναφέρεται σε συμβόλαια με φυσική παράδοση που σύμφωνα με εκπροσώπους της αγοράς θα αντιστοιχεί τελικά στο 15% της κατανάλωσης. Παράλληλα, πηγές της αγοράς σημειώνουν πως αυτό παραμένει ένα μέτρο ουσιαστικά «στον αέρα», καθώς δεν υπάρχει κάποιος χρονικός προσδιορισμός του πότε θα γίνουν όλες οι απαραίτητες αλλαγές προκειμένου να τεθεί σε εφαρμογή.
Η προώθηση των διμερών συμβάσεων είναι ένα μέτρο που η βιομηχανία ζητάει εδώ και πολύ καιρό. Μάλιστα, το ζήτημα που εντοπίζει η βιομηχανία είναι εκείνο του πλαφόν τιμής στους παραγωγούς ΑΠΕ που λειτουργεί ανασταλτικά στην προώθηση των διμερών συμφωνιών. Όπως έχει επισημάνει ο ΣΕΒ, ο τρόπος λειτουργίας της αγοράς ενέργειας πρέπει να διευκολύνει τη σύναψη διμερών συμβάσεων και να μην ανατρέπει στην πράξη τον σχεδιασμό και τις συμφωνίες μεταξύ παραγωγών και καταναλωτών ενέργειας. Η ευθυγράμμιση με τους κανονισμούς της ΕΕ για την εξαίρεση των διμερών συμβάσεων από τα ανώτατα όρια εσόδων, θα δημιουργήσει αμοιβαία οφέλη για όλα τα μέρη.
Μάλιστα, σε υπόμνημα της Επιτροπής Ενέργειας του ΣΕΒ προς το ΥΠΕΝ σημειωνόταν πως όταν εφαρμόζεται στις διμερείς συμβάσεις αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας το ανώτατο όριο εσόδων αγοράς (market revenue cap), δεν λαμβάνει ως βάση υπολογισμού τα πραγματικά έσοδα του παραγωγού, όπως αυτά προκύπτουν μετά τον διακανονισμό της ανταλλαγής ενέργειας με τον αγοραστή, στη συμφωνημένη μεταξύ τους τιμή, αλλά την τιμή αγοράς κατά το στάδιο εκκαθάρισης της σύμβασης στο Χρηματιστήριο Ενέργειας. Το υφιστάμενο ευρωπαϊκό πλαίσιο (Κανονισμός 2022/1854) ορίζει ότι οι διμερείς συμβάσεις οι οποίες αποφέρουν στους παραγωγούς έσοδα που δεν υπερβαίνουν το ανώτατο όριο εσόδων αγοράς, θα πρέπει να μην υπόκεινται στο μέτρο αυτό.
Επιπλέον, στις υπάρχουσες διμερείς συμβάσεις σταθερής τιμής ή στα υπάρχοντα PPAs δημιουργούνται σημαντικές στρεβλώσεις κατά την εκκαθάρισή τους. Για να καταστεί εφικτή η εκτέλεση των υπαρχουσών διμερών συμβάσεων ή η διαπραγμάτευση και σύναψη νέων μακροχρόνιων διμερών συμβάσεων αγοράς 2 ηλεκτρικής ενέργειας, απαιτείται άμεση ευθυγράμμιση του Προσωρινού Μηχανισμού Επιστροφής Εσόδων Αγοράς με τους όρους του Ευρωπαϊκού Κανονισμού 2022/1854, κατέληγε ο η Επιτροπή Ενέργειας.
Πηγές της αγοράς που παρακολουθούν στενά το ζήτημα εκφράζουν ερωτηματικά για τη στάση της κυβέρνησης στο ζήτημα αυτό, τονίζοντας πως δεν εξηγείται η απροθυμία της Πολιτείας να δώσει μία οριστική λύση στο ζήτημα αυτό που θεωρείται κρίσιμο για την ίδια τη βιωσιμότητα παραγωγικών μονάδων.
Άλλο σημείο τριβής αποτελεί το μέγεθος των επιδοτήσεων προς τις βιομηχανίες που ο υπουργός ξεκαθάρισε πως δεν πρόκειται να αυξηθούν πάνω από τα 34 ευρώ ανά μεγαβατώρα με βάση τον τιμοκατάλογο Δεκεμβρίου. Κύκλοι της βιομηχανίας επισημαίνουν ότι αυτό το ποσό στην ουσία αποτελεί «σταγόνα στον ωκεανό» όταν οι εταιρείες έρχονται αντιμέτωπες με κόστος 300 ευρώ ανά μεγαβατώρα και προεξοφλούν ότι χωρίς κάποια διαφορετική προσέγγιση από την Πολιτεία θα βρεθούμε ενώπιον άσχημων εξελίξεων, όπως μειώσεις προσωπικού ή παραγωγής.
Στα θέματα που έθεσε ο ΣΕΒ στο ΥΠΕΝ εντάσσεται και η ορθολογική συμμετοχή της βιομηχανίας στη διακοψιμότητα, η επιτάχυνση των έργων εσωτερικών διασυνδέσεων στα δίκτυα, θεσμοθέτηση διαδικασιών για πολυετή δικαιώματα (άνω των 5 ετών) στις διασυνοριακές διασυνδέσεις, η επιτάχυνση της ενεργειακής εξοικονόμησης κτιρίων και εγκαταστάσεων, η επέκταση του net metering, αλλά και επέκταση του προγράμματος ανάπτυξης συνδέσεων, δικτύων και υποσταθμών για ταχύτερους χρόνους σύνδεσης στις περιοχές υψηλής ζήτησης.
Τέλος, ο ΣΕΒ ζήτησε την άρση ρυθμιστικών εμποδίων, σε θέματα όπως:
- Αντιμετώπιση των αδυναμιών στις διαδικασίες αδειοδότησης, τόσο σε παραδοσιακές βιομηχανικές επενδύσεις όσο και σε νέα έργα ΑΠΕ, που συνδέονται με ΡΡΑ, αποθήκευσης ενέργειας, off-shore αιολικά πάρκα, καθαρά καύσιμα, εξοικονόμηση ενέργειας εγκαταστάσεων,
- Γρήγορη και με ορθολογικό τρόπο ολοκλήρωση του χωροταξικού σχεδιασμού ΑΠΕ, βιομηχανίας, εφοδιαστικής αλυσίδας, ορυκτών πόρων, κτλ.
- Καλύτερος συντονισμός και διαβούλευση των πολιτικών χωροταξίας για την άρση αντικρουόμενων προβλέψεων μεταξύ εθνικών χωροταξικών προβλέψεων, στόχων ΕΣΕΚ, προβλέψεων προστασίας των περιοχών,
- Διαβούλευση κρίσιμων ευρωπαϊκών οδηγιών (όπως το CBAM, το ETS αλλά και το πρόσθετο κόστος ρύπων λόγω αλλαγής καυσίμου) που βρίσκονται σε εξέλιξη και θα που θα έχουν επιπτώσεις στη διεθνή ανταγωνιστικότητα της βιομηχανίας.
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news 
