Το «φρενάρισμα» της οικονομικής δραστηριότητας, που αναμένεται να οδηγήσει το 2023 σε πτώση του ρυθμού ανάπτυξης από περίπου 6% φέτος σε 1% - 2% επιβεβαιώνουν τα νεότερα στοιχεία για τον δείκτη οικονομικού κλίματος, που δείχνουν ότι υποχώρησε στο χαμηλότερο επίπεδο των τελευταίων 20 μηνών τον Οκτώβριο,παραμένοντας, πάντως σε καλύτερο επίπεδο σε σύγκριση με την ευρωζώνη και την ΕΕ. Ο δείκτης υποχώρησε στις 98,3 μονάδες από 104,9 μονάδες που ήταν τον Σεπτέμβριο, σύμφωνα με τη μηνιαία έρευνα του ΙΟΒΕ.
Η ενεργειακή κρίση αποτελεί έναν από τους βασικούς παράγοντες που επιδεινώνει τις προσδοκίες στους περισσότερους κλάδους. Όπως σημειώνει το ΙΟΒΕ, η πτώση αυτή συγκλίνει με τις αντίστοιχες εξελίξεις σε ευρωπαϊκό επίπεδο, καθώς ανάλογες πτωτικές τάσεις επικρατούν στις περισσότερες ευρωπαϊκές οικονομίες.
Βάσει των επιμέρους στοιχείων, η επίδοση αυτή είναι αποτέλεσμα της επιδείνωσης των προσδοκιών κυρίως στις υπηρεσίες και δευτερευόντως στη βιομηχανία, αλλά και της υποχώρησης της καταναλωτικής εμπιστοσύνης. Το λιανικό εμπόριο, αντίθετα, φαίνεται να ανακάμπτει, όπως και τα δημόσια έργα που στηρίζουν ακόμα τις κατασκευές.
Ο δείκτης καταναλωτικής εμπιστοσύνης βυθίζεται χαμηλότερα, καθώς ολοκληρώνεται η τουριστική περίοδος οι σχετικές εποχικές θέσεις εργασίας τερματίζονται, με αποτέλεσμα να αναζητούνται νέες πηγές απασχόλησης. Το ενεργειακό ζήτημα φαίνεται να προκαλεί επίσης απαισιοδοξία ενόψει της χειμερινής περιόδου, καθώς αθροίζεται στο συνεχιζόμενο, όπως αποδεικνύεται, πρόβλημα του υψηλού πληθωρισμού που πλήττει πλέον σχεδόν όλες τις κατηγορίες αγαθών και υπηρεσιών.
Σε ό,τι αφορά τους κλάδους της οικονομίας, η αγορά εξακολουθεί να τροφοδοτείται από έργα του Ταμείου Ανάκαμψης αλλά και του ΕΣΠΑ, που υποστηρίζουν αρκετές επιχειρηματικές δραστηριότητες, αλλά και δημόσια έργα. Ταυτόχρονα, το ευρωπαϊκό περιβάλλον – βασικός εμπορικός εταίρος της βιομηχανίας - παραμένει ασταθές και δεν επιτρέπει ακόμη και στις εξωστρεφείς επιχειρήσεις να προγραμματίσουν με περισσότερους βαθμούς ελευθερίας την παραγωγή τους. Σε αυτό το αβέβαιο περιβάλλον θα πρέπει να συνυπολογιστεί και η αύξηση του κόστους δανεισμού, λόγω της ανόδου των επιτοκίων, που αρχίζει να καταγράφεται ως προβληματισμός, έστω και σε αρχικό ακόμη στάδιο.
Αναλυτικότερα:
- στη Βιομηχανία, το αρνητικό ισοζύγιο των εκτιμήσεων για τις παραγγελίες και τη ζήτηση διατηρήθηκε αμετάβλητο, οι εκτιμήσεις για τα αποθέματα κλιμακώθηκαν και οι θετικές προβλέψεις για την παραγωγή τους προσεχείς μήνες ενισχύθηκαν οριακά.
- στις Κατασκευές, οι αρνητικές προβλέψεις για την παραγωγή ενισχύθηκαν, ενώ αντίθετα οι προβλέψεις για την απασχόληση βελτιώθηκαν αισθητά.
- στο Λιανικό Εμπόριο, οι εκτιμήσεις για τις τρέχουσες πωλήσεις βελτιώθηκαν σημαντικά, με το ύψος των αποθεμάτων να αποκλιμακώνεται έντονα, ενώ οι προβλέψεις για τη βραχυπρόθεσμη εξέλιξη των πωλήσεων ενισχύονται αισθητά.
- στις Υπηρεσίες, οι θετικές εκτιμήσεις για την τρέχουσα κατάσταση των επιχειρήσεων κινήθηκαν έντονα πτωτικά, όπως και εκείνες για τη ζήτηση, ενώ οι προβλέψεις για τη βραχυπρόθεσμη εξέλιξη της ζήτησης υποχώρησαν αισθητά.
- στην Καταναλωτική Εμπιστοσύνη, οι αρνητικές προβλέψεις των νοικοκυριών για την οικονομική κατάσταση της χώρας κλιμακώθηκαν περαιτέρω, όπως και οι αντίστοιχες για τη δική τους οικονομική κατάσταση οι οποίες υποχώρησαν αισθητά. Παράλληλα επιδεινώθηκαν έντονα οι προβλέψεις για μείζονες αγορές και υποχώρησε οριακά η πρόθεση για αποταμίευση.
Βιομηχανία: Νέα επιδείνωση των προσδοκιών, έντονη κλιμάκωση των αποθεμάτων
Ο Δείκτης Επιχειρηματικών Προσδοκιών στη Βιομηχανία υποχώρησε εκ νέου τον Οκτώβριο, στις 95,9 μονάδες, από 98,2 μονάδες τον Σεπτέμβριο, στη χαμηλότερη επίδοση των τελευταίων 21 μηνών. Από τις μεταβλητές του δείκτη, το αρνητικό ισοζύγιο των εκτιμήσεων για τις παραγγελίες και την τρέχουσα ζήτηση διατηρήθηκε αμετάβλητο, το ύψος των αποθεμάτων διογκώθηκε έντονα, ενώ το θετικό ισοζύγιο προβλέψεων για την παραγωγή τους προσεχείς μήνες βελτιώθηκε.
Κατασκευές: Σημαντική βελτίωση των προσδοκιών, προερχόμενη αποκλειστικά από τα Δημόσια έργα
Ο Δείκτης Επιχειρηματικών Προσδοκιών στις Κατασκευές βελτιώθηκε σημαντικά τον Οκτώβριο, στις 110,4 μονάδες (από 97,9 μον. τον Σεπτέμβριο), επίπεδο όμως χαμηλότερο από το αντίστοιχο περυσινό (148,5 μονάδες). Αυτή η μεταβολή ήταν αποτέλεσμα της σημαντικής βελτίωσης των προσδοκιών στα Δημόσια Έργα, αντισταθμίζοντας εν μέρει την επιδείνωση στις Ιδιωτικές Κατασκευές. Από τις βασικές μεταβλητές του δείκτη, οι αρνητικές προβλέψεις για το πρόγραμμα εργασιών των επιχειρήσεων ενισχύθηκαν ελαφρά, ενώ οι προβλέψεις για την απασχόληση είναι πλέον θετικές.
Λιανικό εμπόριο: Σημαντική βελτίωση στις προσδοκίες
Ο δείκτης επιχειρηματικών προσδοκιών στο Λιανικό Εμπόριο ενισχύθηκε σημαντικά τον Οκτώβριο στις 103,5 μονάδες, από 86,9 μονάδες τον Σεπτέμβριο. Η βελτίωση αυτή είναι αποτέλεσμα της καλυτέρευσης των προσδοκιών του κλάδου Τροφίμων - Ποτών, Οχημάτων - Ανταλλακτικών και Πολυκαταστημάτων, με τους υπόλοιπους κλάδους να κινούνται πτωτικά. Σε ποσοστό 63% οι έμποροι προβλέπουν ανατιμήσεις το επόμενο διάστημα, στοιχείο που επιβεβαιώνει την επιμονή των πληθωριστικών πιέσεων στην οικονομία.
Υπηρεσίες: Έντονη επιδείνωση στις προσδοκίες
Ο Δείκτης Επιχειρηματικών Προσδοκιών στις Υπηρεσίες υποχώρησε σημαντικά τον Οκτώβριο, στις 98,9 μονάδες, από 126,3 τον Σεπτέμβριο, λόγω εξασθένισης των προσδοκιών σε όλους σχεδόν τους επιμέρους κλάδους, πλην της Πληροφορικής. Από τις επιμέρους μεταβλητές του δείκτη, οι εκτιμήσεις για την τρέχουσα κατάσταση των επιχειρήσεων είναι έντονα πτωτικές, όπως αντίστοιχα και εκείνες για την τρέχουσα ζήτηση. Αντίστοιχα πτωτικές είναι οι προβλέψεις για τη βραχυπρόθεσμη εξέλιξη της ζήτησης, οι οποίες εξασθενούν αισθητά και στρέφονται αρνητικές.
Εντείνεται η απαισιοδοξία στους καταναλωτές
Ο δείκτης καταναλωτικής εμπιστοσύνης υποχωρεί τον Οκτώβριο καθώς διαμορφώνεται στις –57,9 (από –51,2) μονάδες τον Σεπτέμβριο, επίπεδο πολύ χειρότερο εκείνου πριν ένα χρόνο (-39,8 μονάδες). Η ολοκλήρωση της τουριστικής περιόδου με την οποία συνδέονται άμεσα ή έμμεσα πλήθος ελληνικών νοικοκυριών και ο αντίστοιχος τερματισμός των εποχικών θέσεων εργασίας επηρεάζει αρνητικά τις προσδοκίες για τη συνέχεια, καθώς αναζητούνται πήγες απασχόλησης.
Ταυτόχρονα ο επίμονος πληθωρισμός και το ενεργειακό ζήτημα - παρά τις παρεμβάσεις οικονομικής ενίσχυσης που ωστόσο τροφοδοτούν και τον πληθωρισμό – αναμένεται να συνεχίσουν να επηρεάζουν τις προσδοκίες των πολιτών. Σαφώς η τάση αυτή είναι πανευρωπαϊκή, όμως οι Έλληνες καταναλωτές παραμένουν οι περισσότερο απαισιόδοξοι καταναλωτές στην ΕΕ, με σημαντική διαφορά από τους υπόλοιπους. Ακολουθούν οι καταναλωτές σε Ουγγαρία και Πορτογαλία, με επίπεδο δείκτη –49,3 και -38,2 μονάδες αντίστοιχα. Στις χαμηλότερες θέσεις αυτής της κατάταξης βρίσκονται η Λιθουανία (-14,1) και η Φιλανδία (-16,6). Χαρακτηριστικό των αποτελεσμάτων είναι ότι πλέον καμιά χώρα δεν βρίσκεται στο θετικό πεδίο τιμών. Οι μέσοι ευρωπαϊκοί δείκτες διαμορφώθηκαν στις -28,9 μονάδες στην ΕΕ και στις -27,6 μονάδες στην Ευρωζώνη.
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news 
