Στα ύψη το έλλειμμα του ισοζυγίου παρά το άλμα στα έσοδα από τουρισμό

Μεγάλη αύξηση εμφάνισε το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών στο εννεάμηνο σε σύγκριση με το αντίστοιχο περσινό διάστημα, φθάνοντας μία ανάσα από τα 11 δισ. ευρώ, καθώς η πολύ καλή πορεία του τουρισμού και των εσόδων του δεν κατόρθωσε να «καλύψει» την αύξηση της αξίας των εισαγωγών, σημαντικό μέρος της οποίας οφείλεται στον τομέα της ενέργειας. 

Βάσει των στοιχείων που έδωσε στη δημοσιότητα η Τράπεζα της Ελλάδος, το έλλειμμα στο εννεάμηνο έφθασε στα 10,8 δισ. ευρώ από 6,1 δισ. που ήταν στο αντίστοιχο διάστημα του 2021, καθώς  οι εξαγωγές σημείωσαν αύξηση κατά 41,0% και οι εισαγωγές κατά 46,9%. Οι εξαγωγές και οι εισαγωγές αγαθών χωρίς καύσιμα αυξήθηκαν κατά 26,6% και 28,9% αντίστοιχα.

Παράλληλα, όμως, επιβεβαιώνεται για μία ακόμη φορά η εξαιρετική πορεία του ελληνικού τουρισμού, ο οποίος βρίσκεται πολύ κοντά στο να «ισοφαρίσει» τα μεγέθη του 2019, το οποίο ήταν έτος όπου είχε κατακτήσει ρεκόρ. Πιο συγκεκριμένα, οι αφίξεις μη κατοίκων ταξιδιωτών αυξήθηκαν κατά 103,9% και οι σχετικές εισπράξεις κατά 78,3% σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2021, αντιπροσωπεύοντας το 87,9% και το 96,9% των αντίστοιχων επιπέδων τους το 2019. 

Σύμφωνα με τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος: 

• Τον Σεπτέμβριο του 2022, το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών αυξήθηκε σε σχέση με τον αντίστοιχο μήνα του 2021, λόγω της επιδείνωσης του ισοζυγίου αγαθών, η οποία αντισταθμίστηκε μερικώς από τη βελτίωση του ισοζυγίου υπηρεσιών, αλλά και των ισοζυγίων πρωτογενών και δευτερογενών εισοδημάτων.
• Την περίοδο Ιανουαρίου - Σεπτεμβρίου 2022, το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών αυξήθηκε σε σχέση με το ίδιο διάστημα του 2021, κυρίως λόγω της επιδείνωσης του ισοζυγίου αγαθών, αλλά και των ισοζυγίων πρωτογενών και δευτερογενών εισοδημάτων, η οποία ως ένα βαθμό αντισταθμίστηκε από τη βελτίωση του ισοζυγίου υπηρεσιών. 

Ισοζύγιο Τρεχουσών Συναλλαγών

Τον Σεπτέμβριο του 2022, το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών κατέγραψε αύξηση κατά 515,1 εκατ. ευρώ σε σχέση με το Σεπτέμβριο του 2021 και διαμορφώθηκε σε 811,4 εκατ. ευρώ. 

Η αύξηση του ελλείμματος του ισοζυγίου αγαθών οφείλεται στην αύξηση των εισαγωγών, η οποία ήταν μεγαλύτερη από εκείνη των εξαγωγών. Οι εξαγωγές αυξήθηκαν κατά 25,7% σε τρέχουσες τιμές (-1,8% σε σταθερές τιμές) και οι εισαγωγές κατά 39,1% σε τρέχουσες τιμές (15,1% σε σταθερές τιμές). Ειδικότερα, οι εξαγωγές αγαθών χωρίς καύσιμα σημείωσαν αύξηση κατά 20,4% σε τρέχουσες τιμές (3,0% σε σταθερές τιμές) και οι εισαγωγές αγαθών χωρίς καύσιμα σημείωσαν αύξηση κατά 18,2% σε τρέχουσες τιμές (9,4% σε σταθερές τιμές). Σημειώνεται ότι η μεγάλη αύξηση των εξαγωγών και των εισαγωγών καυσίμων οφείλεται κυρίως στην άνοδο των αντίστοιχων τιμών.

Η αύξηση του πλεονάσματος του ισοζυγίου υπηρεσιών οφείλεται στη βελτίωση πρωτίστως του ισοζυγίου ταξιδιωτικών υπηρεσιών και δευτερευόντως του ισοζυγίου λοιπών υπηρεσιών, ενώ το ισοζύγιο μεταφορών επιδεινώθηκε. Οι αφίξεις μη κατοίκων ταξιδιωτών αυξήθηκαν κατά 52,3% και οι σχετικές εισπράξεις κατά 35,1% σε σχέση με το Σεπτέμβριο του 2021. Σημειώνεται ότι σε σύγκριση με το Σεπτέμβριο του 2019 οι αφίξεις ανήλθαν στο 89,3% και οι εισπράξεις έφθασαν οριακά το αντίστοιχο επίπεδο (98,9%). Το πλεόνασμα του ισοζυγίου μεταφορών μειώθηκε παρά τη βελτίωση του ισοζυγίου θαλάσσιων μεταφορών. 

Το ισοζύγιο πρωτογενών εισοδημάτων κατέγραψε πλεόνασμα, έναντι ελλείμματος τον αντίστοιχο μήνα του 2021, κυρίως λόγω της αύξησης των εισπράξεων από τόκους, μερίσματα και κέρδη. Το έλλειμμα του ισοζυγίου δευτερογενών εισοδημάτων μειώθηκε σε σχέση με το Σεπτέμβριο του 2021. 

Την περίοδο Ιανουαρίου-Σεπτεμβρίου 2022, το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών αυξήθηκε κατά 4,7 δισεκ. ευρώ σε σύγκριση με την αντίστοιχη περίοδο του 2021 και διαμορφώθηκε σε 10,8 δισεκ. ευρώ. Η αύξηση του ελλείμματος του ισοζυγίου αγαθών οφείλεται στην αύξηση των εισαγωγών με ρυθμό ταχύτερο αυτού των εξαγωγών. Οι εξαγωγές σημείωσαν αύξηση κατά 41,0% σε τρέχουσες τιμές (5,9% σε σταθερές τιμές) και οι εισαγωγές κατά 46,9% σε τρέχουσες τιμές (20,8% σε σταθερές τιμές). Ειδικότερα, σε τρέχουσες τιμές οι εξαγωγές και οι εισαγωγές αγαθών χωρίς καύσιμα αυξήθηκαν κατά 26,6% και 28,9% αντίστοιχα (9,5% και 20,0% σε σταθερές τιμές).

Η αύξηση του πλεονάσματος του ισοζυγίου υπηρεσιών οφείλεται στη βελτίωση κυρίως του ισοζυγίου ταξιδιωτικών υπηρεσιών, καθώς και των ισοζυγίων μεταφορών και λοιπών υπηρεσιών. Οι αφίξεις μη κατοίκων ταξιδιωτών αυξήθηκαν κατά 103,9% και οι σχετικές εισπράξεις κατά 78,3% σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2021, αντιπροσωπεύοντας το 87,9% και το 96,9% των αντίστοιχων επιπέδων τους το 2019. Οι καθαρές εισπράξεις από μεταφορές παρουσίασαν αύξηση κατά 23,0%.

Το πλεόνασμα του ισοζυγίου πρωτογενών εισοδημάτων  μειώθηκε έναντι της ίδιας περιόδου του 2021, κυρίως λόγω της μείωσης των καθαρών εισπράξεων από λοιπά πρωτογενή εισοδήματα. Το πλεόνασμα του ισοζυγίου δευτερογενών εισοδημάτων μειώθηκε, λόγω της μείωσης των εισπράξεων  του τομέα της γενικής κυβέρνησης.

Ισοζύγιο Κεφαλαίων

Το Σεπτέμβριο του 2022, το πλεόνασμα του ισοζυγίου κεφαλαίων παρουσίασε αύξηση σε σχέση με το Σεπτέμβριο του 2021 και διαμορφώθηκε σε 297,0 εκατ. ευρώ, λόγω της αύξησης των καθαρών εισπράξεων στους λοιπούς, εκτός της γενικής κυβέρνησης, τομείς της οικονομίας. Την περίοδο Ιανουαρίου-Σεπτεμβρίου 2022, το πλεόνασμα του ισοζυγίου κεφαλαίων μειώθηκε σε σχέση με την ίδια περίοδο του 2021 και διαμορφώθηκε σε 2,5 δισεκ. ευρώ, λόγω της μείωσης των καθαρών εισπράξεων του τομέα της γενικής κυβέρνησης.

Συνολικό Ισοζύγιο Τρεχουσών Συναλλαγών και Κεφαλαίων

Το Σεπτέμβριο του 2022, το έλλειμμα του συνολικού ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών και κεφαλαίων (το οποίο αντιστοιχεί στις ανάγκες της οικονομίας για χρηματοδότηση από το εξωτερικό) υπερδιπλασιάστηκε και διαμορφώθηκε σε 514,4 εκατ. ευρώ. Την περίοδο Ιανουαρίου-Σεπτεμβρίου 2022, το έλλειμμα του συνολικού ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών και κεφαλαίων αυξήθηκε κατά 5,4 δισεκ. ευρώ σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2021 και διαμορφώθηκε σε 8,3 δισεκ. ευρώ.

Ισοζύγιο Χρηματοοικονομικών Συναλλαγών

Το Σεπτέμβριο του 2022, στην κατηγορία των άμεσων επενδύσεων, οι απαιτήσεις των κατοίκων έναντι του εξωτερικού κατέγραψαν αύξηση κατά 31,0 εκατ. ευρώ, ενώ οι υποχρεώσεις των κατοίκων έναντι του εξωτερικού αυξήθηκαν κατά 621,8 εκατ. ευρώ, χωρίς αξιοσημείωτες συναλλαγές.

Στις επενδύσεις χαρτοφυλακίου, η αύξηση των απαιτήσεων των κατοίκων έναντι του εξωτερικού οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στην αύξηση κατά 216,0 εκατ. ευρώ των τοποθετήσεών τους σε ομόλογα και έντοκα γραμμάτια του εξωτερικού. Η μείωση των υποχρεώσεών τους οφείλεται κυρίως στη μείωση κατά 287,0 εκατ. ευρώ των τοποθετήσεων μη κατοίκων σε ελληνικά ομόλογα και έντοκα γραμμάτια. 

Στην κατηγορία των λοιπών επενδύσεων καταγράφηκε αύξηση των απαιτήσεων των κατοίκων έναντι του εξωτερικού ως αποτέλεσμα της αύξησης κατά 330,4 εκατ. ευρώ της χορήγησης δανείων σε μη κατοίκους και της στατιστικής προσαρμογής που σχετίζεται με την έκδοση τραπεζογραμματίων (κατά 404,0 εκατ. ευρώ), οι οποίες αντισταθμίστηκαν εν μέρει από τη μείωση κατά 488,0 εκατ. ευρώ των τοποθετήσεων των κατοίκων σε καταθέσεις και repos στο εξωτερικό. Η αύξηση των υποχρεώσεών τους αντανακλά κυρίως την αύξηση κατά 1,3 δισεκ. ευρώ των τοποθετήσεων μη κατοίκων σε καταθέσεις και repos στην Ελλάδα (περιλαμβάνεται και ο λογαριασμός TARGET), αλλά και τη στατιστική προσαρμογή που σχετίζεται με την έκδοση τραπεζογραμματίων (κατά 404,0 εκατ. ευρώ), οι οποίες αντισταθμίστηκαν μερικώς από τη μείωση κατά 731,8 εκατ. ευρώ των δανειακών υποχρεώσεων των κατοίκων έναντι του εξωτερικού. 

Την περίοδο Ιανουαρίου-Σεπτεμβρίου 2022, στην κατηγορία των άμεσων επενδύσεων, οι απαιτήσεις των κατοίκων έναντι του εξωτερικού σημείωσαν αύξηση κατά 1,0 δισεκ. ευρώ και οι υποχρεώσεις των κατοίκων έναντι του εξωτερικού, που αντιστοιχούν σε άμεσες επενδύσεις μη κατοίκων στην Ελλάδα, κατέγραψαν αύξηση κατά 5,3 δισεκ. ευρώ.

Στις επενδύσεις χαρτοφυλακίου, η αύξηση των απαιτήσεων των κατοίκων έναντι του εξωτερικού οφείλεται σχεδόν εξ ολοκλήρου στην άνοδο κατά 9,6 δισεκ. ευρώ των τοποθετήσεων κατοίκων σε ομόλογα και έντοκα γραμμάτια του εξωτερικού. Η αύξηση των υποχρεώσεών τους οφείλεται σχεδόν εξ ολοκλήρου στην άνοδο κατά 564,0 εκατ. ευρώ των τοποθετήσεων μη κατοίκων σε ελληνικά ομόλογα και έντοκα γραμμάτια. 

Στην κατηγορία των λοιπών επενδύσεων, η μείωση των απαιτήσεων των κατοίκων έναντι του εξωτερικού οφείλεται στη μείωση κατά 5,8 δισεκ. ευρώ των τοποθετήσεων κατοίκων σε καταθέσεις και repos στο εξωτερικό, η οποία αντισταθμίστηκε μερικώς από τη στατιστική προσαρμογή που συνδέεται με την έκδοση τραπεζογραμματίων (κατά 3,7 δισεκ. ευρώ). Η αύξηση των υποχρεώσεών τους αντανακλά κυρίως την άνοδο κατά 9,7 δισεκ. ευρώ των τοποθετήσεων μη κατοίκων σε καταθέσεις και repos στην Ελλάδα (περιλαμβάνεται και ο λογαριασμός TARGET) και τη στατιστική προσαρμογή που συνδέεται με την έκδοση τραπεζογραμματίων (κατά 3,7 δισεκ. ευρώ), οι οποίες αντισταθμίστηκαν εν μέρει από τη μείωση κατά 4,8 δισεκ. ευρώ των δανειακών υποχρεώσεών τους προς μη κατοίκους.

Στο τέλος Σεπτεμβρίου 2022, τα συναλλαγματικά διαθέσιμα της χώρας διαμορφώθηκαν σε 11,3 δισεκ. ευρώ, έναντι 12,2 δισεκ. ευρώ στο τέλος Σεπτεμβρίου 2021. 

ΙΣΟΖΥΓΙΟ ΠΛΗΡΩΜΩΝ (εκατ. ευρώ) 

ΙΣΟΖΥΓΙΟ ΠΛΗΡΩΜΩΝ (εκατ. ευρώ)