Οι κόντρες για το «καλάθι του νοικοκυριού»: Τα «όχι» και η ιδιωτική ετικέτα

Η πρεμιέρα του «καλαθιού του νοικοκυριού» μπορεί να έφερε την επικοινωνιακή αποθέωση της πολιτικής ηγεσίας του υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων, καθώς και των τηλεοπτικών καναλιών, όμως τα πράγματα δεν είναι όπως φαίνονται. Η διαμόρφωση του «καλαθιού» της κάθε αλυσίδας κρύβει αρκετό παρασκήνιο, πολύ άγχος αλλά και «τραυματισμένες» σχέσεις με αρκετούς εκ των προμηθευτών της.

Από την άλλη πλευρά, η πλειονότητα των ισχυρών προμηθευτών καταναλωτικών προϊόντων της ελληνικής αγοράς αρνήθηκαν να τοποθετήσουν τα προϊόντα τους στα «καλάθι» της μιας ή της άλλης αλυσίδας. Έτσι εξηγείται και η μεγάλη συμμετοχή των προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας.

Ο αριθμός των προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας αντιστοιχεί –περίπου– στον αριθμό των αρνήσεων που εισέπραξαν τα στελέχη των αλυσίδων σούπερ μάρκετ στην επικοινωνία που είχαν με προμηθευτές όλη την περασμένη Δευτέρα -«έγραφαν και έσβηναν όλη την ημέρα, έσβηναν επώνυμα και έγραφαν ανώνυμα», έλεγε πηγή της αγοράς με την οποία συνομίλησε το BD. Κορυφαίο στέλεχος μεγάλης πολυεθνικής προμηθευτικής επιχείρησης του κλάδου των τροφίμων έλεγε προς το BD, εξηγώντας την άρνηση συμμετοχής στο «καλάθι»: «εμείς την τιμολογιακή μας πολιτική δεν σκοπεύουμε να την εκχωρήσουμε σε κανέναν», εννοώντας, όπως διευκρινίζει, τους κυβερνητικούς παράγοντες, οι οποίοι επέβαλαν το «καλάθι», επεμβαίνοντας ουσιαστικά στην λειτουργία της αγοράς και τις αλυσίδες των σούπερ μάρκετ οι οποίες ανέλαβαν το υλοποιήσουν «εκόντες άκοντες».

Έτσι, τις θέσεις της λίστας κατέλαβαν, πρώτον, προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας και, δεύτερον, επώνυμα προϊόντα μεσαίου και μικρού μεγέθους προμηθευτών. Βέβαια, όπως πάντα υπάρχουν και οι εξαιρέσεις, σε αρκετές περιπτώσεις το κόστος της έκπτωσης των επωνύμων προϊόντων που τοποθετήθηκαν στη λίστα το ανέλαβαν οι ίδιες οι αλυσίδες, γνωρίζοντας ότι ο χρόνος συνομολόγησης νέων συμφωνιών με τους προμηθευτές τους ήταν εξαιρετικά περιορισμένος.

Όλη η αγορά βρίσκεται κατ΄ ουσίαν σε αναστάτωση και ουδείς μπορεί να προβλέψει τι πρόκειται να συμβεί, δεδομένου ότι οι πέντε μήνες εφαρμογής της ρύθμισης, ενώ αρχικά φαινόταν ένα σύντομο διάστημα, αιφνιδίως αρκετοί έχουν διαπιστώσει ότι λόγω της δυσλειτουργίας που έχει παρουσιαστεί ο χρόνος ως το τέλος του Μαρτίου είναι μακρύς.

Οι μεγάλοι προμηθευτές αρνούνται να συμμετάσχουν, σύμφωνα με τα χθεσινά δεδομένα και οι αλυσίδες την επόμενη Τετάρτη πρέπει να αλλάξουν την δημοσιεύσουν τα νέα «καλάθια» τους. Φυσικά, δεν μπορούν να επωμίζονται μόνοι τους το κόστος των προσφορών. Ορισμένοι, πάντως, θεωρούν ότι οι προμηθευτές των επωνύμων προϊόντων τα οποία συμπεριελήφθησαν στο «καλάθι» στο τέλος της ημέρας θα αναγκαστούν –και υπάρχουν τρόποι γι΄ αυτό, όπως λέγεται– να πληρώσουν την συμμετοχή τους.

Από την άλλη πλευρά, η συντριπτική πλειονότητα των ισχυρών προϊόντων – market leaders – είναι πολυεθνικών ομίλων και η συμμετοχή τους σε μία τέτοια λίστα είναι στρατηγική επιλογή και απαιτεί ούτε λίγο – ούτε πολύ το «πράσινο φως» των «αφεντικών» τους στο εξωτερικό, είναι προφανές ότι τα πράγματα γίνονται πολύ δύσκολα.

Το εγχώριο μάνατζμεντ των θυγατρικών βρίσκεται «μεταξύ  σφύρας και άκμονος». Τι πρόκειται να συμβεί; Προς το παρόν είναι άδηλο το μέλλον. Πάντως δεν είναι λίγοι εκείνοι που εκτιμούν ότι ο κίνδυνος εκφυλισμού του μέτρου είναι ορατός, παρά τον επικοινωνιακό «βομβαρδισμό» που δέχθηκαν οι καταναλωτές την Τετάρτη.     

Κατά τα άλλα, η κάθε αλυσίδα διαμόρφωσε ένα «καλάθι» που -με ελάχιστες εξαιρέσεις- περιελάμβανε πολύ περισσότερα προϊόντα από τα 51 που ορίζει η συγκεκριμένη νομοθετική ρύθμιση, προσπαθώντας να είναι πιο αποτελεσματικό δέλεαρ προς τους καταναλωτές, να δίνει περισσότερες δυνατότητες ακόμη και σε κατηγορίες που απολύτως αναγκαίες και πιεστικές (πχ παιδικές τροφές), να είναι κατά το δυνατόν χαμηλότερου κόστους και να παρέχουν πιο κατά το δυνατόν ολοκληρωμένες επιλογές προς τους καταναλωτές.

Από τις μεγάλες αλυσίδες σούπερ μάρκετ, η ΑΒ Βασιλόπουλος παρουσίασε μία λίστα 71 προϊόντων από τα οποία τα 42 είναι ιδιωτικής ετικέτας, η Υπεραγορές Σκλαβενίτη παρουσίασε 63 προϊόντα με 29 ιδιωτικής ετικέτας, η Μασούτης 71 προϊόντα με 29 ιδιωτικής ετικέτας, ενώ τα My Market της Μετρό ΑΕΒΕ 52 προϊόντα από τα οποία μόνο τα 11 ήταν ιδιωτικής ετικέτας και η Πέντε ΑΕ με τα σούπερ μάρκετ Γαλαξίας 51 προϊόντα από τα οποία μόνο τα 7 ήταν ιδιωτικής ετικέτας.